장음표시 사용
31쪽
s sudebat. duod malam si ad nos, is reor, a cohs maxime perνenit, qui artem se tradere glorian tur , multa atque infinita propemodum parvo labore noscendi . fatebimur prosecto nullam ab iis potuisse litteris securim infigi graviorem . Haec commemoranda mihi esse putavi scriptura de vita Antonii Valliseerii, qui quamvis ad multas philosophiae partes illustrandas idoneus esse videre
rur, in una tamen historia naturali voluit coninsere, neque in hae universa, sed in ea tantummo o patre, quae ad infecta ceteragae m Ora animalia maxime pertinet. Per hanc plurimum Onominis celebritati s reipublicae commodis commere potuit; O quod infinitis pene erroribus ipsa liberaverit, nonnulli vere de eo praedicasse Eladclaeronianum videntur, suis manibus in rerum natura quasi alteram naturam efficere ipsum eonatum fuisse. Sed jam vitam ipsam explicare aggredior, quam ad te mitto, ut ad homi-
nem, qui longe multumque praestat omnibus is
hujusmodi rerum cognitione o Dentia. Vale. Psis IV. Non. Mai. MDCCLXXX.
32쪽
Tmlisneria familia non tam antiquitate' quam viris sortissimis illustris nomen a Valle Nigra habuit, quod est oppidum Mimtinensis ditionis, quodque ipsam ut suum cum aliis oppidulis diu possedisse traditum est. Ab stirpe hujus familiae plurimi. sicuti palmae rami diffusi sunt , quorum varia sors fuit atque fortuna. Antonius , de quo scri hendum suscepimus, natus est V. Νon. Μail MDCLXI. in arce Tresilici non ignobilis Camferonianae oppidi quod ibi illius pater Laurentius munus de jure respondendi Μutinae Ducis nomine sustinebat. Μater eidem fuit
Lucretia Dacinia prudentissima Si diligentissima femina . Adolescens quod disci poterat da ilosophia Regii Lepidi didicit apud Iesultas. Horum unus Blasius vir doctus e disciplina
Peripateticorum quod explere non poterax discipultam, qui uno haud erat contentus Ainxistotele , & majus semper aliquid desidera bat, eo utebatur solatio, quod diceret ab illo tanquam a PaIente ceteros , qui minis
33쪽
TO ANTONIUS me celebrabantur, manasse philosophos. Sed respondebat Antonius: omnium magnarum artium sicuti arborum altitudinem se delectare ; radices stirpesque non item, quamvis illae lina his esse nota possent . Itaque rogavit patrem , ut se Bononiam mittere vellet, quam urbem doctorum nobilitate florere a dierat . Illud profecto rarum est genus hominum , qui aut excellente ingenii magnitu-tudine . aut praeclara eruditione atque do- ruina, aut utraque re ornati spatium deliberandi habuerunt , quem potissimum vita eursum sequi vellent. In qua deliberationa ad alterius, Se praesertim parentum , magis
voluntatem, quam ad suam cujusque naturam saepe aonsilium omne revocatur. Sed datum
est Valliseerio, ut quam vellet studiorum viam ingrederetur , savitque ei fortuna , quod
cum medicinam , anatomen , ac praesertim
naturalem historiam excolendas suscepisset . praeceptorem nancisceratur Μarcellum Malpi-ghium , qui longis omnium in iis saeuitatibus princeps esse . M qui postremam noni illustras. se modo . , sed etiam pene genuisse judicaba- vr. Hic autem neminem qui Vallisnerio prae-
34쪽
v A L L LN I ir . tre aret ingenio, neque studio, neque industria majora se eognovisse assirmabat; Sc cum nul lum tempus illi unquam vacaret ab anato micis exercitationibus, gravem Se periculo sum nactus est morbum. Id adeo commovit ejus parentes & Malpighium ipsum, ut illius impetum atque ardorem restinguendum putaverint. Tum ad remissionem animi, tum ad obsequium in Principem, qui suis licentiam libertatemque praeciderat insignia doctrinae ab externis Academiis accipiendi , anno NDCLXXXIV. Regium Lepidum venit , ibi qua Iaurea decoratus est a Casaleechio , cujus magnum erat in medicis nomen, di quem de morborum transmutationibus omnium prumum scripsisse alibi narravimus co . Bon niam cum rediisset Antonius, summis viris a ctoribus , pristinas exercitationes renovavitta quo instructior ad medietnam aecederet ψpraeter ceteros doctores maxime audivit Laelium Triumphettum virum in multis diseipli. nis, sed praesertim in re herbaria praestantem, di instituendi docendique prudentissimum α
35쪽
vigere tum vidabatur philosophia doctissimo
rum contentionibus dissensionibusque , Sc eum aeriter inter se dimicarent Sharalea St Μal-pighius , hujus belli participes quoque erantulorum discipuli sive studio in praeeeptores ,
sive spe quadam gloriae commoti. At Val. Iisnerius, qui otium Sc tranquillitatem semper amavit, ita se gessit cum iis.inter quos maxima laudis erat aemulatio, ut intelligi non posset, uter eorum plus ipsum dilige, tet; 8c id quod erat dissicillimum obtinebat. ut ad utri utque scholas tuto accedere posset. Qua in re non solum tranquillitati se viebat , sed etiam dignitati . Sic postquam complures annos studio ductus rerum ad physicam pertinentium Bononiae habitasset, haud paucas Italicas urbes peragravit, ac prae serum Venetiis constitit , effecitque ut hujus Peregrinationis, cum . multos doctos medicos, bc eos , qui in chirurgia 8c chemia excellera putabantur, audivisset, sibi fructus extaret Habebat ille prosecto comprehensam animo quamdam sermam persectae medicina a , di multa & in se Se in aliis desiderans , Sc omnia se consequi posse desperans, unum irae-
36쪽
Drtim spectandum putavit, ad quod rectissimis
studiis ae continuis laboribus contenderet.
turae contemplatio praeclara hae Celli sententia respondere solitus erat reprehensorihus filis ) quamvis non faciat medicum , aptiorem tamen medicum reddit atque perfectum, verique
simile est O reppocratem O Erasistrarum c O
quicumque alii non contenti febres O ulcera ameare venum quoque naturam ex aliqua parte
frutati sunt non ideo quidem medioos fuisse , verum ideo quoque majores medicos extitisse . Quaerebat igitur ex se ipso , idque iam saevius, quodnam physicae genus sequeretur maxime , & cum experiri tandem deliberaΩset quid essicere, aut quo progredi posset in historia naturali, minime deterritus est prae claris Malpighii & Redii operibus , quod prima sequenti honestum es gloriosum esse di-eeret in secundis tertiitque consistere , quemadmodum in poetis, ut est Ciceronis sententia, non Homero seli locus suit, aut Ar-ehi co , aut Sophoch , aut Pindaro , sed ho-llum vel secundis, vel etiam infra secu os; nec Aristotelem in philosophia deterruit a Pritando ampluudo Platonis; nee ipse Ari
37쪽
ceterorum studia restinxit. Antequam Vallia sterius ad inventoris gloriam aspiraret , Rito xum inventa examinare voluit, M semel ite
rumque renovavit omnia experimenta , qua
Νalpighius ad bombycis naturam , Radius ad insectorum ortum noscendum instituerant. Quoniam vero experiendo didicit non. omnia vidisse Redium , & in quibusdam otiam ipse peccasse , non dubitavit eamdem pertractara
materiam , quo convinceret eos, quorun
sermo imperitus increbuerat, seu stra susceptum a Redio laborem suisse ad overtendaa. Peripateticorum sententias, qui plura an 'in alia ex putri ortum habere gignique docebant. Nec tam persuadere, quam delectare. voluit lectores suos Vallisnerius , cum illud disputandi genus , quod dialogus vocatur , omnibus praetulisset dans sermonem iis, qui principes in historia naturali tum apud.; veteres tum apud recentiores fuisse putabam tur , Plinio Sc Μalpighio. Itaque . a re ep . discedit, intexit narrationes , sententias cum sententiis comparat, easque sic disponit, ut clares varietatem colorum 3 α Iuu et
38쪽
V A L L I SNERI Us 1 gantiam non solum Etruseae locutionis, sed de flores persequatur, hac quoque in ri a mulari gloriam voluisse videtur Francisci B dii , cujus, non secus ae Xenophontis, voc: musas quasi locutas fuisse a nonnullis dictitabatur. Μollis est oratio Redii in philos phicis scriptionibus , nee sententiis, nee ver his instructa popularibus, neque exquisitis ni mium . Naturali quadam pulchritudine eommendatur , Sc delectat hoe ipso . quod inter
se omnes partes cum quodam topore, urbam nitateque consentiant, quod ver Or Ur' pro nuntiari aeque possit da Vassisnerio, quam
vis non tam docendo, quam dicendo dei ctationem haud mediocrem aucupetur. Hic quod animo semiebat, Sc oculis conspexerat, libere in medium profert; haud reverens imperitorum reprehensiones ac maledicta; 8 homo navus M industrius . experientissimus ac diligentissimul observandi arte , Sc obsor. atarum rerum copia ipsum superasse Redium
videtur. Sed hujus suit laus propria, quod
Italorum primus physica constantique ration innumera pene superstitiose atque aniliter dicta everiqriis se dormitatium ti vinolento.
39쪽
-propulsaverit. Ego autem mirifice capior ho- .rum scriptorum lectione; & cum videam prudentissimos homines id elaborasse , non
-tium ut rebus probarent, quam ut Vocibus
delectarent , doleo ea effluxisse tempora , quibus nullum jus erat brachalis M transa .pinis nationibus aliquid peregrinitatis in n stram linguam insundere, in qua potuisses imaginem antiquae & vernaculae festivitatis .ac leporis agnoscere. Quoniam propositum
erat Vallis rio aliquid exquisiuius moliri quam
ceteri praestiterant , postquam confirm sire
Medii sententiam , qui Plinio negaverat ex equorum carnibus vespas oriri , quid huiasrrori caussam dederit exponit , & oeulia subjicit formam partesque cujusdam muscae , quae cum Vespa quamdam habet suntlitudinem , & quam prodire palat ab iis vermistas , qui in equorum Sc pullorum intestinia saepe reperiuntur . Quomodo vero fieri posis fit, ut insectorum ova a pastu in intestinaequorum delata ci) caussa Sc origo sint vera
40쪽
ralam, neque hos modo, sed etiam muscas ex iis genitas videre liceat existere piνas flem re de retro, pluribus explicare nititur Val- Iisnerius, quod non tam propriae defensor ecset sententiae . quam oppugnator alienaee Contrarie enim hae de re striptum a Redio fuerat . Observaverat hie gigni vermes in naribus verveeum, quod non magnae artis
ac laboris fuit. Sed quonam modo id si ret , id erat longe maximum videre. Satia hac in re studiosorum desidorio Vallisne ius fecit . M adversus ipsam Redii sentent inmprobavu hMjusmodi vermes in mulcas propriῖeujusdam generis converti; has ova deponere in naribus eorumdem animalium , Mnovos inde oriry vermes . Neque horum modo, sed Se aliorum multorum , qui inter eu tem taurorum, Vacearum , bovium , M simi-lium brutorum existunt, figuram , Se quidquidat eorum mutationem in chrysalides ti muis stas pertinet, ob oculos ponit. Res erat obvseura ia difficillimos explicatus habere puta.
batur, qui fiat ut ex unoe ovorum gener
specie disparia nascantur insem. Nonnulli . di quod mireris, Redius ipse, existimav Tom. VII R