장음표시 사용
21쪽
stultae 1106 esse factam. In quo concilio cum Omnes episcopi, qui temporibus discidii sive schismatis ordinati
erant, auctoritate papae conjirma' eritur, qui quidem non per fraudem introducti vel scelerati vel simonistae essent, non mirum est, quod is, qui tanto studio ac desiderio unitatem ecclesiae appetivisset, statu rerum mutato, ad papam animo inclinavit.
Haec quae de vita altram nobis litteris tradita
sunt, si cum iis ebus comparamus quas de scriptore huius apologiae eae eius ipsius libro audimus, si quae-νimus, utrum attramus librum scripserit necne, res nobis ita diiudicanda est Multa sunt quibus adducamur, ut Mal-tramum librum qui est de unitate ecci cons. Scripsisse arbitremur, nihil est quo impediamur, quominus hoc statuamuS. Sed causa non aestat, qua cogamur dicere, altramum illum librum scripsisse, nec umquam aestabit, nisi forte alius code reperietur, qui habeat nomen auctoris. Cum igitur res gravior sit, quam ut levi coniectura pendatur melitisque in re dubia peccetur in eam partem, quae Stcautior, quam quae 8 audacior, etiam nos litem quasi sub iudice relinquimus. Attamen hoc nobis sumimus, tam verisimile esse, altramum scriptorem libri nostri fuisse, ut ei gloriam, quam sibi apologia conscripta paravit et qua usque ad hunc diem nullo repugnante fructus est, praereptam nolimus. Atque quidem Bersveldiae usque ad
cap. 14. libri II, inde ab hoc capite Num burgi scripsit. Nam insunt in cap. 15. libri II nonmula, quae indicio
sunt, satis longum intervallum temporis interiectum esse inter hoc caput et capita quae sequuntur. Hoc enim capite,
cuius in initio idem verbum Augustini locum habet, quod
nobis . . lib. I. occurrit, multa repetuntur quae ' τα dici erant, comprehenduntur quae ingillatim antea ae-
posita erant. Accedit quod caput 17 libri I scriptum estante inem anni 1090, cap. 17 libri II, tempore duorum
fere annorum interiecto, anno 1092. Quae intermissio scribendo facta esse videtur itinere Nimiburgum su8cepto. Liber vero e tribus partibu constat, quarum, Vima refutationem epistidae ab Hildebrando ad Herimannum episcopum Metensem missae continet, in quarum altera impugnatur epistula monachi cuiusdam Hirsaugiensis contra Clementem III papam, in quarum tertia, quae non ad jinem ducta est, agitur de vi sacramentorum. 1. Postquam Henricus V paenitentia Canossae acta
anathemate se solvit, papa, qui nihil aliud spectabat, nisi ut Germaniam in duo regna divideret divisaeque imperium
G88equeretur, conventum agere in hac terra constituit, in
22쪽
XVIII PRAEFATIO. tua de causa regis et principum decerneret. Cum autem Saaeones metuerent, ne in illo conventu consilia caperentur, quibus opes Henrici nimium crescerent, papa coactu eSt conatu Suo desistere. Itaque de integro inter Henricum et Saxones bellum eaeortum et utrimque ad arma concurSum
est. Brevi autem Saaeones, dubia fortuna belli popidationum pleni defessi, de pacis conditionibus cum rege agere coeperunt. Quae a quod composita esset χιamquam papa aegre tulit, animusque eius odio incendebattir in regenὶ, eo quod legati in synodo 11. Febr. 1079 de iniuriis querebantur, quae amicis papae in Germania allataee88ent, et quamquam tunc temporis voluntas ac studium eius ad Rudo tim regem inclinabat, tamen non destitit cum Henrico agere de conventu in Germania habendo nec dubium est, quin, si uterque reae decretis illius concilii se subiunxisset, papa totam Germaniam in duo regna divisurus fuerit. Cum autem etiam is conventus, quem in oppid Mira iburg agi papa voluerat, ad irritum caderet, id quod legati papae alius vitio regis alius ii a Saaeonum factum esse dicebant, papa intelleaeit, si ea via insidiosa et ancipiti pergeret, e omni auctoritate, Hamapud Germanos usque tunc habuisset, destitutum fore. Itaque cum rege Henrico apud Flarch heim victo, Saaeones papae eiusque doloso ancipitique modo agendi omnes miserias belli et discordiae tribuerent, ille coactus aut ad regis aut ad Saaeonum causam se applicare, pro rerum Statu partes Saaeonum sequi decrevit. Quo facto, de integro Henricum 7. Mart. 1080 anathematizavit, cuius anathematis initii mspectat illud quod 21. Febr. 1076 dictum erat in Iam anno 1076. papae permagni intererat, in instanti pugna non solum in Italia socios habere, sed studuit etiam Germaniae episcopos et principes sibi conciliare. Et contigit ei, quod optaverat. Nam,
cum Saaeones audirent, regem denuo anathematizatum SSe, mainime permovebantur. Iam ad alios Gregorius ipse epistidas dedit, et a synodo nuntiis missis ad donem Treverensem, Theodericum Virdunensem, Herim annum Meten Sem, OS precatus est, ut redirent in ecclesiam . Tunc Herim annus,
quippe qui iam Mormatiae 24. Ian. 1076 anaei dubitasset
ei decreto assentiri, quo Hildebrandus iussus erat pontifciatus abdicare , litteris acceptis, infestissimus regi ad Perses rius eaestitit. Aliis episcopis Germaniae diem incidorum Petri l. Aug. constituit Gregorios, usque quam vellet illi sibi aditingerent. Sed cum non omnibus posset in itingere servitutem et oboedientiam, fistulam illam scripsit:
23쪽
PRAEFATIO. XIXAudivimus quosdam . In numero jidelissimorum tunc erant
bero, limannus episcopi, qui inter Se OHSenserant, Omnibus modis regi repugnandum esse. Quibus iam illo tempore se adiunxerat Herimannus Metensis. Huc spectant duae epistulae aestate anni 1076. conscet istae, in quibus Gregorius dicit, se maaeims gaudere, quod illi principes omnibtis viribus contenderent, ut regem ad oboedientiam perducerent, et in quibus concessit, tit ii absolverentur, quos regis partibus relictis, vitae usque illuc actae paeniteret. Cum autem multi opinarentur, regem ipsum, Si paenitentiam ageret, absolvi
posse a quolibet episcopo Germaniae, scripsit 2b Aug. 1076 papa ad Herimannum Metensem FiStulam, qua ne id feret prohibere studuit . Qua epistula papa neminem abSolvere posse regem, nisi cui ipse ius ac potestatem dedisset, docuit iussitque sibi nuntiari, si paenitentia ac dolor regis apparerent, ut mittere p088et cum quibus principes constituerent, quibus condicionibus seri posset absolutio regis. Inde igitur apparet, iam illo tempore, cum eae pap primum Febr. 1076 anathematizatus esset, amicitiam
quandam intercessisse inter papam et Herim annum Meten- Sem, per quem Omne cetero episcopos Germaniae ad se traducere et ad suam voluntatem perducere studuit. Nec mirum est, quod papa, cum rerum latu, quem Supra ae-POSui, coacti S 88et regem anathemate ligare T. Mart. 10819, de integro epist dam ad Herimannum dedit, et ut corrobo Naret per hoc animo partium suarum, quatinus tuto relinquerent regem suum De unitate ecci cons. I, 29 et ut sdem labefactatam Herimanni confrmaret' l. c. L, 4 , qui tam diu in id regis morabatur, quam inter Saaeones et regem de condicionibus pacis agebatur et qui dubius fuisse videtur, num pas haberet ius regis imperio privandi. Nam etsi constat, eae omnibus mainime episcopos et Metensem et Passaviensem id egisse, ut animum Hildebrandi sibi conciliarent et ad causam Saxonum suscipiendam
perducerent, tamen Herimannum ua ponte et ultro opta88e, ut sententia sua dubia argumentis confrmaretur e verbis
Gregorii ipsius colligi potest Quod autem postulasti, te quasi nostris scriptis iuvari ae praemuniri contra illorum insaniam etc. itaque Gregorius praeclaram illam epistulam 15. Mart. 108l scripsit, quae illi epistulae persimilis est nec quicquam aliud continet nisi accuratius et
1 Jasso II, p. 35. 2 Ibid. p. 238. 241. 3 Ibid. p. 453.
24쪽
XX PRAEFATIO. longius eaepositum argumentum superioris epistulae. Cuius refutatio primi libri est argumentum. Videamus nunc praeclarissimos scriptores illius aetatis, qui in magno illo discidio inter regem ac papam ab illo stabant, quor'um alii idem quod attramus dicunt, alii quod altramus disputat novis causis et argumenti corroborant. Ac princeps quidem omnium commemorandiιSest Menricus Treverensis in epistula Theoderici Virdhι-nensis episcopi a Gregorium papam, qui in multis rebus aliter ac Maltranitis disputat. Deinde Petrus Crassus, qui in scripto suo demonstrat, Gregorium papam ius hereditarium institutionibus Romanis sanctum violasse et eo quod incommunicaNerit regem Henricum omnem ordinem legibus constitutum evertere conari. Iam Henricus reae ipse in epistula a Gregorium' ius suum tueri ac defendere ab arrogantia papae conatur et docet, potentiam suam nullo nisi a Deo e manibus suis eripi posse. Idem queritur in epistula ad episcopum A. de iniu=έα quae insit ineaecommunicatione anno 1076. dicta Sequuntur cardinales schismatici δ, qui potissimum verba Gregorii I si quis vero regum, Sacerdotum et . ad Benricum regem perti here posse negant, Sigebertus emblacensis in epistida contra Paschatem papam β, qui laeus eaeemplo Sedechiae iuramenta solvi posse negat, id Osria brugensis', qui Gregorium papam periurii insimulat, Mido errariensis'. - autem al-tramus capp. 5. et . scribit, in hac re maaeime Hildebrandum iniuste egisse, quod contra canonum decreta accuSationem in regem accepisset eumque incommunicaSSet, Sic etiam ceteri Scriptores, quos commemoraυi, de hac re cum e consentiunt.
2. Altero libro attramns epistulam monachi cuiusdam, cuius nomen ignoramus, refutat. Haec grandis c. 6 epistula, quae contra Clementem papam c. 2 et contra Tegiam potestatem c. 37 pro defensione Gregorii c. 69Scripta erat, venit eae schola monachorum de Hirsa figia c. 379. Respondetur in hac epistilla ad omnia, quae in Migberti epistida inveniuntur, sed quis sit, ait, ad quem Cribat, textus Scripturae non indicat, cum nee proprii nominis, nec eius ad quem scribitur epistola vocabuli mentionem aliquam scriptor fecerit III, 2 isti la autem Clementis,
25쪽
PRAEFATIO. XXIad quam ab illo nonymo respondetur, cripta est anno 1089,
in qua Vitur de synodo habita omae 1089. et quae eae- stat p. h. Iasie V, p. 45. ΤInde a capite 16. liba II, Melicta re proposita, uippe ad quam disputatio solis capitibus 22 24 25. redeat,
Valtramus non tam episti iam impugnat, quam enarrat omnes es ab iis in Saaeonia gestas, qui causam Gregorii non solum defendendam Susceperant, sed etiam principes eius partium aestiterant. Quibus omnibus rebus describendis quamquam id solum agit altramus, ut demonstret, Nam atque suorum causam iu8tam Sse, adversariorum iniustam, tamen omnes res, quae intra annos 1080-1090 gerebantur, tam accurate et tam incorrupto iudicio memoriae tradit, ut omnibus eius verbis dem habere possimus, nec facile inveniamus, unde melius de illis annis doceamur. Longum et Non nece8Sarium 86 hoc loco eaeponere, quae de singulis locis dicenda sunt, nam insida in suo quaeque loco commemoravi et in annotationibus diaei. Satis sit hic dicere, Mattramum maaeima id scribere, nisi quod de Hartvigo archiepiscopo Magdeburgensi, nimio odio incensus et eius morum inceritate parum conssus, nonnulla tradit, quae et Secum ipsa et cum omnibus aliis scriptoribus illius aetatis
1 Nam se. 22 nobis occurrunt tres loci in illa epistula, ad quos ab anOnymo apud altramum respondetur. Scriptum enim legimus Jasse V, p. 150): llam synagogam satanae ad reddendam impietatis suae rationem litteris et nuntiis ad synodum convocavimus; et apud altramum II, 2 verba nonymi Sed non praetermittendum, quod Ubertus se
servum servorum Dei nominat mentiendo, Sanctam vero matrem eccle-δiam . . . Satanae Synagogam appellat. Item in epistula Clementis legimus Jasso V, p. 147): Dicunt enim adversarii), sacramentum Orsoris et sanguinis domini nostri Iesu Christi, consecrationes chrismatis, immo quaecumque ad episcopale et sacerdotale Lycium pertinent, ab iis qui sectae eorum non communicari celebrata, nulla rorsus Sse sacramenta et nihil aliud suscipientibus nisi damnationem conferre et infra p. 148): . . . quibus manifeste declaratur, non Olum apud nos, Nerum etiam apud schismaticos et haereticos haec omnia 3δ rat nec ulla
unquam ratione iteranda et infra p. 150 affert Clemens verba Augustini ita ergo nec foris sicut nec intus quisquam, qui eae parte diaboli est, potest vel in se vel in quoquam maculare αcramentum, quod Christi est. Huc spectat quod apud Waltramum II, 4 scriptum invenimus Sciendum autem, quod Ubertus arguit catholicos asserere, illa quae sunt eaetra
ecclesiam acramenta non esse nec liquam damnationem cuiquam conferre .... 8sumitque in testimonium assertionis suae Augustini sen
tentiam. Denique affert adversarius Clementis apud Walliamum ΙΙ, 12)verba igborii tam in Italico quam Theutonico regno feri r inas, incendia, destructiones ecclesiarum, gemitus et u iri Orphanorum et viduarum. Eadem verba nobis occurrunt in epistula Clementis Jasse
26쪽
XXII PRAEFATIO. pugnant. Ouod autem in hac re mali inest, id compen- Satur eo quod altramus summa probabilitate etiam de iis rebus scribit, de quibus aliunde nihil certi audivimus. Sed historicum genus scribendi non amplius pertinet quam usque ad medium caput T. Ab hoc loco pugnatu attramus contra monachos Hirsaugienses. Haec resquatio non tantum continet, quantum hominem, qui, quantis malis aetas premeretur, bene intelleaeerit Scripturum esse putares. 3. Tertio libro, cuius finis aut perditus aut numquam perfectus est, attramus de vi sacramentorum disputans, inprimis Augustini Sententii niaeus, umquam Sacramenta vim suam amittere negat. Sed haec hactenus Satis enim eaeposuisse mihi videor, quis libri auctor esse et quem inem argumentum libri sequi videretur. Priusquam aurem hanc novam editionem in lucem prodire iubeo, meum 88 puto, ei gratia agere, qui aliquantum adiuvit ad rem persciendam. Nam r. K. Francke, vir doctissimus, ut quaeque pars huius editionis typiseaeScripta erat, eam corrigebat, nec solum nonn illo locose scriptis patrum ecclesiasticorum allato comparavit, quOS, cum mihi non omnes litri prae8to essent, non inveneram, sed etiam in eaetu emendando aliqua bene admonuit.
27쪽
L Nemo ascendit in caelum, nisi qui de8cendit de Ioh. 3, 13.
caelo, lius hominis, qui est in caelo. Per haec Sancti
euangelii verba commendat Dominu unitatem eccleSiae, quae per Caritatem concordans membrorum unitate colligit
se in caelum in ipso Redemptore, qui est Caput ecleSiae. Sic enim ipso rat ad atrum pro fidelibu Suis, quo pre- destinavit concordes foro in vinculo caritati et pacis Rogo, inquienS, ut Omnes intim sint, sicut tu pater in me et ego Φ'h, y in te, ut et 2psi in nobis thum sint, et dilectio, qua dileae isti me, in ipsis sit et ego in iis Unde sanctus Augustinus in ipsius uangelii Xp08itione H In uno, inquit, estote,
unum Stote, qιmι estote. Et Vae illis, qui oderunt unitatem ecclesiae, presumentes in hominibus partes adere. Utinam voluerint
hoc attondere, qui partes in hominibus seuerunt, ut faciunt scindentes unitatem ecclesiae, quale flagitium scismatis constat graViu esse quam Scelus idolatriae, quoniam legitur in Veteri Testament idolatria gladio punita osse, suisma autem FR ,: δ' hiatu terrae. Quapropter neceSSarium duximus scribere aliqua de statu huius temporis ecclesiae, quia, quisquis enSerit se esse intra materna ViSeera ipSiu eeelesiae, non poterit sei, quando doluerit, non condolere. Diu enim ost, quod inrogn Romani imperii bella ubique et seditiones aguntur, quod filii a matris ecclesiae gremio distrahuntur; et cumsupore in plurimis discordia, vi in paucis remansit Oncordia, per quam unitur et consi8tit Christi oculosia, quoniam inde dicuntur scismata, quod divisa Sunt Orda, eum seriptum sit, qu0 multitudini Credentium fuerit Cor unum Aet. 4, 32. o anima una sed huius discordia fomes et nutrimentum
a et schismate, quo fuit inter Henricum quartum imp. ROm. et Gregorium Septimum Ont maX cuiusdam eius temporis theologi liber, ab ution inventus add. 1.1 Augustini In Iohannis ovang. i. tractat. 12. opera ed. Bened. Paris. 1680 III, 2, p. 387.
28쪽
2 DE UNITATE ECCLESIAE CONSERVANDA .
fuisse Gregorius papa, qui se Hildibrant, videtur aliquibus,
quo no nec affirmanius ne renuinius, Sed huiu rei Seere-
tum divino iudicio relinquimus, quia nunc ibi constitutus est post orporis huius depositionem, ubi sub iudico Deor cepit iuXta moriti sui qualitatem Tamen dicturi sumus pauca de scriptis illius, ut his ea qua oportet diligentia
perspectis, teneatur modus desonSionis partium ipsius, quoniam, sicut scribit' sanetus Cyprianu episcopus, unitatem qui non tenet, non tenet Patris et Filii idem, vitam non tenet et Salutem. 2. Igitur Romana ecclesia mater est omnium CelesiR-rum, quae faciunt unam catholicam ecclesiam, et dignitas Romani nominis caput vel domina dicitur p0pulorum, qui pertinent ad ipsam Romam, quae cum sit libera, facit etiam, ut sint liberi quotquot sunt sub civilitate sua. in sanetuS Gregorius scribens ad thocam imperatorem eformetur,
inquit, iam singulis sub iugo pii imperii libertas sua, quoniam hoc inter reges geritimi et rei publicae ' distat, quod reges gentium domini Serυorum sunt, imperatores ero rei publicae domini liberorum Sed
Constantinopolis, quae nova Roma dicitur, tunc erat Sedes imperatoria dignitatis, hoc ita ordinant industria et religione Constantini imperatoris, ut vetus Roma optineret primatum apostolici honoris et nova retineret principatum regiae maiestatis, ut si mater et filia concordarent in unitatem christianae fido ot roligionis. Postquam autem degeneraverunt novae illius Roma imperatores, facti vel oretici vel hereticorum defensores Sive etiam catholicae e etesiae per- SeeutoreS, tune mater quasi scribere coepit filia libellum repudii, et alios filios nobilitate simul et virtute prestantiores
adquisivit sibi, ut Gallia et Germania populi sint i filii
et cive Sui, atque rege earum imperatores sint rei publicae et Romanae ecclesia patricii Undo legitur , Stephanum papam Venisse ad regem Pippinum et postulasse patrocinium eius contra Haistulfum regem Longobardorum ae ipsius patrocinii gratia decrevisse, quemlibet deinceps regem Franeorum patricium esse Romanorum, sicut verbi causa legitur in chirograpti s do Carolo scriptum Carolus striatia Dei reae
Francorum et Loncyobardorun ac patricius Onia horum.
Hic est Caroliis, qui primus e Francorum regibus imperator ost Ordinatus, quod ut seret, per illius temporis potitificem Romanum invitus os adductus; cuius etiam pater Pippinus, de quo supra dictum est, cum esset maior domus in regno Francorum, hoc est praesectus pallatii, et ad eum
29쪽
DE UNITATI ECCLESIAE CONSERVANDA . 3 Spectaret Sumina regia potoStatis et officii, lectus est prinius o praefectis palatii in rogem atque ordinatus ost o boati Bonifacii Moguntini arcinopiscopi bonodictionem , Priu superlioe Xperto Zaeliariae papae iudicio, quia con8onsus otauctoritas Romani pontificis necessaria huic videbatur Ogotio. Missus est enim ad eum onerabilis vita Burchardus WirZiburgensis ecclosia opiscopus cum aliis ad hane legationem idoneis nuntiis, qui X mandatis principum interrogarent eius Sententiae oraculum et acciperent reSponSum, quomodo OSSent reformare regnum Francorum in pristinae
dignitatis Statum, quod multo iam tempore non haberet regii honoris privilegium, illum vero qui ro diceretur nihil amplius abore nisi quoddam vani nominis Simulnerum, Cum nee Ope nee potentia nec aliqua dispositio regni apud illum eSSet, Sed apud maiorem domus, quicumque palati pree8Set; proinde iustum et idoneum sibi vidori, ut ab Hildorico totius regiae dignitatis et potentia iam e hereditaria uocessione priVat transferretur regium nomen ad Pippinum, tune temporis praefectum palatii, qui pro nobilitate sua atque virtute
dignus fuisset, quatinus ipse, qui domi et militiae segni
gubernaeula fortiter procuraret, cum labore pariter et officio nomen regi ConVenienter SuSeiperet. Quorum postulationem eum aequam atque utilem Zacharias papa iudicasset, ad ea quae postulabant con8en8it, atque eiu8dem consenSus Sententiam
postea Stephanus papa confirmavit, et ippinus factus estre communi suffragio principum , atque Hilderieus ex ano
nomine regi promeruit On Suratus Oronam monastieae religionis et habitum . Quod si ita est, immo quia ita St, videtur supradictus papa Gregorius, qui et Hildibrant, immerito hanc notam imposuisse vel Zachariae se Stephano, religiosis pontificibus Romanae celesiae, ut ipsi Sola auctoritate sua Hildoricum a regno deponerent et absolverent omnes Franeigenas a iuramento fidelitatis, quam illi fecissent, cum fortasse ei, qui huiusmodi erat iuXta quod supra dictum eSt, principe regni aliquod iuramentum dare indignum duxissent. Sic enim scripsit inter alia plurima ad Heri-
mannum MetenSem episeopum, ut corroboraret per Oe animos partium Suarum, quatinu tuto relinquerent regem Suum,
quasi ipse hoc Xemplo poteStatem haberet deponere eum. Quidam, inquit, Romanus ponti eae regem Francorum non tam pro suis iniquitatibus quam pro eo, quod tantae p0te
i CL Ann. Einh. a. 750. 2 CL nn. inh. a. 749. et Ann. Fuid. a. 751. et 752. 3 Cf. Ann. Fuid. a. 52 4 Scit in illa opistula, quam Idibus Μartiis anni 1081 ad Herimannum misit Registrum
30쪽
4 DE UNITATE ECCLESIA CONSERVANDA.stati non erat utilis, a regno do osuit et Pippinum, Caroli Magni imperatoris patrem, in eius loco substituit, Omnes Francigenas a tirantento idelitatis, quam illi fecerant, absolvis. Et longe supra de multis, inquit, pauca dica- . .. 'tu8, suti iuri Ora Ocen domini ac salvatoris nostri Iesu
petram aediscabo ecclesiam meam, et portae inferi non praevalebunt adversus eam, et tibi dabo claves regni caelorum, et quodcumque ligaveris super terram, erit ligatum et in caelis, et quodcumque Solve=us super terram, et in caelis erit solutum' Nunquid hic reges excepti sunt aut non sunt de ovibus, quas Filius Dei beato Petro co)nmisit' 3. Hae verba si caritas quae aedificat temperaret, discossi illorum, per quos regendus est mundus, iam faeta non fuisset, quoniam, Sicut Seribit, sanctus Leo papa omnes
res tutae esse non possunt, nisi quae ad divinam confessionem pertinent et regia et sacerdotalis defenderet auctoritas. Unde et Gelasius papa Christus, inquit, memor fragilitatis humanae, quod suorum saluti congrueret, dispensatione magnifica temperaret' sic actionibus spopriis dignitatibusque distinctis Lycia potestatis triusque discrevit, ut et christiani imperatores pro aeterna vita ponti cibus indigerent et sonti ces pro temporalium cursu rerum imperialibus dispositionibus te
rentur ac sic modestia utriusque Ordinis curaretur, re utroque Τιssultus
eaetolleretur Quae cum ita Deus disposuerit et haec duo, quibus principaliter hic mundus regatur, regalem Settieet potestatem et sacratam lontificum auctoritatem ordinaverit, quis contra haec ire temptabit, nisi qui Dei ordinationi resistit Z Eo enim modo beatus apostolus Pauliis ecclesiam Dei ordinat, ut mihil adversus principes idi potestates Saeculi geren per quietem et tranquillitatem vitae opus iustitiae et Hom. 13, 1. pietati eXereeat Omn/s. inquit, anima hyotestatibus sublimioribus subdita sit, ut quietam et tranquillam vitam aga-1. Tim. 2, ut in omni pietate et castitate, quod bonun et acceptum' δ est coram salvatore nostro Deo. Qui autem resistit potestati, Rom. 13, 2. Dei, inquit, ordinationi resistit. Non hic do illis potestatibus
dicit, quae tersecutione. inferunt fidei quia ibi dicondum
Aet 5, 29 est, Deo obtemperare oportet magis suam hominibus. Sed do istis communibus dicit, quae non sunt timori boni operis. sed mali, quibus utique qui resistit ipso sibi dant nationem yy pro gestorum qualitate conquirit Vis autem, ait, non tim 're
a defendat eo b uiloniam . . . . temperavit Gelas. o Pontiti 'ium I. rιod Sehardius emendavit.
1 l. c. i. 454. 2 Epistula Leonis id 'ulcheririm Rugustani, p. Hiris chium, Decretales Psolido-Isidorianao, Lips. 1863, p. 603. o Epistulae oriannorum pontificum genuiti ne od Andr. hiel, Bruns bergae 1868. I, p. 568. 4 l. c. I, p. 351.