장음표시 사용
21쪽
rit radios provenientes ab eodem puncto quovis objecti , c incidentes in omnia punis a objecti vi , a radiis pertinentibus ad diversa puncta, eicti , c transeuntibus per centrum objectivi adsensum irrefractis , uti sunt DCG , D'CG posteriores si guli ducunt agmen quodammodo socior in quisque suorum peribilentium ad idem punctum objectio perveniunt uni suis fili, omnibus eo tinctis integri usque ad ocularem, dum caeteri sita limii socii statim dissolvuntur separatis filis colorum diversorum. Noluidum tantummodo, errorem figurae sphaericae, quae non sinit omnia fila ejusdem specie eonjungi in eodem unico puncto , de bere inducere mixtionem. consistonem aliquanto majorem. it. Facile patet, haberi fiscrimen ingens inter eolores inducto,
a distantia fiscorum F, objectivi, inductos a separatione radiim in filam , G ficta per oeularem . Priores illi habentur
etiam in centro campi, in quo hi posteriores evadunt nulli, nisi forte lens ocularis sit mal e commina, aut male disposita, ut centrum ipsius non respondeat centro campi. Illi priores ibi, ubi
imago transmissa evadit maxime distincta , exhibent in margine ipsius colorem vinaceii compositum: hi posteriores hinc rubeum purum cum adjacentibus aureo, flavo compositis , inde violaceum purum cum adjacentibus indico caeruleo compositis, vel pro diversa positione objecti lucidi amplioris alterum ex hisce binis colorum generibus . Adclandum Sc illud , hosce posteriores esse multo ampliores illis in distantia satis magna punctim a centro campi G , quia multo longius discedit filum GI a filo G et', quam filaram ab mi situ maximae distinistionis cis discessus est eo major, quo lens B magis convexa ad augendam magis
imaginem objecti magis intorquet filum distriatione respo dente resinioni in eodem vim genere. Eam ob causam margo im ginis solatis transmissae per ejusmodi telescopium apparet in centro campi satis distinctus, minus insinus colore 3 pro p marginem semper evadit maxime consis Mimbutus More
admodum largo .i8. Excipiantur jam oculo hi omnes radii collocata pupilla vera est . Ad lim, ut imago objecti appareat admodum distinλι,
22쪽
i OPUSCULI L3 sine coloribus, deberent omnia fila colorata pertinentia ad omnes radios digressos a quovis unico objecti puncto coire in fundo oculi in unicum punctum . Opus esset nimis longum , c molestum persequi viam filorum omnium intra oculum. Habentur in eo saltem quatuor superficies refringentes , per quas traducta fila sere omnia habent novas quatuor refractiones: prima fit in ingressu in corneam , secunda in ejus egressu , tertia in ingressu in humorem crystallinum lenti formem, quarta in egressu verum habantur etiam multa aliae refractiones intra ipsum crystallinum, qui non habet densitatem uniformem e consideratio omnium ejusmodi refractionum est admodum implexa , immo c. incerta , ob minus cognitam Sc figuram , c vim earumdem superficierum refringentium . Verum iis omissis considerabimus transitum per omnes ejusmodi superficies , tanquam si fieret trans novam lentem
Ist. Si distantia focalis ejus lentis terminaretur exacte in fundo oculi is habendam ejusmodi unionem deberent radii pertinentes ad idem punictum objeeth, advenire ad oculum inter se paralleli. Verum plerumque ipsi oculi ita sunt consormati, ut requirant divergentiam aliquam saltem exiguam . Qui habent in cornea, vel humore crystallino nimiam curvaturam , requirunt Saepe divergentiam majorem , c appellantur myopes : qui habent curvaturam nimis exiguam , requirunt convergentiam ' appellantur presbytae in iis malis adhibetur remedium notissimum perspicillorum, quae continent pro prioribu vitra concava, pro posterioribus con
2o. Quoniam in telescopi , quod consideravimus, fila pertinentia ad axem habent in egressu directionem alia aliama satis patet, non posse haberi distinctionem exactam ne in ipso quidem puncto objecti sit in centro campi Possunt ad summum ita coi- Ie fila rubea sola, vel sola violacea Myopes admovent nonnihil ocularem objectivo ad obtinendam divergentiam, presbyra remo vent ad obtinendam convergentiam, quae respondeat illi determinata constitutioni oculi intuentis. Reinota , vel admota oculari, unusquisque invenit locum distinctionis maximae . Ea intrλ
23쪽
Oculum etiam obtinetur ibi, ubi circellus, in quem coeunt omnia si rubea sere congruit cum circello, in quem coeunt ei lacea,
quo casu punctum admodum lucidum situm in axe adhuc debet habere magnitudinem quandam apparentem, in cujus margine a pareat color ille vinaceus compositiis: promittendo, 3 intruse
do ocularem , margo idem apparebit a rubetis, in violamus, prout circellus florum rubeorum e uerit in sindo oculi major, ves minor circello violaceorum in eadem phaenomen debet e hibere limbus solis adductus ad centrum campi.
21. Hi colores erunt maxime sensibiles, ubi recessus a situ Estinctionis fuerit ingens cum ingenti confusiones; verum prope eun situm in telescopi satis bono sere semper inugiunt sensum, atque id , ut arbitror , ob plures rationes 4rimo quidem, quia tot restam es intra oculum conjuncta cum Mura superficierum refringentium ipsius oculi, quae nunquam est accurate, qualis deberet esse , inducunt novas radiorum commi xtionesci vitium figura Obser amus in natura ubi tu , in soliis omnibus, in pomis, in omni produe tonum genere observamus semper con Structionis vitia , nec unquam ita exigua , ut non ponte incurrant in Oculos: secunda ejus hae nonheni ratio esse potest brevitas viae radiorum
intra oculum , qua sit , ut imagines obteriorum sint ibi exiguae, adeoque multo magis exigua minores aberratione radiorum ter tia, quia sensatio pendet a tremore impresso particulis sive s
lidis, sive fluidis undi oculi propagato ad cerebrum tremor a tem ipse non fit in imico puncto quam ob causam essectus -- pinionis iactae a filis coloratis devenientibus ad puncta diversa, Oe proxima, possunt consita invicem ob eas causas 3 alio, de quibus agemus inserius in .n oculus limbum solis transpibri s per telescopia dioptrica mediocria nullos animadvertit iam,
ensibiles prope centrum campi sic etiam transpiciendo trans. pri m in Dollandiana composita ex vitro communi. 3 sint ad corrigendam distractionem colorum retenta refracti e satis M. gna, nullus deprehenditur odor residuus dum radius solis tr . ductus per ipsa exceptus pariete, vel charta alba in distan- .
tu non exigua exhibet admodum sensibi em fimbri in colorata hinc
24쪽
PS CN LI . hinc vinaceam ex violaceo rubeo colore conjunctis , inde viridem ex medio in ipsa eorum conjunctione extante ad latus. aa. Non idem accidit puncto lucido posito in satis magna di stantia a centro campi , quando ipse campus , c augmentum sunt satis magna . Separatio filorum M GY a fili H'M' G'L statim incurrit in oculos . Si fila L'G' IG concipiantur producta in N, n pertineant ad punctum satis lucidum ci apparet in
Nu oblongum , rubeum ex parte interiorem violaceum ex exteriore G tanquam si diversa puncta lucida alterum rubeum, alterum violaceum misissent suos radios ad oculum directionibus NG' , G . , advenientibus filis colorum intermediorum cum directionibus intermediis. Inde Iupiter in communibus telescopiis dioptricis collocatus in satis magna distantia a centro campi appam re rubeus in margine interiore, violaceus in exteriore, quanquam in medio apparet albus ob mixtionem omnium filorum pertinentium ad diversa puncta disci habentis amplitudinem satis magnam ad gignendam ejusmodi mixtionem . Limbus autem solis apparet ibidem tinctus colore violaceo , vel rubeo , prout discus respectu limbi jaceat versus centrum, vel versus marginem. Distra
ctio illa facta per angulum NG' , de cujus magnitudine agemus infra est multo major , quam distractio inducta in ΜLMm a distantia focorum M.f. z3. Hinc colores, qui apparent in communibus telescopiis dioptricis , sere semper apparent extra centrum campi , quo casu βunt semper hujusce seci indi generis, nimirum inducti non ab objectivo, sed ab ocularibus Per Dollondianam conjunctionem binorum vitrorum sint, .crou n in objectivo composito conjunguntur soci f, . abeunt in punctum unicum , quo casu soci colorum intermediorum , licet non congruant cum ipsis , ut supra monui , tamen ita parum distant, ut distantia sensum D fugiat. Eo casu tollitur ea separatio colorum in centro filaram congruunt cum fili HM , ut etiam fila , cum filix 'Μ conjunguntur sed secunda illa separatio facta extra centrum campi per angulum 'Gv mm Gn remanet integra quam ob causam omnia objeictiva acromatica si conjungantur cum unicalente
25쪽
lentes utari sinplici, quae praestet campum, Maugmenturi satis inagmini , exhibent ejusmodi colores aeque ingentes , ae objectiva rumplicia pari campo, augmento concipiatur objectivum ita accurate ac maticum, ut pincta F, Lis, e cum omnibus socis intermediis conjuno simul, cogat in punctum unicum radiis UCV, qui transiit per centrum objectivi ad sensum irrefactus, 3 devenit ad ocularem in cum omnibus suis filis simul co junctis, dividitur, ac distrahitur ab oculari per angulum 'GY--, eo majorem, quo est major angulus CG' exhibens
mutationem itineris factam a filo rubeo, sive ejus refractionem. . Ea distractio nullam mutationem subit a compositione objectivi, a qua nihil mutatur radius C G adeoque nullum ei m lo remedium potest induci ab objectivo . Requiritur remedium petitum ab ocularibus ipsis , de quo agemus in hoc opusculo . Inveniuntur telescopia dioptrica habentia plures oculares , in quibus combinatio fortuito inventa colores hos ipsos vel aufert penitus, vel valde imminuit; sed plura habentur egregia telescopia Anglicana , in quibus objecti distinctio prope centrum campi est maxima , nec ibi ullus apparet color , sed abeundo versus margines campi colores in iis emergunt admodum sensibiles, S in no nullis ingentes. E contrario ego curavi construenda telescopia habentia objectivum simplex, cum remedio colorum idoneo adhibit systemati ocularium, in quibus tra ciendo nulli clares 'a' P rebant, excipiendo autem imaginem solis transmissam habebam
tu perquam exigui etiam in margine campi usque adeo illud colorum genus, quod maxime apparet in telescopiis dioptricis originem ducit ab ocularibus, non ab objectivo αs. Ea colorum dispersio ibidem nocet etiam distinctioni, cum it radii pertinentes ad unumquodvis objecti punctum protensi
per vinolim non insensibile commisceantur eum radiis pertine libus ad alia iuncta, a qua permixtione sola oritur confusio ima' ginis . In comminibus telescopiis consusio multo major habetur ex utraque causa conjuncta et quin immo distinctionem majorem in centro impedit sola illa distractio filorum , HM non eo
untium in eodem puncto cum intermediis ob diversam
26쪽
opus C ULI I. restangibilitatem conjunctam cum errore figurae sphaericae , quam evitant maxima ex parte telescopia habentia objectivum rite compositum; nam ea destruunt maxima ex parte tam errorem diversae refrangibilitatis, quam errorem figurae sphaerica . Eam ob causam potest ipsis tribui multo major apertur objectivi ipsius , caugmentum majus . Sed remedia adhibita soli obje, livo relinquunt inta dum originem eorum colorum , qui maxime observari solent in teles copiis , Qqui , ut diximus num L, obServantur Saepe in ipsis telescopiis catadioptricis habentibus pro objecti, speculum,
quod colores in reflexione utique non Separat.16. Separatio lorum II GVI prodesse potest distinctioni
solum in casu, in quo observetur astrum quodpiam , ut Iupiter, parum elevatum supra hori Zontem . Tum refractio atmosphaerae satis magia inducit sensibilem separationem colorum quamobrem in ipso etiam campi centro id astrum apparet violaceum ex parte superior , rubeum ex inferiores, filis violaceis magis inclinatis deorsum , quam rubeis . Si telescopium ita dirigatur , ut astrum occupet punctum campi paulo inferius centroci adhuc rubescet M strum ipsum in parte limbi propiore margini campi , erit violo ceum in propiore centro , quod mihi prinia vice advertenti bbum erat contrarium toti huic laeoria colorum lesescopicorum Sed re attentius considerata statim deprehendi causam ejus phaelaomen . Removendo astrum in diametro campi verticali a centro infra ipsum , vidi augeri distinctionem , correcto nimirum fibriuatmosphaerae elevantis directionem lorum violliceorum supra directionem rubeorum ab flectu separationis 'G deprimentis di-redtione inibi infra G m. Elevando Iovem intra campum elescopi per exiguam depressionem ubi , crescebat confusi inristinis ampliores evadebant colores , conjuncto in parte superiori eiseelu telescopi cum flectu atmosphaerae, Willo priore eomasti crescente , quo magis Iupiter removebatur a centro campi: minuebatur uterque defectus deprimendo Iovem , imminutis colο-ribus , creycente distinctione ob imminutum flectum telescopiiusque ad centrum , ubi jam ex anescit mutato in contrarium
in ista centrum ita , ut jam flectum atmosphaerae , Vel penitus,
27쪽
magna ex parte corrigeret. Ad videndam hanc phaenomen rum seriem oportet, Iupiter, vel Venus parum admodum eleventur supra horizontem : Mescopium autem adhiberi potest tam commune, quam acromaticum cum unica lente simplici
Colores ex hoc secundo sente oriri possunt in ipso centro campi Id accidet; si axis lentis ocularis non transeat per id ce reum si nimirum punctum G ocularis ipsius respondens centro aperturae relicta liberae a diaphragmate , quod pun in respondet centro campi apparentis , non sit illud idem, per quod transit recta conjungens centra binarum sphaericitatum, in quo ipsa Molaris habet crassitudinem maximam, ac superitae oppositas Drallelas '). Tunc in ipso centro, habetur eadem distractio Tom. II. C quae
remn laniis appellari solet id pimavi , in iii Meurrit superilate ut m
vis axis, lii transit per bina centra sphaerieitatum . In oeularibus, in quibus ob curvaturam ingentem bina segmenta superficierum habere Solent margia
. nem communem circularem sine ulta erassitudine vitri in eo ipso mamine, id facile invenitur id ibi est in medio illo , quod est poliis , quasi centrum ejus ipsius ei reuli marginalis . At in objectivo, in quo curvatura est multo minor, habetur in margine crassitudo. Termurantur illa segmenta binis ma sinibus vel Meuriit , vel ad semiti circularibus , qui distant a se invisom per illam ipsam crassitudinem . si ea est circumquaque accurate eiusdem magnitudinis ipsi margines sunt accurate circulares is centrum habetur itidem in medio illo ipso margine circulari singularum superficierum . Sed si erassitudo ex una parte est vel tantino maior, quam ex altera opporiis, bis . nis marginibus habentibus plana sua nonnihil inclinata ad se invisem axis transit per puncta superficierum propiora et puncto marginis, in ii crassitudo est minima . Ubi id centrum non respondet quamproxime centro margiaris , obiectivum dicitur mala centratum rae, eius distantia a medio est aliquanto maior imago obiecti evadit conlasa, crescente plurimum errore spira ricitatis, qui respondet distantiae maximae eius centri a margine aperturae. Plures habentur methodi pro determinando , an objectivum sit bene centratum ,3 inveniendo loco centri ipsius sed eae, quae adhiberi solent, non ita aec rate rem exhibent. Admodum facile id punctum determinatii , Madmodum accurate ope mei tubuli instructi speculo, per quod immittitur radius solis in conclave , qui tubulus habetur in fig. ii tabulae II primi Tomi immisso eo radio directione pro ne horia tali, ei obiiciatur potitione ad sensum e pendiculari lens in distantia arbitraria satis est Opportuna distantia circiter unius pedis ita, ut ipse radius incurrat in primam superficiem lentis ipsius: secundi superficies obtegatur charta alta circulari, quae ipsi adhaereat per duo vel
28쪽
te totum obliquet positum, nec obliqua positio ocularisimilis. Misitu imminuunt distinctionem, non riunt olores. Ubicumque sit in toto objectivo A punctum C, per quod trosit - axis o G sit punctum, per quod transitis is lotis Miloris radius m transibit ad sensum ira est Eius c*m in utroque vitio inveni t superficies inter se proximas. & parallelas , ade que ei se per L cum omnibus omnium colorum filis c ju sis dum reliqui omnes radii CG ad ipsim inrith ti, orans uates itidem γ objectivum sine separatione filorum habebunt separationem ipsam in GT . GV ab Oiuri . Idcirco si pinctum
illud G pertinens ad axem lentis ocularis uerit in centro campi; nullus ibi color habebitur ex illa secunda originea eo autem exbstente ad latus , ob malam lentis constructionem , vel collocati nem malam ipsius , aut diaphragmatis , habebitur is color in ipso campi centro deerit in alio erui mici qmpii extra Gentrum sit, ubi jacebit punctum G 28. Similia phaenomen accidunt etiam Galileano telescopio,
quod habet objectivim simplex cum impliciis uri conc va ' :
vel tria frustula tam habebuntur bini radii reflexi a binis superficiebus, qui, parum admodum inclinat lente ipsa , apparebunt ad latus ipsi mraminis Ipsi erunt distantes a se invicem si radius incidit extra locum illius centri in m in eo in bimi sus is ierum particuis reflectentes misi radivi sunt imuicem parallelae movenda lentem ipsam sursum, deorsum, hinc,&inde, d venietur ad positionem, in qua bini radii reflexi congruent accurate superpo-
uti sibi imi apparebit in charta ilia adnexa superficiei posteriori, aerii in minata luee admodum vivida tolliminabitur etreetius ipsin
maior ei reello foraminis, adeoque tacite notabitur calamo punctum,
o. i eius circelli illuminati Cireinus docebit , an id punctum sit in medio . marginis eireuiaris. Si inveniatur aliquanti r distans ab eo vindio poterit centro in radio minim distantiae a margine describi circulus, ct relinqui apertura habens illud ipsum punctum pro centro abradendo quidquid ς in extra illum circulum , vel obtegendo diaphragmate relinquente apertu ram ei irculo eoncentriem , inbebitur obiectivim bene emtratum. ' mi colores molestissimi in eiusmodi telas solis habemibus ocularem eo
cavam simplicem corrigi possunt per ocularem acromaticam , qua de re egimus in secli mi opuseulo Tomi primi , agemus iterum I in par rapho
tortio Mous capitis primi, qui tinis versabitur circa,
29쪽
verem aeteris omnis eonsiderabimus in ipso solos radios transeuntes per entnim objectivi Manentibus reliquis i fig.
uis, B eicipit radium D antequii adveniat ad secos objectiavi o . Radius mi incipia eo avx destinitur de sui divisis
in illa contenta angulo Lini, ubi primus rabem omium min, me detorquetur per 'in postremus violaceus omnium maxime per m. Hine directio LUN exhibet colorem rebeum propi rem enim campi m x violaceum remotiorem . in telescopiis longioribin ejus ommictionis ejusmodi color apparere non potestratis sensibilis, quia in iis eampus est perquam exiguus, cum G p non possit esse maior semidiametro pupillae, adeoque anguliis iam . qui metitur semidiametrum campi, cum ait aequalis an gulo G debet esse perquam exiguus sed in brevioribus illis, quae adhiberi solent ad manus grex theatris per noctem , vel etiam interdiu pro obiectis propioribus , is angulus excedit etiam
unum gradum, adeoque refractio F 'L aequalis angulo CGN o di plurium graduum , 8 ejus disserentia: G, satis magna, ut
separratio sensum afficiat. Hinc in ejusmodi elescopiolis, licet i struantur objectivo acromatico, colores apparent versus marginem
eampi admodum largi nisi diaphragmate perquam exiguo, 'ito in aliqua non nimis exigua distantia ab oculo , minuatur campus quam plurimum, quod quidem praestari solet , sed est ingens
quoddam eorum instrumentorum vitium. 29. Telescopia habentia unicam lentem ocularem convexam, ut
in fig. I , invertunt objecta , quorum parte jacentes in ea figura ex parte sinistra axis in directione CD', apparent e dextera, tanquam si jacerent in directione ΙG'm telescopia habentia unicam concavam , ut In fig. et , exhibent quidem objecta di reicta , sed habent campum nimis exiguum, si sint longiora , quod requiritur ad habendum ingens augmentum imaginis . Idcirco illorum pri rum usus relictus est pro solis observationibus astronomicis, quibus objecti invenio nihil noceta haec posteriora Giberi solent tantummodo brevissima pro obiectis parum remotis cum exiguo incremento imaginis, quaerendo in ipsis distinctionem potissimam, 3 augmentiam exiguimi. Pro obsctis terrestribus adhibentur pl- α
30쪽
eto OPUSCULII. res oculares , quae secunda inversione restituant positionem obiecti , ac in communibus ejusmodi telescopiis adhibita sunt diu, ca multis adhuc adhibentur tres tantummodo lentes similes, c-- quales illi unicae , ac ita dispositae , ut priorum inarum distantia sit paulo major, quam summa distantiarum socalium , posteriorum aequalis ipsi summae . Fiunt autem plurimae aliae dispositiones , mutando distantias secales , ac distantia lentium mutuas, vel etiam augendo earum numerum adhibendo lentes quatuor, vel quinque ila attingemus tantummodo id , quod pertinet ad primam illam combinationem simplicem trium lentium aequalium respeictu separationis colorum iactae ab ocularibus in radio proveniente ab objecto sit extra centrum campi.3o. In fig. 3 omnia usque ad I sunt communia figurae I pro radiis DCG , 'CG Distantiam est major, quam distantia so-calis lentis B pertinens ad radios ipsos rubeos, cum ea lens debeat conjungere in I radios divergentes a C in distantia so-cali radios parallatos , sed paullo major , cum distantiam debeat esse Satis magna respectu distantia secati ejus lentisci reliquae binae lentes, H , M occurrunt axi in m P . Sit I distantia focalis ipsius Id pro radiis rubet , cui aequales sint in OP Filum rubeum ' incurrens in lentem H in L refringitur ab ip a per rectam L parallelam Κ', cum I , IK divergant a so-c citeriore I ejus lentis incurrens in lentem M in Q ab ip a refringitur per rectam Q convergentem cum axe ad quandam distantiam P ob directiones parallelas . Interea radii rubet pertinentes ad punctum objecti situm in axe in ingenti distantia , qui illa vitanda confusionis gratia non exprimuntur, transmissi per totam superficiem ipsius objectivi, conveniunt primo in F, ut in g. progrediuntur diretilione parallela ultra lentem cum qua incidentes in HH convergunt ad ejus socum in progressi ultra ipsum debent prodire paralleli ex te te in cum is sit ejus octis citerior . Is parallelis mus requiri tur ad habendam distinctionem, vel pro diversa constitutione culorum, exigua convergentia, aut divergentia , quae obtinetur mutando nonnihil distantiam ab objectivo totius systematis ocularium, Vel