장음표시 사용
201쪽
49 mnio eripuit ei regnitimi Secundo occidit chis filium peri faudem. Tertio filiae eius spem prolis ademit. Mirario nepi a eius ex filia gemellos nato stomulum de Renum,crudesitis truci . I dandos expinuit. impietas causam dedit finiendo no Auz bano,&Roniae eondendae, Virilem stirpem filium L mima nomine, quem secum habebat in uenatione eisque percimbrem: Damisit. Sed debebatur. Romulus conssitor urbis Re- mus nati sunt cx Rhea Sylina, Numitoris filia, & ex Marte bellia praeside. . sic ergo Romani proximos suos ortus recte referunt in, Martem Deum belli, & gentem Albanaen , ab Aenea Ascanio et profectiun. , Sorte quadam. De insentia &pueritia Romuli 3c Remi det qua occasione seruati sint,ne expositi perirentInde etia Plutarchum, in uitis, qui omnem uitam Romuli uerbose descripsit., Ficus Ruminalis. A easu liniae praebentis mammam bis M', mellis, de hanc ficum in s o Romano sita tum aetate Plini. stetisse
i I 'enet fama. Miraculum lupae,quae gemellos lactauerit. . .: Ita geniti Adolescentia Romuli Remi occasio qua
F . ti sunt an auo mat O Numitore. 2
: Peragrare. Pera abant. de est peculiaris serius historico-a rum Latinorum,uti inlinitiuo modo cum nominativo, proindis a tiui praeterito imperfecto. et Robore. Metaphorais arboribus,quonam lasentio a. lanatum. Breuis digressio de Lupercalibus sacris, quae coni ν, sus describit Plutarchus in Romulo : & Ouid. se ido Fast&: Virgil in s. Dicta sunt autem Lupercalia, a Pane Ariodico, quem, assi cognominant Lyceum a lupis, quod illic in monte panos cred i tum sit homines in limos transformari, ut Ouid. de Lycaone Ata e de primo Metamorph & ut Plin. lib. .ca r. scribit: 3c de Pane Ly-em uide Macrobium, lib.i.cap. 11. Saturnal. In hoc erso Luperca e li secro ,rehensum & agnitum primo Remum, deinde Roma , tum quoque indicat Liuius. iui 'PAantium oppidullam quod Euander, paulo ante Aeneae ad- , uentum in Latio aedificauit.Vide Virg.lib.8.Aeneid.Profugerat at a tem Euander princeps ex Arcadia in Latium, propter caedem fratris
, Ut nudi iuuenes. Quia Lupercales, e est,illi quiLupurcalia olebrabant, scuticis de flagellis obuiam tibi factos i aderent, α
202쪽
cum uerberibus in eos irent. Ultro, id est,cum potius Roni τ .cumsuis accusese deberet latrones. . Iam inde.QΛ circumstantiis Falisbilus sim & Numitori credibi- ilem it agnitionem Romuli& Remi. Sciscitando eodem peruenit. ad eandem conlata ram,
Romulus non cum globo hiuenum. Poena impietariis a sumpta de Amulio, & mititutio Numitoris aui, per Romulum cha. Undique, idestitati Romulo, a Numitore. i Numitor i nter primum tumultum. Rudentia Numit . . ris,in pateticienda impietate & caede Amulli iusta.
Interuenit deinde his cognitionibus &ci. Contentio
Romuli & Remi irrum de regno,& denomine urbis:& est ex plum talemae impietatis. Auitum malum, id in lucreditarium, quo Amulius S m- .
mi Orauus eorum,laborauerant. ι .
Templum iuxta Varronem, est locus in vitio coeli des
tus,ad auguria contemplanda & captanda. Irarum certamen &c. Iuxta illud. . - ά mil. i ides re niloe Gomnus potestu tua.
Im ttiens confortis erit, c. Et item: 4 Frater Wh-m maduerunt sanitane muri.
Vide etiam iniec do & quarto Fastorum. Moenia mea. Inde etiam Romano iure pro sacros uires h biti sint muri urbium, capitalini tat muros transcendere. It olus Potitus. De Romulo primo rege Romanorum de de urbis Romae coiistructione, sequitur hic Liuius uul amorinionem, quod a Romulo primum sit condita & appellata, quam quam intcri laeuariarunt ueteres historici , i meminit Solinus . capite primo secundo, & Plutarchus in Romulo Plarique enim .dstuma primis tamentis komam aedificatam a Romula Quirtam uolunt in eo sela antea fuisse panium oppidulum Palanteum aut Valentiam; ab Euandro alio ue quopiam constructum,&i de a Romulo ampliaturi se ad speciem histae bis ,suoque --.mine Romam appellatam. Dies autem Romae natalicius quo condi coepta f. haestur ad undecimum Caleii L Maii septinge tis quinquagi a duobus annis ante Christium natum S anno seeundo Olympiadis sume, quanquam plerique omnes, primum annum uris Romae reserant in primum annum Olmi, dis
203쪽
sacra diis aliis. Qua omnis Resputa me instituta constat religione & politicis legibus, ideoq;& Romulus, tanquam lagitiamus Rex primo instituit Romae religionem qualumcuisque & ca remonias, deinde politicos magistratus, moresque de iura di bella quoque fecit. autem hic digressio longior in originem dc rL. tum Liaeror Herculis. quae pria in antea in eodem talo imstituerat Euander Rex de Arcadia. De quibus uide Virgis octium di Ouid.lib. i. Fast. Sedalia sacra Latina non explicat Liui uidet men de his quoque Dionysium in Romulo uel . Herculem in ea loca,&c. Hercules Thesbanus, o subores duodecim,& plures etiam, numerantur a Poetis, ut apud Ovidium libro nono. Metamorph. ex Graecia proicinis i Hispa- ciniam, illinc occise Geryone rege Hismurorum, armenta mobilia abduxit, & per Italiam iter iaciens, ad Euandrum in Latium umit, di hospitaliter religioseq; ab eo exceptus, sitorum sacrorum ritus.
Euandrum docuit.' Particula quisquecum distilbutivo habetuitu
Ex loco infesto. Insenta, infestus, inuisus, Q. Odiosus
passive. Porro. Lorsu Graecum ad rhium a Latinis ascituni. Nequicquam mutis, ad resum imminuendi. Nec. qui quam dine dictiones nihil significan a. Miracula literarum. quas sedecim Latinas literas Nicistiata Carmenta, Euandri mater, cum filio in Italiam profesti, primum inuenit, Latinisqῆ tradidit ad imitationem Graecae literaturae a quibus tamen forma non ualde disterebamlatinae. A, B, C, D,
E, G, I, L, M, N, O, P, R, S, T, V. Reliquae enim literae cilicet. F, Η, Κ, in X, Y, T. a Graecis sumptae prioribus illis sunt additae.
Graecae literae a Cadmo principe Thebano sunt i cntae. Carmenta quae proprio nomine Nicbstrata appellata. nam Carmenta, nomen est a canendo, id est, uaticin o & carminibus: uia responsa sacra olim carminibus de uersibus comprehensa red-ctan . Sibyllae. Cumanae, quae aliquanto serius in Italia u ticinata est, tametsi Vti gilius ea andri & Aeneae tempore uixista scribit exto Aenei. Dicitur autem Sybilla mulier uaticinatris,quae Dei ii oluntatem de consilia de fitutis euentibus, longe ante potest praedicere a riet Deus de Murta consilium. Vide Laiuntium in institutionibus. . ' .
I 'repidantium, id est tumultuantiti. Facinus, id est, M. Habitum, id esuiestitum. Augustiorem. ueno dum, spe strabilis,lua uestis facit uirum. Humana, id est, comm is nomin
204쪽
homitiis forma. Pati Ti. Thebu Me ae. .Aecepit lausulta Auriuri ciemini numerum, id est, reterendum esse in deos. Dicatum iri Infiniuiis passi LDe Araniaxin uia de Plutarchum Gallos. Olim, id est, futuror pore. utrunque enim significat praeteritum&futurum. . Tuo ritu, id est Neeo. Dextra bovim&pi is fidei omen, est signum seturi euetus,ex sermone alicuius iumptum. - Fata, id est oracula deso. Ministertium, id est, sacrificium. Potitiis ac Pinariis, id est, nobilibus ex Graecu cum andro Moiectis. Incinae, id est. biles ex Graecia eum Eunusto pro- Antsstes ab ante & stando,iacerdos primatius. Caeterum eos uis nominibus iungitur. taleis, id est,eirciter octingentos annos. Genus omne Potitiorum. Exemplum neglectae religionis punitae. ivdemta lib. .& Valetalib. i. cap.r.&Vng.li, Aeneid. Haec tum. R ressio ad historiae ordinem. Vna, id est, ita Ex omnibus, id est hissacris Et lege cauit etiamine quasi 'na & peregrina sacra in urbem reciperentur: ne ue alienigenis c
Eum, id est Romulum: quia est propter res gestas a se diis
numeratus: sicut Hercu post mortem ut insta.
- Rebus diuinis. Rerum politicarum& legum iuri pinst,
tutio iacta a Romulo post religionis curam. Atque hanc licet multas leges regias elicere & uenerari, de quibus insta demum ad Romuli finem uidebimus.
Perpetratis, id est, insimus & peractis. Corpus, id est,
communitate uel esuitatem,quae est ciuium unitas. Coalescere, id est,concrescere dc corruenire,ab infitione metaphora sumpta. Legibus, quia fundantur legibus urbes: sed longe plura de legibus,uide apud Cis.1.de legib. de apud Iureconsultos, in titul de iustit.&ium,in Digestis.
Iura, id est lege statuta & consuetudines, quae ex insequenti Desicere oponet:& ex Dionysio Halicamineo,qui multas lis Romuli speciatim numerat PK2. Sancta, id est nuiolanda. Sancire firmare proprie signis- eat. inde sanctiis dicitur,quiest firmus contra uitia. Insignibus imperii, id est Regio uestitu habitu. Habitu, id ci uestis tu,' icamentum habitu non species qualitatis habilitas.. Augustiorem, id est, inmorabiliorem cum quadam religione. sustiis non dicitur ab augmdo,sed ab auguriis. - Autum
205쪽
i. Aulimi, idest uulturum duodecim. Portenderant, id est, tignificaueram: Numerum, id es duodecim lictorunt. Diustos, id eis sumptos. Apparitores, id est, qui mox ad imperium ministratus parati debent: φparere. Vnde , id est, a quibus Hetruiuis. Sella curulis quae magistiatibus honoratis
ponebatur in curia,ticii rite sed ent. . .
Octore; a liganta & uinciendis noxiis. Vii enim lax &ex 'cutor legum liciorest. Toga praetexta uestis mat hircumtexta purpura quam soli
magis ratus de impuberes patritii gestabant. Habuisse , id est,
duodecim lictores. Duodecim populis , id est, lintriariae :quia uetus intriuia fuit triplex, scilicet Q peruum, quae habuit quatuor urbes, de Transa ina quae item Ptuor urbes habuit, de Transpad
m, quae item quatuor urbes nabuit. Sic ergo crant duodecim pri mariae urbes de populi Hetruriae, quorum ciun haberet unusqui esu in lucumonem, id est, tribunum uel praetorem, Omnes tamen communibus suffragiis creabant regem, quem sua lingua uocabant Lartem, id est, Hetruscorum regem. Unde Virgil de Hetrusas
Vide inta, libro quinto ab Vrbe condita. Communiter , id est, communibus sustragiis. Singulos abundat, uide Hadria.. num. Dederint. scilicet, regi suo. Crescebat interim. De Asylo & ciuium concilio. Minitionibus, id est, aedificiis publicis&priuatis. Appetendo , id est, cupando & diuidendo. Munirent, id uti, aedificarent. Id hominum, id est, ad eam .paucitatem hominum. Uana, id est uacua habitatoribus. Densissentibus, id est spinetis. Conciendo, id est, coitu ndo. Duos lucos , id est Capitolium & Palatium.
Asylium, id est locumliberum&impunem, eo quo neminem licebat rapere uel abducere inuitii. Obscurum,id est ignobilem. Natam ὰ terra, id est ex inopinato colleo uiri sibi populum magnum. Vide apud Ovilin quarto Metamorph. de Cadmo. inde ignobiles & obsistros prouerbialiter appellanitis Tenae filios. M.t. in Asylum. Liber an seruus. i. probus di steterat Magnitudinem. i. urbis impune, quique boni & scelerati in Asylum concurrebant in capitalia ausi, ueloxrati,cum stirent silutinond
206쪽
impunitatem G propositam. Vide Phitarchum de Asimo Thesei
in uita eiusdem. a non riniata rapio uel predor, quia non licet pra dari aut abducere per uim ad Asylum confugientem. Roma significat Hebraice superbiam, Graece uiolentiam. ne scortuni ermanice iaciantiam. Cum iam uarium. De senatu constituto. cum enim, ut infra dicet, triginta essent curiae, ex singulis clegit tres inscitatum : inq; tres essent tribus,item tres in senatum legit, atq; his nonaginta nouem tenatoribus centesimum addidit, appellatum principent sen ii qui absentis regis uices quasi gereret mq; teneret hic tenarius numerus a trauit usque ad Tarquinium prisciam. Viris hus. i. potentiae adiit it prudentiam senatoriam..ti et Patres.i.senatores. Ab honore sicut & senatores cognominati a senio. Prisci enim Graeci Latiniq; aetateprudentiq; prou Cto de optimos vio'; viros γέρονταrsum uel patres' pellabant Patri tu.i. tri nitit. Iam res Romana. De coniugio& Tu Sabinarum muli . rum, sub specie ludorum selennium: & cst cxemplum audaciis propter amorem. Iam res Est periodus. Antecedens. het. Consequens.
Sed penuriaindueti niua. mippe quibus.Ratio. Pranuria.i. uel propteri Circa.i. inter. Vrbes quom, oblia qua allocuti ima sermocinationis, qtia breuiter iusti monis uel orationis argumentum perstrimitur infinitiuis uerbi t. d. in uiusliaee&huiusmodi mandauit labiis Romulus, ut ad ciuitates
Ex infimo. Lex minimis initiis. Quaci 'ratenus. Satis scire Est Enthymema. Aississe quod ita fataliter Remus δἴ
Romulus essent seruati. In medio ipsorum. Compar.ies Nolligi ducerent profugas uxor . Neptuno equestri. Hic alius est Neptumas equestris, Uxurimarinus. Ille enim dicitur equestris, quod equitibus praesit, qiu in is honorem quotannis equos suos Tyberi transuehebant,ut instain fine libri noni institutum scribitur: & cognominatur hic N ptunus uisu quasi qui adiuuet consiliam aestria. . . Sabinorum qui proxime Romam habitabant. Frequeta tem.i plenam. Deditae intentata composito. i. coiisilio. Signo dato. i a Romulo. Quem. aliquem. Destinastas.i. addictas. Unam longe, De more Talassii inuocandi inni imis, causa boni omitiis sic Graeci inuoces viat Hymetue i. Vnam
207쪽
s Talassii cuiusdam. qui Talassius erat tum Romae nobilis&bellicosin iuuenis cuius nominis claritate retinuerunt uirginem, ne; tanto principi praeriperetur. Itaq; comprecabantur in nuptia uoce Tal Hi,constantiam& fidem coniugibus a Identidem.Luppe&subinde. Vocem icomprecationem, innuptiis nomine linii inuocato. . Turbato. Querelae uicii rumpopulorum de iniuria Roma norum,& coniurationes apparatusq; belli contra Romanos: quod belltim omnium primum Romanis fuit contra Ceninenta Crum i minoriquo Romuliis, uicto rege Acrone uasit uictori. Virginunia ramarum. Violati hospitii. Quodcum c :o uictum & inuic landum apud ueteres haberetur tamen Romani illud uiolauerant. Deum. LConsumNei unum. Sed ipse Romulus Blanditiae Romuli,quibus mitigauit do lorem raptarum riILiberum.i.liberorum,qui sunt pignora comi . Argumentinna iucundo,uem ab honesto matrimonii. Sosmetate ab utila inubus.i. manis. i Darent animos. i. ut uirgines uoluntate animoq; iungereniatur ibis maritis. Est autem haec egregia ἀλγύα,ex definitione iis i trimonii semptamia coniugiu, est coniunitio animoru fidelis, d societas liberorutor unarumq; omnia iuris commune foedus. i Melioribus. i. benignioribus. Prose. L pro suis uiribus.. Quisque.i maritus. Ollacio erga uxorem. Sua ui .i. . pro suo iure & modo. Accedebanis ad mitigandas uirgines. Purgantium Lexciti tium. ae.f.blanditiae. Muliebre ingenium. i. igandum: quia mulieres gaudent se amari & ambiri. Admodum. talia quantulum. rdidain signulinus. Concitabantiscontra Romanos. Vbim in loco significat:Vndiq; de loco significati; l Ceninenses is c. Gentilia nomina. Lente agere.Bellum l primum Romanorum contra Ceninenses. -Satis impigre.i.ce leriter. . Per se,id est suis propriis uiribus.Et est exemplum tem i ritatis praecipitis punitae infelici exitu in Ceninensibus. - Regem. Acronem nomine. Vrbem.s ninum hoc pricimum oppidum est, uel prima ures, qua per uictoriam potiti sunt Romani. Reduclio.s omam. Ferculo5.gestamine pon 'i pom. Capitolitini. i. in montem Cimolinum. Sacram, i Pastoribus sub qua ipse Romulus . cum Remo lactatus fertur.
Deposuisset. i.obtulisset deuota. Donoaupolio. Fines
208쪽
Laream Deo.LIoui Tetrio, sic cognominato, uel astrabiti uel a ferendis spoliri Oea optima Olia, sic vocata, quod optimus.i. dux orabat ea aduersirio opimo ad x quia dux iure optimus sui populi uoc tur. Irritam, idest uanam. Metatus sum; id est desinii Dedico,id estconsecro. Nuncupauit, id est cnuntiauit. ,id est ad templum Iovis Feretrii. Vaegari, id est com-mnein fieri. Compotum d est qui detra copima spolia. Intra tot annos.plusquamstringentos. opima spolia, quae omnia obtulit Aulus Cornelius cisi de occiso Tolumnio Larte, id est rege Tuscorum,uide insta,eodem lib. . Et tertia opima spolia obtulit M taestus, post sexies consili in libello gallico, occiso Viridomaro rege Gallorum. Vide in Epitoma Flori uis sinis ire plura simi oblata opima spolia,quae v tria,scilicet Rom
Rara,quia tribus i unum obuenit. Solitudinem quod inbles Romanus non esset in expeditione. Legio, id est, exercitus Est autem legio proprie, exercitus, conscriptus ex meris ciuiu Romanis sesectioribus. Palantes,id est sparsos. Fusi igitur, secunda uictoria Romanorum contra Antemnates:& R Neiunae secundu est oppidum 'uodRomani cepcrunt. Oportet autem sie obseriiare ex Liuio aliis , incrementa Romani imperi quae oppida, quae urbes,qui populi tuae prouinciae Piae te ire Mulatim accesserinx Romanis: & rursem durumcnta eius, quae
paulatim deiecerint ab illii, insupria dixi Coniunx,id est,R omuli. Ouantem Ouatio, proprie est solennis pompa uictorii dis , hi urbem equitata albo equoad te lunt usi, ubi ructimas oves caedebat : de etiam ouationis nomen uenit.Comittatur eum erercitus uictor, eratq; haec sesen nitas propter minorem uictoriam. Triumsuas autem estselemni mpa propter uorum uictoriani, Pra uictor imperator currv na fic laurea coronatu quatuor equis iam in urbem ushebatur ad templum, ubi malutat uirum s boues, coimitabaturq; cum exercitus uictolicum acclai tione ixta sturrili q; iocis, &.
scommatibus, qualia ia i solert in Iambico carmine. de β: pomen Triumphi uenit a iambici liberi te, qui milites tu tantintriumphantem imperatorem
Coalescere concordia Iuxta illussi Concordia paruae res croscunt, discordia autem uel maximae dilabui tur. Imperatum
209쪽
stiminos. Atque haec tria praelia uel bella, pro uno sint reputanda bello,&primum numeretur a Romanis gestir Coloniae inissae. id est, Romanisciuibus habitandae sunt d tae Antenviae dc Crumantinium,ut una cum pristinis incolis eas e larent & habitaretiti Darent notana,ia est s rent se conscribi in munerum ciuium Crustuirinorum, Novi imum.id est, Bellum Sabinum, quodiecundum Romani gesturunt contra Satri. nos aequo Marte. quod repente in pacem concordiamq; uertit.
Nouissimum propter raptas mulieres. ia . . Iliam aut cupiditatem ut a Ceni nimis altiso S Tarpeius proditionis exemplum iusta putatae. Iuxtatilia: Proditi nem quidemesse charo ,sed proditorem p orsis odio habendum
. . Armatos destSabinos. Sacris,id est adiae Vide Oui dium in primo Fastor a. Accepti, sciliret sabini. modistori,scilicetulli. . Armillas, d est munimenta braelitarunt Habuerunt, scilicet in sinistrae mainis digito annulari, a clis medici dicunt uel iam iwndam ire ad cor usi: & ideo eum iugitivii
penultimum annulo ornandum,potius quam alium. .
Pepigisse id est pactum esse ut sibi darent. Decisio, idest
de 4ndustria dccx composito,ut ea rursum Sabinos receptos prod
rei Romanis ipsis. Sua merceta id est, armis brachii sinisti εobrutam. Aequum id est,planiciem. Principescidest Roemulus & Tatius. Ciebant,id est mouebant.
Hostius Hostilius. A inis hie filii TulliHostilli,qui post mi-
inam regnauit in ' Hic, id est Hostilius. Animo, idest sertitudinem. Iniquoloco,id est acclivi ad arcem. Decidit, scilicet in fugam. -.Fusa,id est dilbers, Iupiter tuis. Votum Romuli ad Iouem, quem postea Statorem cognominauit, quod sisteret a fuga exercitum Romanum. Auibus,idest auspiciis. Mesere,id est proditione. . . . Valle inedia, id ust campo, qui est inter tapitolinum S PLlatinum in collem. Arce,id est prohibe. Foedam, i rast tum p . Sistae. id est prohibe. Resistere . assa. Ad primores,scilicet in exercitu. Erat,stiliret Metius. Vicimus, id est nos Sabini. Fauore , id est, per acclamationem nucimtium. Diiorum montium, id est Capitolini Sc Palatini. Tum Sabinae pietatis exemplum erga suos exhibitum ara: pM mulieribus in maritos parentes, cognatori; suos, quae in me diam vicin &praelii turbam prori pentas, salam ita &obi station
210쪽
stationibus diremere to uin bellium, pacem; secere inopinatanis quare etiam certi honores postea sunt muliebri semianstituti λ mae a Rotituli ut insta dis ud. . Impetu,idest in acies. Dirimere dest dirimebant. Insest Mid est pugnax es. . : Hinc patres, iccti sabinis. Hinc ituros licet iRomanis. Soceri, stilicet sabini. Generi,' id est, Romani. Puricidium. id est caedes non solum parem' etiam cognatorum. - Partus, id inliberos iam ex R
nitatis λαικα si latio ni Nos , id estini licetes. Vestrum, idest ex uobis. Viduae, inritis , orbae,id est par tibiis lixae. Res,id in mulierunt conx miseratio. Geminata, id est duplex, aucta Sabinorum acces.sone. Daretura indulgeretur. Appellis i. minatisit
ACuribus Cures, C trium similis numeri tantum, primaria urbs Sabinor ob liastiscognominata.Nam quiris signitat hastam inde quirites hastati iielbellatores sunt appellaei:& mansit hoc cognomen Romanis vi lauti tempora talu dc Quirites appellarentur. Hinc& Romulus Quirini cognomen sumpsit, tanquam fautor esset sabinorum di tuorum ritum presia Equus Curtium Equin secundum Macrobium uocab um fuit pristis aequi cum significans equum, di equitem illi ius storem, nobis
Itaque Nova institutio Reipii, & urbis Romae redimisi, in tribus, in curias, de in centurias , de quibus infit in fine, Romili. Populum stilicet Romanum. Mulierum, stilico raptarum, quas Dionysius imbit in circiter sexcent octuinta tres. Incerta est quos alii uoc tos aurit a luco AML ri id in trecentimilites. R inbus,id est Romuἡ ω tio. Post aliquot caedes Tatii. a Lauxenti sti is uan isti eum ansidiis Romuli occisum ferunt. . Annos γ Προς Agerent,stilicet contra opinquos Tatii 3 etatem re gni. Era, . -
Expiarentur, id est expurgarmur, quasi piacula quodam Et cum his Bellum Bon is , quini tertium Romam cum Fidenitibus& Veientibus, populis Romae finitim gesserunt. Sic o Romulintria belli ruit uictor Primio Ceninens secun-ι dum