장음표시 사용
61쪽
A. l667 ri, cuncta saetant, quo in suturis Leeulis bene inter homines audient, sed
infortunio nostro ma)or numerus priorum, quam ultimorum, nulla est o- pera, quae efficiat rectos incedere canoros.
SOBlESCli noliri fama ita excreteit, ut in summa etiam rerum dissi cultate eo Duce nihil adversi contingere sibi milites jam timeant. Reliqua
novorum quae recepi, in compendio accipe.
lam Rex Variaviam redijt, allabentibus per viam nuntijs laetus, ob ex- ni istis Rcto Rςgno Scythas, diremptamque pactis hostilitatem, demum acce-era spro P a de transactis notitia solennes DEO exolvit gratias in Basilica Vari Viensi, ipsisque licet aeger ante aram prostratus vitioriarum largitori DEO humiliter supplicavit. post ea videbatur fessum tot euris animum compositurus, si vel ipsi
a contracto habitu resilire liceret, nam assuefacta novitatibus ae pertur bida Patria ad abdicandum Regem jam sua sponte inelinatum, si non im-Runtim is pellit, cςrte parum retentat, dc ubi explicari vera non possunt, falsa peras. Misne metum augurantur, ita quod narret vulgus passim ambiguum, praessentia intoleran , suturi avidum. Missa est enim mihi copia literarum universat um Comitia generalia indicentium, nihil tamen in instructionibus de ea abdicatione apparet, unde di ego eum alijs pro paradoxo id habere debeo, an non eXploretur, quanti demum constet populi in principem studium. Sic dum suturo spectaeulo laenam curiosi adornant, publicis ii,terea sermo nibus di livori ansam dant, arripientibus plerisque pro discursus materia rem antehac in Polonia inauditam, ae nescio an practicabilem, quomodo Princeps throno abscedere pollit. Fortunae ne haec vicissitudo, sive sugge- . Rorum consiliorum vanitas, nescio quae ad Syrtes Electionis Rempub. nu per allisam rv. sus in Charybdim indieationis impellunt, di triste divorti um inter firmiter compacta inducunt, eoque collimant, ut quando duOS Reges in solio Polonia renuebat, neque unum haberet. Rationes propter quas abdiuare Rex velit insinuatas mihi ab optimo tis et calamo, quem facile divinabis expressas habeo. Quod humanae mortalita M' με λ memor ante extrema de rebus suis exacte disponere velit, non aliter μ' - arbitrans, nisi reddito eivibus Regno, a quibus acceperat se curiorem tant sibi comparando ad aeternivalem animo, quam illis amoli endis, quae imminerent interregnorum periculis viam praestruendo. Ea porro consilia pridem jam concepta , dc maturiore deliberatione diu pen lata, sorte publico Ordinum consensui deserentur. Quidquid sequentibus habebo genuine tibi scribere non intermittam ut videas meum animum, quem jam nosti, tibi insitum esse, cum quae mihi praestitisti, memini, semperque tenebo die.
Post titulos. Mandatum mihi est Surea Regia Majectate
Polonia Domino meo Clementissimo tanquam ejus Majestatis, E Regni Poloniae Status Ministro, ut literis meis compella ueri in rem Excellentiam vestram informandi eausa, sincere es eandide de rerum Polonicarum flatu. Agistrat anno praeterito Serenisier Potenti mus Rex Polonia ad Serenissmum es Polemiissimum Turearum Imperatorem Magnum Legatum Suum Hiero nymum Ra 6οπσύ, ut nonIosim Porta Ottomani sed Orbipse
62쪽
de ἰννuptisne Tartarorum arfareret, conservari a Nobis antiquam cum Serem Ima Porta miritiam es bonam misinitatem. Cujus confirmationem S incrementum eadem solenni legatione requirebamus. Sed ecce antequam redi
ret Legatio Nosera post mortem illustrissimi es Excelleniijsimi Ra iubejουθ per generosum casimirum is foc i continuata, in peratum
aeriau, quod ColaciJubditi nostri in proteditionem Porta Otreman, ea recepti, ac Domino suo proprio Regi Polonia rebellare justi sunt, μmulque Tartari crimen es Duce Solian Galga in Poloniaealiquas pro--ncias hoHilem irruptionem facientes, moto juramento, viola iis pactis ditiones Polonicasferro S igne vastarunt, multa misita ca
ptioorum in Jervitutem abduxerunt, quos mandato Porta Ottomam-
ea uti ejusdem Jubditos hac talia hostiliter patiabe, ipsemet Tartari
raptimi, G dponte fatentur atque id etiam Dedece is a Legatu . . . apud Nos agens non negavit. Equidem jam palem iterum cumuam taria compseimus, injuriam tamen es dolorem nostrum Seren. Pomta Onomanica reprclentamus, qua ex recentissimis, antiquissimi 6 8 ctis Tartaros Jubditos suos in Ulcis continere, atque ab incursionibuε in Poloniam faciendis, Er a violanda bona vicinitate prohibere obligastur. Ut mero certiores esse possimuN pacis S Jecuritatis nora, authο- . .ritatemflupremam Porta Ottomani pro eas iter manutenenda avimocamus. Parati vero erimudoipendiariam summam ex antiquo tempore eon ream Tartaris annuatim numerare, quando limites Regni
Polonia non infestabunt, es nihil hostile attentabunt. Ωuod mero a sinet Mosuos, eum his, repentinά hostilitate es incusone Tartaroru, ae rebellione Gyaeorum adacti inductas temporales ferimuri Si enim
modernus Hanus Crimensis Adel Ger fidem Nobis ex amiciliam juratam s let, si auxilia contra Moychosprotunc adhuc hostes, ereontra rebelles Cosaeos tulisset,si exercitus nostri partem amicilia 'eura radia Solian non disi Esset, non tam facile ad concludendos tractatus pacis cum emostho de)cendist Q, ratio dictabat, cum ab una pari . te hostes nobis Tartari repente exorirentur, ut ab altera Oidelicet a Moschis securos nos redderemus. Caeterum possumpublico nomine Uirm re nitit exinde praejudicij oriturum bona vicinitati, es amicitia eum porta Ottomanica, quam ostendere minimi cogitamus, modo ipsi non offendamur, es circa pactorum antiquissimorum integritatem constret muriath a Tartarorum incursionibus liberisimus. Mi enim, quod minia melleramus, hoctilia eontra nos aperte agitentur, lex naturalis cui mnisint, ita es nobis defensionem permitti nes adeo vires Polonas infrimaue esse, Aecus, Moschus, Brandeburgicus, Ra scius, O facinoimula uncti,id jurati contra nos hostes experti Junt. si s omnes Poloniapos crimae avarios ea s, S eventus fortiter vicit,umibus uis expulit, Erit uiis magnis eladibus adparie adegit, ne misimά fu eportione Regni ami R. svet, ea nomine Ser. S potentissmi Regis meheis que mandato e Lesentiam V uti Ser. Es Pot. Imperatoriis Turcarum citatos Agin sepuper praestentes certiorem reddo, nos pacem prout cum omnibus vicinis,
63쪽
ita S eum Seren ma Porta religiose obserivaturos. Tartaris, si amisi quieti erunt, consistam Jummam annuatim numeraturos. Moschorum per induetas Habilita amicitia minime in praejudicium sistrimentum aliquod Porta Ottomanica usuros, ac ostensonem ullamaaturos, proas vicissum Iinceram, is constantem amicitiam, ac bona Dicinitatem, S pactorum observantiam ex parte Serenissima Porta Ottomanicae nobis pollicemur. De reliquo excellen:ia etsrae bonam maletudinem Sc.
COPIA LITERARUM REGIARUM AD METROPOLITANUΜ
GAZENSEM LEGATUM IN MUSCHOVIm Variam die a.
EAm christiani Pristipes una eum sceptro, ef eorona longe gra
vistimam cogitationem si cipimus, ut inter civiles Regnorum curas veri Principatus frmamento Sacrorum, S Religionis eon. cordia livaeamu , quouset, cum ampli simos lingua, es ritibus dimis os populos in unius Reipub. grande corpus nostra in Regno divinussas vor collegerit, huic temper omnem operam impendimus, ut qui uno logum complexu tenentur, isdem aris, templi queconjuncti, eodem Iam Ela flari l iritu animenturi cujus pia moluntatis no Ira, quod devotionem mectram ininumentum singulare in vicino amicos nobis magno . Moy bovia Ducatu a r ens habere eontigerit,peculiari in DEI Ecclesiam clementia acceptum referimus. ΩEanquam vero Devotio vestra sua in Ecclesia concordiam propensione, tum singulari ex longo Romana Scclesia uiu, notitiaque collecto studio nullά cohortatione egeat, tamen ut Regium quoque tot expetito Orientis Occidenti motis negotio jugragium adjceremus, Devotionem vestram etiam ais ratiam enixe requirimus, ut suam diligentiam omnem in eomponenda
Latinae Graeae γ Ecclesia pace, es unitate conferat persuadeat γ nihil ad firmandam Christianorum Principum Ireuritatem, ad Graeci nominis gloriam, ad populorum salutem retinendam augendams saquam exoptamus utriusque Ecclesiae eoneordiά praeliabilius fore. Faciet DeῬοtio mesra publicae de sua uirtute exi limationi fidem, prastutique Legationi perpetuitatem addet dum Hel estieas res discordia hactenus dilapias concordi pacificuου Auctor instaurabit. Pleni pomνο fiducia siumus Serenissimum magnum Moychovia Ducem, pars ex parte Iua Ulum, S studium, Christiano Principe dignum tari
exoptato negotio accommodaturum. Prout ea de re tam ad ipsam Sere
nitatem, quam ad Reverendissmos in ChriHo Patres Alexandrinum es Antiochenum Patriarchaου in Mos Ouia hostitantes prolixius Ieribimus. De reliquo Deuotioni Vestra Regiam nostram gratiampo Remur, es bonam ualetudinem a DEO precamur.
64쪽
De unisne later Latinos et Graeos 29
REtulerunt nobis Legati nostri ab aula Serenissimi Magni M
UOvia cari fratris, vicini, Ssederati notiri remertentes D motiones mestras in Metropoli Mo uomia inpraesensiarum ho-ίbitari, simulque edocti Jumus pacem nos inter Magnum M suo via Carum sancitam eum latitia, Ssumma gratulatione a Deo motionibus vectris aereptam ese. Idem memorat, Legati nostri avi Reerunt propositum esse a Demtionibus vestris, ut post compositam civilem pacem, de componenda pace Ecclesa sica tanto sanctiorem, S tagniorem curam susciperemus, quanto aeterna beatitudo terrent sed, s caduca felicitate praestantior est, ae Jemper maximorum Re gum, ' Principum contentio fuit, ut divinam gloriam, extirpationem Paganorum, sancta fidei Catholisa a Sanatore nostro Domino
IESU CHRISTO instituta, es pretisse sanguine confirmatae incrementum, ue decus quam maximὸ promoverent; exinde laetum nobis fuit audire, tam piam es Sacris ' usibus dignam propositia
onerat, qua permoti consilium S desiderium nostrum hi se quamprimum Deootionibus vestris explicandum duxim s. siquid enim magis a nobis optari postis, quam ut post varios bellorum ea us, erdi crisina extremos aetatis nostra dies, Er gloriose gesta hoe Jublia mi, es Sacrosancto actu pacis, S unitatis inter Latinam'Gr eam Aelesiam reducta, coronem s. Ab eodem unico fonte, S amihope Domino IESU CHRuso Fides nostra fluxit, una Fides, una Selesia sub uno capite Christi mirario multis saeuiu duravit,
nulla Drannorum sevitia, aut Hareticorum macianis exorientis
adhue Deloia firmitas everti potuit, imo per ardua, S adversa, per eades, Et sanguinem magis Gloruit: Sancti illi Patres GP ci, quorum doctrinά fulget Ecclesia, unitatem, S reneordiam sedium runt, alia potius causa, quam pietas S Divina gloria a ius dissidium fecerunt, S mei lem hane Chri Hi inconyutilem l
cerarunt. Neque vero tam magna uarietas es controversiarum
Ecelesiastitarum inter Odie dentali ue Orientalem Clerum,utsi recta intentis, S uoluntas adsit, ac Doctorum S Piorum Uirorum eonatus paulo diligentius allaboret, eonciliari, S ad unitatem reuorari nequeat, fundamenta eadem mei nobis sunt, δε- eram scripturam, S traditiones Apostolicas, tanquam regulam, S .magistram habemus, eorundem antiquorum Patrum libris innitimur, ritus tam Latini Graecorum, quam Graeci Latinorum admittimur, Sacramenta, a CHRIPTO Domino in Istuta, pariter obseruamus, inclytam Virginem MARIAM Deiparam, Sanctosque DEI, ae Imagines, S Reliquias eorum ueneramur; ali- Ο di sieultates si recte explicentur non magno negotio si mouerio sopiri DEO auxiliante possunt. Huis uero tam praeclaro, s
65쪽
A. Qiοοῖ caelo terri que exoptato negotio adeo incumbere parassumus, ut non Regiam tantum rignitatem, es authoritatem nostram, omnesquo quae in nobis siunt uires, sed et tam etiam ipsam libenter ad mea--ου. Nee dubitamus Serenismum Magnum Moschovia carum pari studio, es pietate in promovendo tam sancto opere nobi cum pertaturum, ea de ea a scribentes ad suam derenitatem optamuri π eonfusim , ut tempus certum praefigatur, ae locus defignetur, in quo commode per Delegatos Reverendi limi in Chrso Patris Archieplevi Gne1nensis, aliorumque Dominorum Ephcoporum P loniae una eum Remerendissimis Devotionibus me tris ae Domino Patriarcha,'Metropolitanis madisi que UIDIsthmia, seu eorum Delegatis eonferent1a haberi, tanta molis eoncordia, S unitas L clesiarum atque animarum salus tractari, feliciter stabiliri m leat - 1'eramus etiam Sanctis inum Pontiscem Romanum O mentem Ix pro sua pietate, ter argio huic tractationi paterne al-Jensurum ae per literas seu Delegatum suum adfuturum, prout ea de re scribemus ad ejus Sanctitarem. Porro deliberantibus nobis de
te re, o loco, tempus videtur idoneum in mense Junis; loeus in Giditate Metropolitana δύο cua, si ita placuerit Serenissimo A quo AD UOetia Caro tum S DeῬοtionibus mestris, qua de re literarium re*onium, ad nos quam primum expectantes D motis in Chricto Paternitatibus uestris bonam viletudinem es pro 'eritatem is DEO precamur .
Spes arula..is Graeco. rum eam
COPIA LITERARUΜ AD EMINENTISSIMUM CARDINALEM PROTECTOREΜ Α PROCANCELLARIO REGNI
OLSZOVIO IO M Ianuarij etsi multo saeculorum retro decursu, ae recent ore mem ria intentiaus Suera Romanae Ecelesia studijs Graecos inter Latinosque conqensio quaesita hactenus intra Φοta potius fleoterit, quani integre aliquania coalestere potuerit, tamen ad omnes sancienda ictius concordia vias oculis, animisque intentis excubare
ut maxima DLI eum gloria eonjunctum est, ita populis C sti nis umme beatum, er salutare; neque vero singularis pro E et a sua ditana bonitatis eura, S tutela deesse lidetur, qua uistro tanti operis materia in micino, S nuper Joederato nobis Magno Ducatu . Moschomia subministratά expetita pacis, S unis iis fundamenta aperit orditurque, certis relationibuου Sereni fimo Regi meo compertum ect evocatos sivis e Graecia sedibus a Mais gno . D chotia Dure Alexandrinum, o Antiochenum Patriarchas, eum nonnullos ritus Ruthenorum sublatis erroribus corres Asexam xissent, tum non mediocre in Sanctam unionem uoluntatis sua
argumet um dedisse. Nam eum iterato baptibri Latinos sua formast ,....is S instit i m illis sint, ac prima siuadragesimά Domistea in z. - Romanum Pontificem, S Ecclesiam publico Anathemate primata 'odia uindicare, utruml rati impium ita aboleuere, ut nihil mideatur resare
66쪽
restare,quampronoealenti negotio mam ab urbe face, adiministrari, A.c. lolium ex annexis copise literam Regiars qua ex cancellaria mea mittuntur, tu ex relatisne inscripto porrect Religiosi ex ordine S. Dominita in Orimari poterit Eminentia V quanto studio Magnus a Uchomiae DuMNPatriarcha memoratiadunionem cum Ecclesia Catholico - Romana pr pendeant; quo ua Sanctitati Domino nostroper Eminentak qua priamu referre mei muneris existimaui,ne concessu re meiprouehendis se- . .pρ,mota cundiatione corruptu iueret. Nes dubito Jua sanctitatem aemula Praedece rusuoru pietate lagrandi negotio manus Paternas adis motura anto elicioriss e euen0,quantὸ circussantia teporis,oe pes nam magis adpraesens ultro consti re uidentur. Animus mihi essin Moseuam abeundi er opera utiliter pro Ecclesia DEI nouandi Regia AEBas thermi erit G s. D. Nostro ita coplacuerit.Hacpaucis imnuens de reliquo obsequiorum meorum veterem deuotionem Eminem ita Vestra ex animo commendo.
FRANCISCO DE MEGNIN A. C. R dio 29. Martii.
De actis in Comiti ut putabatur J Abdicationis
Non *0mix m, ut quidqRm a me, quod ego quidem praestare
possum, frustra petas, cum amicitiam non locorum spatijs, sed amicorum moribus metiendam, non ignorem. Ago pro inde morem desideriis tuis, ec id, quod in literis meis habeo, per compendium desero, per quod debitum promissionis meae absolvo. Praeteritus annus, annus luctus ae maeroris, ob crebra praecipuorum capitum funera dieius passim in polonia est. Praesens, quem tibi jam gratulatus sum perpetui consilii, aut novaliorum vocari incipit. Coepta a ta Februarii non magis frequenti Ordinum coneursu, qua arrecta omnium attentione ad passim vulgatam abdicationis Regiae fa- .mam Comitia, sed cum in instructionibus, ut scripsisse me tibi recordor, ad Palatii latus mentio nulla extaret, censuere plerique, tentari ea novitate popularium animos, volente rogari Principe, qui ubi inconcussam benevolentiam subditorum perspexisset, facile proposito decessurus, cum praecipue per forenses tantum rumores, M incerta pro jectorum ea abdicatio vulgaretur, tanquam libellus repudii. quasi verbad diripienda mutuae obligationis vincula, sufficeret nuda Regis volu tas, praesertim in devinsto legibus principatu, re depositio Coronae sine causa institui posset. Ad eum tamen scopum tendunt cosilia, ut composito solide publico statu, tum demum ad privatas rationes se daiaret Majestas, provisaque prius Regni securitate, extraordinariis indictis comitiis, destinata Rex exequeretur . Unde rumores de abdicati ne praee iter sparsos quibusdam imputabant, velut in antecesium potilice explorantibus venam , dc promptius in effectum deducturis intenta. si praeoeeupatis animis abdicatio ex abrupto proponeretur. Eligendi Mare halei diffleuitatem sustulit Caroli Diaeis CZarto- I farsualis ryshi Crauoviensis Succamerarii virtus, di dignitas, nam ille electus est in minorem tune poloniam alterna vice recidente. Non credo necessarium esse, ut tibi describam omnia, quae in comiis iis acta. Disputabatur imprimis de distributiva justitia, cum multi animum vincere, ambitionem verb non possint, nee unquam Poterunt, ita comparatis mortalium animis, ut metus odium, ec nimium eupientibus aliena selicitas excitet invidiam , semen larsitionum, in latium
67쪽
malevolentiae exerevit, ec ipsa donandi promptitudo in gravamen sic laetorum tracta est, explicata in ueterius vita justorum , per Perviam satos in pe)us Rebis errores. Contra Legatum Galliae, ut relegaretur, multa dicta sunt, quem diuturna in aula obhae One permiscere Regnurn factionibus incusabant, quam vis futili argumento innixi. Enim vero obitabant illationes plures, ob fri volas suspiciones, gentem inclytam, di optime de Polonia meritam ejusmo di ingratijs lauellere iniquum censentes, neque conducibile nobis, dum in MXime succursu egemus, ex amicis hostes facere, qubd si movetur Ioco Gal- Ius, ii afficeremus hune injuria di contemptu, etiam aliorum Principum Adlegatos relegare necessum sciret, non line mittentium contumelia, nezinjulto retaliandae offensae metu. Multi adulterinam monetam, tanquam pubIicae paupertatis causam a cusabant, jam quippe ad universiorum lentum malum Vescendit, florentis nuper Regni, intestina exedens, ae velut in homine increscens lien cacolitismum aegro corpori habitum inducit sic enormia privatorum lucra, di ino dinatus ex publico ditescendi appetitus, grandi sentu damni universam Rein publicam enormiter affieiunt. Rerum pretia in immensum extendi, ubi valor monetae cluplicatus. Regnum cupro, di scoria disparente auro reserto. nummi nostrates apud exteros repudiati. nativae merees, quibus olim Sen iis opulentia stetit, contemptui, exoticae caro admodum venales, di ad Ar bitrium institorum solvendae, aliaque in statu publico patii emata, non a liunde emergentia, nisi, dum materia nummi, tertia parte suo pretio mi nor Ouditur, apud circumsitas gentes abjecta, di proclamata, confusis in de me ruaturae, Inter emznt , di vendentes, rationibus. Quae in Admini stratores nummulariarum ossiuinarum iacta ab illis quibus est os, nec carςns Oi licio dentium, specifice in Boratinium, di Tymitum, faeili publicis odi-js materia, contemnunt enim magis inter se, quam contendunt urgςΠῖς , quod recens ad opulentiam provecti invidiosis se efferant opibus, publiς- paupertatis rei. Et, si isti legem publicam obtenderent, qua jus eudςndd monetae ipsis ex consensit Reipublicae tributum mansit; ad plura deQrςx commissionem evincerent. insuper praestitis in facie Reipublicae juramςn iis quod non nisi ex contractus praescripto in specificata quantitate num mos elaborλissent, indemnitatem suam tuebantur. Hinc rursus exorta dis qui litio, utrum commitso Leopoliensis tantum sibi arrogare potuit, uspraegrandes solidorum summas authoritate sua procudi concessibiles decer neret. Admodum molesta conseijs impetitione, quae plerolque in parti otia pium peculatus traheret, hinc mollius, ec summis Lintum labris ad objecta respondeban , necessitate fastum excusantes, aut trantacta tempore Obu terabant, missis, quae possunt deplorari facilius, quam emendari, di corrigi, singulos integra re dissentire fas est, peractum quod pluribus placuisset cunctis tuendum. Permolestae controversiae mitigandae aut abrumpendae non alia commodius interpoluit pausam deliberatio, quam, dum de belli rationibus re latum est. Expeditio ad podhaycios tanti momenti credita, cui cederentaliae civilium contentionum lites. idem ille relator actsis, qui patrator ope ris erat, Ioannes SOBl ESLl, Supremus Regni Mareschaleus, ac Exercitu um Dux Generalis, homo magnus, dc occupatus in magnis, tantis ador nZtus virtutibus, quantas persecta natura, di conditio mortalis recipit. Facile ergo contentiosos ad auscultandum composuit Quirites, approba
tibus cunsis silentio, laeta di gloriosis dicturum. is nulla operosi prooemi, circumlocutione usus, aut sveta Rhetorum periphrasi narrata distendens etsi veteri saeculo imperatoribus liceret, rerum a se gestarum maSnitudi
68쪽
tem non verbis most eloqui, sed di demonstrare imaginibus) hostilitatis A.C. i66s
Scythicae tempestatem suceincte exposuit, non humano consilio, aut viribus, sed solius 'iminis auxilio depuliam, ejusque ab aeternae providentiae pz, qu noe nervo ad bella, nee armatis eget, aliaque ad DEUM Autho rem reserens, ex vero memorabat, addendo, dubitet ergo aliquis,aii quid- Dfari a
quam difficile, aut impossibile sit DEO, qui tanta, tamque mirifiea opera providentia sua fecit, virtute sustinuit, eiectu finivit, nune autem spiritu sustentet, potestate moderetur. Miro omnium stlontio, di plausu excepta ab Ordinibus relatio, lectaque ex originali pasta in lunatu, approbantibus cunctis . finis belli est re p. rare pacem. Tam exilis aeris nolitimento ab Re- gno ea locustarum agmina avertit, unde inferebant alij, si modo pro de- . 'lectu riostro Scythiae amicos . di hostes juxta habemus, facile eum belli Turcici terrorem di mandum, ubi gentis scederatae dostituitur Ottomacus auxilio, tum subinde a Persarum Lepho bello lacessitus retro se in Asiam
Vertere cogetur; quamvis imprudentium ista fiducia est, fortunam hanc nobis spondere. Ubi finierat mox a throno proloquente vice-Cancellario Reν a Miagni rςpensae Duci pro navata opera grates, nec denegata ex merito debi- ha ινυαν ta virtuti praeeonia. Facile est Apollinem laudare, in quo tot tantaque laudum argumenta sunt, magnis ma)orem, majoribus non minorem, maximis parem nominando. Unde mox facili Ordinum at sensu facili us id rictis o persualeris, in quod alterius mens inclinavit in pacta cum Scytbarum gen- ρνει 1 eis te ratificanda decernuntur, donaria extolvenda promittuntur, ut ex pacto obligans conditio pritis adimpleretur, tam retinendis in s ietate armorum litis, quam eliberandis ex vadimonio obsidibus. Nee bene merito exercitui ob rem praeclare gestam competens demit gratitudo. Sic demuallucescente aliqua spe pacandae Reipublicae ubi ad impendentia discrimi na de remediis provisum est, eonsilia utcunque Proeedebant. Honora trium Scythis promittere, bc repriae sentare decisium, ut interim constantia pro. baret amicos, neve haud cessantibus Turctoi belli minis, acriorem in nos, suppeditato Lervo, hostilitatem averteremus, visum est. Tum clemum comitia finita, magna omnium admirAtione, ad Jactos privatim de abdicati- -ύοDe Regia per compita rumores. Tales ubique sePmones, qui tamen alter- de abdicatia utram in partem ex eventu praevalebunt, eum rursus in publico studiose celatum, ut plerique eb commento decipulam eXplorandis animis, instrui crederent, eum, quod aula nullatenus velit, id simulando, flagrantissime cupere ostenderet. Ast meditamenta ejusmodi non a ieiebat, sed tantisper differebat Casimirus, donec eum tempore maturescant eonsilia, etsi non esset levitas a cognito, & damnato errore discedere, etiam suorum intimiis orem sensum introspecturus, nescio, qua causa OQQulta, praeter apertas, quid de re tanti momenti sentirent Regni ineolae, an resignandi sceptri e natus inhibituri 3 an vero deserere volentis, aequioribus Oculis abitum laturi ellent de quo est, quod dubitem, quid decernam, non invenio, interi. . ora nescio, sed publieam famam esse scio. XI.
EIDEM IDEM scis Iulii Graecio. Senatus Consilio Rex mentem de abdicatione Regni patefacit.
TAqui diutius, quia vel te scire omnia, quae in Polonia aguntur, supposui, vel occupationibus scholasticis intentus, publieis me distrahere nolui, diu silui, nee eb minus tamen tu amavi, dilexi enim te ab initio, diligam si Q fine, manebi: in me amor is, qui fuerat praesente Te . vigebitque, me moria Tui, nec locorum, aut temporum intervallis unquam evanescet
69쪽
a. 1668 Et quoniam humanissimis tuis literis, quati me h somno excitas, qui
que mihi de praesentibus con; uneturis scribatur, plena fiducia requirias scripto tuo obediens sum, eo libentius ec alacrius, quod hisce diebus sa -- tis plenam praesentium conjuncturarum a melius scientibus acceperim i notitiam, ec didici, quod melius ignorassem; antea vero pauca habebam, . unde haud aliquem, quod ipse non habeat, dare alteri posse concludes. Accipe ergo Dune, quod adest argumentum observantiae in Te meae, ocillud, quod jam spera nitis suturum expecta. Scies enim jam illud, quodis. cretum erat, esse rumorem, operuA , quae fuere, jam aperta sunt, itR' per re vera. obfirmatus animo ae immobilis Re , e se ad curas accingit, ut Regnum deserat, non quod sit moli regnandi per aetatem impar, seu forte continuo rerum motu in taedium regnan.
di adductus. Expeditae erant mensibus praeteritis in secreto literae mitto tibi aliquarum, quae ad irae venerunt, copias ad Commonarchas Christianos, Informae id propositum revelantes, rationes intentionum explicanteS, ac pro amis Monarchai citiae, aut necessitudinis )ure in negotio hoc tam gravi consilium exquirentes. Mirabantur omnes, uti ex literis clare id demonstrabant, qu e tanto fastigio, ad eam submissionem se inflecteret a solo immediat. DEO dependens Rex. Refutabant alii celebritatem exemplorum, praecipue Caroli V. proavi Materni suae Ma)estatis. Nam multum in circu- stantiis discrepat, eum R.ex noster improlis carinam hanc Regni sui sine velis ac remis in arbitrium ventorum inter- regni dimitteret. Contra Imperator Carolus plena Caesarum domo falaes Romani Imperii in fratris Perdinandi, Hispanicam Monarchiam in Philippi Filii hum ros reclinaverit. Multa in hau materia discursuunt projecta in vulgus
c--u Clemens Nonus, si quis unquam Pontificum pro grege Christiana
m, isti soliditus, ac vigil, parum se egisse advertit, quod per Nuntium suum ab Hssuadis eo abdicandi proposito Regem dehortaretur, notabili inter alia literarum Pontificiarum propria manu scriptarum, commate, his formalibus expressit . Quare, si quid habes Fili charissime, quod animae tuae rationes tangat, solicite petimus, ut antequam quidquam decernas, confidenter nobis aperire non omittas, memor, quod animae tuae rationem
in re praesertim ad tot animarum, re popuIorum securitatem spectante districte DEI Judicio reddere teneamur. Age igitur charissime fili, S. Patrem ini Christo tuum, salutaria monentem audi, respice tot millia hominum, quae DEUS curae, & fidei tuae Majestatis credidit, ex tali facto gravissime periclitatura, nisi privatos voluntatis tuae sensus, di intenista publico rei Christianae bono postponis, ac remittis, aut generoso animo prudentiaque singulari in tempus commodius differs dio. Paria dc Augustissimus Romanorum Imperator Leopoldus, imb pro sanguinis vinculo GP- velut in problema disserebat. Gratiusne DEO futurum sit, onus, publicae salutis procurare ipso vocante injunctum an semel susceptam spartam prae taedio abjicere 3 certh generosius fuerit stare erectum contra conis' surgentes undique tempestates, praesertim cum vires per DEt gratiam a hue sunt vegetae, quam sibi soli ignavo otio vacare &o. Similia a Christi nissimo Rege, alijsque Europaeis Principibus perseribebantur, immobili a versus insurgentes fluctus scopulo, ob invictam propositi tenacitatem. scissis, Vect consilia jam tandem defaecata in apricum prodirent, invitare tonsiliam . Senatum Vars Viam placuit, nulla explicite posita causa, cur vocarentur. Die Iima ita frequentos confluxerunt, ut 46 numerarentur Senatore a quia
70쪽
bus salutato in conclavi Rege ex ordine conlidentibus his ipsissimis verbis, A. Ti ει
Pr Caneellarius Regni Avunculus meu, propositione i fecit. Neminem latet Sacram Regiam Majestate in destinasse pridem abdicationem Regni polonici Dominiorumque annexorum, easque curas adnue vivente LUDOVICA Regina agitatas, quas in praesens, ubi commodum, ec opportunitas adest, omnino resumendas S. M. censet ideo, quod consilium musmodi, bellorum divertorum moles, exercituum nexus, intern rum motuum turbae, aliaque obstacula tantisper distinuerant, noe nune tranquilliore patriae statu in effectum dedueere Sacra Regia Maluitas intendit. Nempe diadema deponere , regimine se abdicare, ficinquia pub lieam liberis suifragiis vestris sibi collatam, di traditam vobii mei ipiis in manus reddere, di resignare. Ejus eonsilii potissimas alsere rationcs; pri-mb statum conscientiae suae tangentes, uti inter curas re8nandi, di c. tremam vitae lineam interstitium temporis habere possit, comparando ad aeternitatem animo , jam valetudini tam annis, quam la ribus fractae, di labascenti consulturiis, ob quam tantae moli rerum sufferendae impar, ea iam prae Venire malit, quam praeveniri . Et jam boni publici, diquetis ratriae causa, praesertim in eo male contentorum livore, di obtrect
tione: pissisimas Saerae Regiae Majestatis pro bono Reipublieae susceptas intentiones sequius interpretantium. passimque violentae electionis suspicioni bus innocuum principem onerantium, quibus se aliter expedire fine mol Pstia non pollit, nisi abdicato sceptro; etiam amoris in populum sibi subiectum specimen, di facultatis liberἡ eligendi Suecesserem, aere perennius PGIonis relinquere vult monumentum. igitur Sacra Regia Majestas fixum smbi, re deliberatum jura Regnandi in manus tradentium restituere declarat, di denuntiat. simul impraesens congregatum Senatum obtestatur, ut vA nis, ec nihil profuturis expostulationibus de mutando proposito ab sterent, hue do finitive consilijs tendentes, ut qυam honorifieentillime, cumque uomodo oc securitate patriae, is e throno descensus expediri queat oce. die. Ad ea Regis nomine denunciata triste super omnes silentium, imo stupor ingruit, nam impracticabilis actus novitas dolorem, di lachrymda ..... Omnibus movit. Imperato demum silentio, sensum, ut promeret Archi-Episcopus Gnesnensis, ex ordine requisitus, primo ad rem velut inlperatam haud suppetere sibi, quid proloqueretur, dixit, ex eo, quod ad solam dς P, a stri
tempore indicendorum comitiorum materiam UOzatus essot, nunQ ad tam xmioreVN.ν Vissima, bc quaevis Senatus consulta transaendentem materian d libera rive se vetantibus legibus, nequaquam intrudere audeat. unius diei
interstitium a Rege, intra quod vel Majestas justissimis Senatus postulatistoeum, vel illi ad propositam thesim legale responsum adserre possint. Hine die rama Junij in Palatio Arelit. Epistopali congressi Senatores, diu, multumque disceptavere, pro sormando ad proposita responso, euJua copiam, a nam sequenti die nomine Senatus respondit Arehi-Epilaopus tibi adneeto
Primate vero e curuli sua consurgente eu laehrymis ad ostentatione doloris in quibusdam paratis,simul omnes ad singuli laederentur universi periclitarentur, quotquot e Senatu aderat ad thronsi progressi .di singultib9 verba impe diuti , Rui nain supplice gestu consormati,nova adhibebat deprecationis sormula,dulingvae mutando .
Parcunt, lachrymis perorando, dissicilius esse, qui seribit. mihi dicit φρυ .dictu ea esse, quam factu. Ac prope erat, ut exemplo Vchanseii Archi-Episeopi, Sigismundum Augustum Regem ab Catharinae Austriacae
divortio aversuri, etiam nune ante Majestatem cernui Senatores Pr
volUerentur, nisi id ipsum Rex parari praevidens , mox Throno se pro' iriperet, per extraordinarias preces vim sibi fieri vetans, ec indebitam Sacri Ordinis ad scabellum pedum genuflexionem, quasi in contemptu orale