De curandis hominum morbis, epitome praelectionibus academicis dicata

461쪽

ABDOMINALES 409i absque damno conservari ulterius non possunt, ad artis divinae, ab aliis vobis tradendae, praecepta rem O-l tis, multum auxilii praestat.

t DCCCXLV. Retentiones in genitalibus sexus sequioris. - In Ouariis. - In utero, ligamentis et tabis ejusdem. - Aenigmatica lateri natura. - Mem branae uteri internae relentiones. - Molae. De variis uteri, ejus ligameritorum, O ariorum, Be

l Maginae morbis jam egimus 89. CCXXII. - CCXNVI ILD XXIX. DXXXIL DXLIII. DXLVIII. DCCXLIV. DCCXLVll. DCCLVI. DCCLXlli. DCCLXlV. ). Non

pari ea ex istis, praecipue quae de metrilide, ae modorrhoea, tum contagiosa, quam insonte, atque deho drometra retulimus, SUOS qt Oad esseCtia S, retenti Oniam mucoso - lymphnti Cariam nil ordinem Spectant, utque hinc levi modo calamo hic loci tangenda sunt; quae vero retentione S Uteri cruentas respiciunt : ea sub ordine his magis proprio referenda nobis re-

Si vasa uirorum spermatica , Vel antequam abdominales per annulos penetraverint, subinde a morbis infestari, tumere ac duritiem, aliquando Seirrhosam, contrahere sunt visa θ. DCCCXLIV. : Sexus sequioris, ejusdem naturae vasa Seminalia , longe scilicet breviora , prius , ne OVctria, tv bns et uterum attigerint, morbis eisdem correpta nec ipsi nos Conspeximus, nec in fastis aliorum anatomico pathologicis repet ivimus. Sors vero iniquior partibus, quae his a vasis irrigantur, imposita e St. Ac primo quidem, O Varia, quamvis paucioribus istorum vasorum rami ficationibus , quam tubae vici-Dae, instructa, innumeri S tamen in vita mulieris, maxime coelibis, aeriam ni S exposita sunt. De serosis hos ad testes femineos retentionibus loculi jam sumtis

93. DCCXLVI. DCCXLIX. DCCLVI. DCCLXIV.);

Deque oblatam tune nobis , de muCOSO-jm halicis , his iisdem in locis collectionibus, saltem quibusdam, disserendi occasionem praeterire potuimuS. Tumores molis minoris sed numero plures, gelatinosa, albu-minosa, melli formi a materia formatos, frequentius, quam totius Ovarii saccum indivisum, de usiore hujus

462쪽

indolis humore gravidum, a nobis observat Os fuisse, ibid em adnotavimus; ex quo verum ovarii bi OPem tardius plerumque ac modo diruptis loculamentorum istius, humore glutinoso repletorum, Sepimenti S membranaceis , succedere, ideo concludimus : quod, hoc demum facto , crassiora ex glutine contento et pori derosiora principia subsideant , superficiem ovarii in . tertium ae insimam obdueant, vasorum ejus resorben-licina orificia, suo cum Smegmate Obstruant, utque aquosi magis collectionem liquidi , ampliore nunc et minus reSistente Succo morboso , promoveant. Latice Vero aquoso, Vel gelatinoso turgeat o varium t positionem hic tumor ejusdem quidquAm major , Vctriam , tum sibi ipsi eliget, tam viscera vicina subire coget :cujus iterum exempla jam adduximus. Uteri in longum ab ovario hydropico distracti , promissam in Epitomes loco vix citato historiam , per iconem illustratam, in secundo Inter relationum clinicarum volumine trademus. Rarum tune scriptoris Edinbui sensis de hydrope o varii, per tubam, et ex line, per uterum in vaginam, Successu tamen minus felici, depleti specimen retulimus; nunc vero et Hlterum, ex Observatione propria Satis recente desumptum, huic adjungimus. Virgo nempe triginta fere annorum , RSpectu florida atque robusta, hystericis tamen iisque periodicis, affectibus , ac o varii simul ab incendio chronico vexata, tumorem hujus organi notabilem, summa sensibilitate instructum, nee l Amen sub attactu flainctuantem nobis obtulit. Admotae huic tumori hirudines, dolorem ejusdem pacarunt quidem; sed post menses aliquot, non parum ille mole sua increverat, ponderis sui ratione profundius nunc in pelvis cavum demersus. Repletionis et compressionis abinde sensus in pelvi continuus, ne non pata CR CXCretion tam DR-turalium , has per vias ab Solvendarum, Obstacula ne gram terrebant; donec, praegressa diruptionis, media et profunda in pelvi , perceptione, copia humoris album inosi conspicua e Vagina prosilierit, ac tumoPpristinus ex regione hypoga Strica Sini Sti a ViX non Omnis disparuerit. Quod si nunc via, quam humor ille iniquus, ex O Vario in Vaginam descendens , legerit,

iudicanda flaret ; uou sacile nos illam , quae, Vel Sa-

463쪽

ABDOMINALES

nam apud mulierem, ex ovario in tubam , eX ista , in uterum, atque istius a cavo in vaginam hiat , sed a corrosione morbos Am , quae liquidum stagnans ex ovario inflammato , Vctgi Dom inter ac intestiniam rectum prosundius demerso, Ad primum et antei ioiena ex istis canalem, sibi Concretiam , perit Uxerit, H CCI sandam venire crederemus. Alterum virginis, in D l-nensi instituto clinico nobis oblatram rarissimi CRSUS exemplum huc spectAre Videtur. Hujus nempe aegi Aeo varium sinistrum, praetumidum, in profundis fluctu abat, et fomenta, qrior tam ope exteriora Ver Stas magis mollesceret, sibi exegit. Cum vero lanceola tandem oti chirurgica, constitum jum fuisset: ejusdem usum

scepin, morbi sui exitum, qualiscumque demum ille foret, in eo exspectari praeserebat. Plures autem post menses, Sen Sim Sensimque tumor ille iliactuans o amidis paruit: sed qua tandem vict muteria in eo contenta defluxerit, - etsi per Vaginam illa probabilior sit; ob aegrae morosi talem atque custodis incuriam, minime rescivimias. Ciam nulla ouarii, ab aquis licet vel maxime distenti, et abhinc, aut a piae glandi steatomatis in Ole, diruseti exempla Vel aliena, vel propria nobis con Stent ; ac modo conceptionis hoe in organo ab normi S multumque pro Vectae Sub c RSta , lacertitionis in eodem, ne foetus, in Ventris materni cavum per hoc vulnus delapsi histori Be , eheia ι non ita paucae, exi Stant' de opinione quidem nostra, hi duabus a virginibris ovaria, humore morboso repleta, hunc ipsum, per ulcuS, in Vaginum eructasse, a tabitare liceret; interim , dum ipsa foetia iam in Utero pha trefactorum Ossa per intes liniam rectum tandem excreta fuisse, observatio multiplex docuerit; atque dum o variorum, Pure repletorum, per abdominis integumenta feliciter evacuatorum eXempin loquantur; probabilitatis , nisi vald opere fallamus, imic suppositionis ut is aecedit, Ut as Sertio , et vaginae et intestini recti Dias. morbi S OVAriorum , qtaneumque demum sortes has intrent, patere, Spernendam hypothesin non oleat. Quae caetera S O Variorum retentiones mUCOSo-lymphaticas concernunt: ea stati metrifidis ac sub h d o

metrae expositione jam Satis indicavimus; neque, jam

464쪽

46 a BETENTlΟXES Μ. L. nimium steatomatum uteri, tubarum et O ariorum, ab aliis descriptoriam , niam ei iam , Cram ob SCI UntlOnibus nobis propriis , absque utili tute augebimus. Sic etiam quae de ligamentorum simul cum tiabarum uteri affectionibus dictae indolis quondam tradidimus

DCCLXIV.): en vix aliam hic loci considerationem sibi expetunt. Quos non infrequenteS ES Se reserunt, et lactis ex mammis oberrantis stat opinamur, hypothetice) attribuunt, telae cellulosae, ligamentorum latorum luminis interpositae, in D cluS ne abcessus: hos nunquam Conspeximus. Rarissimam quoque liga mentorum eos Umdem Tu tiaram , ac haemorrhagiam exinde lethalem, Galliae quibusdam a medicis descriptum, esse dicamus i Ligamenti uteri rotiandi inflammationem, diarium Galliae medicum adnotat. In densiore quamvis ejusdem ligumenti textu celluloso tumor es aqMOSOS, qtantes Virorum funiculi spermaticin liquando concipitant , interdum natos esse , tam alii

DCCXLV. DCCXL II.), quam ejusdem nationis medici egregii experti sunt. Viri docti Tyrolensis, Ro-

Meredani, nostri quondam in Italia nuditoris, observatio, viginti sex abhinc annis instituta nobisque amice Communienta, referri meretur. Sectioni cadaveris feminae, qIae, a continuis ad imam atque lateralem abdominis partem doloribus veXnta, extentant A PI OPSUS, Obi verat, hic medicus interfuit. Ob tumorem in parte dolente duriorem, carcinoma latitare crediderant. Morbi mense Septimo, haemorrhagia per uteriam Sectata est. Hac licet jam cessante , sui S tamen misera nerram ni Ssuccubuit; post mortem Vero, foetum septimestrem multumque cruoris in ovario obtulit. Quod vero mali istius certe non tam rar historia , locum tamen hic inveniat, in Carasu est uterus feminae , haud gravidae illo non voluminosior, Sed prorsus normalis, atque sic observationi viri Angli celebris contrarius, qui scilicet, cum, siab Sectione cauis feminae, tuba praegnantis, lateriam, quRm Vi S Uactium, eodem tamen modo, ac si foetum Contineret, mole auctum vidi Sset; hoc viseras, non a mechanica embryonis, sed a potentia, uterogi Avido propria, extendi, concluserat. Nihil autem et his in rebus cou Staiatiae esse, ex Observatione magni

465쪽

ABDOMINAL ps 463 inter Germanos anatomici liquet ; ut qui , cum in

ovario virginis, hymene illaeso ac prueter modum Rngusto instructae, Steatoma, pilos ac dentem detexisset: lateriam, eidem propritam, mole, normali Adeo minorem, ac tunica decidua nequa quom vestitiam , reperiit. Qualemcunque uteri cognitionem Annio mi CBm Hevo DOStro Concessum esse gloriemur; physiologica tamen mirabilis hujus organi, tuendae posteroriam Succe S Sioni

imperiose praefixi, intelligentia non parum nos fugit, ac Pathologorum, hoc ipso, ratiocinia saepe nimis snbvertit atque confundit. Potissimas quidem insidias quas metritis et 'lcias medo rhoea internis seminarum

genitalibus struunt, jam exposuimus 93. CCXXII. CCXXVIII. DXXIX.ὶ ; et quas πρhilis his ipsis struges minetur, has quoque deline Andus nobis reservamus; sed Aliae, non pariecte, et quidem pro magna parte incognitae, morborum sicut aliorum, ita et retentionum de quibus hie sermo est , CAIS ne in lateros agunt , et effectus in istis non minus obscuros pro dia Crint.

Ad primas illorum origines quod altinet, eas squod,

oblata occasione, hic modo breviter adducimus in, partim congenitas, partim hiae editarias, par tim vero accidentales esse , nobis saltem Videtur. Qua scilicet ratione cordis ipsius 'ibrae muscula es, jam in foetu interdum morbo se dehiscentes, futuri, sub vita longiore , arietat smatiS hanc ipsam ad sedem rudimenta obicitisse, magno Viro sunt Visae; ac prout simili COD- formationis e vitici exortus Hesicae urinalis C umenias morbosas nos ipsi descripsimus: ita non minus sui

frequentem uteri, non quidem Vacui, Sed vel praegnantis , vel jam ipso partus absolvendi sub opere positi, ria turam hoc a fonte, - arit, si 'ibras mu-Actiliares ratero deesse dicatis, ex lex tus cellulosi resistentia , in lana illius parte minore, quam in ulla, defluxisse arbitramur. Tam in ima vero pni te uteri, quam ejus in corpore, ac demum ipso in fundo, hoc viscus diruptum detexeriant Bia atomici; ac fere major gravidarum, quae hoc mali genus, vix non omnibus lethale, in parte uteri sinistra passae sint, videt cir es Senumerus. Tenuitatis parietum Uleri, sub partias laboribus dirupti, tu uua et quidem huc eadem sui Partu,

466쪽

464 ng TENTIONES M. L. longe majoris ac fere papyraceae , plura eXempla

habentur. Sic et alia uterorum maternorum Vitia non

pauca, jure haereditatis necdum intellecto, in illos

si liurum transire, haemorrhagiarum, abor tritam, Sciri horum atque carcinomatum, in una eademque PPO

genie, quam aliis in familiis, longe frequentiorum,

exempla nos docent. Sensibilitatis ad uterum morbo. Sue, nunc repletioni ac energiae vel totius, vel uteri ni modo systematis, interdum n d furorem Usque nimiae, '- nune roboris ac Vitalitatis desectui, seu inertiae generali, locali, - nilne autem uilio Organico, niln C extern Hul , nunc internam Uteri ad faciem , Dunc ad ejusdem substantiam obvio, innixae: ut qua sub rerum conditione iniqua , determinalos fere admen SOS, ab OrlUS. PartMS PCaematuri, Vel et ipsa sterialitas omnem per VitHm , SequAntur , e X empla nimis Copiosa exstant. Partem hysterisini vel maximam ex tyrannico Uteri certas in femina S imperio venire,

nemo 'ari idem dubitat; causarum interim in genitalibus vestigia post mortem vix ulla in Oculos, quales nempe

mortalibias Concessi sunt, cadunt; nec , Ubi aut cerebrum, aut nervo 3 Utero aliunde tran Smissos, magis nectas a Veris , sapientior igitur , Rut in artis exercitios nisi tribulum ille cruentum, a natura sibi impositum debite persolvat , aut a fluxu nimio, ab normi , caute

liberetur, vel tacite Optato, eSurien S, Cibo SH turetur Cythereo, vel modo Concipiat, extendatiar, eXcitetur, atque hunc Auspicato mδturum non modo parturiat sed proprio crina lacte nutriat, nec cilius quam par est, ab uberibus remo Vecti, nec, novHe Conceptionis avertendae studiosa, tardius aequo a mammis depellat in felicior eris. Hystericarum femin Ri iam Nares,

foetidotum ab Odoratu, - tite 'OS ctialem Octi iam, Sua

oeolentium ab afflata, delectari, - quasdam quidem mulieres , etsi plus aeqcio sensibiles, ab odore tamen rosarum, Zibet hi, mo Schi , umbrae , haud laedi, -- a foetidis vero uteros fere omne S Offendi , - triae sua cum dialcedine, linguae blandiuntur, ea plerumque

sexus sequioris genitplibus noXHm inferre, amara vero Utilia esse: - non praetervisa veteribus, sed nequidem laudata adeo recentiorum a perspicacia hucusque

explicita, Observatio est. Assectatio uis quidem multum,

467쪽

ABDOMlNALEs 4M variarum, utero ferentium, in res absurdas, vel sanitati adversas, nisus habet; sed aliarum ex illis, et

virginum adeo chio Poticarum , ViX coercenda rerum

similium cupiditas, delirantis quasi uteri effectum

illi forte, quo aliquae ex primis, Vel mox a conceptione, mentis alienationem, modo partu absoluto dissipandam experiuntur, aequalem, Si Stit. Quot non mulieres, de ulla licet functionum laesione ne equidquam Offerentes, alio tamen tempore semper Vnletudinariae, a quo momento conceperunt , sanitate sibi antehac ignota fruuntur i Quot non sunt Bliae , quarum ventriculum aliquando et ipsa intestina, semen virile , vix uteriam Altingens, sub Vomitu effreni , interdum et alvi sub fluxu , nunc medium gestationis , nunc omne istius per tempus, misere conficiti Al qui haec singula, visceris proli fici imperio , hucusque nec a longe satis intellecto, succedunt. Quo tempore haec scribimus , nostrum sibi femina consilium expetit. Haec vero ,

dum quosdam ante Rnnos Concepisset, quoties cibos, pro ratione adpetitus, non inmen morbosi, a Ssumeret:

ecitate Melecta, Seu um auro si laboravit; ad tenuo modo jusculum recurrenti , Visus mox rediit ; sed , a fame quondam coacta , Vix fercula sibi consueta ingesserat: cum illico Visus, donec filium , non minus ideo bene nutritum atque robris tum, Peperisset, Omnis ablatus, post partum vero in tot iam restitutus fuit.

Unde consulte recessimus, ad retentiones uteri mucoso lymphatiens redimus. Qui membranam hujus visceris infernam, illa cervicis uterin Re Superiorem , pro serosa ex eo declarui tant: quod non tam cryptae mucosne Satis e Videntes , quRm prcteter lacunas et

orificia patula, vesiculae rotundae, liquore pellucido turgidae, in ea compareant ; illis ejusdem membranae, cum ea Vngincte Rique dictae cervicis, manifestam continuationem, - Phaenomenn morbosa, illis, quaa ex narium atque V e Sic Re Urinalis membranis mucosis a catari ho vel alio a stimulo prehensis, descendunt, similia, - medorrho eas, non Soli vaginae proprias, molas, excrescentias Spongi OSAS, scingos haemato dess,

polypos etc. Perpendenda proponimus. Quamvis autem ad artis obstetricia g atque chirurgicae magis , quam medicae dominium, Vitiorum vix dictorum cui Rua re

468쪽

466 BETENTIONES M. L. vocaverint; eorumdem tamen aliqua, brevis ac Circumscripta licet, nobis, qui unius ejusdemque scientiae ramos scio a trunco, Ab Sqiae totius plantae interitu, separari non posse praetendimus, incumbit adumbratio. Effectus morborum locales , sua indole vix inter se diversos, pro ratione figurae, Contentoriam , Consistentiae , suppositae Originis , variis , iisque modo parcim udaequatis Dominibus scriptores insigniverunt. Ac primo quidem, G Carnem informem, ita animam,

formem , in Hiero, Ad modiam so et US , generulam, Rutcorpus Solidum , quod , pr Heter normam sanitatis , utero innascitur B, molam dixerunt 9. DCCCXXIX. l. 3. DCCCXLVI. Origines. - Ex o utilis. - tam fusolis. - Varie fateS. - Poly i utCVi, Magina E. Ny mPtomata. Istius generationem, prae conceptae opinionis jugo alligati veteres juvat enim pristina humurane mentis deliria, quo magis res Irmidare propria dis CHmus, Commemorari in a prava conceptione, a Siderum inscixu, ahriatorum animalium semine improvide hausto, ab ineu his, ab infami Cum brutis commei Cio , a Semine masculino in uteri S corrupto , a temperie utriusques permatis diversa, ne demum a men Sti MO S unguine retento atque degenerato, repetieriant. Nonnullis adeo molis uitam tribuerunt aliqui, et absurda S, quas vulgus his de rebus quondam condidit, fabulas, has ipsorum medicorum illius aevi utinam solita S l . . .),

credulitas excusat. ViX a ratem O illorum in ovariis praesentiam Culter anatomica S tandem patefecerat, ac

molam illico omnem praepostere ex illis, aut jam virili a semine fecundatis , aut etiam inariibia ς a Placentialis, hoc loco luxuriantibu S, non Spernendo adeo, quam extenso nimis, ac honori mulierum, Viduariam, ipsarumque is deo Virginum, qIondam non PHI iam Contrario, judicio, revocaverint palliologi. Quare duplicem hi ipsi molarum speciem , ueras nempe, in foecundato quidem ovulo , sed mortuo Pridem , ante exclusionem, embryone Consistente S; atque HothaS , ex Ovulo, spermatis virilis necdum actionem experto, natas POSuerunt.

469쪽

Ac revera, molarum aliquando Vraegnantium historiae , u viris claris relatae , primum saltem ex istis satis confirmant. Molae Adeo gemellos continentis exemplum habetur. G Aborii as Placentulas , in late ΓΟ Γetentas ibique auctas atque induratas , in molas ubi- isse, Ge mauus 'IMOndam, magni adhue hodie dum Dominis, medicus testatus est. Placentarum non puta in carum Vbsconias nos ipsi Observavimus; ut Irae excluso

quamvis duas jam per hebdomadas foetu, Secundinas,

raris Sane exempli S, Bb Sqrie noxa in ratero relictas,

qua parte huic ipsi tam diu adhaeserant, omni tamen putredine liberas, hinc novo , Per omne hoc tempus a sanguine nutrituS, Conspeximus. Quod si vero haec, ore lateri, Post Partum Vel minime praecocem satis diu quidquam patulo contigerint; placentulus post ab Ortum huic visceri clauso tenacius longe adfixns, monstro se augeri ac Praegi Inde S in molas mutari posse, quamvis propria nobis de istis experientia desit, non

tamen idcirco negabimuS. Massas , uteri CAvo Simpliciter ad OSitas , non Vero ejusdem membranae intimae , placentae in modum , insiXaS , uderet RS , ne ejusdem tunicae a vus is enutritas , ex retento ne ingrum os ibidem Coacto cruore menstruo, lochiali, alio, oriundas, ac breve post tempus hoe e Cavo non aliter , quam Sangia is eXtra VASatias Riqiae coner et IS a Vul Dere nut loco quovis alio expellendas , molias Disi spurius, nos minime Vo Cabimus. Quamvis autem molis quibusdam primam ex ovulo originem esse, dubitare nequeam US; CSt tamen, Cur Sa lias easdem e X PSeui membrana, per stimulum

majorem , aut occuli tam per incendium , secretionis morbos 3e effectu, generata, vasculis mox propriis do Data , iunicaeque uteri mucosae Aliquod per tempus SVPerten SH , Postea Vero ab eadem, in parte quad. muteri, adfluente u lympha, Separata, eleva in Sem PCPque magis Bb eadem, plus minias repleta, et in molem Utero mole Stam adaucta , oriri arbitremur. Ex eadem , Secretionis nempe ab normis , ratioue , apud mulieres, ipsasque apud Virgines intactas. quibMS menstrua sub magnis lumborum ac ventris doloribus solvuntur , Pseudo membranae, tunicae deciduae Don ah similis, si usta conspicua, cum cruore remi Sta eX uteri S

470쪽

468 RETΕΝΤΙΟΝΕs M. L. ruunt. Nec certe vel ipsam membranam uteri intimam Seu mUCOSam, a facie hujus visceris interna tam facile separari ac, ut aliqui praetendunt, in VaginAmpendere, repleri, credendum est.

De bd ometra loquentes 3. DCCXLIV.), aquarum,

in sacculis , jam utero , jam vero placentae adhaereu-tibus , mentionem simul injecimus. Hydroseem hinc Placentae, atque hy dati sum, a nobis ob Se PVntum, modo obiter hic tangimus, Pseucis retro Bb annis, Viennensis mulier juvenis, se iacentam hydrOPicam tantae molis utero excrevit : ut eadem in vase amplioren liquot per horas conservata , sero si humoris tres libras et Ultra sponte evomuerit. Altera hiajus metropolis femina quinquagenaria , enorme S eX Utero P I Re- tumido ac duro haemorrhagias passa, molam tandem

vel maximam , ex millenis hydatidibus Compositum, cujus exempla jam varii scriptores , molae hydati iο-sae Sub nomine, notarunt, excrevit. Alias membranaceae , Vel etiam si bacrae, . aut quHSi Cariarae, brosa',

interdum Pilis remisiae, vel statu lentae 3. DCCXXVI.),

vel sanguine graclidae, vel durae, Sub cartilagileteae , vel, qualem et nos quondam descrip Simias, OSSese sunt molae. Viduam qHadragenariam , vita longiorediguissimam, non ita pridem nobis ereptam doluimus.

Haec scilicet, praevia cruoris copiosi ex utero jacturn, plures per menses continuata, uteri ovariorumque

sciri ho insigni laborare credebatur. Tandem , post varia nervosae indolis symptomata, post let pol hymias frequentes , levibus deliri is , cephalaeis intermista S , cor pias durum, Crinei forme , ex ore uteri pro- minuit , ac , octo dierum spatio , polypi instar, sat profunde in vaginam descendit. Interea Corpus universum hydropice intumuit; ac tandem, sub foetore insigni , portio molae aliqua vel sponte separata fia it. Post istam, mox altera priore amplior, Sub ventris tumore quidquam imminuto, in vaginam demersa, huncce Cnnalem, qIO usque cedere hic potiait, replevit, ibique plures per dies, donec tantis mors Opta acalamitatibus finem imponeret, immobilis haesit. Cadaveris Sectionem, quam religio defunctae hebraica lrecusabat, pro votis, institui haud licuit. Aliam, ut llegimus, apud mulierem, mola quinquennis tam Pro -