Lvereti De rervm natvra, libri sex;

21쪽

T LUCRETI CARI sed tua me uirtus tamen et sperata uoluptas 160 suauis amicitiae quemvis efferre laborem suadet et inducit nocte uigilare serenas quaerentem dictis quibu et quo earmine demum clara tuae 9οηSim praepandere lumina menti, re quibus occultas penitus convisere possis. λεο-hunc igitur terrorem animi tenebrasque necessest

non radii solis neque lucida tela diei

discutiant, sed naturae species ratioque. Principium euius hine nobis exordia Sumet, NIHIL DE NIHIL GIGNI

nullam rem e nihilo gigni diuinitus umquam. 160 quippe ita formido mortalis continet Omnis, quod multa in terris fieri eaeloque tuentur

quorum Perum cauam nulla ratione uidere possunt ac fieri diuino numine rentur.

-quas ob res ubi uiderimus nil posse reari 156 de nihilo, tum quod sequimur iam rectiva inde perspiciemus, et unde queat res quaeque ereari et quo quaeque modo fiant opera sine diuom. 166Nam si de nihilo fierent, ex omnibu' rebus 16somne genus nasci pοSset, nil semine egeret. 160 mare primum homines, e terra posset oriri Squamigerum genus et uolucres erumpere caelo; armenta atque aliae pecudes, genus omne ferstrum, incerto partu culta ac deserta tenerent. nec fruetus idem arboribus constare solerent, 166 sed mutarentur, ferre omne omnia P Sent.

22쪽

DE RERUM NATURA qui posset mater rebus consistere erta at nune seminibus quia erit quaeque ereantur, inde enascitur atque oras in luminis exit, 170 materies ubi inest cuiusque et corpora prima; atque hac re nequeunt ex omnibu omnia gigni, quod certis in rebus inest secreta facultas.

rneterea cur uere rosam frumenta calore,

uites autumno fundi suadente videmus, 175 si non certa su quia tempore Semina rerum eum confluxerunt, patefit quodcumque creatur,

dum tempestates adsunt et uiuida tellus tui res tenera effert in luminis oras 'quod si de nihilo fierent, subito exorerentur 180 incerto spatio atque alieni partibus anni, quippe ubi nulla forent primordia quae genitali

concilio possent arceri tempore iniquo. -ne porro augendis rebus spatio foret usus semini ad coitum, At e nil crescere possent 186nam fierent iuuenes subito ex infantibu paruis terraque XOrta repente arbuata Aalirent. quorum nil fieri manifestum est, Omnia quando paulatim rescunt, ut par St, emine eerto, ereScenteSque genus Seruant ut noscere possis 190 quicque sua de materia grandeSeere alique. -hue aecedit uti sine certis imbribus anni laetissem nequeat fetus submittere tellus nec porro Secreta ibo natura animantum ΡrοΡagare genus possit uitamque tueri; 195 ut potius multis Ommunia orpora rebus multa putes me, ut uerbis elementa videmus, quam sine principiis ullam rem exiStere posse. enique cur homines tantos natura arare 7J

23쪽

T 'LUCRETI CARI non Potuit, pedibus qui pontum per uada possent hytransire et magno manibus diuellere montis multaque uiuendo uitalia uincere saecla, si non materies quia rebus reddita certaat

gignundis e qua eo tat quid possit oriri l il igitur fieri de nilo posse fatendumst, hosemine quando opus est rebus, quo quaeque ereatae aeris in teneras possent proferrier auras. ostremo quoniam incultis praeclare videmusculta loca et manibus meliori reddere fetus, esse uidelicet in terris primordia rerum 210 quae nos fecunda uertentes uomere glebas terraique solum subigentes cimus ad Ortus. quod si nulla forent, nostr sine quaeque labore sponte sua multo fieri meliora uideres. NIHIL AD NIHILUM INTERIRE IIue accedit uti quicque in sua corpora rursum a16 dissoluat natura neque ad nihilum interemat rea.-nam siquid mortale e cunctis partibus esset, ex oculis res quaeque repente erepta periret. nulla ui foret usus enim quae partibus elua discidium parere et nexus exsolvere mael. 220 quod nunc, aeterno quia constant Semine quaeque, donee uis obiit quae res diverberet ictu aut intus penetret per inania dissoluatque, nullius exitium patitur natura uideri. raeterea quaecumque uetuatate amouet aetas, ad si penitus peremit consumens materiem omnem, unde animale genus generatim in lumina uitae redducit Venus, aut redductum daedala tellus unde alit atque auget generatim pabula praebens l

24쪽

DE RERUM NATURA Iunde mare ingenuei fontes externaque longe 230 flumina suppeditant ' unde aether sidera pascit omnia enim debet, mortali corpore quae sunt, infinita aetas consumpse anteacta diesque. quod si in eo spatio atque anteacta aetate fuere quibus hae rerum consistit summa refecta, 236 inmortali sunt natura praedita certe, haud igitur possunt ad nilum quaeque reuerti.

enique res omnis eadem uis ausaque uolgo conficeret, nisi materies aeterna teneret

inter se nexus minus aut magis indupedita: 240 tactus enim leti satis esset causa profecto, quippe ubi nulla forent aetern e pore quorum contextum uis deberet diasoluere quaeque. at nunc inter se quia nexus principiorum dissimiles constant aeternaque materies est, s 5 incolumi remanent res eorpore, dum alia aerisuis obeat pro textura cuiusque reperta.)-haud igitur redit ad nihilum res ulla, sed omnes discidio redeunt in corpora materiai. ostrem pereunt imbrea, ubi eos pater aether 260 in gremium matris terra praecipitauit; at nitidae urgunt fruges ramique uirescunt arboribus, crescunt ipsae fetuque grauantur; hinc alitur porro nostrum genus atque ferRrum, hinc laeta urbes pueris florere videmus 265 frondiferasque nouis auibus canere undique siluas;

hinc fessae pecudes pingui per pabula laeta corpora deponunt et candens laeteus umor uberibus manat distentis hinc noua proles artubus infirmis teneras 1 ciua per herbas 260

257 pinguis fori pecudes, pinguis, er

25쪽

T LUCRETI CARI ludit lacte mero mentes perculsa nouellas. aud igitur penitus pereunt quaecumque uidentur, quando alit ex alio reficit natura nec ullam rem gigni patitur nisi morte adiuta aliena. Nune age, res quoniam docui non posse creari 266 de nihilo neque item genita ad nil reuocari, nequa forte tamen eoeptes dissidere dictis, quod nequeunt oculis rerum primordia cerni, CORPORA QUAE NON VIDEANTVR accipe Praeterea quae eorpora tute necesseri confiteare me in rebus ne posse uideri. 270-principi uenti ui uerberat incita fluctus ingentisque ruit nauis et nubila differt, interdum rapido pereurrena turbine campos arboribus magnis sternit montisque supremos

silvifragis uexat flabris ita perfurit aeri 276

cum fremitu saeuitque minaci murmure Pontus. DE VENTO sunt igitur uenti nimirum corpora caeca quae mare, quae terras, quae denique nubila caeli uerrunt ac subito uexantia turbine raptant. -nec ratione fluunt alia tragemque propagant 880 et eum mollis aquae fertur natura repente flumine abundanti, quom largis imbribus urget montibus ex altis magnu decurvis aquai, fragmina coniciens siluarum arbustaque tota.

nec ualidii sunt ponte uenientis aquai 285 uim ubitam tolerare ita magno turbidus imbri molibus incurrit ualidis cum uiribus amnis; dat sonitu magno stragem uoluitque sub undia

26쪽

DE RERUM NATURA Igrandia saxa ruit qua quicquid fluctibus Obstat.)sic igitur debent uenti quoque flamina ferri, 290

quae ueluti ualidum eum flumen procubuere quamlibet in partem trudunt res ante ruuntque impetibus crebris, interdum uertice torto corripiunt rapidique rotanti turbine portant. uare etiam atque etiam sunt uenti corpora caeca, soquandoquidem factis et moribu aemula magnis amnibus inueniuntur, aperto Orpore qui Sunt. DE ODORE CALOR FRIGORE VOCE-tum Porro uario rerum sentimu odorea nec tamen ad naris uenienti cernimu umquam, nec calido aestus tuimur ne frigora quimus 300 usurpare oculis nee uoce cernere SuemuS; quae tamen omnia corporea constare neceSSeStnatura, quoniam sensu inpellere 9 sunt;

tangere enim et tangi, nisi corpus, nulla potest res). VESTES VESCI ET ARESCI-denique fluetifrago suspensae in litore uestes 305 uvescunt, eaedem diSpanaae in Sole sereacunt. at neque quo paet persederit umor aquai uiaumat nec ruraum quo pacto fugerit aestu. in parua igitur partis dispergitur humor qua oculi nulla possunt ratione uidere. 310 DE ANULO IN DIGITO ET CETERIS uin etiam multis solis redeuntibus annis anulus in digito subter tenuatur habendo, stilleidi easus lapidem estuat, neu aratri ferreus occulte decreauit uomer in arula, strataque iam uolgi pedibus detrita uiarum 315

saxea OnApicimus tum porta Propter aena signa manus dextra ostendunt adtenuari saepe salutantum tactu praeterque meantum. 11J

27쪽

T LUCRETI CARI aec igitur minui eum sint detrita, videmus. sed quae corpora decedant in tempore quoque, 380 inuida praeelusit speciem natura uidendi.

Ostrem quaecumque dies naturaque rebus paulatim tribuit, moderatim ereScere Ogens, nulla potest oculorum acie eontenta tueri; ne Porro quaecumque aeuo macieque senescunt, ad nec mare quae inpendent, em Sale saxa perella quid quoque amittant in tempore cernere pomis. eorPoribus caecis igitur natura gerit res. Nec tamen undique eorporea stipata tenentur omnia natura namque est in rebus inane. 330

quod tibi cognosse in multis erit utile rebus

ne sinet errantem dubitare et quaerere semper de summa rerum et nostris dissidere dictis.)DE INANI uapropter locus est inlaetus inane vacansque. quod si non esset, nulla ratione moueri 335 res possent namque ossicium quod corpori exstat, cere atque obstare, id in omni tempore adesset omnibus haud igitur quicquam procederes Set, principium quoniam cedendi nulla daret res. at nunc Per maria ac terra sublimaque eaeli 340 multa modis multi uaria ratione moueri eernimu ante ocul ; quae, si non esset inane, non tam sollicit motu priuata carerent quam genita omnino nulla ratione fulment, undique materies quoniam Atipata quiesset. 345-praeterea quamuis solidae res esse putentur, hinc tamen esse licet raro cum e Pore eernas. in saxis ae speluncis permanat aquarum 12J

28쪽

DE RERUM NATURA liquidus umor et uberibus flent omnia guttis. dissipat in corpus sese cibus omne animantum. 360 crescunt arbusta et fetus in tempore fundunt,

quod cibus in totas usque ab radicibus imis

per truncos ae per ramos diffunditur omnis). inter saepta meant uoce et elina domorum transuesitant, rigidum permanat frigus ad ossa. 366-quod, nisi inania sint, qua possentis P a quaeque transire, haud ulla fieri ratione uideres. enique cur alia aliis praestare videmus Pondere re rebus nihilo maiore figura nam si tantundemst in lanae glomere quantum 60 corporis in plumbo est, tantundem pendere Par eQ,

e poris officium est quoniam premere omnia deorsum, contra autem natura manet sine pondere inanis.

ergo quod magnum est aeque leuiusque uidetur, nimirum plus esse sibi declarat inanis 365 at contra grauius plus in se corporis esse dedicat et multo vacui minus intus habere. st igitur nimirum id quod ratione sagaci

quaerimus, admixtum rebus, quod inane Oeamus.

DE PISCIBUS IN AQUA Illud in his rebus, ne te deducere uero 370

possit quod quidam fingunt, praecurrere cogor. cedere squamigeris latices nitentibus aiunt et liquidas aperire vim, quia post loca pisces linquant, quo possint cedentes confluere undae; si alias quoque res inter se posse moueri 376 et mutare locum, quamuis sint omnia plena. eitieet id falsa totum ratione receptumst. am quo aquamigeri poterunt procedere tandem, ni spatium dederint latices' concedere porro IIa I

29쪽

T LUCRETI CARIMO Poterunt undae, cum pisces ire nequibunt' 380 aut igitur motu priuandumst corpora quaeque aut me admixtum dicendumst rebus inane unde initum primum capiat res quaeque mouendi. ostremo duo de concursu corpora latas cita dissiliant, nempe aer omne neceasest 385 inter corpora quod fiat, poAsidat inane. i Porro quamuis circum celerantibus auris confluat, haud poterit tamen uno tempore totum compleri spatium; nam primum quemque necessest occupet ille locum, deinde omnia possideantur. 390 quod si forte aliquis, eum corpora dissiluere, tum putat id fieri quia a condenseat aer, errat; nam aeuum tum fit quod non fuit ante et repletur item uacuum quod constitit ante, nee tali ratione potest denserier aer, 395

nec, si iam 9 Aet, sine inani posset, opinor, ipse in se trahere et partis conducere in unum. Quapropter quamuis cauSando multa moreris, esse in rebus inane tamen fateare neeeSSeSt. multaque praeterea tibi possum commemorando 400 argumenta fidem dietis conradere nostris. uerum animo satis hae uestigia parua sagaci

Sunt Per quae 9 Si cognOSeere cetera tute. namque estne ut montivagae persaepe ferarum

naribus inueniunt intecta fronde quietes, 405 eum semel institerunt uestigia certa viai, sic alid ex ali per te tute ipse uidere talibu in rebus poteris enecaaque latebras insinuare omnia et uerum protrahere inde. quod si pigraris paulumve recesseris ab re, 410

30쪽

DE RERUM NATURA Ilio tibi de plano poηaum promittere Μemmi: usque adeo largos haustus e fontibu magnis lingua meo auaui diti de pectore fundet,

ut uerear ne tarda priua per membra senectuaserpat et in nobis vitai claustra resoluat, 16 quam tibi de quini una re uersibu Omnis argumentorum sit copia missa per auris.)Sed nunc ut repetam coeptum pertexere dietis, CORPUS ET INANE ESSE NATURAM RERUM omnia ut est igitur per se natura duabus constitit in rebus nam corpora sunt et inane, ad haec in quo ait Eunt et qua diuersa mouentur. OrPu enim per se communis dedicat esseaensus cui nisi prima fides fundata ualebit, haut erit occultis de rebus quo referentea confirmare animi quicquam ratione queamus. 26 tum porro locus ae spatium, quod inane u RmuS, si nullum foret, haut usquam sita corpora pomentem neque omnino quoquam diuersa meare

id quod iam supera tibi paulomatendimus ante). TERTIAM NATURAM NULLAM ESSE RERUM raeterea nihil est quod possis dicere ab omni 30eorpore Seiunctum secretumque esse ab inani, quod quasi tertia sit numero natura rePerta.nRm quodcumque erit, esse aliquid debebit id ipsum; eui si tactu erit quamuis leuis exiguusque, 35 augmine Vel grandi Vel paruo denique, dum sit, 3

corporis augebit numerum summRmque Sequetur.

sin intactile erit, nulla de parte quod ullam

rem prohibere queat per se transire meantem, 411 plano fori plenos 15J