Rogerii Josephi Boscovich Opera pertinentia ad opticam, et astronomiam maxima ex parte nova, & omnia hucusque inedita, in quinque tomos distributa Ludovico 16. Gallicorum regi potentissimo dicata. Tomus primus quintus 2

발행: 1785년

분량: 585페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

331쪽

posset moveri per totam ipsius longitudinem, S radiis per u plicem refractionem detortis ad efformandam duplicem imaginem, discedente axe radiorum egressorum ex eodem objecti puncto per duas rectas ad se invicem inclinat s ita angulo dates eo motu fieri deberes, ut pro diversa distantia ejus prismatis , in quo habetur caput anguli earum rectarum , a foco objectivi, in quo pinguntur imagines, hae discedant a se invicem magis , vel minus a

, vel imminuta distantia latenim anguli ejusdem a se invicem pro diversa eorum longitudine eo pacto haberi scalam multo majorem, nimini totam ubi longitudinem pro exiguo illo angulo divergentia a prismate binarum rectarum, per quia axis radi rum detorquetur ad Ormandam duplicem imaginem. Accedebat illud, quod per unicum prisma non habetur nisi duplex imago, dum singula e binis primatis binas progignunt simul ipsi communicavi methodum aliam a me excogitatam obtinendi eundem essectum duplicis imaginis per prismata e vitro communi , quod erit totum hujus opusculi argumentum. . nucis diebus post ejusmodi colloquium idem ad me rei lit, nunciatum sibi ab amico suo, Rochoni, tanquam ingens novum compertum ipsius, illum eundem motum restilineum pri maris per longitudinem ubi, quod Academiae communicaturus

esset in primo proximo consessu Interrogavi , an amico sin dixisset , se idem additamentum praeclari ejus comperti a me a buisses retulit, id quidem noluisse, ne videretur velle favere mihi plus aequo ob amicitiam attribuere mihi potius, quam' chon ejusmodi inventum. 8. Suspicabar ego quidem, consilium additionis illius ab ipso per amicum communem ipsius, 3 Rochoni ad hunc delatum fuisse:

erat, cur saltem crederem omnino, idem consilium prius mihi, quam Rochon ipsi venisse in mentem. Adhuc tamen, omisso eo, quod ad me pertinere posset de ejusmodi additamento circa usum prismatis e crystallo montana quaecumque jam tum per tot annos impresseram , quae hisce quinque voluminibus continentur, habeo

autem alia plura adhuc edenda in alia collectione, quae non perti nent ad Astronomiam 3 opticam , quas solas illa amplector tis

332쪽

tis ostendunt, an ego indigeam exiguo hoc additamento ad a gendum mearii meditationum catalogum reservandum mihi re sui tantummodo aliud illud genus micrometri obiectivi, quod crystallo montana non indigeret, brevi schediasmate indicavi in tummodo ejus naturam. Cum autem censerem, posse methodum eandem transferri etiam ad mensuram angulorum multo majorum, id ipsum adjeci cum titulo meometri ab iisdem principiis ded cendi. Censui, posse eorum immimentorum ope institui etiam observationes, quae prosint determinationi accuratiori, latit dinis, longitudinis geographica etiam in mari. Quamobrem id ipsum schediasma misi ad Regium Rei Maritimae tum Adminbstrum de Sartine: nam per Regium diploma habeo titulum Dir Moris Opticae pro ipsa Regia Re Maritima, cum annuo reditu non mediocri attributo, in quo diplomate illud mihi injungitur, ut in primis ad eam Mathematicarii disciplinarum partem animum adjungam nominatim ad perficiendam theoriam telescopiorum acromaticorum, quibus ipsa Res Maritima indiget pro suis observatoriis, Mnavibus. Ut me muneri facerem satis jam ea, quae in risce primis horum operum Tomis continentur pertinentia ad theoriam telescopiorum acromaticorum , paraverRm, ut etiam plura alia ex iis , quae habentur in hoc secundo Tomo pertinentia ad opticam. Cum ad eam pertineret hoc etiam argumentum , ine Maritima , cui eram addit stus, prodesse posset cen-4ui , flerendum esse ante omnes alios id compertum ei Administro Regio, ad quem idcirco direxi schediasma ipsum eidem obtuli. q. Transmisi idem schediasma ad Scheperdum Regiae Londinensis Societatis socium ac Regium Cantabrigiensem eo tempore

Astronomum, mihi amicissimum, qui ipsum in ejus Academiae congressu legit noce redditum, tradidit Magistratui, qui princurandis iis, quae pertinent ad determinationem longitudinis gemgraphicae, est institutus in Anglia bureo de ungitudo), acadplures amicos transmisi inserendum in litteraeriis diariis , quos imae ad celeberrimum Regiae Parisiensis Academiae Astronomum L Landium mihi amisissimum . A Regio Versaliensi Admini Diuitiae by Corale

333쪽

o si saera L u a IV. artim honestissimum ircepi responsum, humanissimas Loiulino litteras cum gratiarum amone, is ipsa Londinensi Societate cujusin ipse sum socius, idem schedium typis destinatum sese inter publica ejus Academiae monumenta imprimendum. Exitus Parisiis sui admodum diversus L Landius ipsum in hebdoma dario Academiae consessu legit clamores illico enormes excitatim accusantium , ut plagiarium , qui octoni comperta sibi tribueret commissarii destinati ad inquirendum in id suppositum crimen meum,& me plagii damnandum. Quae in illis tumultibus

dicta , acta, tentata tum fuerint, malo illa ego silentio praeterire. Quanquam multa sane habeo, quae proferre possem,in quae meae consulerent, sed nonnullorum allanim iam plurimum o

essent.

10. Ego quidem non solum nihil mihi tribueram , quod meum

non esset, sed etiam plus aequo ob quietiso pacis amorem de

meo jure remiseram e nec vero ea nunc hὶ perSequerer , nisi

post eadem sine ulla ejusmodi altercationum suSpicione tam publice in tot locis proposita acerrimam contra omne fa aggre ἰ-sionem perpessus essem . Duo sunt , de quibus agebatur: primum de additione illa ad primam octioni deam de micrometro objectivo Tormando per motum circularem binorum prismatum crystallo montana mutatum in motum rectilineum unici prismatis

intra tubum, quod id instrumentum reddebat multo persectius secundum autem de alio micrometri o ectivi genere tarmando

per prismata e vitro simplici communi. ii. Quod pertinet ad primum caput, habebam ego quidem jam tum satis firmo innixam undamento suspicionem de eo, quod ut superius innui, id ipsi' hono significatum fuisset ejus assiditamenti consilium a me amici sui amico communicatum adhuc

tamen in eo schediasmate assimabam diserte, ut patebit ' Dubio inferius, ubi id imum prosetiun id inventum ipsi deberi qui , num habita meanim ea de re meditationum notitia, id i

venerit vel eodem tempore, vel fortasse etiam ante, primus a iem id publice proposuerit in Academiae consessu, primus insu mentum ipsum perficiendum curaverit, ac ejus ope observationes m. II. sci etiam

334쪽

3ia Pu scuLUM IRetiam instituerit primus. Quamobrem profitebar diserte, me hi nihil de eo comperto tribuere, ipsi uni Astronomiam debere instrumentum sane praeclarum. Quid ulterius praestari poterat, ad praeripiendam occasionem omnem ejusmodi altercationibus, 3 lite rariis rixis, quas odi semper, quantum per me fieri potuit,

praeverti, vel suocavi'ir Agebatur secundo loco de illo alio micrometri S mes metri genere, quod perfici poterat per prismata vitrea sine crystallo montana, quae rarior est, rarissime excindi possunt ejus laminae ampliores ita purae, ut ad opticos Elescopiorum usus adhiberi possint sunt autem multo duriores, ut idcirco dissicilius

ad debitam sormam reducantur, multo majore pretio constant Rei sumnia ad id reducitur, ut fiant e vitro communi duo circularia prismata diametri minoris diametro aperturae objectivi quae sibi invicem superposita unicum Sciant prisma habens angulum variabilem per motum circularem methodo Superius exposita , sed applicata superficiei ipsius non tegant , nisi ejus dimidium Radii, qui transeunt per ejus partem liberam debent e fornia re unam objecti imaginem in illo eodem loco , in quo eaeflbrmaretur a toto objeis ivo detectes aliam fibrmare debent radii incidentes in prisma , ab eo detorti , ante quam incidant in partem objectivi residuam ab ipso conteetiam . Variatio anguli prismatis compositi mutationem inducit in clis tantiam imaginum emindem . Quo autem pact. applicari deueant ea prismata ,

moveri , id vero patebit in dissertatione, quam post illud ipsum schediam hic adnectam. 13. Hoc ego quidem inventum mihi tribuebam, sed nihil de eo habebatur in iis, quae tum Rochonus Academiae obtulerat in omnibus eius schediomatis, quae protulit alia post alia, non ag batur, nisi de primatis e crystallo montana habente in angulis

prismaticis fere utcunque exsectis duplic resactionem per . . ipsani habetur positio si ierum , tu in ingenti etiam angulo ad se invicem inclinatarum, quae unicam exhibeat). Significatum nihi fuerat, posse haberi aliquid eo in genere in alio opere puco, quod is ante aliquot annos vulgaverat ejus exemplar mi'

335쪽

OPUsCULUM IV. 323hi oblatum fuit, in quo itidem nihil inveni , quod me illi consilio esset ne analogum quidem. Quamobrem illi clamores omnes nulli fundamento innitebantur. I . Ali luanto post exposui Omnem hujusce micrometri theoriam in opusculo , quod indicaveram me scripturum ea de re, cum per tempus liceret pluribus amicis ostendi : unum ejus exemplar manuscriptum tradidi Uilnens Astronomo Parisios ad- ve, to , qui ipsum in Poloniam transtulit ignoro . an alicubi sit editum . In una e Londinensibus litteris vidi , schedias m illud meum in lailOS Ophicis Transartionibus prodiisse ; sed Maskelynium celeberrimum Green vicensem Astronomum reclamare compertum idem , ignoro, an illiu Rochon e crystallo montana , an meum e vitro implici, ut multo ante ab ipso compertum, quamvis non typis editum, ac ea de re ipsius opusculum etiam in Anglicanis Transactionibus ab ipso editum sed dum hac scribe- . rem ne illud quidem Transactionum volumen vidi, in quo meum schediam insertum est. Dum jam horum meorum voluminum urget impressio, audio, prodiisse Rochoni opus, in quo is cmeum schediasma impresserit, ut Maskelynii opusculum; sin id prodiit Parisiis multo post meum discessum inde ad haec imp manenda Bassani, quo nullum ejus exemplar advectum est . inc prorsus ignoro, quid Maskelynius, quid Rochonus scripserit ad to

tam hanc controversiam pertinens. Nec vero quidquam ad bonum publicum, quod ego unice respicio, conferre potest introversia de rei inventore potest res ipsa putrimum. Idcirco ego hic illime schediomati adjungam illud meum opusculum, quo th ria continetur ejus prismatis duplicis, crabrma instrumenti, quae mihi commodissima est visa, utramque Gallico idiomate, ut jam

tum conscriptum sui in Gallia, paucis admodum ad uberiorem perspicuitatem mutatis . Si quid occurrat in iis , quae Maskelynius, ac Rochonus protulerunt, nondum mihi nota, quod explicationem ulteriorem requirat , eam almi , uni ea ad me pervene . rint, Volvam a puris recriminationibus , quae me solum respiciant, abstinebo meo more.

336쪽

OPUSCULUM IU

d me des eu parties qui te composesent, e dis a quelqu un de me amis racentre uires in Ghbie M. Pis Fontana, quese vomis lum comment cela se essest, mala Cilo omit bea eou plus a gagno, sici'on rendoit variabie la distancera mi me a styer de laesumite . 'a aiout que ron Duves motri vim este sans lata russile refractio du cristat de rotae, in salsantis prisme a veri simple, mala plus petit que ouve ture de objectis Les Wons qui passent par te prime serin

nmt ne image dolatae de la position naturelle, les uires,.qui passeroni dehors, donneront aure image a la meme placequ elle auroit, si e prismeis y tot pas. 16. Queiques Ouin apres on a annones a M. Fontana que M. rabbe ochon aves imagine in utre microintre a prisme de crista de oche , qui ' approchant plus ou molns u layer de

337쪽

sance de me idisses, fur e vim o et de aves annonc lepretae a public de raves exesuta, rae Pen tre servi lepremeres alasi eis a rima prestendis de re reisuci it a te instite Sune belle des verte, MPAstronomi tui en aura muter obligation. 18. Mais M. i'abb Rochon,' emplo im in microm, tremue a oves infractio du crista de roche , - m' a suta qu'il a dii que son prisme ne uvest lui donner, que usqu' si minutes. O mi bieninge les pitae asse grandes de cet-

te matthre asse pure sont --rares , outre a dissiculte dela remanter, tant plus dure que e verre, 8 quelle attention ilsaut avoi murcia bienis per tanta' avol la distere e des Oux .refractions que inon eui . inficie croi renareis service e

cor plus considerable , en proposant cette uir egphce de micro-mhtre a verre simple en de Veloppan tria theorie is en P ecten- . dant aux angi es beaucou plus grand , e qui donne te moyende applique aussi ali instrumens 'optique que a mari ne dot temployer our observe les latitudes c es longitude geographique . I 'avoi dej fai faire u pris me de cetieisspece, en ai-sant Vol a me me abhe Fontana son effet our a do ubi imaged solet fur son excellente petite tinet te acromatique RVO ille deu images , en 'appliquant a la mam surci'OhJeatis, demanter qu'it 'en couvroit que a moltie. En le oussant pluso moin avant, o changeoiicia vivacite de la lumiEre des deo

338쪽

plus grande que te diamEtre apparent dii soleil. I ai fait clou- ter apres ii autre semesable eges, i uno P autre Uant les bases circulatres: en immant fur so axe ruit des eu parties , o varie rangi depuis ero usqu' iura es de hacu in particulier , e qui mi approchero laigne Ies eu imagoentre elles o obtientisne variation ea ou plus lente pares' clo nement plus gran o plus petit u risme Di objectis; mis resso particul re muro uelle o ne mutpas lui en donne u tro grata carri resescissement uisim in des myon apparienant a chaque potnt de ro et ne per metuas de r en eloigne trop, e que inbiblimi tropo imago directe vers te mille ducitanis, en interceptant ne tro gram de partie u meme placeo, Q icta a servit petare tot

i' elle de exuti que a somme de refractions des eu par-

339쪽

la demi-circonsiste e lun cercle, quoiqeso puisse Lire ce ce es a si grata que ron eui mal la disserenc de la dista cerae images ne sera a proportionelle avi difflarenc de ares parmurus parci index . ou determine la relation d mouu men de index ave la variatio de la distance des eu im ges, i fuit refotare u probum de geometri. Qi ς a Iasolutio bis simple pares trigonometrie spherique mais ilia dra toriour beaucou mieu determine ce appori par ne o, servatio actuelle terrestre Sum rhoe divisees, observe aiarie

jectis, qui changeront la distanc de image par te mouvementcirculaire , c domeronta ansle cherct u pe plus gran quela seritille is in utre dedans qui domo ave mute lapseston possiti te secondes . 'ai do imagine te instrumens cessatres mur aves ave exactitude mus se oleis, commeaussi ou rapplication tu prime varia ς a octant de M in ordinatis , Uant a si a solution des probumes inena, res . Gut es feraci oriet ' unisuvrage que e pro re surcetis maliEre. En attendant e publieres dans es Assistent Ν - nox e prospectus Dur ne plus toto mut e. motae lemyen, imagine sur a s me mesanique des instrumens quei,

SEARCH

MENU NAVIGATION