De curandis hominum morbis, epitome praelectionibus academicis dicata

발행: 1832년

분량: 495페이지

출처: archive.org

분류: 해부학

221쪽

nabilem ascilen producat. Saepius interim callosa sacci crassities haec pericula a muliere avertit. Etsi vero cruris, adfecto inprimis in latere, oedema, tardius hic accedere soleat; sub finem tamen, nisi prius jam ni imo linguat aegra, urus utrumque a compreSSione Vasorum intumescit , et aliarum hydrops partium infelix subsequitur. Sictit uteri, - ita quoque O Varii, tubarumque hydrops , vicinam comprimendo vesicam Vel urethram, Uritiae aut retentionem, aut incontinentiam , aliquando excitabit. . DCCLVII. Hydroseis cura genera lis. - Indicatio L.

- Iad cntio II. Indicatio III. - . natio sPontanea. -- Curia hydro is asthenici. - Limitatio roborantium. - Itincta diuretica. Amara. - Martialia. - Ner ina. - Mercurialia. - Balnea te ida. Emetica. - Frigida. - An Potus concedendus J Vesicantia. - dro is ex asthenia indirecta cura. Cura hydro is energici. - acuatio aquarum. - aCtiatio aqv. Ver intri na remedia. - Al umeVacuantia. - Ditirelicia. - D. mitiora. - D. PO-tent lora. - Ciana conνalescensium. Quanta non, ut quam parum noS Scire noScamus

scienda suntl immensa de hydrope doctrina, sed spi- Cis, quam frugibus, uberior seges est. Indomabilis tamen morbi apud multos Daturae id magis, quam urti, adscribes ; nec tanta hic, se licia nempe uno Alterove lucasu, paucis autem aliis profutura, remedia laudari, -- cum nulli bi plurima, nisi pauca modo prosint, Venditari consuescunt, mireris lQuod si ulla hoc in morbo pertractando Praecepta, certa se utilitate commendent ; in eo haec, primo , ut scilicet vel causas , quae viam hydropi pandunt, HVertamus, - Vel ut morbos magis, qui istum generarunt , quam ipsam aquarum collectionem , dispellere

Cum vero ipsi morborum aliorum effectus, proprios quoque in aliis , et quos ipsi met progenerant , foetus Rgno Scant; aquarum inique secretarum , - nisi morbo principali sanato, hae ipsae quoque aufugiant, Prompta satis eliminatio, secundam in hydrope dispellendo indicationem conStituit.

222쪽

Cum etiam nova, aquis jam feliciter abactis, subsistente nempe diu ab istis vasorum secernentium in idem hoc vitium proclivitate , serosi laticis collectio Contingat; perpetuo et ad causas, et ad effectus linjusmorbi sub respectu , ea, tertio, quae OccaSionem iSto rum praescindant, demum ordinanda Sunt.

Ad primum quod attinet , sunt hydropis Species ,

qtane, Sponte CESSAEn te ectrum Causa, Cum tempore Vel

sponte quoque ipsae dispareant : hydrometrae gravidarum post partiam absolutum, Vel et Oe dematis pedum post febrem intermittentem, etiam Sine a Ptis nuxilio fugatam, disparentium exemplo. Ipsum adeo hoe pedum oedema, forsitan a febre periodica praeposte- Te SUPPreSSu eXOrtum , modo paucis paroXysmis cum plurimo sudore vel suapte absoluta, interdum absque

alio , quam debitae diaetae subsidio profligatur. Sunt etiam hydropes, qui sola, sed prompta satis, domicilii frigidioris, uliginosi , vel coeli humidioris, cum habitaculo elevatiore, vel cum atmosphaera puriore, calida et sicca, permutntione evanuerint. Saepius tamen causae ullae hydropis efficacem artis

assis lentiam sibi exigunt; et cum, Primo, pars hujus morbi vel maxima debilitatis majoris effectus sit DCCXLVIll.); in hanc, praesentem , potiSSimum cum debito ad indolem et gradum illius respectu , agendum est. Victus nutriens facileque Subigendus ,

lia ; ex vegetabilibus vero, radices darici en rotae, Ci- Chorei, ScorZOnerue, turione S a Spurngi, tripuli, nuptas, aut rapa, herba cichorei, endi viae carnium cum ju- Sculo Cocine , vini generosi, e. c. rhenani, vel similis, secretioni venali faventis, portio moderata; tranquillitas mentis , amica , spem sntutis erigentia ConSOrtia , corporis pro Virium tia morisque ratione eXercitntio, Da - igatio , tu primis muritima , frictiones, matutina S ad horas cum pannis laneis, fumo aromatico imbutis institutae ; remedia, volatilibus parca manu adjunctis, amara, Hliquando mercurialia , ac tandem martialia: Potissime huc spectant. Frictiones, quas, Cum oleo institutas, prae caeteris laudarunt, inutiles Ob ServuvimuS. Hydrops, cui fortiora excitantia, ut abusus spiritu OSO-Tum et Hlia occasionem porrexerunt, Stimulos, qui

223쪽

bus nimis jam adsuetum est corpus majores sibi

expetit. Inter plurima remedia, quae vires amissas potentius reStituunt , Cortex Peria ianus certe eminet ; nulli hi

tamen, quam in hydrope asthenico , quem febris Periodica intermittens induxit, aequali efficacia pollens. Eximiae hujus virtutis cognitionem Italiae quondam medico , theraseeutices specialis ad febres PeriodicasPerniciosas immortali scriptori , potissimum debemus.

Necdum tamen hujus viri experientia ad nos Usque pei Venerat; cum, quadraginta abhinc annis, Rastadii, summam hujus remedii potentiam jam experti simus. Sartor nempe juvenis ibidem sex jam a mensibus, et ultra, febre quartana rebelli laboraverat. Senior hanct medicus , Obstructiones viscerum hunc hydropem ge- Dei HS Se Sripponen S, a multo jam tempore cum solis 1 re Solventibus et alvum evacuantibus, salinis remediisl eo cum effectu, ut hydrops universi corporis cellulo-l Sus cum ascite vel maximo insecutus Sit , pertractaverat. Ad hunc aegrum, sorti suae vix non relictum, accei Siti, Cum primo ejus medico , pro I OStra tun Cjuventute, reverenter Circa illum conferente S, Corticem,

i quod sebris periodica, hanc usque in diem subsistens,l morbum produxisset, proposuimus. Consilium hoc ille, i quod lupum, ut dicebat, stabulo inclusuri essemus, in-l dignabundus rejecit. ob molem ventris, Viscerum Do-l bis hoc in aegro conditio ignota fuit; quod si tament subforet , corticem non minus indicatum esse credent tes, cum fiducia divinum hoc remedium et quidem eo cum effectu arripuimus; ut urinis, liue Usque parcissimis ac turbidis, lixiviosis, compressa ViX febre, Summa copia excretis, trium spatio hebdomadum , aeger hic ad persectam et constantem valetudinem rediverit. Paucos post annos, vir illustris, febre simili correptus , medici celebris , chinae Corticem praescribenti S consilium pertinaciter contempsit , morbumque per Octo menses sibi ipsi committens , im gravissimum asci lencum magno crurum tumore, Conjectus fuit. Tunc nostrum opem exploranti, Ut eodem, quod prior medicus sub morbi principio contra febrem proposuerAt , Pe- medio, - nec alio, contra hydropem, ex hac origine Scaturientem, uteretur, non sine arduo labore persu98i-

224쪽

222 CURA GENERALI smus. Ingente, sub hoc, urinarum copia e creta, perfecta demum stabilisque sanitas secuta est. Magnum Certe simili iam aegrorum numerum deinde, tum in

Italia, tum in Germnnia, simili ratione, nunc quidem satis cognita, ab hydrope restituimus. Fateamur interim oportet, tam dictum hydropem , quam alios, quos debilitas induxit, a solo conroborautium, Ut vocant, Usu frequenter non modo non dispelli, - sed adeo, donec moles Aquarum vel quidquam imminuta sit, evidenter nugeri. Tanta nempe PRYti iam, a sero stagnante insili ratarum, tensio sBepe atque sensibilitas est; ut actionis remedii, quantisper magis Stimulantis , tolerandae hae sint impares, ac istius sub calcare mox rebelles recalcitrent; ex quo sane elucet :Primam illam, quam supra posuimus , in curando

bydrope indiciationem quod non tam morbo Princi- Viali, quδm sequenti hunc aquarum effectui tribuasin a

Cum igitur, vel in ipso hydrope, post febrem periodicam insecuto, corticem vel non prodesse, vel non tolerari conspiceremus ; lenia huic diuretica , tandem ero efficaciu: cremorem tartari, rob Sambuci, Urimum; dein vero et Oxymel scilliticum, electuarii sub forma superaddidimus; et, quod a Solo Cortice non potuimus, a composito hae ratione remedio impetravimus. ob eandem etiam nimiae sensibili tutis rationem , Anani R Saepe, ut ceu taurium minus, trifolium fibrinum, Absinthium, lignum quassiae, cum radice Ono ii dis spi-DOSae non spernendo, ut experti loquimur, diuretico

remedio), vel cum baccis juniperi juncta, ipsum adeo

corticem superare Cernuntur ; nec id certe Semper crimstim Olo majore hoc in morbo , quod minor saepe praestat , obtinemus. Ejusmodi scilicet blandiora tonica , in hydrope post morbos acutos post gravestiae mori hagias secuto , caeteris fere palmam eripiunt. Principis Germani uxor quadragenaria Mediolani ex

gravissima uteri haemorrhagia cum labore restituta , inclitos in diaeta errores commisit. Mox febris nervoqugravior insecuta est. Hoc etiam morbo feliciter devicto, hydrops cellulosus et ascites in scenam prodieriant.

Sensibilissima, et simul impatiens admodum Hegra ,

225쪽

223 omnem medicinam per plures hebdomadas recusans, ah amaris tandem ac a solo corticis decocto , cum pata a scillae marinae dosi, restituta est. Saepe interim ad chabbem gradatim ascendendiam est : quo in Casu aut vinum martiale , aut uitriolum martis egregie con Veniunt. Hoc ultimum nempe , a grano dimidio ad granum et ultra, mane BC VOS Pere, porrectum, melioris diu retici vices exserit; in primis si apud homines magis sensibiles, turbis Dervorum S Dbjectos, o ii granum dimidium atque corticis cinnamomi grana aliquot, eidem jungantur remedio. Quantum nempe systema Dervosum ad pervertendas nugendaSqiae secretiones contribuat; jam supra indicavimus: utque hinc volatilia, CalamuS Bromaticias, angeli CR, Opinta nervisque amica pharmacu, sub tali rerum conditione, diu reticis vel et aliis Commista, non Parum opportuna stant. Saepe illa, quae in aliis, urinas potenter movent; hoc vel illo in casu, quovis sine effectu, nisi malo, per alvum ruunt ; ab adjecto vero opto , vel pulvere Doueri cum radice columbo , moderato alvi fluxia, suam magis in rene S actionem convertunt. Sic magnos ex soliorum sex vel octo solani nigri infuso aquoso effectus , celeberrimus, sed fato iniquo ereptus, Nevolitanus medicus in hydrope obtiniait. Mercurialium in hydrope asthenico usum , insana hypothesis ad illos modo hujus generis morbo S, quorum oriram ex humorum tenacitate. s issitudine, derivari illi placuerat, restrinxit. Est tamen, labi eXcitans et penetrans hoc remedium egregios in illo hydrope effectus praestiterit. Paucis mercurii dulcis dogibus asciles cum universali anas arcu, sub Copiosissimo urinae fluxu, sanatus fuit. Ipsa hoc ex remedio salivatio, similem hydropem , Ut Acta academica Parisiensia retulerunt, perfecte dissipavit. Calomelas cum allio junctum, laudes sibi conspicuas Promeruit; et ne per al-Viam ruat mercurius, purea dosis opit eidem superaddita impediet. Incedentem cum lue Venerea hydropem, mercurius, potissime diu reticis commistus, Pers9nat. Sub tanta cutis in hydrope siccitate , ac inprimis tibi arthritis, exanthemata, in et ines, suum internis

partibus stimulum intulisse videntur; balnea tepida vel

226쪽

224 CURA GE ERALIS simplicia, vel cum rebus aromctii Cis praeparnia, non Puriam virtutis exserunt. Communissimum in Russis

contra hydropem remedium sunt balnea, quibus Calamus uromaticus, vel betulae quoque albae folia, infusa fuerunt. Lithuaniae juvenis asciticus, cui, ab instituta Paracente Si, aquae iterum abdomen impleverant, Ope

balnei tepidi , ex ligno fraxini excelsiae conciso , percoctionem parati , sanatus fuit. Similem hoc a balneo effectum filia principis Poloni hJdropica experta e St.

Copiosa in thermis sanati hydropis exempla sunt. Oe-dema pedum haud raro per vapores spirituosos discussum fuit. Hinc antiqriis etiRm, Ut sudores, Plertamque in hydrope difficiles, probicerent, Siccia, Ut VOcnbBDt, balnea, ex Arena calefacta, vel ex laconico, vel cliba-Do, in usu fuerunt. Hydropem ex podagra per frigus dispersa oriundum, sudores Sponte Succedentes dissiparunt. Iisdem rationibus permotus , medicus ille celebris Maseolitanus , qui Omnem fere hydropem ex suppressa transpiratione, Vel ex rheumate derivat, remedia potissimum antimonialia, quibus simul diu retica commiseet, adhibere consuevit ; ac in hydrope i s loarthritico, quem Ticini regnasse diXimus, non aba fere medendi ratio, quam quae cutis poros adaperiret, SUffecit. Aeetiam ammoniacale , pulvis Doueri, interdum vero repetitu Vesicantia, Potissime huc pertinent. Flores sulphuris cum melle remisti , vel alio modo ingesti , hydropem ex PSOra PriaePOStere Stippi e SSA OPirandum, hac demum impetigine ad cutem redeunte, haud raro

Ipsa emetica , licet totius corpori S SUCCUSsione, secretioniam opus permulctradi, res Orptionem, eVacuationem aquarum promovendi potentiam illis minime detrahamus, inprimis antimonialia, eX eo, quod haec, in cutem magis agendo, tran Spirationis opus secundaverint, utilitatem Subinde habuisse, Cogitamus. Fatemur interium, nos in hydrope quidquam provecto, hoc auxilii violenti, Dec facile certis limitibus circumscribendi, ad genus nunquam recurrere aiasos fuisse. nee eorum de Stant eXempla, qui, Viscerum obstructionibus

detenti, vel ad haemorrhagias dispositi, animam, ipsis

Aquae frigidae ab usu, tum interno, tuin externo,

227쪽

inprimis ad fontes minerales, hydropem aliquando

dispulsum fuisse, constat: et qui Antiquorum non minuS , qu Im recentiorum, eXperimenta ci m frigidae

aspersione, in Vutione in typho non ignorat; majora ille forsitan , quam Cautior medicina docuerit , beneficia ex illis exspectabit. A Si aestas est , inquit Vetustus de medicina scriptor Romanus , in mari natare hydropicos) commodum est. υ Solo aquae frigidae potu,

teste celebri Galliae chirurgo, Cum nec paracente Si Sabdominis conduxis Set, Urina plurimum mota, et RScites sonatus fuit. Hydropem cellulosum iani Vei SBlem quondam in Sotrensi civitate feliciter abegimus. Recruduit, ex aegri culpa, Ut Videbatur, matrim, qUod iterum

sarca, Reger, no Stri Pertaesu S, jamque tumidissimus, Argentoriatum, Ac famosissimum, tunc illinc degentem empiricum C . pellit. Vix aegro Con Specto , SBianti O-nem ille certam promisit. Descende , inquiebat, in gelidam, cui extracti Saturni libram commiscueris l- Balneo egressus , Heger Prodigiose in ingere cepit ;et unico hoc subsidio ab aqciis in totum liberatus , sanitati perfectae restitutus fuit. Audax sane nobis tunc hujus viri consilium esse apparia it ; Dec tamen ejus eventum, forsitan urti non adeo ratiocinio, 'sciam experientia , cujuscunque demum Originis eu sit, promovendae in quondam proficuum, reticere hic voluimus. Nemo utique prudens id ipsum sub summa jam Wirium jactura, sub pulsu debilissimo, sub respira-ione difficili ac tussi aspera , sub rheumatica morbindole, sub frigore artuum, imitare cogitabit; sed rigidae, quae Saepe diuretici Rut Vices agit, aut ejus

leni actionem Secundat , potum, ardenter Bb aegris imagitatum, ac ipsum, modo Vires quidquam Supertent, cum gelida momentaneam lavationem, etsiliane Ditimam nos ipsi in hydrope necdum expertii mUS , eo minus , quod in morbo toties in medicose belli , tentari quid liceat , vetubimus. Atque sic ad qMaestionem, num potias hydropicis,

- Dum vero Strenian a liquidi S abstinentia , consuenda sint 3 partim jam respondimos. Quamdiu scilicet calam hydropis principalem pa-

228쪽

2 6 CURA GENERALIs sine habito ad solida respectu, repetierunt; lamd uhypothesi huic antiquae et ipsum artis exercitium conforme CSSe, Re Potum Vix non omnem Hegris prohiberi oportuit. Nec omnis exsiccantem hanc methodum eventusses filii; sed complura sanationiS eXempla, quae ejMS-dsem asperitatem quodammodo excusent , in diariis medicorum conservantur. Ρai S interim eorum, qui ex atroci hoc morbo Convaluerunt, Vel maXima, Stat ex parte majoris versus aegros indulgentiae; nec etiam, si quis rationi magis, quam Veterum auetoritati obtemperet, ni glamentR Pro potu aegris concedendo illi

desunt. Vix adeo nempe liquida ingesta , collectionis aquosae, illis longe sta perioris, originem illustrant: atque si resor tionis defectui, et systematis lymphatici pigritiae hucusque hydropes adscripserint ; majoris forsitan ponderis opinio illius videri posset , qui auctae inhalantium ex ulmo Sphaera vasorum inglia olei . seu inuerso magis cutis, transpirationi potissime dicatae , of cio hos adscriberet. Ne tamen hypothesin cum hypothesi tria damus, quo contrari ne rationes Senintentiae pateant: sufficiet, urinae in hydropicis indolem, - majoreS, A potu negato, lotii ruborem, par- Citalem, acrimoni Bria, foetorem, - diu reticorum, nisi liquidis idoneis suffultorum, inerti Bm, - Stam mRm, inedias inter paludes, faucium, Darium, Cutis, ulvi, partiumque Vix non Omni tam ariditRtem, aegrorum , qui posteaquam diu nihil liquidi hausissent, ingentem lamen A JHae Copiam, non imminuto corporis sui pondere, sub para cente Si offerentium exempla, ac idem tam pejorem sitis, quam ipsius morbi tyrannidem, . nante OCulos posuisse. Quare nostris hydropicis potum itunec obtrudi mris; nec etiBm, moderatum, negRINUS. fit

Sunt nempe hujusmodi inter aegros, qui parum ad ij modum sitiant; alii, qui polum ambientes, ob abdo, tamen vel pectus ab aquis jam nimis repleta , ei de maius

Capiendo, retinendo, propter nimiam oppressionem et tithangustias abitide excitatas. ViX pares fiant. Nec in thgrata palato decocta, vel ptisanas pro siti fallenda, sed aquam, vel Solam, vel Succo citri, aurantiorum, aut acremori lartari solubili atque saccharo , ad gratiam . Saporem, Vel, pro re nata, et Vino CommistAm, pauca

229쪽

quidem copia, sed , praecipue dum diu ret; cis remediis utuntur, frequenter Satis concedimus. Nec aliter hodie dum vel maximi nominis medicos procedere vi

Cum vero eXCitantem in hydrope asthenico curando methodum hic exponimus, nec externorum stimul Ruintium mentio praetereunda est. Cantharides scilicet , quarum actio in omne systema, sed maxime in cutem, Satis nota est, dum in textu hujus celluloso humores restagnant, effectum haud raro insignem satis

Edunt, ne morbosam secretionem non modo arcent,

invertunt , sed et opus resorptionis Coadjuvant. Ne tanto vero stimulo , sub deleta fere partium infit tratarum , et jam nimis extensarum vitali potentia abulamur, atque facile timendae gangraenae Sic viam Pandamus, cavendum est. Fre Irientior etiam Ue Sicantibus locus est, ubi exarathematis, impetiginis, aut arthritidis , ex cute partibusque externis praemature

aversorum, stimulus interiorct lacessere, ac Secretiones Seros RS HUXiSSe , permutRSSe , Videtur.

Ηydrops ex stimulis majoribus, vim vitalem vix non exhaurientibus, productus, fortiora sibi utcunque excitantia, spiritu OSR magis, a Pornutica, Volatilia, CBeteris non OmisSis , EXPOSCit. Exempla hydropis, non adeo ex virium vitalium defectu, quam excitata per Stimulos Varios , inprimis autem per profluvia Sexus, Vel h Abitualia, suppreSsa, SuPerabundantia exorti, et quidem ex nostris , jam

adduximus g. DCCXLVIII. i. Ipse vero jam Cous

senex, hydropicis, sub aetatis flore constitulis, aut Verno tempore hoc a malo correptis , aut Spiratione difficili oppressis, venum aperuit. Utriusque etiam Sexus homines, Caeterum vobUSti, aetatem, quRdrδ-gesimum fere quartum inter et quinquagesim Um An-Dum , B gentes, ab energico hydrope , ut recte monuit Angliae expertus medicus, nori Semel tentantur; sub quo igitur rerum statu , non alia , quam debilitante ui methodo auxilium erit. Haec etiam celeberrimus, qui uos in cathedra Viennensi praecessit, I'Erram medicarum scriptor Sili S observationibus, in Gallia vero, pir, in colligendis nos o comiorum militarium aegro pum et curationum historiis, clarus , abunde contii -

230쪽

228 cURA GENERALIS

marunt. Puella quatuordecim annorum , ut legimus , ob asciten jam qianter paracentes in passa , fluentibus tandem haemorrhoidibus perfecte convaluit. Sub hoc igitur aegrorum statu , quaecunque mBgi Sstimulent, evitanda; quae Vero justum in corporis functionibus aequilibrium restituant, adhibenda sunt. Hinc cibi nimis succulenti, nutrientes, animalis potissimum naturae, potus spirituo Si, et intensioris effectus diu- retica , fugienda ; quies Vero, et corporis et animi major, lenia per at Viam ac per renes simul subducentia , cremor tartari inprimis et nitrum , venaesectio vero, aut hirudiniam Circa vulvam utat anum

applicatio, subinde etiam repetita , unte omnia , imperanda sunt. In tonico hydrope, inquit celebris Philadelyhliae medicus , saepe terror et jejunia auxilio

fuertant.

Obstj rictiones Viscerum, si hydropem magis fecisse, quam modo comitari videantur, - Scorbutus, tu S Venere a , hydropis socii , ad propriatam sibi medendi methodum, alibi exponendam, desiderant. Saepe nimis medici, reserandis Per Sic dicta resolventia, ulvumque continuo moventia remedia, obstructionibus, aut Dian JUnm, Aut clam dBmno aegrorum resolvendis diutius intenti , quem sanare contendunt , hydropem , nullis amplius auxiliis cohibendum, auxerunt. Villa organi a nullam plerumque, Ut saepius jam diximus, nisi palliativam, medicinam admittunt. Sectitida, qtane B qua S morbose Secretas, et collectas eoacuare jubet iudicatis , partim , ut monuimus, jam ipsa morbi causa praedictum ad modum sublata, vel saltem non facile. nisi brevi solatio, sine illa, absolvitur. In casu contrario , id ipsum auxiliis tum medicis, tum chirurgicis, prae Stare molimur OPUS. Aquas igitur , vel textu celluloso, vel cavis CO poris siBgnantes, faVente Systemate lymphatico, ac

stimuli organis secretoriis , excretoriis admoti, BCtione, ars medica per ductus corpori S EXCernente S, Riqiae dum impervia chitis spiracula vix illas admittant, vel Per Gl um, Vel per VeHeS , vel Utramque per Vi Ame ducere Conatur. Quae per vias tirinales terit 3tur: en tutior plerumque ac minus Viribtis insensa eSt, ct tran-rtim eliminatio; morbi tamen sub principio, tibi aegri

SEARCH

MENU NAVIGATION