장음표시 사용
321쪽
ΡARAGRAPHUS IV. goyblimior, cuius constructio petita ab aequatione nunquam reducer tu ad constructionem ita simplicem , uti est ea , quam proposuimus , petita ab inventione arcus P per Trigonometriam, assumpto P in eo angulo aequali astu .PE Uerum sine aequatione invenitur facile tam longitudo , quam latitudo ejus curvae ex hac ipsa construditones, ut etiam progressus ordinatarum L ab una evanescentia in R ad aliam in Q. Longitudo tiruae erit dupla ordinata maxima L , cum id duplum , ut videbimus, inveniatur majus axe R., qui idcirco erit ejus latitudo , ut in illa ellipsi, ratio longitudinis ad latitudinem invenitur hic itidem ea ipsa, quae in eadem ellipsi 97. Fiat mini arcus P Ἀα 'o mi' in m PF, is, existente a m s', ut prius erit σα--Fn, o m-n,
ma m asin. mos merit dimidius axis, semississerentia, asin. ncos .m, erit distantia puncti P a medio axe, quae poterit consiliderari tanquam quaedam eccentricitas , habito eo medio pro emtro . Valor ordinatae L invenitur simplex, simplicissimus ibi, ubi evadit maximus Is valor est miΚXsin. LPK, asiis. PEXsin. FPE. Porro in triangulo P' est sm. PE sis. FE D:
xus inter latera in segmenta basis per hoc theorema, quod ibi est canon 3
exhibet aberrationem P hae ducta in sinum anguli P axhibet alorem Laetas ille valor positus zz 3 exhibebit aequationem , quae
sacta divisione per , reducetur ad solas indeterminatas atri substituto pro et valore ine F obtinebitur aequatio quaesita continens solas indoterminatas x, sed satis aut, quam alte ea debeat assumere,
322쪽
.P'E X. P. Cum a sit constans ' complemenis tum declinationis puncti eclipticae E distantis per tria signa a loco solis possit haberi pro constanti intra unum diem, potissimuni ubi agitur de ordinatis ad curvam ita exiguam, ut tota ipsius aniplitudo non excedat decem secunda erit ordinata L,
ut sinus anguli Ps' , qui evanescit, puncto E abeunte in , vel O,' evadit maximus aequalis radio a puncto eodem dista iste ab iis punctis per quadranteii ipsius illius paralleli tum militiangulus PIFE evadit restiuis adeoque ibi ordinata maxim evadet minis. E masin. m. longitudo curvae ejus dupla, amin. m,
ad quam latitudo inventa amin. mos ierit, ut eos. 1 α -- '
aut radium, prorsus ait num Vs invenimus pro illa ellipsi. Vs. Valor ejus ordinatae proportionalis sinu anguli FE eris bet progressum ipsius ad una evanescentia in o ad aliam ini', post quam ea transit ad partem oppositam, augetur per eo dem gradus, evadit maxima, decrescit, donec iterum evanescat, puncto E regresso ad in Angulus OF metitur horas ab appulsu punctim ad O nimirrum id circulum horarium transeuntemper P , qui est quaedam conjunmo diurna cum axe tubi, in qua conjunctione aberratio fit in arcu ejusdem circuli , tum per horasse recedit ab eo semper magis, qui recessus usque ad maximum, habitum eo tempore aequalem valori uis .m est, ut sinus arcus metientis tempus, apsum ab eodem appulsu, ad radium decrescit iterum re sex horas sequentes per eosdem gradus , per quos creverat, ac vanescit, transit ad partem oppositam, crescit eodem a d per horas sex sequentes, ac decrescit Per sex po
99. In solstitiis pro quacunque rositione tubi habebitur ellipsis,
aliis anni diebus ea curva, praeter eam positionem, in qua ejus directio sit perpendicularis axi aequatoris: in eo casu evanescet latitudo ejus ellipseos , vel curva succedet reicta linea tum enim arcus ' erit quadrans, cum latitudo curvae ad Iongitudinem debeat esse , ut cogi nus ejus arcus evanescentis ad radium, evanescente in ea positione eo cosinu, debet evane Scere et
iam ea latitudo . Axis major perpendicularis arcui a P erit in sol- . titiis
323쪽
catus per corinum declinationis ejus puncti eclipticae, cujus producti mensura minima erit in aequinoctiis valor io'Xsin. 43α'm ies' Xo,Virmis T. Latitudo erit tam in solstitiis , quam extra ad longitudinem , ut corinus arcus PF ad radium adeoque aequalis longitudini, si tubus collocetur in directione axis aequatoris , quo tempore locus visus describit circulum, in aliis ubi positionibus minor: sed quotidie in intervallo, horariim ia ab hora sexta post conjunctionem diurnam ejus puncti eclipticae cum
positione axis ubi ad horam decimam octivam, viceversa, habebitur tota langitudo adeoque' motus decem secundorum , vel ad minimum novem istique admodum sensibilis.1m. Ita habentur omnia , quae pertinent ad hunc motum loci apparentis evoluta singillatim exposita. Adhibuimus in Niam deam instrumenti habentis dioptras , quae est simplicior sed
ut fiat sensibilis motus tam exiguus , oportet omnino adhibere telescopium , quod habeat augmentum satis magnum major apertur objecti ivi etiam adjuvabit visionem ob majorem Opiam radiorum collectorum in foco . Pro objecto terrestri potest adhiberi circellus albus in superficie nigra , qui illuminari etiam potest per radios reflexos a speculo concavo Superficiei satis magnae, vel a lente ingent , ut fit ad reddenda magis clara objeella videnda trans microscopium . Id objectum poterit utique videri trans
octo pedes aqua purae , muli autem melius trans tres , vel quatuor telescopi acromatici , quorum habentur e , quae ferant aperturam totidem linearum , quot pollicum est secus , c augmentum
admodum ingens , quod adhuc reddat conspicua secunda , c vero etiam fractiones secundorum . Si quis velit vim luminis majorem, potest adhibere tabellam tenuem habentem foramen exiguum illuminatum a flamma ardente prope ipsum in aere inflammabili, per multas alias methodos potest augeri vis luminis in objecto si id sit superficies quaepiam plana bene illuminata poterunt ipsi applicari bina su nigris se intersecantia ad angulos rectos. Patet
autem, nec esse necessaria duo telescopia, alterum sermae sit irae , alterum novae hic expositae. Hoc secundum rem perficiet per Disilia ' Co dile
324쪽
30 Pus cuL III. per sese . Cum possit eligi objectum parum remotum in tam
exiguo intervallo timeri non potest variatio refractionis. Et quudem potest adhiberi objectum satis proximum , ut etiam tantum modo vicecuplo remotius longitudine tubi Proximitas objecti ama dabit secum ad distantiam paullo majorem verum longitudo a
Ela non solum non nocet, sed potius prodest, ob incrementum imaginis fibrmandae in foco. Facile obtinetur forma lentis vitreae, quae tabeat distantiam socalem idoneam longitudini ubi , quam sibi quis proposuerit sed haec potest variari sine detrimento adhibitis etiam variis ocularibus ad seligendas eas, quae praebeant
satis magnum augmentum conjunctum cum sufficienti claritate methodus tubi serentis objectivum inserti in fig. 6 tubo serenti uini nam vitream , c lentem ocularem adducet semper admodum faci- Ie focum ob edtivi ad laminam vitream supplentem vices micrometri , vel ipsi adhaerentem . In exiguo intervallo non poterit uti diximus , timeri refractio , c multo minus ejus variatio. Adhuc tamen ad majorem praecautionem potest collocari prope hoc telescopium queum aliud aereum directum in idem objectum
quod cum non trabeat, ut vidimus , ullam aberrationem ortam
ex hoc capit , deprehendet omnes mutationes , si quae accidant radio in transitu ab objecto ad telescopium, quae erunt communes utrique telescopio, excessus motuum apparentium exhibitorum
ab hoc telescopi genere supra omnes illos exhibitos ab illo altero, erit is , qui debebit tribui aberrationi ortae a comparatione celeritatis luminis cum celeritate terrae. Inter motus apparentes, qui induci possunt in objectum sive caeleste, sive terrestre obse vatum, habentur etiam ii, qui possunt indues a motu aliquo, rorum domus ipsius, in qua fit observatio 3 cujus pavimento, vel parieti assigitur telescopium hoc novum , saepe enim inducum tu i motus ab ipso discrimine caloris Telescopium commune applicatum prope hoc novum ostendet hos itidem motus , qui errant communes utrique telescopio, ut ratio eorum haberi possit. ior. Illud autem accidit commodissimum, quod nullo sectore est opus pro determinanda quantitate motus loci apparentis, prae-m relescopium hujus generis, quod habeat micrometrum inte
325쪽
num ad Drmari potest per laminam vitream serentem duas rectas lineas se decussantes ad angulos rectosci potest ea lamina ita aptari thecae uipiam, ut ope bimirim cochleariim cum suis indiscibus notantibus partes revolutionis cujusvis possit habere duos motus sibi invicem perpendiculares, per quos adducatur ipsa i tersectio ad punctum iecti, determinato ab iis singulis motu secundum singulas ex iis binis directionibus potest autem ita
comparari theca, ut excursus laminae mobilis bene politae per er . nas itidem bene politas nullum permittat effluxum aquae . Potest etiam aptari lamina vitrea immobilis in adhiberi post ipsam micrometrum lare, cujus fila radant secundam superficiem ejusdem laminae, quae itidem metientur motum loci apparentis. Illud autem hic accidit iterum perquam commodum, quod obje, tum respective
immotum non effugit celeriter e campo telescopii, ut fixa variatio fit tam lentes, ut observatio fieri possit cum Summa attenti ne is vero etiam repeti per plures vices , ante quam mutatio
adveniat sensibilis . Acceditis illud , quod nihil timendum sit a nubibus , nihil ab aeris intemperi , nec certae seligendae sint stellae . objecta terrestria ubique prosicua in positionibus admodum commodis liberrime seligendis Ioa omnium aptissima erit collocatio axis telescopi firmiter adnexi sorti fulcro metallico in diree ione proxima et , quam habet axis aequatoris, cui occurrat aliquod ob;ectum terrestre , quod possit discerni. Nam habebitur quovis intervallo horarum Iam
talio loci apparentis secundonimo in solstitiis, is in aequinoctiis,' quo major est is motus, eo melius discerni poterit, accoratius determinari 1m. Verum etiam in alia tubi positione quavis haberi possunt tempore solstitiorum secunda io, paullo minor summa ab bitur etiam quovis alio anni tempore , si observatio instituatur ad intervallum horarum i tempore idoneo positio autem horbet talis est multo commodior occurrunt in ea Dcilius objecta idonea, a quae multo sicilius illuminentur. Liquor, qui habeat vim refractivam majorem , si sit bene pellucidus, erit magis idoneus, quia majore excessu velocitatis luminis per ipsum indu m. II. Ris cet
326쪽
cet deviationem majorem . Si haberi posset medium pellucidum sive fluidum , sive solidum longitudinis paris longitudini ubi ne
cessariae ad habendum satis magnum augmentum objecti, habens vim aequalem ei, quam habet adamas haberetur motus secuta rum est enim ratio sinuum in ingressu ex aere in adama tem ad 1, adeoque differentia aberrationum in binis tubis, prostellis fixis , quae est eadem , ac aberratio in telescopi nova hujusce formae -- χχo''zzz I a', quae duplicata esset rari ': sed non habentur ejusmodi fluida , nec adamantes ejus magnitudi-- is , qui ne exigui quidem ad eos usus adhiberi possent ob pre
Io . Aberratio hujus generis , quam expnsuimus la debet haberi etiam in oculo , per cujus humores utiquo den,iores aere t me progreditur cum velocitate diversa a praecedenti per aerem, sed in primis ea est ita exigua, ut potissimum oculo inermi percipi omnino non possit e ceterum cum perpetuo defigamus Oculos in objecta , quae habent O titiones admodum diversas respectu reinctae parallelae motu annuo , debent haberi ibi aberrationes ad .
modum diversa in diversis horis ejusdem diei. Fortasse etiam idcirco sapientissimus naturae auctor tam immanem lumini celeritatem tribuit, quae si esset multo minor , confusionem induceret
per maiorem mutati utem perpetuam induitiam ab aberratione tam in majore, mutante tam directionem, quam magnitudinem ejusdem aberrationis. ios. Hoc pacto evolvimus , quarumque pertinent ad hoc a sumentum , quod quidem est maximi momenti pro bene nosce da natura proprietatibus luminis , ac ipsa natura causa genuina aberrationis annuae fixarum Deberet sane in Astronomicis speculis inter praecipua instrumenta haberi etiam telescopium hujus generis, cui aqua insindi possit, vel applicatum sectori ad
eas observationes destinato una cum telescopi aereo habente satis magnum augmentum , vel saltem solitarium, Marmatum micrometro, cujus ope directi ad solum etiam unicum terrestre objectum ha
327쪽
Y ic ROMEτκυ appellatur ab Astronomis instr in il mentum , quod exhibet mensuram accuratam exsegiorum distantiarum , c magnitudinum observata rum per telescopia. Diu nullum aliud fuit in usu , nisi internum illud , quini applicatur in soco objectivi , ubi fibrmatur imago
objecti , qui locus est satis proximus lenti oculari. Constat Ia- riis tenuibus filis, quae disponuntur variis modis alia sunt ibi fi-aca vel disposita in modum reticuli cujusdam divisi in numerum ingentem exiguorum quadratulorum , vel se decussantia ad angulos semirectos in axe tubi , nimirum in centro campi appa- rentis , vel disposita in formam rhombi cujusdam , pro quo et iam filis substituuntur lamellae metallicae , ac de O micrometrico rhombo aget unum ex opusculis pertinentibus ad Astronomiam in quarto ex hisce quinque Tomisci alia ex hisce micrometris fi- xis habent unum filum fixum transiens per centrum campi ipsius,
1 oim altero, vel aliis pluribus inter se parallelis, S perpendices ribus illi priori, cum uno itidem perpendiculari eidem illi primo, sed mobili passa lento ope cochleae, cujus integrae revolutiones ipsum promovent per spatiola exigua aequalia latitudinibus sing tirum spirarum, partes singularum revolutionum notata ab im dice in circumserentia circuli divisa in particulas plurimas exhi- bent subdivisiones spatiolorum eorundem ingenti numero . . a. Sero, me jam Prosessore Matheseos 3 exercente ,--nomiam , ex illo, quod ejus inventor Bouguerius appellavit hometrum, duxit ortum aliud micrometri genus , quod appellatur -micrometrum o eis ivum. Id constat binis partibus lentis habentis distantiam focalem ingentem , quae adhiberi posset pro Ne . divo telescopi dioptrici admodum longi. Secatur autem ea lens
328쪽
o Curi cru cu in IV. in duas partes Riviles sectione transeunte per ejus centrum iis vero aptata sunt ea duo dimidia ejus lentis ita sectae instrume to ad id idoneo, ut possint promoveri secundum longitudinem sectionis, remanentibus singulorum semicirculorum partibus in directum , bina centra tam adduci ad congruentiam, quam moveri a se invicem magis, ves minus . Radii digressi e quovis unico objem puncto, transeuntes primum per utrumvis ex iis semicirculis , tum per obj vum telescopii , habent suum secum:
ii duo soci in casu congruentiae centrorum coeunt simul, sed in distantia quavis alterius centri ab altero distant a se invicem in directione eadem , in qua jacent eadem centra , plus , vel minus pro majore, vel minore distantia centrorum eorundem. Fiunt eo pacto binae imagines ejusdem objecti, quarum altera distat ab altera magis, vel minus , prout evadit major, vel minor distantia
centrorum oriandem a se invicem : eae duae imagines congruunt accurate , ubi motus instrumenti adducit centra eorundem semicirculorum ad se invicem . Recedentibus a se invicem his , recedit imago altera ab altera, recessus imaginum determinatur ab illo recessu centrorum , cui est proportionalis . Centrorum di tantiam ostendunt divisiones insculptae laminis connexis cum Semicirculis ipsis , ex quibus innotescit, quanta sit angularis distandria optica , quam habet imago altera ab altera , pro quavis illarum regularum positione, inuidem in particulis angularibus perquam exiguis. 3. Plurimi sunt egregii usus ejus instrumenti in Astronomiaci in
duos praecipuos . Adducta prima imagine cujuspiam stellae fixae ad congruentiam cum imagine secunda cujuspiam planetae existentissimul cum ipsa in eodem inescopi campo, innotescit e divisi nibus instrumenti ipsius , quo minutis, aut secundis idem planota distet ab ea fixa. Cum imago circularis prima solis, ves lunae est in contactu apparenti mam imagine secunda, innotescit magnitudo ejus diametri apparentis , quia ea debet esse aequalis recessui
primi limbi prime imaginis a primo secundae congruente cum iblius limbo secundo Dicitur autem id micrometrum objectivum, quia in mescopiis dioptricis collocatur ante oriessivum prope ,
329쪽
ventionem dioptricorum acromaticorum, quae cum rex, tubo hahent itidem ingens augmentum , ut catoptrica , aptabatur soliscatoptricis in summo tubo remoto a speculo majore gerente vices obteictivi dioptricorum: sed cum constet objeistivo vitreo longioris soci secto bifariam , in ipsum incidant radii, ante quam adveniant ad speculum ipsum gerens vices objectivi dioptricorum , dum micrometra filaria apponuntur in loco imaginis efformatae ab objectivo ipso prope lentem ocularem, jam ab initio nomen micrometri objectivi adeptum est. . Tota vis ejus instrumenti commoditas pro usu pendet
ab ortu binarum imaginum ejusdem objecti, quarum altera possieremoveri ab altera , quantum libeat observatori, cin quacumque
directione sit opus, atque id ita, ut exigua distantiarum apparentium mutatio respondeat satis magno motui litorum insculptarum in instrumento, cui id adnectitur, indicantium eas mi tationes exiguas. Anno 1 Rochonus Regia Scientiarum Academiae Parisiensis socius excogitavit aliud genus instrumenti prinstantis eundem essessum binarum imaginum, quae possint reminori a se invicem , vel admoveri, cum satis magna eorum m tuum scala Notum erat Physicis crystallum montanam habere binas refraistionen eae detortis per prisma radiis solis , exhibent binas ejus imagines , nimirum bina colorata spectra , quae pro quovis individuo prismate distant a se invicem ad angulum'
bentem certum numerum graduum , dum vitra, saltem sere omnia, unicam habent refractionem cum unica imagine es mala per Odios trans ipsorum primata traductos. Rochonus ea proprietate usus est admodum ingeniose ad habendum eundem effectum in
rum imaginum , quae a se invicem removeri possint, Madmovinri eum scala satis magna pro exiguis distantiae mutationibus s. Ex ea materia confecit in , quae appellari possunt, pris mala circularia , licet ejusmodi figuram veteres Geometrae appellarint ungulam basim alteram habent circularem planam , ut altera respondet plana itidem , sed ad ipsam inclinata in angulo ex Lguo. Cum illa superficierum inclinatio mutua eundem effectum
330쪽
318 PusCULUM IV. praestet, quem prima habens es binas in eodem angulo ad se invicem inclinatas, sint tanquam quoddam prisma ita abrasum, ut una ex iis binis si uetas evadat circularis; non immerito pri malis circularis nomen habere possunt. Si ob similem rationem in Tomo primo appellavi prima variabile illud meum compos,
tum e binis si ustis , altero plan convexo , alter plan concavo,
aptatis instrumento descripto in opusculo I. Cum alterum ex iis prismatis circularibus alteri imponitur ita ut limbus alterius moxime crassus respondeat limbo alterius maxime tenui; si angulus inclinationis planorum in utroque prismate sit idem linae superficies externa remanent parallelae ita , ut nullus ibi habeatur prismaticus angulus , sed radii libere transire possint sine ulla refractione . Uerum altero prismate gyrante circa alterum immotum, enascitur superficierum oppositarum inclinatio exhibens angulum, qui evadit duplus anguli singulorum , ubi post dimidiam conversionem limbus maxime tenuis appellit ad locum maxime craSSi. Enascuntur duplae singulorum imagines, quae duplicatio non corrigitur , ut in praecedenti positiones eae recedunt a se invicem magis , vel minus , prout in ea conversione inclinatio oppositarum superficierum planarum crescit magis , vel minus usque ad maximam inclinationem illam , quae habetur post conversionem dimidiam. Divisiones motus circularis frusti mobilis, qui determinat ignitudinem anguli prismatis compositi, exhibent mensuram bstantiae imaginum , quae pro re astronomica habere potest usum
eundem , quem habet dupla imago ejus alterius aicrometri Nyctivi. Nunciatum mihi fuit, adhibitam esse a Rochon duplam re- factionem crystalli montanae ad usum micrometri obj vi permotum circularem duplicis primatis ex ea materia: perspexi sta tim , res enim erat prim post auditum consilium, quod Rota aio Miciter sane in mentem venerat, adhibendi id prismatis g avis ex ea materia, cum eo circulari motu, theoriam omnem, &
.esectum, qui inde oriri deberet, exposui illi ipsi ui mihi
ad compertum nunclaverat adjeci, multo meliorem sere applica'. lim unici Priamatis eius naturae collocati intra rubum, quod