Quaestio moralis an ignorantia invincibilis licitum reddat usum opinionis minus probabilis in concursu probabilioris & tutioris. Autore P. Natale Betonio Novocomensi Societatis Jesu theologo

21쪽

ratione, quam eo in primis posito in consi tituto, cum illis Doctoribus dis uint. Ex

quibus omnibus plane essicitur , non mi venire severos Doctores nostros cum Ians ianis , neque in natura, iotione; ne .

que inconditioni , neque in constet, opinionis probabilis, seu benignae , seu severioris; ac proinde Auctoruni illorum parestibus non favere. I. Bona verba, inquies, non sunt eadem consectaria utriusque sententiae , severioris scilicet ac Iinsensianae At ex inpotissim 1 capite probari potest uitii inue concordii maffinitas quod videlicet ex Doctrin1 minoruni severiorum coissequ*uir, ignorantiam invincibilem iuris nati dis non

eXcusare a peccato. Hoc autem dogma est

fere praecipitum ac capitale Schola Janse

nianae , cui enim ortum in virum probum, ac prudentem , qui in re aliqua

agenda sequitur opinionem mini ' probabilem , invincibiliter ignorare legem , 'ae iubeat actionem illam omittere , si quis Doctis austerior asserat hominiin illum pec care, simul asserat necesse est, mini peccare qui invincibiliter legem ignorat , An homo p obus, ac sapiens, qui adduct iis opinione minus tuta minusque pis: babili aliquid agit, invincibiliter ignoret

legem , qta , si illa prohibetur, inserius

expendemus

22쪽

De statinat laps

II expendemus; est enim illud potissimum

huius nostrae dissertationis , ac controversiae caput. Nunc istud examinandum , an Doctores qui hujusmodi opinionem minus probabilem rejiciunt, ex eo capite incurranti dogma Iansentanum de ignorantia invincibili culpae reatum non auferente.

Est quidem rata illa fixaque Iansenti a XIII.

discipulorii in Dod iri ira Ignorantiam etiam qua necessitatis non voluntatis es, hoc est invincibilem mon carere peccato , quia licet illa , ignorantiam intelligit juris naturalis, non sit personaliter ac formaliter libera, voluntaria, est tamen libera in causa. Cum enim illa sit effectus, poena peccati Adami, sicut peccatum Adam parentis,ac capitis nocii, censetur nobis voluntarium

ita ignorantia ex eo orta dicitur nobis libera, ac volitiataria unde fit, ut quae contra legem naturalem huius ignorantiae tenebris obcaecati agimus, aut omittimus, nobis imputentur ad culpam. .: Durum sane acerbumque Dogma , ex

quo rigidiora alia consequuntur At ubinam operum suorum Doctorcs severiores acerbam asperamque sententiam tradiderunt palla enim solum dicenda est Auctoris alicujus sententia , quam ille expresse defendi , aut quae ex aliquo ejus principio clare videnterque deducitur. Enim vero

23쪽

designetur, locus aliquis , ita quo severi Doctores hoc an senti Dogma tueantur: Non caret peccato ignorantia invincibilis. Non excusetur a culpa quisquis agit contra legem naturalem, quanquam sumodi legem ignoret lauro donabitur , si quis

vestignim ullum ejus Dogmatis deprehen- dat quod neque Auctores isti ulli bi expresse docent, neque ex ullo eorum principio manifeste consequitur XIV. Dices , si peccat ille , qui ex opinione miniis probabili operatur, peccare, Millum oportet, qui agit cum ignorantia in vincibili inuandoquidem hujusmodi ignorantias opinione minus probabili continetur: Atqii Doctores severi doce iii ' in peccare , qui operatus ex opinione inus probabili ergo docent peccare illum , qui agit cum ignorantia invincibili r Ergo sentiunt cum Jan senio, ejusque Discipulis. Respondeo , negando sequelam primae propositionis , qua asseritur peccare illum qui operatur cum ignorantia invincibili, si peccat ille qui agit ex opinione minus pro- babili in pariter nego rationem , qua haec

consecutio firmatur , quia videlicet ignorantia in vincibilis in opinione minus probabili continetur. Utriusque falsitatem inseritis data opera demonstrabo.

V. Interini ad depellendam a Dodioribus

24쪽

laveris omnem Iansmiani Dogmatis suspicionem, dico ista Argumentationis sorara, posse benignis Doctoribus non leviorem alterius Erroris notam impingi Atque utres clarius pateat, suppono in Ecclesia Catholica Dogma esse sanctissimum , sicut ignorantia invincibilis excusata peccato ita ignorantiam crassam , affectatam , devincibilem non excursare. Dico igitur e dem argumentandi serina, qua probatur severos Doctores Iansentanis favere , ac docere cum illis, ignorantiam invincibilem non excusare a peccato, eadem, inquam probari posse , benigna sentent;ae Patronos favere, obduratis, mistutioris vita minibus atque in eorum gratiam docere ignorantiam crassam affectatam, vincibilem a peccato excusare.

Sic enim, ex mente Auctorum , quos XII. impugnestius, argumentum confici potest qui sequitur , inquiunt, opinionem minus probabilem, non excusitura peccato iuxta

Auctores severos Atqui ille qui sequitur opinionem minus probabilem, agit iun horantia in vincibili : Ergo ille qui adecum ignorantia invincibili, uitta Auctores

severos , non excusatur a peccator Ita illi ratiocin latur. Repono jam similem Argumentanonem. Qui sequitur opinioliem inbnus probabilem excusatur a peccato, juxta

25쪽

Alictores benigiros Atqui ille qui sequitur Opinioliena minus probabilem , si agit cum ignorantia , est hujusviodi ignorantia, crassa, affectata, Quincibilio Ergo ille qui agie cum ignorantia crassa , affectata in vincibili, juxta Auctores benignos , excusatura peccato. Majorem propolitionem benigni

Auctores ultro concedunt Minor vero pro

batur; quia sciit Doctores benigni asserunt legis ignorationem, 'uidem invincibilem opinione minus probabili contineri cita Doctores severi contendunt hujusmodi s-

norationem , si quae sit, aut affectatam este, aut crassam, quam operans, praesertim Doctus, Probus possit, imo teneatur excutere.

Atque id quidem eodem jure quo benigni Dod tores oppositum, nec minori sane ta

tione contendunt.

XVII. Nodum , opinor, benigni Auctores sol vent, negando partem illam secundae Argumentationis, in qua dicitur , esse crassam Mastes latam ignorantiam, qua laborat ille, qui juxta opinionem minus probabilem operatur. At nodum magis constringunt, quam expediunt, cum Doctores severi, pari jure negare possint, alteram illam benignorum Doctorum propositionem , quae asserit hujusmodi opinionem cum ignorantia in vincibili esse conjunctam. Qitare, ut mutuis istis laqueis utrique evadant , in ea

26쪽

omnes consentire debent; quod non illa habenda sit Auctoris cujuspiam sententia quae ab Adversariis ipsi tribilitur; sed quana vel ipse expri si docet, vel quae ex aliquod iis principio manifeste deducitur. At placitum istud umranii invincibilis a

peccato non excusat, neque expressς docenti octores severi, neque ex ullo eorum principio clar apertinue consequitur cum enim ex gemino isto principio eliciatur opinio minus probabilis non excusata peccato: Atqui ignorantia invincibilis opi . nioi et minus probabili continetur Ergo ignorantia in vincibilis non excusata eo cato. Primum quidem principitim admi timi Doctores severi, at secundum ejiciunt ac proinde cassa est irritaque, non certa ac manifesta ista conclusio Ergo ignorantia in vincibilis, juxta doctores severos,

non excusat . a peccato.

Dices itertim, quainquati Doctore se XVIII veri express non Doceant ignorantiam invincibilem non ramisere a peccatos cum tamen asserant pii nem miniis prob bilem non excusare Maliunde essicaciter

probetur ignorantiam invincibilem hujusmodi opinionem consori non negaveri Theologos qui illam impugnant , favere saltem Iansentanis, eisque argumenta praebere , quibus confirment, miliem micus

27쪽

tione ignoransae invincibilis peccati reaturei

effugere. Suadet istaec instantia, ut tertiam, an -

2 praecipuam quaestionis partem Fgre-iar; in qua disquisiturum ni recepi, an argumento ab ignorantia invincibili petito usus licitus opinionis minus probabilis de monstretur. Potest autem hujusmodi argumentum ea forma proponi. XIX, Ille non peccat qui operatur in vincibiliter ignorans actionem esse illicitam di Sed qui agit vi opinionis minus probabilis ignorat invincibiliter actionem esse illicitam: Ergo'in agit vi opinionis minus probabilis , non peccat Major propositio certa est apud Doctores Catholicos , qui Dogma Jans ianum de ignorantia invincibili a

peccato non excusante communi censura configunt Minor vero probatur, quia vir

Probus, moetus , qui adhibita sum . Heuti diligentia , ad inveniendam veritatem, judicio probabili practico iudicat actionem esse licitam, V. G. licitum inpingere in die est, si continin actionem esse iulicitam prohibitam, ille invincibiliter

ignorat talem prohibitionem. Quia supponimus esse virim mimim, ac Probum, de adhibuisse omnem diligentiam ad rei veritatem indagandam Ergo si non possit eam assequi , non est eius culpa, quod eam P

28쪽

Dret, debetque in iis circumstantiis lituus. modi ignorantia invincibilis existit narici quandoquidem ntilla viri Probi ac Sapieἡ-tis inlustria , nullo conatu , nullo studio vinci potest. Res clarisis explicatur ab iisdem Aucto Ter. q.

ribus. Sumamus, inquiunt, unam materiam 3. Prob.

moralem de qua Theologi disputant ita, ratnen, ut post longam disputationem . ac

diuti irnum studium , temper maneat pr*babile objectum illud a Deo non esse prohibitum. In eo casu dicendum est honaines de tali objecto ignorantiam in vincibilem habere. Est enim illa ignorantia invincibilis, quae post studium tot antiorum, totque ingeniorum desudantium acutissimas inventi gationes, discuti, ac superari non potuit: Atqui talis est ignorantia legis divinae, comtra cujus existentiam motiva probabilia militant Erin in omni materia a Theoli is discussa, propter a tones ex utraque parte probabiles, adhuc dubia , cincerta,

datur ignorantia talis legis , eaque 'muinvincibilis. Respondent aliqui ignorantiam invinci . bilem qua dicitur laborare ille, qui juxta opinionem minus probabilem operaui , Cotens. esse de falso supposito, hoc est, niti princi L. 6. d. pio gratis leviterque conficto qui , in C. a. quiunt, omnis ignorantia juris naturalis,

29쪽

si quae sit , voluntaria est , adeoque vincis bilis, quippe quae personali dumtaxat peccato inducitur Ratio est, quia una lex naturalis scripta sit in cordibus nostris, de teri illa non potest, sed obscurari interdum pravis, Winordinatis affectionibus quascum homo possit ex animo evellere suo, ig- norantiam quoque ab iis diffisam potest,imo tenetur propulsere, ac vincereri si id omittat secere, reus est legis violatae, atque ob tam

supinam negligentiam iure plectendus.

Atque his arguitientis scilicet, Auctores isti benignam sententiam laxitatis accusant , auae mediiis fidius haudquaquam riteret, non aliis machinis quateretur : Adesse manum auxiliarem necesse fuit ex hae ipsa schola, eui corruptae morum disciplinae, tam invidios notam aspergunt cujus quidem scholae Doctores, ut sententiam benignam tot viris insignibus probatam magis mode ME, ac reverenter excipilant , ita validi ribus illam rationibus, Wargumentis oppugnant. Eorum . vim subinde explorabimus, post examinatam prorum adduistam

responsionem.

X XI. omni. i. ignorantia iuris naturalis non nisi peccato persensi inducitii , aliquori scilicet affectu inordinat, qui signatum super nos di vini vultus lumen non extin

guit quidem densis vehit stilabris

30쪽

2s offundit. Unde contingit, quod ait Ani,

sitis, ut erret mentis oculus, ubi errat affectus. At reponent benignae sententiae Dese si res mancam esse istam cauarum enum rationem ex alia quippe causa, quam ex pravis affectibus hanc juris naturalis igno rantiam proficisci; videlicet ex desectu ius-ficientis luminis seu naturalis , seu supernaturalis , ouo utroque interdum , uiso

peccato perlonali , nec ulla nostra culpa

Et priinio quidem naturale non suppetit XXII. nobis ubique ea copia , eoque uigore qui necessarius sit ad pervidendas partes omnes uri naturalis quoniam peccatum originis , ut Christiana Theobo cum Augustino docet, duplicem humano generi plagam imposuit unam qua aucta cupiditate, vires voluntatis ad aequa, ciem

omnia propendentis imminuit alteram qua intellectus aciem obtudit', acutamque in renoesiendis rebus Macitatem debilitavit Aspero itaque iuris naturalis ignorationem oriri interdum ex inordinatis assectionibus, interdum ex ea mentis hebeti dine , gravitate. Cui otitii ex obtusior ista mentis intelligentia, peccat per

sonali nequaquam inducitur, sed solate cati Originalis contagione ac proinde limmini vitio verti non potest, quod eam non