Orationes et poemata

81쪽

mis onusta pstringebat acies oculorum: do hastici certa minis eratisis.Duo cataphracti gregione collocantur quii nequo immobilis edmates exciperelictus inruclarariviqui bus post horae spaciutotidem recentes succederedebebat.

Haec bellicae pugnae imago ex militari rommao' disciplina

mihi traiastata uidetur: ad quos tyrones exercebanaar ad

psu. qui instar bellatoris i nobilis excipiebat ictus coimgredient .pugnatu est horis amplius tribus cotin t co pitu es hastae deabellatoribus procurrem s& astatariis fractae: plures ictus armisoni intro citro & illati Raccepti mro clangentibus is reboante spectatoribus plausu&uociferatione fauentibus.Multorii eo die uiriliter dimica/tium uirtus spectata est: sed in primis Hanibalis Bel mutat: qm ante almOsgerens robur animul uirilem specimea,plissimumsuturae uirtutis inedit: quae in pulchro a purarili corpore ueniens gratior fauorabiliori esse consueuit: G par Roberti sancto se rinatis fit his paternae uirtutis emulatorfuctus est ossicio acerrimi bellatoris: sed iter omnes ocellintprinceps Μantuarius que rest certamen iudi ces publico poenio uictore pron merui: brauiol quod erat argenteu donauerui. Trasino ludicro cucti laeticia delibuticuoculorudesideria tiamentforo facessui iamdie in uespera praecipiti recta Haedes ti las per rinouuia requis spectaculum speculamri. NamFIOretisrus qui

dam machinator aegregius:&mechanicae arci scietissimus machinana solertissimo artificio fabricauerat: quam girm dolam uulgus appellat: aenostra lingua orbis flammeus dici poti Vtar enim hoc uocabulo quoad 1nuenero meliuSrerat immachinamitibus suspensa sub papilione Eentiu 11 fori ingentis magni ministroluditatem circumactae im sciriais cingebasmedio extremos exuperante: cresce bat in uentrem labrispassiatimserestringentibus: cui inhautam simileest calami effigies. Igni Suatra machinam fur tim inclusus arte mechanica alebatur per fomues 1ncenci namdisturres Ous tota moles erat refertissimaede ba hora sub spem statam Gepimbombis maximo flagis

tes radios et G.Machinator Dixeratpost prima hora

82쪽

noctumam lanaram flammarum eiaculationem. Iam sub Iam tentorio:reduci uelis auidissime praestolabator po

pulus numerosus C dictu tempus conflagratio siS.Ia cre pus liliam tenebraedmata iam horafatalis aduerat: cur pentelata uis fiamae&incedio demicuit cu crepitu eruptionis uehemetissimo ut caelii ipsumflagrare simul demere ui deremit multi prae pavore corruerint fidi ginesumo odo rei sulphureo cum compleri. Radu igniti subindeerumpentes interspectatores formidolosos uolitare: horum fa/cies amam mare:illomna uestimetua comburere: sui plenu horroris rumuoluptate spectaculu:quod nouissimunarer nuptialeslusus exhibirum haud quaqdisi licuit ubtate blandieterquae semplare solet esse gratissima: cum ad noua hominessbentissime ueniant ad nouaconcurrat.ex acta est caena saltationibus non i11uennstis&id genus uolii ptatibus hale. Febmariis cum iam ab latam ex omn1 parte festiuitas mapti ammoue quatriduu celebratae fuerunti

hospitestam pr1cipesqpriuati suas quisl domos re tere

Rinpatriamrepedareceperat omnes imbuti hacpersuasi one ut Iohannem Benti volu magmficentissime ornatum se uero honorificetissime acceptos arbitrarenter credere reliquos Italiae pricipesfacilius Benti lorum nuptias imit ros qsuper ros.Et me hercisses nemo non uehem ter admirari incredibilem tot rebus peragendis celeritater civit quilibet reputare quantas facturus Osset princeps Bennuolusnuptias si annuum tempus ad amenta copMrandahabuisset: cui bimestri spatio p brumalo dies tata coficere licuimet. Ad nuptias celebradas hospita circiter tria miliaconuenissem Maiariqphospitia eiciu dii si pastuli culcter artis ex aula Betiuola affatim suppeditatis.Ci otio Oibus esurietibo ac fitieribus exhi 'lactuc aege si tanginas urereris ac liberi piis comeba&Τubicines tibicinesta ex olbus Dahae partibus innumeri a Iudi ripanistae utri Iarii choraulae &1d genufferme ornes organici musici undi in couenerudiaudiuimus petulanas Icurram fa/tuitates mononuiuissim' pstigia Digiato nec pulsiora

lo pricipediscessitater multa apparatus nuptitas ornameta

83쪽

omatissimus maprificetissimus sui tordo architricthiopes quopeia Op tot dies emari uestem bis induit indecul/tum iterauit. Qui animo singuli singulis cliebus mutatoriasu deinduebant.Ide quo apricipibus matronis factitatum emuneranuptialia certatim ab Oibus cou ata. Cives

Bononienses publice priuatim lurima tulerut Alii maiora: alii minora pro facultatibus. Agricoli ac rusticani omnes pagatim oppidatimo cum donis nuptialibus ad Betiuolampricipem accessierunt. Pricipes usici tam reges ureguli legati pricipum acclina preciosissimam munera attiner . Suma accepti haud dubiemaxima aestun t .sed summa expensi nomediocris per eosdem diescimis sunt tabemae: Officinatores feriati: & Iericiae causati lactum iniusti iniquod prisciromani i luctu acpericulis i diceresolebant. Hactenus nuptialem festiuitatem scribes υda esse duximus. Alii minuti ascribat& leui arquaenos stato praetermisimuspraebitura ustastidii si oblectanteii Iectitatibus. iod supin deos desis omnismM & oro conubiu istud uelit Me foetidissim ac fortunatissimur sicut nuptialis apparatus sinis edidissimustu nouis mafritis aemos Nestoreos in Metelliscelicitate largiantur. Eiusdem Endecasyllabon. Quo tu quo properasrecenslibelle Extra limina et cupis uagari

latra scrinia curnequis manere Cur limam refugisnae ιν caelum' Cur cvitasvolitare perlabernas Vincuplusininus assibus duobus

Exi:sed uideo tibi paratos Ronesios Rhinocerotas d malignos. Rugoso aut piperi dabis cucullos. Ammerces olidas salariorum Inielix gremio reges madmti. Haec incommodali sapis libelle Vitabis uianam tibi parata est. In insci fugito sinum patroni Qui iam suppetias feret clientir

ini te practo suo fouebiti

84쪽

Cui doctos amatex littaenustae. Hunc quaeras:reuerenter hunc aditor Husc postlegitimam osculationem .Dices Potinns.o deciashonorum Te saluere meus iubet poeta: . Et reuiuere Nestoris nectam:

Et te principibus diu placere

Optat:s 1inmemorprecatur. 'Ι iam quo properasrecens libelle. Philippi roses oratio nuptialis haritaΜω1rum. Nier multa uiri praestatissimi ac matronaeue riustissimae Quae iucunda & utilia mortalibus

85쪽

eosoisdedecore affinedos eme pecuniat mulctfidos q rei uxoriae n5fuerit Operari. ωψ e Sciti lycium arcebant cete Iibes ab inspectione ludo't gymnicope: Shonore illo priuabant quo iuuenes j sentare rasueuerui.& illud in der cvllida a iuuenes partano dictu nemo no pbat: Murgere illi noluit in imperaron no improbo nes cederesu ciliouectu 1llud pinens dignum oratu. Ideo tibi no assurgo qmiae tu filiu qui hi cederet gen miti. Platonicae uero leges tempus coiugsr 'misi res mulcta dicut illi et qui a xxx aetatis anno uis ad trigesimu quintum uxore ducendam ederit.Aristoteles quot in praeceptore Platone comgruens praecipit inpoliticus anas inciter octauindecimucetatis annumnubere M ares uero circiter annum. x.

sextu uxorem ducerede re. Hoc mi lepore utrus copuIsari uigmbus corporibus. Caeterv inter Nationes o1Sromani miluina sacra reuerriissmectauerat: & vlurimis ceri momis ornamemst honestada arta de rada recBuerint.

hinc illae quini faces innus is matbebantur: quas exspi i1a alba infectas pueri patrimi matrimit gestabat. Quo numero haud dubiesignificabasqnige nos uno mulieris puerperio Migni posse: Im par numerusa scemineus est,impar simasculus:simul copulati Drenerat. Hinc aqua&ignis i nuptialibus sacris afferebant. Quae duo elemcta ui

tam mortaliu maxime tineinit uidelicet ostederretita uirusceminalda sustos stentes esse ac inme dos sicuti suae calorehum sine humorecalor nihil gignere pomunt. Riunctos uero uim habere generatiois aptissima. Hinc nubetes colus compta&fusus custamine comitabatiquae resplanedemostrabat uxorein domo mar1 tali lanifici si exercere debere unde&Τhsahi nomen: quodlanificati significare auriamantenditi usurpabamr in nuptiis. Quid i praesenna meminem queadmodum e nuptae domum manti ingredientes adipe suillo siue ut Masurius mqt Iupino postes perungebamoquo uxoreS denominatae credulam Longii sa nes etsi causas rerum omnivam istu singulatim recensere uellemus.Quocirca prudespteribo cur limen macita

86쪽

res ouae maptae pedibus non regebarmcur flameo luteo exput obnubebant. Cincingulo nodo herculaneo uicto cin Gebantur:quod mox hicubiculo maritus dissoluebat illud Praetere unon est lata nouae nuptae preferri sol tum g pterea A, nsul religiosius eratuinculo confarreatio, S: quae 1Ollis ut m t ecius pontificibus numi λα. Vnde S

Q inueneratione conubiaronianirsequerent:hulcm vine dignoscitur:quod coplures deos impcialibus peragradis Π euoluerat. Na deusiugatinus notatus una aba tur:quandos iussese sponsae conii ebat: thoi pariter mantale lutabant Doni ucus adhibebat: quando ac ma tindomu nouanupta ducebatur: cui Cumem Odnuptiale uas est praeferri mos erat: deam ueraMantinam adora MIK:ut scilicet O uiro uxor iugiter maneret. Quod si maeiurgialconiugalia aliquado 1 utercessissent: in1acellio deae I placarre ciliabans. Dea uir es em idcirco u aerybant iurgini zonailla lotueres: q est illud Catulla anu. Quod zonamsolint diui 1gat . . Quinetia Iunonem cognometo cinxiam ait α'amVDe uini igvi Dea prema vi pariunda alial numana plus culam coniugalibus factis adlubuerunt: Adeo matrimnium sacros mctum atque uenerabile apud illos erat ulla non sub uno deo tumuit sed sub furimas tutandum stodiendumque censerent. Praeterea eos Di In marito rum ordine numerabantur honoratiores his qui uitam

caelibem degebant esse uoluerunt. I tolim Quintius MI

tellus numidicus in centura populumniatrum hortaruS est ad uxores ducendas causa i1Derorum creandorumluculei ea quadam orationet quamdemAugustus Caesar cimi &ipse de maritanis oresimbus ageret Nad matrimonia crpessenda quirites hortaretur commodissime usurpauit: αmediusfidius si uerum uolumus confateri adiuronum Oris inro necessarium est. Nam queam u uir fons dilucidio negociatur: comparati labore ac uigilatia faciestates Duae tectis recondantur: ita mulier res paratas P ait de uia omnia curiose conficit quae com de Mat mmmanra

n. Sic alterius opera a natura compararaest ad ex cita

87쪽

tionesinensem&extraneimalimus ad domestica diligemtiam Praetereaqtuddulatus quid iucudius esse potest patrifamilias iantra poenates domesticosse recipieruiril habere matremfamilias citius tutelae cinadomestica negocia a cladicum qua Quas partiae cui cogitationes intimas mi patiuos liberos tradat: quae marito jug1 exercitatione fatigato

sit requies a fomentu: Et cuni i ii in domo maritati diuiduu conspici debeat in comune ambo conspirat coluberanio dulcissimo peremetes.Merito igitur vas electionis Tu ha euagesi1 desancta scriminarum armarium apostolus Paulus nuptias car honorabiles& rubile ima latu.&lerito honorabisses an is hodiernae nuptiae appellari posse sinaticum sponsus&sponsalimioratissimi coeaspiciant.rum ambo spledido ginere clari natalibus ti sint. idus emnesciitanilia pro nommin hac urbe esse uetus imam generosissima :utpote quae olimrebus potita esse dica tunquam nonpauci instud ingenuaru artiu&pini minumedicinaeillustraverun Inquano solum litterae& discipli/Daeliberales:sed religio &cerimoniae florueruntim ex hac iampridem gree coierit Ursanctitate uitae clarus Diuus Galinusicuius D me&sancti Wapud Mediolane sinuenerabilis Verum hac estate genus pirouanorum illustrae ornatur' inmornacissimo Gabriela. Cuius Neoga

mihoc est noui sponsi nuptias hodierno die nuptiali o tione prosequimur. est enim hic multiiugis disciplinis de corvus Astrologiae peritissimus philo hirrisultissimus

R in primis medimnaescientissimus: quae uel gulae trage Duae artesque is homine possent illustrare. Astrologia

enim ab rerum terrenarum cotemplam metes Iapstras euocat ad minanda caelestia ad cursus sydemin statos pensitandos assileras sedes noscitandas.haec efficit ut homies paIrum aditis distareuideanω. Philosophia quae mater artiuappellatur dux est nitaemortalium. animorum bis mede torremeausas terterinquirit&diuinae maiestatis archa narimatur quod Qelicissimu existimatManmanus Vates Medicinauero qua nulla ars Ductuosior esse fertur salute deploratis restituit:morbos expelliti afflicta recreatri laguetia corroborat S cum morte ipsasubinde colluctu: has tan

88쪽

tas tys praeclaras nuperi sporri uirtutes exornant sumes,

mi mores summa comitas dexeritas affabilitas: quae res illumhaud dubi efecerut apud Mediolaneses omnis fauorabilem apud illustrissimosprincipes gratiosum.insumacha

numa quadam probitate demeretur. Cuius con esinu renon enitetmagnificum ac circus pectissimumae babino me chalciam: de mius eximiis dotibus ac probatissimis moribus abunde iudicauerunt illust D principes Alediolanenses:qui eum vini grammatiaeu hoc est prin tremisi barum ex omnibus unum delegeruntque onmiuarchariorum participem ac consil1arium Meutauer . sed haec Obiter pauca de multis.Caeterum quemadmota sponsi fami 1a generosa inrita nis genus illustre&penaenisestum eme creditur In quo multi in toga multi mre militari excelletes extiterunt:qtu suis i i uirinibus apud uos co/

dita Famatiae est ornameto. Ingenui mores Matron luetjustasstemina decorant.Et cum quattuor sint quae in sponsis quaeratu forma. rbitas.nobilitas. sthaec formo fa haec proba haec nobilis haec dotata est. Dauis ipsano illa

libidotem ducat Me aedos diciti Sed pudicitiam Sm

dorm&sedatum cupidinem. Dra L etum. parentu amo rem& cognatum colaeordiam. Qualis dos probatur&eκtalaudatissimo nubit: Quoru conubiimi sciui compar est bes ech coueni estita dii faxint sit stelix faustum an forni natum.utdiutissimeuiuantuitamconcordis at silua mamin. Sut dulces natos suscipiat:&ex natis dulcissimos

diciis refoueatur:q infortunis ac las1citatibus coelaco re r.Sed iam tempus est utformula a maioribus institu tam usurpemus: dc uem Malingualoquenteς praefan erelimosa sponsum ac sponsamitati errogemuS. Adimagnificum Minu Roscium SenatoremEononiensem Phil1ppi Beroaldi Bonomensis epistola.

89쪽

11mu oc Munus: eciis in laturu sermoare per exercecu ingemi causa transtulimus.Namque modu maiores nostri ex graeco inlata au Sex latano

uerrere in graecii Optimuetae 1 acabat id quod in prunis. L. Mus MM Cicero faci 1tasse tradus:ItaIIo,S duci tale uisum e exuemaculo uulgatos sermone aliud Mythu nhyst coni inuenerei romana lingua: quaco νsi emgemu mediusfidius uegetes'. eloquutio inpolitur. Supellex uerboru optimorum copiosissima comparat. In hac aut iterpretatioe fateor me no ubi luribue uerboles

sensu expressissedescissur quaedapraeter me.IUnulla addidisse Latenusui decore ua tranationeyuinti parte cossemaremus.Eth fecimus sequuti oratii praeceptumatapraeci Pietati Smanepoetica.Nec uerta veroo riuatas redderefidus interpres.quod mancireudocet Diuus Heronina

scribens de optimo genere interpretandi. Accipe ergo Vir praestatissime & instudiis humanitatistitieris ni is politis fama opicissu a Philippo tuo cocuratu. De Peno empaturie al1eno nostrurquod legas quaeso fueris ociosus cumum a Senatonismueribus publici n ocius paulisper recrearedeaeueris: in te in bibl1otheca tua quae tesurgula xi erudimedecorauit: re dideris.Τucem alumuSexueabdus est cutis grainculus demulce siris anacen tibus Arefouedus uiauptatibushylanotibus.Τ hascae nugas poterisin manus1umere potensilespicere.&mopistolama tolluctetore1 1 tare.mquid ad nosculos Boccatii insuo genuinoi sermone praenitentes asprare potuerint nostra attac latina uater pretameta: Quae cita culiariter dicaui. Proterea stum amoris uerael anticic testim asut lacusetillana. quamdidest boni costae&meuti soles ama. Vo tempore octauius Caesar nundum cogno minatus Augustus in mumuiram romani ag regebat imperium Fintrome p. . Fulvius homopatricius acnotatis qui filium nomine

90쪽

ssitum athmaas misit utphilosophiae studiis erudirect euo etiam a in enamcomendauitchremeti uiro nobili amico rusti Turiorqui Titum hospitio suscipiens uoluit ut in c5

pariter doctrinis imbuerentur. Cum italam iuuenes tutam degerent commune timata simili rus domo inrepente apparuit ut suma germanitas summa beniuolma inter ipsos aluerit.adeout uix morte me rit dissociari simul ambo philosophiae studiis incumbere. fimae ambo ad fastigium diuini dogmatis ascendere. - excelletissimi ingenii dotibus pares existere. qui talemisitam duxere circiter triennium maxima cum uolumate chremetis. is utrum pio amore prosequens noe in filium Gisippusperaequedefleueniant Spar1 1amentione prole quini sunt. adeo ut nec ipsius siremem familiares ac co gnati satis dignoscere possentuter eorumi in metum magIS consolandus foret. post aliquot menses amici necenarum Gisippi homine nueniunt&ad uxorem ducendam paruter hortatur puellam se reperisse dictitates Ouonatricam Bacredibili formositate cons mam& gerae sissima γ' te promatam: isophroniae nomen eram&Id temporis Ouintum decimum agebat aetatis annum.horumumsgi

Sophrom

Πssimi sermones sereban6Cum Titus qua 1 Amans spe ctator steminae formosi ratis adhibinis caepit Osis Ocialism m rami ac placuisset re testato amoris incedio epitae are Π 'roraullussci oribus amarorcAflagrauerar. ruit '. domu piansenti Titus intra cubiculii scius super Sophroma cogitare.