Waltrami ut videtur Liber de unitate ecclesiae conservanda

51쪽

DE UNITATE ECCLESIAE CONSEI VANDA . 25

debet indue confusio Quod hac observatio)ie se= υ abitur, si iihil pote

et docuit, o lio e Lotium ecclesia inusi divitii Potri voco firmatuin tonuit, donec illo papa Hildobrant omnia Conturbavit Τ, qui regiam poteStatem, quam uilio te a Deo OnCOS-sam dosondit catholion Occlesia, multum per Omnom modum inhonoravit. Regem nim, quem lion Orificari apostolus praecipit, ipso de possim crimine accusavit, quod non probavit . Ipso otiam huius aecusationis tostis exstitit, quia alios testes non adhibuit, ipse otiam iudeX XStitit, quia rogem S OX- Communicasse perhibuit Scripsit otiam, sicut supra iam diximus, quod ipse regi fuerit offensus. Sod iusmodi vo accusatores Vol testes atholica ecclosia non recipit, quoniam Anaclotus papa sic scrip Sit et Si docuit': Inofensus, inquienS,

accusatorum et testium Uectus quaerendus est, non suspectus. h. Callistus papa a Neos accusatores, Inquit, nec testes suspecti rechnantur,

neque absente eo, quem accusare voluerit, quicurigus accuSator credatur.

Similiter testes, It per quamcunque cristuram testimonium Non proferant', sed praesentes eae his suam viderunt et noverunt aestimonium

dierent. Igitur, Sicut DamaSu quoque Papa Scribit': Iectisatores

et iudices iidem non debent esse, sed per se iudices, per se accuSatore8, per Se testes, per se accusati, unusquisque in suo ordinabiliter ordine. De quibus etiam InquIta omnibus era semper at aequitas, quatinus accusationis et iudicii ac testimonii mercedem per veritatem gesto

Mum consequi valeant. Qui autem iudicem iudicabit, qui Dolminister est, inde in iram ei qui malum agit, quem non sine causa portaro gladium apostolii dicit Carissimi, in-I. Potr. 2, 13 quit, subiecti estote omni humanae creaturae propter Deum, 'λ7 8ive regi, quasi praecellenti, sive ducibus, tanquam ab eo missis ad indictam malefactorum, laudem ero bonorum, quoniam sic voluntas Dei est, ut benefaciatis et obmutescere

faciatis imprudentium hominum ignorantiam, quasi liberi, et non quasi velamen citentes malitiae libertatem, sed sicut servi Dei. Omnes honor cate, fraternitatem diligite, Deum timete, regem honor cate Haec quidem poteSta S, quae a Deo ordinata est, et qua iubetur honorificari, ubi tandem Iobo iudicari Utrum in oculosia, an in curia Si in ecclesia. fortasse ecclesia sit curia, quae a cruore dicitur,

1 Cf. Gregorii pist colleci. Jaire p. 39. 2D Cf. Bonnonis Gesta et Vita Hildebr. d. orth. Gratius p. 41. G Epistula nacloti tortia ap. insolitum p. 84. Epistula Callixti iocunda ad omnes Gall. urbium opis c. c. 17, insolitus 9 141 ih s. epist. Gobhardi Salisb. ed. Tengnagel p. 20. Decreti Damasi lapae i. 16. Minsebius p. 504.

52쪽

26 DE UNITATE ECCLESIAE CONSERVANDA . sicut Sylvester papa attestatur Nemo, inquienS, Herseus vel

diaconus presbyter propter quamlibet au8am intret in curiam, nec anteiti licem cinctum causam dicere praesumat, suoniam omnis, *It curia

eritore dieitur. Et Cum Cele SinStica prohibeant decreta sub anathematis etiam interpositione, ut inferior quilibet gradu non praesumat Superiorem neeuSare, quis accusabit regem quaSi praecellentem, citi, sicut Innocentius papa ait '

servabuntur u gesta omnia ad reddendam Deo rationem ' LibIanu Papa': Omnis, Inquit, qui crimen Obicit, crιbat, e probaturum re vera; ibi semper causa agatur, ubi crimen admittitur; et qui non probaverit si od obiecit, poenam. Inquit, quam intulerit patiatur.

Probot nunc illo Hildobrant aut aliqui de parte eiuS, regem, quem nos adhue aestimamus ut catholicum, probet, inquam, eum esse hereti eorum auetorem et OnSentaneum, atque Oepe idoneos faciat testes, quoniam ecclesiastica iudicia non recipiunt persona quae dicuntur infameS, Sicut sunt incestuo Si periuri homicidae, et qui auferunt iniusto facultates ecclesiae, et qui fratres ahimniantur aut aceusant et non probant, vel qui contra innocentes prineipum animos ad iracundiam provocant, et qui apostolorum vel fratrum statuta violant et cetera, de quibus hira Scribit Stephanu papa. Contra haec atque alia aeroSancta canonum Statuta aliquid eligere, Oe 8 certe hereSim Statuere, quoniam heresis dicitur ab lectione. Ecce autem verbi gratia Theodoricum regem noverat Romana eclesia fuiSSe hereticum, utpote Arrianum, nee tamen iudieavit eum, sed magis quaesivit interea, sibi eum fore pacificum. Qui enim huiusmodi est, iam iudicatus est, quoniam iuXta sancti papae Gelasii sententiam error, qui Semel eum suo uetore damnatu est, in participe quolibet pravae communionis es et et Xseerationem sui gestat et poenam. Ecce, inquam, in Arriano quO- quo rege poteStatem a Deo Ordinatam ecclesia honoravit, cui, sicut legitur in decretis Symmachi papae, Supplicem magis quam iudicem ipsa Se Obtulit Saneta, inquienS, synodus

apud urbem Romam eae praecepto gloriosissimi regis Theodorie eae diversis regionibus congregata curavit dissidentes cum humilitate propositi sui ad concordiam hortari, Deo in hoc parens et sanctae principis voluntati, tu non sub occasione dissensionis contishgat membra dispersi, sed magis per rensuetudinem sustineri, sicut boni nos operis Paulus magister tristruxerat dicens, sanandos esse plurimos per Patientiam atque

ah deest recepi eae P. Fab.

1 Excerpta quaedam ex synodalibus gestis . Silvestri papae c. 5,Hinsellius p. 449. 2 llitis chius p. 32. 3 Epistula Fabiani tertino. 28, mitis chius i68. D Epistula Gelasii, alii ob l. e. s. 399. Di inscitius p. 662. 0 663.

53쪽

DE UNITATE ECCLESIΛE CONSERVANDA . 27 doetriniam. Si in iliter et Anastas tu papa non iudicavit Anastasi uni ini pernio reni horoti e uni utiquo et defensore in ioreti eorum, Sed Sicut Golnsius quoque secerat, Suppliciter propaco ecclesiasti ea alloquitur eum : Fili, inquienS , He=nentissime,

No supplicantes controver8iam Nolumu remanere in eccle8ia, cum vis vitanda sit contentio, quoniam, sicut in 13roverbiis dicitur, odium su8citat contentio, omnis' autem qui non contendit 133 otegit amicitiam et Cetera,

quae plurima loquitur pro pace celeSinStica, quoniam:

Ille, inquit, pro Christo fungitur legatione, qui pro αce precatur

ecclesiae Chri Stus enim St a no Stra, et ipsa est paXno Stra quoque patria, ad quam Su Spiramu8, et ad quam tendimus, si tamen pacifici sumus, quoniam caelesti Hieru- Salem, quae est mater nostra, Vi Si paei interpretatur, cuius terminos posuit Dominus pacem, Sicut per Salini Stam diei-Ps. 121, 3.

tur: cuius participatio eius in id ipsum, ut scilicet ecclesia Dei, quae et civitas Dei, unum corpus sit eum Christo, qui id ipsum est, quod aetornaliter est, de quo Moysi diutum

est: Ego sum qui sum. Sed HieruSalem, quae aedificatur Exod. 3, 14. ut civitas, cuius participatio eius in id ipsum, continet infundamento lapidum Summum angularem, eleetum, retiOSUID, hoc est Christum, ut et ipsi tanquam lapide Niυ Super I. Petr. 2, 5. aedi ficemini domus spiritales in sacerdotium Sanctum, Si eut dicitur per beatum Petrum, quoniam: 08, inquit, genu8ib. s. electum, regale acerdotium. quanta Conditoris nostri gratia, ut id ipsum quod ipse est in pSa quoque sit celesia, qui, cum Sit re et Sacerdos, immo e regum et Saeerdos Saeerdotum, Statuit colosia domesticis huius donativi privilegium, ut sint regale sacerdotium. O tantum merentur pacifici, qui sunt unanimes in ecclesia Christi, in civitato Dei, cum absque omni Contradictiones pertineant discordes ad civitatem diaboli, neu resipiscant a laqueis diaboli, a quo tenentur captivi. De Ordine autem pacis, quae St Ordinata concordia hominum, plurima scribit sanctus Augustinus in 19. libro do civitate Dei, unde haec pavea, qua Sequuntur,eXeerpsimus pro utilitate praesentis opusculi.

Omnis 3 igitur usus rerum temporalium refertur ad fructum pacis terrenae in terrena civitate, in caelesti autem civitate refertur ad fructum pacis aeternae. Quamdiu enim permiaetae sunt ambae civitates, utimur et os hyace Babylonis, eae qua ita per sdem postilus Dei liberatur, ut ud hanc interim peregrinetur; propter quod et apostolus admonuit 1.Tim. 2, 1. 2. eccle8iam, ut oraret pro regi bus eius atque sublimibus, addens et dicens, ut quietam et tranquillam istamus vitam cum omni pietate et caritate.

a omnes R. q. n. contendunt . amicitia Anast b confractione P emend. Sehard.

1 Thie l. c. p. 618 ra Augustini opora VII, p. 558. 3 Ibid. p. 571.

54쪽

28 DE UNITATE ECCLESIAE CONSERVANDA .

iurum 27, 7 I ii propheta Hierentias, crini 1 opilio Dei eteri io aeimstitiore captivitatem et divinit, s myeraret, ut obedienter irent in Babyloniam Deo sit etiam ista patientia servientes, monuit et pse, it oraretur pro illa, Ierem. 29, 7 dicens, ilia In eius ince 8 1 α Nestra, utique interim temporalia, quae bonis malisque conuenieras est. Imae autem Nostra )atria, et hic est cum Deo per idem, et in aeternum erit cum illo per speciem. Igitur terreni civitas, quae non iMi eae ide, terreriam pacem appetit, quadobit imperandi obediendique concordiam civium, ut sit iis de rebus

ad mortalem vitam pertinentibus humanarum quaedam compositio Oluntatiιm. Civitas auten caelestis, quae in hac mortalitate peregi incitΤιr et vivit eae de etiam ista pace necesse est utatur, donec ipsa, cui talispa neceS8aria est, mortalitas transeat. Ac yer hoc dum apud terrenam civitatem velut captiva vitam suae peregrinationis agit, an promissione redem)γtionis et dono spiritali tanquam pignore accepto, legibus terrenae ciuitatis, quibus haec administrantur, quae sustentandae mortali vitae accommodat sunt, obtemperare Non dubitat, ut, quoniam communis estissa mortalitas, servetur in rebus ad eam pertinentibus inter utramque civitatem concordia.

Et longe supra in libro quarto de civitato Dei idem

Augustinus scribit Commemorans, qualiter Deus terrenae quoque civitatis regnum disponit Deus, inquit, ille felieitatis

auctor et dator, quia solus est verus Deus, ipse dat regna tem eri et bonis et malis, neque hoc temere et quasi fortuito, quia Deus 8 Non fortuna, Sed pro rerum et temporum ordine occulto nobis, notissimo sibi, cui tamen γ' lini temporum ion subditus servit, sed eum ipse tanquam dominiis regit moderatorque disponit Felicitatem vero non dat nisi bonis; hanc enim hyo8sunt et Non habere et habere servientes, possunt et Onhabere et regnare regnantes, quae tamen plena in ea vita erit Τιbi nemo iam serviet illi. Et ideo regna terrena et bonis ab illo dantur et malis, ne eius cultores adhuc parvuli in provectu animi haec ab eo munera quasi magnum aliquid concupiscant. Et hoc est sacramentum Veteris Testamenti, tibi occultum erat novum, quod illic promissa et dona terrena sunt intelligentibus et tunc spiritalibus, quamvis nondum in manife8tatione γγ a edicantibus, et quae illis temporcuibus rebus signi caretur aeternitas, et quibus Dei donis esset era felicitas. Quae cum ita sint,

non tribuamus, InquIt , dandi regni atque imperii potestatem nisi meo

vero, qui dat felicitatem in regno caelorum solis piis, regnum Nero te' Neritim et piis et impiis, sicut ei placet, cui nihil iniuste placet. Ille enim unus erus Detis, qui nec iudicio nec adiutorio deserit genus humanum, quando voluit et quantum voluit, Romanis regni m dedit, qui

etiam dedit Persis et Assyriis. Si quoque Deus regnum dedit hominibus, qui Mario ipse, et Caio Caesar i, qui Augusto ipse, et Neroni qui Vespasianis et patri et filo, suavissimis iniperatoribus, ipse, et Domitiano crudelissimo, et ne per singulos ire necesse sit, qui Constantino chri8tiano, ipse apostatae Iuliano Et OS aliqua ' Neque ero nos, Inquit. christianos suosdam imperatores ideo felicet di imits quia χ diutius

55쪽

DE UNITATE E CCLESIA I CONSERVANDA . 29

imperarunt i et imperantes ilios horte dacida, reliquerunt et hostes rei blicae domuerunt et inimicos cive adver8us e n3urventes et canere et opprimere 1 otuerurat, sed felices eo dicimus, si iuste imperant, si interlinctuas sublimiter honorantium et obsequia nimis humiliter salutantium non extolluntur ' sed se homines 88 mentirierunt φ, i uam potestalenι ad Dei cultum maxime dilatandum maiestati eius famulam faciunt, si Deum timent, si diligunt, colunt, si plus amarit illud res hum, ubi non timent habere consortes, si tardius vindicant, facile ignoscunt, si eandem vindictam pro necessitate regendae tuendaeque rei publicae, Non 19ro aturandis inimicitiarum odiis exerceris, si eandem veniam non ad impunitatem iniquitatis, sed ad spem correctioni indiligent, si, quod aspere coguntur plerumque decernere, misericordiae ' lenitate et bene seiorum largitate compensant, si tu aeuri tanto is est castigatior, quanto possit esse liberior, si malunt cupiditatibus 1 rawis quam quibuslibet gentibus imperare, et si haec omnia faciunt, Non 2yrister ardorem inanis gloriae, sed propter caritatem felicitatis aeternae, si pro suis peccatis sacriscium humilitatis, miserationis et orationis Deo suo vero immolare non negligunt tales christianos imperatores dicimus esse felices interim se, po8tea re ipsa futuros, cum id quod aespectamus advenerit. I. Iob. 2, 3.

13. Haec si alia huiusmodi scribit et docui sanctus XIV)

AuguStinu episeopus, ut Ogno Seam HS quomodo per paeem terrenam ad caeleStem pervenire debeamus, quomodo etiam dispositor sit moderatorque regnorum Deus, et unde vera licitas contingat christiani regibUS, UOS non recte genteS,

iuxta quod supra dicitur, ita Deus in libro Sapientia allo

quitur: Audite, reges, et intelligite, discite, iudices inium 8 p. 6, 2 terrae, praebete aure vos, qui continetis multitudines et placetis vobis in turbis nationum, quoniam data est a Domino potestas vobis et virtus ab Altissimo, qui interrogabit opera vestra et cogitatione Scrutabitur, quoniam, cum essetis ministri regni illius, non recte iudica Stis, neque custodistis legem iustitiae, neque secundum voluntatem Dei ambulastis, horrende et cite apparebit vobis, quoniam iudicium durissimum in his qui praesunt set , exiguo enim conceditur

misericordia, potentes autem potenter tormenta patientur, non enim subtrahet personam cuiu8quam Dominus, nec reverebitur

magnitudinem cuiusquam Deus, quoniampusillum et magnum

fecit ipse, et aequaliter cur e8 illi de omnibus, fortioribus

autem ortior instat cruciatio. Ad vos ergo, rege8, sunt hi sermones mei, ut discatis sapientiam, et non aecidatis. Concu

piscite ergo ermones meos, diligite illos et habebitis discipli

nam. Inter haec, quae per Olomonem dicuntur a Domin O COD- siderandum est, quod hic quoque dicitur regibu poteSta data Rom. 13, 1. esse a Domino, Sicut et praedicatur ab apostolo, quoniam: Omnis, inquit, potestα α Deo, ideoque quod irreprehensibile est, catholica defendit eoolesia. Sicut Seribit Marcellinus lapa'.

a it Aug. imperaront 1. x extollantur 1. e meminerin 1. d quid 1. o it Aug. minime Q.

56쪽

30 DE UNITATE ECCLESIAE CONSERVANDA. inane nim bonunt aut Deus aut e Deo est poteStas autem, quoniam e De est, utique bona est, unde et iri potestati Rom. 23, 2. eSὶSili, Dei ordinationi resistit, sicut apostolus ait. Non hic

certe agitur de talibus, do quibus per prophetam dicit Domi-Hosea 8, 4 nUS pSi egnaverunt, et non eae me iudices aestiterunt, et

non cognovi. Non cognovi, inquit, quasi diceret reprobavi; Dei nim nescire hoc est reprobare. Veruntamen non regna-Verunt e Deo, qui regnum arripuerunt superstite adhuc rege Suo, qui pro patribu Sui Suecessit in regnum iure hereditario, quod fieri non posset nisi a Deo. Duo enim regeSΦ, UDUS OS Unum, Substituti sunt nostris temporibus a parte principum et partem regni tenuerunt, et non totum; quod scilicet totum habet magnum pietatis mysterium in Aet. ,δ unitato fidelium. Sed quia hoc consilium et hoc opus X hominibus erat, disso itum est, quod o Deo non erat, quoniam post breve temporis patium ipsam quoque partem regni utrique ami8erunt, et unus in proelio, alter in X- pugnatione unius castelli miserabiliter perioriant, superstite eo cui potestas data est a Deo, quam scilicet potestatem nec principes nee populus partis illius dissolvere potuerunt

ullo modo, quandoquidem ipsi quoque regi 0ssint iam donant Deo filii succedoro in regnum, Sicut ipse patribus

suis Successit in regnum. Ergo omni P0teStas, quae a

Deo St, utique bona est, quam tribuit Deus bonis et malis, ut ipsi placet, cui nihil iniusto placet' . Corte Nabuchodonos0 dicitur in libro Danielis prophetae re iniustus et

ultra Omnem terram impius, et tamen hic talis Nabuchodonosor, de cuius etiam interitu multa horrenda vaticinantur per propheta Domini, hic, inquam' dicitur a Domino servus Dei, non Sicut prophetae et Omnes Sancti, qui Vere Serviunt Domino, sed quod in eversione Hierusalem Domini servierit voliuitati, de quo si legitur in Hieremia propheta XIer. 27, 6 8 Sermone Domini Ego, inquit, dedi omnes terras istas in manu Nabuchodonosor Megis Babylonis, servi mei, insuperet bestias agri dedi ei tit serviant illi, et servient ei omnes

gentes et ilio eius et illo flii ei is gens autem et regio m ,

quod non servierit Nabuchodonosor regi Babylonis, et quicunque non curvaverit collum suum sub iugo regis Babylonis, in gladio et fame et siti et peste visitabo super gentem illam, ait Dominus, donec consumam eos in manu eiu S. Quod si tanto ous ollatus si elo regiam potestatem in rege iniusto et ultra Omnem terram possimo, quid iacturus est pro rege christiano et catholico Ipsi tinna rogi Nabuchodonosor iuraverat Sedechias rex Iuua, cuius se ilico per-

1 Cf. c. 3. 2 Cf. c. 12. 3 Augustini opera VII. p. 138.

57쪽

I, E UNITATE ECCLESIAE CONSERVANDA . iiurium ita insocuta os ultio divina, Vivo ego, dicit Domi- η' , tyi qms, quoniam itιramentum quod sprevit et 1yactum quod praevaricatus est, ponam in caput eius, et morietur in praevaricatione, qua de yeaei me Ergo iusiurandum hos liabotcomites, Veritatem, iudicium et iustitiam, ut, si ista dosiorint, nequaquam Sit iuramentum, Sed porturium. Undo et Dominus loquitur in Iloromia prophota Iurabis, inquienS, Nivit Ior. 4, 2. Dominus, in veritate et in iudicio et in iustitia Quod dioitur vivit Dominus in Testamento Vetori iusiurandum est ad Condemnationem mortuorum, lor quos iuravorunt cultores idolorum. In Novo autem Tostamento prohibet Dominus Oniurarae omnino decidatis, inquit, sub iudicio, SP non Iae 5, 12. secuta fuerint veritas et iustitia, quae pariter iuxta Sententiam ipsius Domini comites Sunt iuramento. 14. Pro magno quidem salutis nostra mysteri iurare XV, nos Dominus per se ipsum pariter et per apOStolum Suum Iacobum prohibuit, quoniam videtur Solvere Iesum, qui SquiSiuramentum solverit. Unde et sanctus Iohannes inpostolus et euangelista: Omnis, inquit, piWitus, qui solvit IeSum, eae 1. Iob. 4, 3. Deo non est, et hic est Antichristus. de quo audistis, quoniam venit et nunc iam in m)ιndo est Qui enim soluit VI t, pactum, nunquid effugiet Vivo ego, dicit Dominus, quoniam iuramentum suos sprevit pactum quod praevaricatuSest ponam in caput eius, et morietur in praevaricatione, qua despexit me. Ergo, Sicut 08tatur Dominu per Prophe-Ιex 4, 2. tam iusiurandum habet comites veritatem, iudicium et iustitiam. Voritas autem Christus est, simul o iustitia Christus est sum, inquit, via, veritas et vita Sed psalmista Iob. 14, 6. ait, quoniam, Iustiti et pa osculatam Sunt Se, 'URndo Ps.84, 11.12. veritas de uerra orta est. Christus scilicet natus domaria virgino. Factus est enim nobis Iesus Christus sapientia i 1. Cor. 1, 30. Deo et iustitia et sanctiscatio et redemptio, sicut dictum est

ab apostolo. Igitur veritas est Christus, iustitia est Christus, pax est Christus, immo quicquid bonum ost inuti Christus aut a Christo ost, quoniam Christus mous ost od omnos virtutum species uno iustitiae eontinentur nomine, beato quoque Hier0nymo attestante Φ qui exponens illud SalmiStRe Ps. 105, 3. Beati, qui custodiunt iudicium et faciunt iustitiam in omni

tempore cum Dominus, InquIt, et salvator noster si Dei iustitia, fellae est et beatus qui facit iustitiam in omni tempore, id est Christum, quoniam, si iuste agimus, concipitur in nobis iustitia et paritur ex nobisa aut tristitia 1; emend. Freherus.

58쪽

32 DE UNITATE ECCLESIAE CONSERVANDA .

I. I Oh. 4, 3. institia, et sumtis mater iustitiae. Omriis autem spiritiis, qui solnit

Iesu in eae Deo non est, et hic est Antichristus, de quo audistis, quoniam enit et nunc iam in mundo est; sicut dicit sanctus 1. Ioh. 4, 1. Iohanne nΡOStoluS: Ideoque probate spiritus, si eae Deo sunt.

Scripsit nim Hildebrant papa, secundum quod supra dictumost , Horim anno Metensi episcopo, quod ipse Xemplo alicuius Romani pontificis potestatem habuerit solvere a Sacramento principe regni, immo Solvere in iis sacramentum, quo fidem vel paetum promiserant regi Suo. Miseremini, O principe regni caelestis, populus Dei, Si tamen ostis pacifici, et si ostis in unitate ecclesiae Dei, Vos, inquam, miseremini, immo indignemini, quod aestimavit vos tali momenti, ut putaret, VOS OSSe in hanc sententiam adduci, ut id quod non potest fieri rodatis posse fieri. Nam sacramentum dicitur quoque iusiurandum, et sacramentum die tum est ab eo, quod Sit aerum Signum, ut, dum visibiliter iusiurandum agitur, invisibilis rei sacrum Ier. 4, 2 Signum intelligatur. Iurabis enim, inquit Dominus, in veritate, in iudicio et in iustitia. Quis enim potest hae solvere, quae, Sicut Salmi Sta ait, Sunt per manuum tuarum, Domine Osera manuum eius, inquit SalmiSta, verita S, Ps. 110, 7. 8. iudicium; delia omnia mandata eius confr mavit in saeculum saecidi, facta in veritate et aequitate opera quippe virtutis Dei sunt veritas, iudicium se iustitia, et fidelia omnia

mandata eius Sunt, quae non Variantur neqUe mutantur, UO-niam confirmata in saeculum saeculi per humana Verba nullo modo solvuntur, quae Verbo Dei confirmantur, facta in veritate et aequitate Verita enim est, qua dicta Complentur, aequitas, qua iuste proferuntur, iudicium Vero St, quo Vel iustus vel iniustus utrique pro meritis Sui remunerantur.

Sivo iudicium dicitur, iuXta quod in libro beati Iob l0gitur:

Iob. 34, D. 23 unqΤιid qui non amat citi dicit in sanari potest Undo sanctus papa GregoriuS: Amat iudieium, inqui Ny quisquis ias

suas subtiliter discutit, et secretaritιm cordis ingressus, quid Dominus ipsi tribuat, quid isse Domino debeat, sensat. Tale iudicium qui non amat,

Ior. 4, 2. Nunquid sanari potest ' Iurabis enim, ait Dominus, in feritate et

in iudicio et iustitia. De quibus si aliquis solutus fuerit et nihil horum habuerit vel amaverit, quid tunc erit Profecto menda et iniustus. Veritas quippe loquitur in euangelio de

Ioh. 8, 44 diabolo Ille, inquiens, homicida erat ab initio et in erit ite non stetit, quia eritas non est in eo. Cum loquitur mendacium, eae proprii loquitur, quia menda est, ait, et pater eius, id est ipsius mendacii. Mendacium suum pSe genuit, nemine audivit. Quomodo Deus Pater genuit Filium veritatem, sic diabolus lapsus genuit quasi filium mendacium. Ergo veritas Si Dei, sed mendacium os diaboli, o quisquis

1 Cf. o. I Gregorii Morat. XXIV, 24, opp. ed. Bened. I, p. 78. .

59쪽

DE UNITATE ECCLESIAE CONSERVANDA . 33 in veritate non Steterit, o ipso St, qui mendae tum primus genuit, quoniam omne menda Cium X Veritate non est, sicut sanctus Iohannos ait. Filioli, inquit, nemo OS educat ui 1. Ioli. 3, 7. 8.facit iustitiam, iustum est, sicut et Deus iustus est Qui facit peccatum, eae diabolo est, quoniam i initio diabolus peccat In hoc autem, inquit, apparuit ilius Dei, it dissolvat opera di toti Quae opora Peccata. Ecco quae o cuius opora filius ut venit dissolvoro, Nolite, inquiens, Maiib 5, 7 putare, suia veni 40lvere Vestem aut prophetas non veni solvere sed idimplere Amen suippi dico vobis. donec franseat caelum et terra. iota unum aut unus eae non praeteribit a lecye. donec omnia fant Qui ergo solverit tintim de mandatis istis minimis et docuerit sic homines, minimus vocabitur in regno caelorum; qui autem fecerit et docuerit, dic magnus vocabitur in regno caelorum Hoe verbum Dei 0quitur ipse, qui ost orbum Dei, filius Dei: Ego, inquiens, eae me ipso non uni locutu8, Sed qui ibit Ioh. 12, 49. me Pater, ipse mihi mandatum dedit, quid dicam et quid loquar, qui non veni, legem aut propheta Solvere, Sed ad-Μatth. 5, 17. implere Qui autem sos verit et docuerit sic, id est secundum quod solvit, non secundum id quod invonit et logit,

minimus vocabitur in regno caelorum, et fortasse deo. SiCut Matth. 5, 19. ait AuguStmUS non erit in regno caelorum, rubi riis magni esse

non possunt Dominu enim deSuc Christus ipse est quod praedicat verbum mei, ido quo corpus Christi intolligitum etiam euangelium Dei. doctrina mei, scriptura tui. Undo Hioronymus oXposition 147. Salmis Licet corpus,

Inquit, aes Christi in mysterio possit accipi, si quando tamen sermonem Dei audiamus. et caro Christi et sanguis eius funditur nostris auribus.

Proindo qui scripturam Dei solvit Iesum solvit, qui scilicet filius o vorbum si apparuit, ut solVat Opera diaboli; et Ioh. 3, 8. ut eadem opera diaboli solvant sacerdotes in verbo Dei, in virtute Dei, concessit Christus, filius Dei vivi, qui dixit boato

Petro et in ipso sanetae e etesiae, utpote Supra petram fundatae, Quaecunque ligaveris super terram, erunt digat et Mattb.16,19. in caelis, et quaecunque solveris super terram, erunt oluta et in caelis Verbum enim Dei est non alligatum, Siculis. Tim 2, s testatur apostolus Dei, nee solvi poterit ullo modo scriptura Dei, opus Dei, verbum Dei. Nam caelum, inquit, et terra Matth. 24, 35. transibunt, verbα autem me non transibunt Igitur opera diaboli sunt occata hominum, iuxta quod dicitur per Iohannem inpostolum Qui facit peccatum, eae diabolo e8t non . Iob. 3, 8. carnis originem ducondo mi diabolo, des imitationem vel

60쪽

34 DE UNITATE ECCLESIAE CONSERVANDA . ibidom. SuggeStionem peceatidi sumundo ab illo. Quoniam ab initio, inquit, diabolus )eccat, de archangelo scilicet versus in diabolum, iuxta quod loquitur Dominus per gestielem prophe-βη hi δ' tam suum: Tu, inquiens cheru eaetentus et protegen8, et posita te in monte sancto Dei, in medio lapidum ignitorum, ambidasti perfectus in iis tuis a die conditionis uiae, donec inventa est iniquitas in te omnis autem qui facit iniquitatem it peccatum facit sicut ridem qui supra sanctus1.16h. 3 8 Ionatane aPOStolu nit Et citis, inquit, suoniam apparuiti. 16h. 4, s.flius Dei, ut dissolυat per diaboli omnis autem spiritus, qui solvit Iesum, eae Deo non est; et hic est Antichristus, de quo audistis, quoniam venit et iam in mundo est. Ergo

Verbum, anima et caro Unus est Christus in una persona

Dei sit hominis. Sed illo solvit Iesum, qui vel divinitatem

eius vel animam vel carnem negat. Solvit et ille Iesum, qui mandata et verba Iesu vel perverse vivendo vel perVersius interpretando corrumpit. Sed et ille solvit Iesum, qui scindit unitatem ecclesiae. Unus enim homo Christus, aput

et corpuS; nam Orpu eiu est ecclesia eius. Igitur X Deo mon ' sunt qui Dei opera vel ierba vel sacramenta I. Ιοh. 3, 8 reSeindunt; nam Filius Dei Verbum Dei, in hoc apparuit,

ut solvat opera diaboli et ut ipsius diaboli opera s0lvant sacerdotes in verbo Dei, in virtut Dei, concessit Christus, filius si Sed Hildobrant papa sic scripsit et si praedicavit : Quidam, inquiens, Romanus ponti eae regem Fra λὶ corum non tam pro suis iniquitatibus, quam 1pro eo quod tantae potestati non erat quilis, a regno depostiit, et Pippinum, Caroli Magni imperatoris at em, in eius loco Substituit, omnes Francissenas a iuramento delitatis, quam illi fecerunt, absolvit. xvi 15 Mira quidem videntur nobis quae astrui - ut Sei- licet religiosus aliquis Romanus pontifex sacramentum fidei in aliquo absolvere temptaverit, quia fides Dei magis quam alicuius aestimatur, quae alicui in eius nomino datur atque promittitur, quae et ad invocati0nem sanctorum Dei roboratur, ut ipsi quoque sint testes sive iudices pacta fidei in nomino Domini. Quando aut0m a fide aliquis sollitus fuerit et fidem non habuerit, praecipue eam, quam iuramento firmaverit, procul dubio menda est, insuper et periurus, qualis 1. Cor. 6, 10. Υegnum Dei non possidebit, sicut apostolus ait. Ergo fides si titubaverit, caritas etiam ipsa languescit, sicut Augustinus in libro do doctrina christiana scribit J Duri ides, inquit,

a ita emendavi caritatem 1.