Lvereti De rervm natvra, libri sex;

51쪽

T LUCRETI CARI ex infinito suboriri copia posset, unde amissa solent reparare in temP e quaeque. nam ueluti priuata cibo natura animantum dimit amittens corpus, sic omnia debent

dissolui simul ac defeeit suppeditare 1040

materies aliqua ratione auersa viai.)nec plagae possunt extrinsecus undique summam eo eruare omnem quaecumque est conciliata. cudere enim crebro possunt partemque morari,

dum ueniant aliae ac Euppleri summa queatur. 1046 interdum resilire tamen coguntur et una principiis rerum spatium tempusque fugai largiri, ut possint a coetu libera ferri.)-quare etiam atque etiam suboriri multa necessest, et tamen ut plagae quoque possint suppetere ipsae, λοβο infinita opus est uis undique materiai.)ΕΙΣ Ο ΜΕΣΟΝ Η - PAIllud in his rebus longe fuge credere, emmi, in medium summae quod dicunt omnia niti, atque ideo mundi naturam stare in ullis ictibus externis neque quoquam posse resolui 1055 summa atque ima, quod in medium sint omnia nixa ipsum si quicquam posse in se istere credis):

et quae pondera in sub terris omnia sursum nitier in terraque retro requiescere POMR, ut per quas quae nunc rerum simulacra videmus. 1060

et simili ratione animalia suppa vagari contendunt neque pMAe e terris in loca caeli reccidere inferiora magis quam corpora nostra sponte sua omini in caeli templa uolare; illi cum uideant solem, nos sidera noctis 1066

52쪽

DE RERUM NATURA cernere, et alterni nobiscum tempora caeli diuidere et noctes parilis agitare diebus. ed uanu stolidis haec error falsa probauit , amplexi quod habent pervcera rem ratione ;nam medium nihil esse potest Qquando omnia constant , 1070 infinita, neque omnino, si iam medium sit , possit ibi quicquam consistere eam magis ob rem , quam quavis alia longe ratione, repelli . Omnis enim locus ac spatium, quod in cane vocamus , Per medium Per non medium concedere debet 1076

aequis ponderibus, motus quacumque feruntur. nec quisquam locus est, quo e Pora cum uenerce ,

ponderis amissa ui possint stare cin inani; nec quod inane autem est ulli subHistere debet, quin, sua quod natura petit, concedere pergat. 1080 aud igitur possunt tali ratione teneri rea in concilium, medii cuppedine ictae.

Praeterea quoniam non omnia corpora fingunt in medium niti, ed terrarum atque liquoris, et quasi terreno quae corpore contineantur, 1086 umorem ponti magnasque e montibus undas, at contra tenuis exponunt aeris aur

et calidos simul a medio differrier ignis, atque ideo totum circum tremere aethera signis et solis flammam per caeli caerula pasci, 1090 quod calor a medio fugiensis ibi conligat omnia,

nec prorsum arboribus summos frondescere ramos

Posse, nisi a terris paulatim cuique ibatum 1093

53쪽

T LUCRETI CARI ne uolucri ritu flammarum moenia mundi 1102 diffugiant subito magnum per inane soluta et ne cetera consimili ratione aequantur neue ruant caeli tonetralia templa superne 1105 terraque a pedibu raptim Eubducat et omnis inter permixtas rerum caelique uinas corpora soluente abeant per inane profundum, temporis ut puncto nihil extet reliquiarum desertum praeter patium et primordia caeca. 1110 Nam quacumque prius de parti corpora desse constituea, hae rebus erit par ianua leti, hae se 1urba foras dabit omnia materiai. Haec Sic pernoSce parua perductu Opella. λὶamque alid ex alio lareseo ne tibi eaeea 1115 nox iter eripiet quin ultima naturai pervideas ita re accendent lumina rebuS.

1105 ulo tonitralia 1108 vulst abeat

54쪽

LIBER SECUNDUS Suave, mari magno turbantibu aequora uentis, e terra magnum alterius speetare laborem; non quia uexari quemquamst iucunda voluptaS, sed quibus ipse malis area quia ernere innue St. auaue etiam belli certamina magna tueri Per eampos instructa tua sine parte pericli; sed nil dulcius est, bene quam munita tenere, edita doctrina sapientum, temPl Serena, despicere unde queas alios p Simque uidere errare atque uiam palantis quaerere uitae 10 certare ingenio, eontendere nobilitate, noete atque dies niti praestante labore ad summa emergere Ope rerumque potiri. ΣAPROS EYΣΤΑΘES ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ

- misera hominum mentes, o pectora caecat

qualibus in tenebri uitae quantisque periclis βdegitur hoc aeui quodcumquest nonne uidere nil aliud sibi naturam latrare, nisi utqui

corpore eiunetus dolor absit, mente fruatur iucundo sensu cura semota metuque Τ-ergo eorpoream ad naturam pauca videmus esse opus omnino, quae demant eumque dolorem. elicias quoque uti multa substernere possint

55쪽

DE RERUM NATURA II gratius interdum, neque natura ipsa requirit;

i non aurea sunt iuuenum simulacra per aedes

lampadas igniferas manibus retinentia dextris, ad lumina nocturnis epulis ut suppeditentur, nec domus argento fulget auroque renidet nec citharae reboant laqueat aurataque templa; cum tamen inter se prostrati in gramine molli PrοPter aquae riuum sub ramis arboris altae 30 non magnis opibus iucunde corpora curant, praesertim cum tempeΗta adridet et anni tempora conspergunt uiridantis floribus herbas). nec calidae citius decedunt corpore febres, textilibus si in picturis ostroque rubenti assiaeteris, quam si in plebeia ueste cubandum est. -quapropter quoniam nil nostro in corpore gaZae proficiunt neque nobilitas nec gloria regni, quod superest, animo quoque nil prodesse putandum; si non Iorte tuas legiones per loca campi Adferuere cum uideas belli simulacra cientis, subsidiis magnis equitatus constabilitas, Ornatas armis, porro pariterque animatas, feruere cum uideas lassem lateque uagari, 43b his tibi tum rebus timefactae religiones effugiunt animo pauidae mortisque timores εο

tum uacuum pectus lincunt curaque solutum.

quod si ridicula haec ludibriaque esse videmus,

re ueraque metus hominum curaeque sequacea nec metuunt sonitus armorum nec fera tela audacterque inter rege rerumque potentis duersantur neque fulgorem reuerentur ab auro nec elarum uestis splendorem purpureai,

56쪽

T LUCRET CARI

quid dubitas quin omni sit haec rationi potestas l

omnis cum in tenebri praesertim uita laboret. nam ueluti pueri trepidant atque omnia caecis diu tenebria metuunt, sic nos in luce timemus interdum, nihilo quae sunt metuenda magis quam quae pueri in tenebris auitant finguntque futura.)hoc igitur terrorem animi tenebraaque necesseat

non radii solis neque lucida tela dioi 60

discutiant, sed naturae species ratioque. DE MOTU PRINCIPIORUM ET INFINIT ESSE Nunc age, quo motu genitalia materiai corpora res uarias gignant genitasque resoluant

et qua ui facere id cogantur quaeque sit ollis reddita mobilitas magnum per inane meandi, dexpediam tu te dictis praebere memento. Nam certe non inter se stipata cohaeret materiea, quoniam minui rem quamque cui demus et quasi longinquo fluere omnia cernimus aeuo e oculisque uetustatem subducere nostris. 70 cum tamen incolumis uideatur summa manere propterea quia, quae decedunt corpora cuique, unde abeunt minuunt, quo uenere augmine donant, illa senescere at haec contra florescere cogunt, nec remorantur ibi. sic rerum summa nouatur 76 semper, et inter se mortales mutua uiuont. augescunt aliae gentes, aliae minuuntur, inque breui spatio mutantur saecla animantum et quasi cura ea vitai lampada tradunt. 41J

57쪽

DE RERUM NATURA ISi cessare puta rerum primordia posse ocessandoque nouos rerum progignere motus, auius a uera longe ratione uagaris. nam quoniam per inane vagantur, cuncta necessest

aut grauitate sua ferri primordia rerum aut ictu forte alterius nam eum cita saepe β uia conflixere fit ut diuersa repente

dimitiant; neque enim mirum, duriasima quae sint ponderibus solidi neque quicquam extra quibus obstet.)IMUM NIHIL ESSEo quo iactari magis omnia materiai eorPOTR pervideas, reminiscere totius imum sonit esse in summa, neque habere ubi corpora prima consistant, quoniam patium in fine modoquest inmensumque patere in cuneta undique partis pluribus ostendi et certa ratione probatumst. uod quoniam conStat, nimirum nulla quies est breddita eorporibus primis per inane profundum, sed magis adsiduo uarioque exercita motusartim interuallis magni confulta resultant, pars etiam breuibus spatiis uexantur ab ictu. Et quaecumque magis condenso conciliatu 100 exiguis interualli conuecta reaultant,

indupedita suis perplexis ipsa figuris, haec ualida saxi radices et fera ferri

eorpora constituunt et cetera de genere horum. cetera, quae Porro magnum per inane vagantur, 105 paucula dissiliunt longe longeque recursant

58쪽

T LUCRETI CARI in magni interuallis haec aera rarum suffolunt nobis et splendida lumina solis; multaque praeterea magnum per inane vagantur, conciliis rerum quae sunt reiecta nec usquam assideona lare etiam motus potuere reeepta. QVA I SOLIS RADIIS APPAREANT cuiuS, ut memoro, rei simulaera et imago ante oculo Semper nobi uersatur et instat. Contemplator enim, quom olis lumina SeqCeinserti fundunt radii per opaea domorum 115 multa minuta modis multis per inane uidebis corpora misceri radiorum lumine in ipso et uelut aeterno ertamine proelia pugnaSedere turmatim certantia nec dare RuSRm, conciliis et discidiis exercita crebris 120 conicere ut pomis ex hoc primordia rerum quale sit in magno laetari Aemper inani. umtaxat rerum magnarum parua potest res exemplare dare et uestigia notitiai. Ηο etiam magia haec animum te aduertere par est 125 corpora quae in solis radiis turbare uidentur, quod tales turbae motus quoque materiai significant clandeatinos nec que SubeSSe. multa uidebis enim plagis ibi percita caecia commutare uiam retroque repulsa reuerti 130 nunc huc nunc illuc in euneta undique parti8. cilicet hie a principiis est omnibu error. prima mouentur enim per a primordia rerum; inde ea quae paruo sunt corpora conciliatuet quasi proxima sunt ad uiris principiorum, 135

112 vulo simulacrum 114 eumque

59쪽

DE RERUM NATURA Iietibus illorum caecis inpulsa cientur, ipsaque proporro paulo maiora lacessunt. ic a principiis ascendit motus et exit paulatim nostros ad sensus, ut moueantur illa quoque in solis quae lumine eernere quimus εο ne quibus id faciant plagis apparet aperte. DE CELERITATE MOTUS ne quae mobilitas sit reddita materiai

corporibus, paucis licet hinc cognoscere Μemmi. Primum aurora nouo cum Apargit lumine terras et uariae uolucres nemora avia peruolitantes εο aera per tenerum liquidis loca uocibus opplent, quam subit soleat aes ortus tempore tali conuestire sua perfundens omnia luce, omnibus in promptu manifestumque Hae videmus. t uapor is quem sol mittit lumenque serenum 160 non per inane meat uacuum quo tardiu ire cogitur, aeria quasi dum diverberat undaΗ. nec singillatim corpuscula quaeque uaporis sed complexa meant inter se conque globata; quapropter simul inter e re trahuntur et extra 165 ciuntur, uti cogantur tardius ire. t quae sunt solida primordia simplicitate,

cum per inane meant vacuum nec res remoratur

ulla foris, atque ipsa suis e partibus unum, unum in quem coepere locum conexa feruntur, 160 debent nimirum praecellere mobilitate et multo citius ferri quam lumina solis multiplexque loci Apatium transcurrere eodem tempore quo solis pervolgant fulgura caelum

60쪽

T LUCRETI CARI nec persectari primordia singula quaeque 16ssu Qui deant qua quicque geratur cum ratione.

At quidam contra haec ignari materiai

naturam non posse deum sine numine reddunt tanto opere humanis rationibus atmoderatetemP a mutare annorum frugesque creare, 170 et iam cetera, mortalia quae suadet adire

ipsaque deducit dux uitae dia uoluptas et res per Veneris blanditur saecla propagent,

ne genus occidat humanum. quorum omnia causRconstituisse deos cum fingunt, omnibu' rebus 176 magno opere a uera lapsi ratione uidentur. nam quamuis rerum ignorem primordia quae sint, hoc tamen ex ipsis caeli rationibu ausim confirmare aliisque ex rebus reddere multis, nequaquam nobis diuinitus esse creatam 180 naturam mundi quam magnast praedita culpat uae tibiis terius,memmi faciemus aperta. nune id quod superest, de motibus expediemus.)NIHIL SURSUM FERRI CORPUSCULORUM SED PRESSA ARADICIBUS EXURGERE CORPORA Nunc locus est, ut opinor, in his illud quoque rebus confirmare tibi, nullam rem p ae sua ui 185eorpoream sursum ferri Sursumque meare; ne tibi dent in eo flammarum corpora fraudem. sursus enim uerin gignuntur et augmina sumunt et sursum nitidae fruges arbustaque crescunt, Pondera, quantum in Se est, eum deorsum cuncta ferantur, 'sone cum subsiliunt ignea ad tecta domorum et celeri flamma degustant tigna trabesque,