Orationes et poemata

91쪽

Sophro1 lamintueritSophroni nomeni deridem nesare

tanto magis arde 14ssito magisthaea cogitatione uersabatur: tandem postmultiplices cur/scre, suspiria italacii Iamentari motius est. Heu te milem. heu erumnosamustatuamTite. Vb1 animus ubi amoreta, spes tuae collocantur tammeidesnonne sentis hancti, inminem in ea uenera/tione eme habendamiquasororem socerigi tmunificentia & benignitas in te a chremete collata. hoc exposcit fidaurum in1 aequae tibi aim Gisippo esthuiusce adolesce tulae sponso. idigis compiscis quo te a fraudulento cir/pidine praecipitem trahi sinis quo a spe blandiente. Recis de aliquado oculos alii di & temetipsum inscctiis recognosce:optemperarationi:&cohibe illicibilem appetitu. Mo/derarem ditatesinsanas&s1orsum cogitationes masco. uertito. incipiis obstar&uince teipsum G tempus adem dum datur occasio. Istud quod tu tantopere affectas: turpe

flagitiosurnindecorest: Istud quod ri moliris abs te inprimissumetrisi Si id quoduera amicitia exposcit&qt diei uindecet inmeri uelis. idna igis tibi Tite factitadu est amorismediumdius illicitus illaudabilli relinquρου

s. alioquin interfidos amicos sidiosissimus iudicabere. Deincumsophroniae reniti nisteret mutato cosilio cun/cta quae dixerat retexens sic avn solus sermocinabasMamres sunt profecto uires legis cupidinem maior potenda Uleg reliquarum. Leges cupidinisfrangulissipati nos olu lines amici inerum quodmaius est diuinas.Quou/ens impellente cupidine pater filiam adamavit fratersororei nouerca priuignum: quae hauddubiaesunt maiora porinari si amicus amici orem ardenter amet id quod iam sexcetiesfactitatu. c de ego sum iuuenis: & iuuenta 1

primis obnoxia inlegibus cupidineis. Quodi tur amori

placet mihi quo placeat necemee.honestasenioribusco uciaiunt.Ego idue secog quod amori ubet. formostas huiusvirgumlae tantaestui ab omnibus amari mereatur. Et quis memerito poterit obiurgare Si iuuenali aetateca Ies sta decorata uenusta iuuenc a amabile adamauero: quae ame non Peterea amator in Gisippo desponsata sitammo eam amolioeti amaremsi alteri denupsisset.

92쪽

la ob incopabilemmiositate meres amarusimi herciales Titus ipse uolutabat a1o:qui nutabudus iii partes uarias di strahebae. Ital maxio clararii aestu fluctuas no sol udieillunoctet quae subsequuta est suspirado cos 3 1t: sed & alias copius uas.adeo ut neccibu caperet. nec Mnano indulge retis lectuloq; prae nimiairili imbecillitate decuberet.GIsippusu me qui Titula ridemi erat sollicitudinibus anxiii &nuc est deuidebat aegrotanter maximo dolore afficitur:omni adhibito studio acdiligetia D qab ipsius la' terediscedes holemispissime sola ubinde causamera

cipiendu:Tadesuspiras ac lachrymabudus. Gi11ppe inquit si diis placuitat: hi erat mors iamdudu uita iucumor co

maximo meodedecore succiabui me cognosco.Itaq; praestolor morte quae mihi sitfuturaiauior rurpi uita atq; famosa Ia n. tibi cuina denarrabo Ia ex me pudibudo cucta cogno

sent hinc amor illinc honestasthinc dedecus. illinc decoru&uttande animus undius uexams imperioso amori succia buimet. Denil edisseritquemadmodusophronia em1ctim deperiret: agerens se amoris sordidissimi flagitiosi is poenas morte luere costi mi .ad eaoe citissime semetiuu. Hoc audito Gisippus paulisper hesta udus in tesophrq niae cupitor:Deinsecum ipse incinctarer decreuit uita ami mante laeda uirgumlae:&lachrymis Titi oppido commotus ipse quom orabudus sic infit. Tite nisi solatione indigeres ego te apud teipsu expostulare tam amicaciae 1 strae praeuaricatorer qui taesumos acerbissimos sectus mihi ignotos ee uoluim. Quod si tibi ultra Inhontatu ac tarde/

93쪽

corum uidebas scito inhonesta nosecus Q honestam a

co esse icanda.Νana qui uerus amicus est quaru ex honastis amici rebus capit uoluptatis tantua flagitiosis ac tu bbus amici animu abducere 13at'. Sed vi praesentiarum his

posthabitis p oradi sicutiamus.Simsponsam mea phrotria aes r amas nihil equide admirormalde admiraturus si abstes ecus fieret cognita puellae formositate&animi tui generositate perspecta: quitato est ad passiones amorissubeundas accomodarior: quatores compita fuerit excellen, tior. & quato aequius sophroma amastato iniquius de for tuna nquereris Du tibi uides eam abstehonestius amari

potuisse si alteri potius' mihi denupsisset. Verum sim νω

dens ac circu pectus est Out eme cosaeuisti: ecto cognisceredebes te plurimu debere fortunae: Quae sophroniam mihi si alteri foueda dare maluerinEteni quiuis alius maritus suoru poti Q morti amoru ratione habenda Meduxis seti sed mimme cudit in meos mores: Si metamtibi: et qui maxime amicu Me taedis.Cuius rei argumentu uel hocsito ego postea Qsumus internos amici ci a copulati nihilhabui mememini quod Do tibi quoi mur foret. quinetia haecres nisula Olocii adducta esset utreuocati no

possiet:id in praesentia quot facere suod reliquis in rebus

a mes p an hac est factitatu.Sed cu Sophron1ain ea sit adhuc apud me coditior ut maeffici Tmma mediussidius per me efficie6Cuno uidea in quom beniuolentia meam debeas magni facerenissi ego quoin nouem tibi more gerere gratificari in eo potissim quodhonestefieri potest:Noinficior Sophronia mihi Medesponsata Rame uehemen ter amari. ius nuptias cia dimie praestolabar: Sed quo niam m utpotemeipso Gulosior remtamdesiderabile in

oeedibili desideriodesideras multo laems S esto sinams:yptereast sophronia nomihi sed tibi nubet: & inmeuthalasmumasutura coniunx deduceLProin excito an as: desare tristi inci&pristina uali inereria para gaudi dus te metipsum consolare:Et aio desecato operitor mictus an ristae suauissimos loge amore meopraestatioris. Tims

uoluptatis capiebat ex hoc gisippi sermone pleno spei Naardienti Miniatu uere dia assciebaturo tante quo maior

94쪽

erat Gisippi liberalitas: eo maiorestiam ipsius fore ad eam

usurpanti procacitat&χ fiobrem cula lux mas coli1be re nota posset ita respondit Tuagi sippel1brratis Ingeamala eicia apercissime ostedit: quid me quot in mea facere deceat.Ital hinc deus auertati Ut ego illam unu abste reci piam inuXOre:qua tibi tanqdigniori fortuna cessata tiae si nouisset hanc milat couenire nech tibi iret alteri eam tra dissimet: Vtere igio laems sorte tua. Herefortunae dono me sinito qua iteriuges lachrymas ra scere: aS mi hi utpote homini tanta comoda non mereri moria pax uit: ae mehercules lachrymae aut a me supera nisi id quod V t tibi periti du:auime superabui: Et ego hoc gli stente in dies cruciam liberabor. Ad haec gisippus Tite in quitisi a beniuolentia nostra tantu impetrare pomum ut tu

meae uoluntari obsequaris o si ab eade tibi persuaderi po testiuato equino nolis:hoc illud est in quo potissimu deflcreui ipsus amiciciae ficio uti: Et si precibus meis nore luctaberi siemeiamst tu Sophronia potiaristema aluim ad laibebo quai amici bonis uti debemus. Novi qua sinim pidinis uires quino semel sedispiss1 me amantes perduxit adobiis miserabiles. Et talibus te amoris pedicis illaqueatum esse sentio: ut neq; regredi possis: Deo lac fumas ulla ratione cohibitas moderari. Tibi iero impatibiles cupidi nisuredines perferre nequestri arch ob idipsum o unti su perstes plane esse nolimiel ocissimesubsequar: Quocirca A si nulla aliauer nos causa rei in te beniuqlctiae. I ame pio te uiuere ut ipse quot uiua. Scito ulta mamuel ob hoc mihi eme lucussissima. Igis eriima sophroni acu haud facile alia reperire queas:quae tibi tatopere placituras in Ete amore meu nos me difficulter in altera trans res & tibi &mihi satisfecero: mi negocio obeudo fortassis D sic

pro is forem:Si tam raro talifficialter uxores rTeri Telmar:ri raro quam difficulter amici ueri repertur. Ideo um ego possim facillis ne uxore altera inuenire:amicumve rosterudifficillime: Malo uxorem amici ere si uriam. Immo nec uxoris i a tiara patiar si eam tibi concessero. sed ex bona in meliore fortunam eam transtuliue: nos amicu

perditasse existimabor.Proin si quid apud te pollet preces

95쪽

meae te rogo quae ' ut hac aegritudine depositate meta Rmul soleris:Et optimaspe frinis costituaS capere γluptate a mus semetissimus amor exoptat. Titus partim

pudoresuffusus m inde se esse existimaret ut ipsi sophriniades Maret partim stimulate cupidine &hOrtametis msippi uigoratus sicloquit'. Nutabudus su Gisippe dc icerius utru magis m2 anmeo desiderio obsequar: utru id facere debea ς, tibi tat erogati placituru esse confirmas.Et

tua erga me benignitas rata inrat mea ex et uerecudia: id

efficia quod rogas:Τital sit exploratissimu me tibi noso/lam optatissimis sposam: sed visam uita accepta referre. Dii faxint ut ego olim partim in fortunis tuis amplificassis patitim in honoribus cumulassis possim tibi ostendere mea re ga te beneuolentia &fidem:&tu cognoscere queas Q mihi gratu merit hoc mu inme singulare f1ctu. in quo mine ipso: erga meipsa misericordior extitisti. Ad haec gisnus Tite inquit ut hocnegocium ad amussam peragathmihi ita ageduuides. Optime nosti queadmodumis,1 sophroma post diutinasmeopenecessario' Multationes fueritdesposaia. Ideol si nuc eam uxore repudiauero perturbatio mehercules maximadc tumultus exorier inter utriuis cos Συ arneosmet ego idmagni faceresi uel si1ci alibi uxor traeres. sed uereor nes hoc pactores agas cognati ea alteri statim despondeant iam l puella cilitasmus uiduati: Quocirca mihi uides si mo tibi ideuideas ut ego in id incubam:quod iamprideinchoaui: hoc est uisophroniam ima

uxorem do duca&nuptiass*o11saliritu f1ciam.Tu insurtim scutic odius inter nos concinabimus:cuilla piarde ac uxore tua furtim cocubes.Mox ubi uisumme

rit tepestiuu rem octa patefaciemus Quod si a cognatis no improbabis bia erit.sn minus tu in uoluptate tuae satisfeceris.Licuid quod factu est fieri infestu non possitnecessium erittit illi uelint nolint rem ipsam approbare cogant Pla alit Tito tale cometu. apropter Gisippus Sophroniam perinde ac coiugestia domu ducit iam Tito incolumi Rex aegrotari oecos aio: Celebratiis nuptiis O ia advesperaui stet Marronaeparanymphae noua nupta inmoro geniali collacates cubiculose facessunt.Eratthalamus Titi cu

96쪽

Gilippi thalamo coinuctus RaditUs i Irter ut ni erat ne usus Ita Gasippus Iuratim simi rassanter excisa stis clari culum Tinun1 t: eum p admonetui cit ore sua cubitueat. Quo audito Tirus purare sumasusuoluit ab incepto desistere. Sed Gasippus Q nonminus recluerbis ypentus erat ad ex eda Titi desideria post diutinam disceptationemradem hominem intra oebiciatu Ingredi cogit qui primulectuna enialem scendisset noua nuptam familianter urterro atrae ipsius uxor esse uelit. puella existimaras illii emo

Eamq; his uerbis affatur: &e uolo mus re manius. Incte cum is eri coniugali ambo operarentur incredibili in mare affici utur: lumi Sophromasatis dispirae potuit non simum emo: 1ed Titu qui secusingulis 31ombus con

Ouo accepto des at Timssemmducere Sophroma: res Gisippo communicat. Hoc autemnon facile nec satis comodeseri poterat. nisi Sophron prius rem Omede texisset Ouapropter illam in cubiculum introuctana de rebus omnibus prout trans Haesissentam comon mutnon tri

Hoc viri, irarer arros arno modicae fieri. Inuisus erat 1am

97쪽

heredicamilla minorio goe1erosiorii nupsisset. Titus haee

Oia intelliges maxima anxietate afficiebatur. Idem cogaroscebat morem pecilliarem eme graecorum ur tantasper uociferationibus nimis 3 COIraedant. Donec aliqui repenantur

qui fidenter acui ru1ter cogredianis. I iicnon solum illos metimiosos sed uilissimos inertissimois existere.Ital existimans illo' conmmelias ari conuitia non ulterius re tolerarada. aio romano praeditus 3 prudelia attica decoratus cognatos Gisippi vi Sophroetiae inuari omneS conuocat.

Quo i coem ipe solo Gisippo comitatus ita disseruit. Opinatur cretures philosophi omnes omlatu mortaliu aftiones deoru immortal tu prouides tiafieri ait gubernari .lamo affirmant quicquisa bis fiat id omnes ato& necessitatefieri. Alii uero autumanthanc necessitatemfam eme attri/buendam. Quaephilosophoplopiniones si diligenter pelasitatae fuerit:satis aperte demostrabitur eos inadmores is immortalibus uideri uelle qtii uolui illa refellere:quae nescorrigi possunt Dei mutari. Eisuero credere debemus ab ipsis diis oriima ratione errore nullo nos nostrat regi ac gubera ari .Est enim mediusfidius stulta ac belluina temeritas uelle reph madere deorum operationes. Et arctissimis illi catenis utractes 1 plene sunt: qui impuderatissima procacitate adfata de Emminada praecipitanterrulit: inter quos sicut o sentio uos estis annumeradit si uera sunt illa quae audio uos iampridem dixisse & quotidiedictitare.Culpatiseni uehemei offime QSoptaronia mihi nupserit: qua uos Gisippo despoderatis. Enimuero cosi deradum uobis fuit Rcuriosissime pensitadu: queadmodum fata a prici O co stimetantari Sophronia non Gisippo sed mihi in matrimo Dium collocaretur sicut ipsa res in praesciaria apertissime Ostendit. Caeterum quia multis anceps&difficillimum uidenu loqui de diuina prouidentia afferentibus deos nul

lam agerecuram reruhumanariam: mihi placer descendore ad hominu consultationes. Viade super his rebus sermo cina ς duo efficia trecesse est moribus meis minime co gruentia. Vnum est ut me ipse laudem & ostentem. Alterii ut alios uituperatione cosecteri Uem id facia modestissime

hoc est qtenus O ipsa exigere uidebisnet digituo dicitur

98쪽

Dein ipsius factum prudentius confulcitat quel mcamus.Mitto in praesenti enarrare quod sanctimae leges mi irim Draecidiant ouod moneant ab am1 mmmci cau

mni ciciae arctius ualidi humanos aios conectu QIusco

mesutate a fecimus. hoc uero

99쪽

tur: illum in ea quae pa Eaemeae obsequatur. Dica illi imbismecte alumnum: quae armis imperio & studiis litteras rumsit florentarina: Cum Gisippi patrias olis litteris cen seacia r.Praeterea quis uos hicmescholasticum essed vectissimum soridi rumo existimetis.HOnsium propterea creneratusexsecepopulamina plebecrata.Aedes meae in

be Roma illus Timae referti mael sunt uenastissimis maiorummeorum imaginibus. Et ana ratesmaximi scatent iij tulis triumphorum. quos proaui mei merui in capitolium Deis in praetentiarum gloria nostri nominis extine alagum scit.sed uadiesmagismagis iuuenescit. Omitto prae pudore enumerare tinti agmeas luctilentas. Cu animo meoi 1υfixusit honesta paupertate uenis e copiosumi patrimoniunobilium ciuiu RomanoW:ς, si1 paupertas apud uulgus ignobile resola iudicatur:si diuitiaeinhonore acprecto habenOEgo possideo opes amplissimas utpotefortunae a n .Nome praeteritvobis amnem charumsuime&esse debuisse GasNu. stano ego minus uobis charias esse debeor si c9gitaueritis Romae me uestiu furiarum hos te frugi ac diligentem:&inrebustam publicis Q priuaris optimu stre Duis1imu patronu. Quis igitur posthabito appetim&aihibita ratione consilia uestra G111ppi mei consiliis antepo

Detfrfecto inestus.Εst ergo Sophroni abii inalta Tito Quitio Fuluio nobilissimo antiquissimolocia etainino ciuiromano Gisippi amicissimo:Qitapropter quisquis ob id dolet ali 1 gemiscalmo idfacit quod eu facere aequu eo&ω faciat nescit. Erutfortassen ulliu dicet Sophronia non Obid idignari. Titi sit uxor effecta:*u dolere aci anactari superfraude acdolO.quo maritu Titu sortita sit: clam 1um &furtimnesio amicorim colascio Omnibus cosanguinei sigiaorantibus Tito denupserit Atqui hocneq; miradu est:nes nouu inaudirimat cotin ta aetermit 1llas quae inuitissimis patribus acreluctanti sinaritos sibi ipsae reperennat.Praeter eas quae amatoreSsuos sequutae laremfa miliarem ipsos parentes deserueris&ante cocti Daesu

ere si nuptae. Praetermitto illas quois quae prius pregnatio De Ridem uerbo Sore matrimonia sua impudica detexe Tunt.II1 quibus Irecessitate id eueint quod1nSosaroniano

100쪽

aecidit.Immo ordirae &titu nuptiali letter& sancte eam

Tito G ippusu memin legitumum mammonium col locavit. Scio non ulloffuturos: qui querantur Gis1πu maritasseSophronia id quod ad ipm minime pertinebat. 1 tar psecto tales sunt conquestiones at s sc iureae: S a nulla prudentia prouenientes.None hoc tepore fortuna utifustiis noui colitiis None in metis multiplicibus resdeducit ad exitus costi tos Quid ad mesi sutor potius u blosophiasmegocili meum optime cofecerit: i uel cla uespalam factitaueritidumodo finis sit ipse probatas: meu est opus prouidereme deinceps sutor: maxime si imprudes est possit meis se rebus ingerere: d pro eo quod fecit gras illi agere debeo. Suraliter si Gisippus Sophronia mihi desponmiluobis nescietibus:stulticia superuacanea est: ob id F queri Suadignari quod coducibiliter factu est. Si diffiditis Gisippi pruderiae: ipost m prouideterre ipse eandem amplius maritandi habeat facultate Elpro eo quod fecit ho mini uias agite. Caeteruhoc I primis scire deberis me nesper fraudes nem p uaframenta uoluisse afficere ignominia ac nota notabilitate ac generositatemuestrae familiae. Naquis Sophroniam furtim ac dissimulanter uxorem acceperim attamennonsic traptor eamuiolaui: net sicut hostis impudice habui S contumeliose: nem affinitatemuestram habui despicatui. Verum Oego Sophroniae exuperati formositate inflamatus aestuarem uiderem me nequau illius

conubio posse potiri si eam a uobis prout fieri solet depi

scissem:propterea uos timuissetiS:nea meromanoronia deportar rilla:quae auobis mirandu inmodu diligebatur Usus sim fateor artesiidestinaequae nucuobis fasta est manifestatimeffeci ut sippus meo note nuptias conficeret:qs suo facere renuabat.Praeterea quis ego emi, stim Sophroniam deperiremmo tamenin amator: sed ut Iegitimin coniux suos optatissimos amplexus com m. Etenim ipsa lompletissimum exhiberepotest testim iu: no prius Oeame concubuissequerbis solitis adis aeceptis:&amuli arabone legitima mihi uxor emceretvrcu eam interrogauerim:an mihi nubere uviet:&i aseno nolle res derit.

Godsi decepta esse se existimati sume coargue Se