장음표시 사용
782쪽
622 EST XXXIX, 1BT II ETHV. propter tristitiam, ita quodlibet rugiendum redditur magis fugiendum propter tristitiam; o quantum ad hoc tri Stitia est utilis. Ad tertium dicendum quod tristitia des operatione aliqua impedit operationem sed tristitia de cessatione Operationis acit avidius operari.
De his etiam infra, quaest. I.XXIII, art. et De malo, quaest. H. art. 40.
Ad quartum Sic proceditur. 1. Videtur quod tristitia Sit summum malum. Optimo enim opponitur PeSSimum Ut dicitur Ethie. lib. um, cap. 10, a princi). Sed quaedam delectatio est optimum qua Scilicet pertinet ad Flicitatem. Ergo aliqua triStitia est Summum malum. 2. Praeterea beatitudo est Summum bonum hominis, quia est ultimus
hominis finis. Sed beatitudo consistit in hoc quod homo habeat quidquid velit,
et nihil mali velit, ut Supra dictum eSi qUaeSt. , art. 4 arg. 5 et UaeSt. V, art. . arg. 3 . Ergo UmmUm bonum homini est impletio voluntatis insius. Sed tristitia consisti in hoc quod accidit aliquid contra voluntatem, ut patet per Augustinim De ciV. Dei lib. XIV, cap. 15, Parum ante si . . Ergo tristitia est summum malum homini S. 3. Praeterea, Augustinus Sic argumentatur SolitOq. I, cap. 12, ire sin.): Exius bus partibus compositi Sumus, exanima Scilicet et corpore; quarum pars deterior eSt OrpUS. Summum autem bonum Si meliori partis optimum Summum autem malum peSSimum deteriori S. Si autem optimum in animo Sapientia, in corpore pessimum dolor. Summum igitura num hominis est Sapere; Summum malum dolere. Sed contra culpa Si magi malum quam poena ut habitum Si pari. I, quaest. Lxvili rari. ). Sed triSlitia, Seu dolor pertinet ad poenam peccati, sicut liui rebus mutabilibus est malum culpae dicit enim Augustinus lib. De Vera religione, cap. 12 parum a prine.): Quis est dolor qui dicitur animi nisi carere mutabilibus rebus , quibuS ruebatur, aut rui Seu se speraverat et hoc St totum quod dicitur malum, id est peccatum, et I uena peccati Margo triStitia Seu dolor non est summum malum hominis.
CONCLUSIO. - Cum pejus sit vere malum non judicare malum eSse; et longe adhue pejus a vero bono licet apparente malo alienari, qui de utrovis malorum genere tristari Seu dolere; consequens eStieri non posse, ut aliqua tristitia seu dolor sit summum homini malum.
Respondeo dicendum quod impossibile est aliquam tristitiam seu dol rem eSSe Summum hominis malum. Omni enim tristitia seu dolor aut est de hoc quod est Vere malum, aut eS de aliquo apparenti malo quod Stvere bonum. Dolor autem seu tristitia, quae eSt de Vere malo, non poteSteSSe Summum malum. ΕSi enim aliquid eo pejus, scilicet vel non judicare esse malum illud quod Vere est malum, Vel etiam non resutare illud Tristitia autem vel dolor qui est de apparenti malo, quod eS Verst bonum non poteSPeSSe Summum malum, quia peju eSSet Omnino alienari a vero bono.
Unde impossibile est quod aliqua tristitia vel dolor sit summum hominis
Ad primum ergo dicendum, quod duo bona Sunt communia et delectationi et tristitiae, scilicet judicium verum de bono et malo, et ordo debitus voluntati approbanti bonum, et recusanti malum 1 . Et Sic patet quod in dolore vel tristitia eSt aliquod bonum, per cujus privationem poteSt fieri deterius Sed non in omni delectatione est aliquod malum, per et u remo-
Rospective intelligenito ut scilicet delec id est amillectatur ex parte voluntatiS. Meonteii verum judicium te bono serat ex parte trario autem tristitia verum judietum erat de intellectus, et bonum Sic agnitum approbet malo et Sic aguitum refugiat.
783쪽
tionem possit fieri melius. Unde delectatio aliqua poteSDeSSe Summum hominis bonum eo modo quo supra dictum Si quaeSt. xxxiv art. 3) tristitia autem non poteSta se Summum homini malum. Ad secundum dicendum quod hoc ipsum quod est voluntatem repugnare malo. t quoddam bonum , et propter hoc tristitia Vel dolor non potest esse Summum malum, quia habet aliquam permixtionem boni. Ad tertium dicendum quod pejus est quod nocet meliori, quam qU0d nocet priori. Malum autem dicitur, quia nocet, ut dicit Augustinus Enchir. cap. 12 , unde maju malum Si quod est malum animae quam quod est malum corporis. Unde non est emcax ratio quam AugustinUS inducit, none Sensu Suo, Sed ex Sen Su alterius.
784쪽
ut AE IN HOC SECUNDO VOLUMINE CONTINENTUR.
De homine, qui eae spirituali et eorporali substanlia componitur, et primo de iis quin pertinen ad essentiam animos, in septem articulos divisa.
ART. I. Utrum anima sit corpus. 1ART. II. Utrum anima humana sit
aliquid subsistens. 3ART. III. Utrum animae brulorum animalium sint subsistentes. 4ART. IV. Utrum anima sit homo. 6ART. V. Utrum anima sit composita ex materia et sorma. 7ART. I. Utrium anima humana sit incorruptibilis. ART. VII. Utrum anima et angelus Sint unius speciei. II
De unione animo ad eorpus in octo ar
ART. I. Utrum intellectivum principium uniatur corpori ut forma 12ΑRT. II. Utriin intellectivum principium multiplicetur Secundum multiplicationem corporum. 16ART. III. Utrum praeter animam intellegiivam sint in homine aliae animae peressentiam differentes 20 IRT. V. Utrum in homine sit alia Iorma praeter animam intellecti-
ART. V. Utrina anima intellectiva convenienter lati corpori unia lur 25 ART. I. Utrum anima intellectiva uniatur corpori mediantibus dispositionibus. 27 ART. VII Utrum anima niatur compori animalis mediani aliquo Or-
ART. VIII. Utrum anima sit lota in qualibet parte corpori S. 30
De his quo perιinen ad potentias an mos in generali in oelo artieulos divisa. mART. I. Utrii ipsa essentia animae sit ejus polentia. 32ART. II. Utrum sint plures polentiae animae. 35ART. III. Utrum polentiae distinguantur per actus et objecta. 36ΑRΤ. IV. Utrum in polentiis animae Sit ordo. 38ΑΠΤ. V. Utrum omnes polentiae animae sint in anima sicut in Subjecto. 39 AB T. VI Utrum Iolentiae innimaestuant ab ejus essentia. 40 ARF. VII. Utrum una polentia animae oriatur ab alia. i
I. IIII. Utium omne a0lentiae animae remaneant in anima a corpore Separata. 43
De potentiis animo in speciali, in quatuor arsiculos divisa. 44
ART. I. Utrum quinque genera Polentiarum animae sint distinguenda. 44 ART. I. Utrum convenienter partes VeiletaliVae assignentur, scilicet nutritivum, augmentativum et generati m. 47ART. III. Virtam convenienter distinguantur quinque Sensus exteriores 48ART. IV. Utrum interiores Sensus convenienter distinguantur. 51
De potentiis intelleeιivis, in tredeeim articulos divisa. MART. I. Utrum intellectus sit aliqua polentia animae. 54ΑnΤ. i. Utrum intellectus Sit polentia passiVa. 55
785쪽
AnT. III. Utrum Sit ponere intellec-lum agentem. 57ART. V. Utrum intellectus agens sit aliquid animae. 58ART. V. Utrum intellectus agens Sit unuSin omnibus. 61ART. I. Utrum memoria sit in parte intellectiva animiae. 624RT. VII. Utrum alia potentia Sit memoria intellectiva, et alia intelle luS. 64ART. VIII. Utrum ratio sit alia polentia ab intellectu. 65ART. IX. Utrum alio superior et inferior sint diversae potentiae. 67ART. X. Utrurn intelligentia sit alia potentia ab intellectu. 69ART. I. Utrum intellectus Speculati-Vus et praclicus sint diverSae potentiae. 70ART. XII. Utrum Synderesi sit quaedam Specialis potentia ab aliis distincta. 74 ART. XIII. Utrum conscientia Sit quaedam potentia. 72
De potentiis appetitivis in communi in duos artieulos divisa. 73ART. I. Utrum appetitus sit aliqua specialis animae potentia. 74 ART. II. Utrum appetitus sensitivus et intellectivus sint diversae potentiae. 75
D sensualitate, in tres articulos divisa. ITART. I. Utrum sensualitas solum sit appetitiva. 77ABT. II. Utrum appetitus sensilivus distinguatur in irascibilem et concupiscibilem, Sicut in potentias di-
piscibilis obediant rationi. 79
De voluntate, in quinque articulos divisa. IlART. I. Utrum Voluntas aliquid ex necessitate appetat. lAnT. II. Utrum Volunta ex necessi- tale omnia Velit quaecumque vult. 'ΑRT. III. Utrum Voluntas Sit altior potentia quam intellectus. 8 ART. IV. Utrum Voluntas moveat intellectum. 8,hRT. V. Utrum irascibili et coucu-
De libero arbitrio, in quatuor articulos divisa. 80
ART. I. Utrum homo sit liberi arbitrii. 89 ART. II. Utrum liberum arbitrium sit potentia. 91ΑRT. III. Utrum liberum arbitrium sit potentia appetitiva. 92ART. IV. Utrum liberum arbitrium sit alia potentia a voluntate. 93
Quomodo anima eorpori conjuneta inte, ligat corporalia qua sunt infra ipsam, in octo articulos dicisa. MART. I. Utrum anima cognoScat codipora per intellectum. 95ART. II. Utrum anima per eSSentiam Suam corporalia intelligat. 96ART. III. Utrum anima intelligat omnia per species sibi naturaliter inditas. 99ΑRT. IV. Utrum species intelligibiles effluant in animam ab aliquibus
formis Separatis. 100ART. V. Utrum anima intellectiva coegnoseat res immateriales in rationibu aeternis. 102ART. I. Utrum intellectiva cognitio accipiatur a rebus sensibilibus 104 ART. VII. Utrum intellectus possit actu intelligere per species intelligibiles quas penes Se habet, non On-Ver tendo Se ad phantasmata. 106ART. VIII. Utrum judicium intellectus impediatur per ligamentum
De modo e ordine inteIligendi, in oeto artieulos divisa. 440ART. I. Utrum intellectus noster intelligat res corporeas et materiales per abstragii0nem a phantasmatbbuS. 110ART. II. Utrum species intelligibiles a phantasmatibus abstractae se habeant ad intellectum nostrum Sicut
id quod intelligitur, vel sicut id quo intelligitur. 113ART. III. Utrum magis universalia
sint priora in nostra c0gnitione intellectuali.
786쪽
ART. IV. Utrum possimus multa simul intelligere. 118 T. V. Utrum intellectus noster intelligat componendo et dividendo. 119 AnΤ. I. Utrum intellectus possit esSesalsus 121 ART. VII. Utrum unam et eamdem rem unus alio melius intelligere pOSSit. 122 ART. um Uirum intellectus per prius
intelligat indivisibile quam divisibile. 123 QUAESTIO LXXXVI.
ouid intelleelus nosse in rebus materia Iibua ognoscat, in quatias articulos
divisa. 425ΑRT. I. Utrum intellectus noster cognoscat singularia. 125 ARTA II. Utrum intellectus nosterpoSSit cognoscere insinita. 126 AB T. III. Utrum intellectus sit cognoscitivus contingentium. 128 AnΤ. IV. Utrum intellectu noSler cognoscat sutura. 128
Quomodo anima intellectiva seipsum et ea quo sunt in ipsa cognoseat, in qua tuor articulos divisa. MART. I. Utrum anima intellectiva Seipsam c0gnoscat per Suam eSSentiam. 130 Anae. II. Utrum intellectus D ter cognoscat habitu animae per SSentiam eorum. 133 AB III. Utrum intellectus cognoscat Proprium actum. 134ART. IV. Utrum intellectus intelligat actum voluntatis. 135
Quomodo anima humana cognoscat ea quin supra e sunt, in tres artieulosi
visa. 457ΑnT. I. Utrum anima humana Secundae statum vitae presenti possit intelligere substantias immateriale per SeipSas. 137ARΤ. II. Ulium intellectus noster per cognitionem rerum materialium 90SSit pervenire ad intelligendum substantia immateriales. 140ΑRT. Il. Utriun Deus sit primum quod a mente humana cogn0Scitur. 142
De ognitione anim separatae, in octo articulos divisa. 445ART. I. Utrum anima Separata aliquid intelligere possiti 143ART. II. Utrum anima separata intelligat SubStantias separalas. 146 ADT. III. Utrum anima Separata omnia naturalia cognoscat. 147ΑRT. V. Utrum anima Separata cognoscat Singularia. 148ART. V. Utrum habitus scientiae hic aequisitae remaneat in anima Separata. 149 ART. I. Utrum eius scientiae hic acquisitae maneat in anima separata. 151ΑRT. VII. Utrum distantia localis impediat cognitionem animae Separatae. 152ΑBT. IsI. Utriun animae separatae cognOSeant ea quae hic aguntur 153
De prima hominis productione quantum ad animam, in quatuor articulos divisa. 453ΑRT. I. Utrum anima Sit acla, vel sit de substantia Dei. 155ΑRT. H. Utrum anima sit producta in GSe per creationem. 156 ART. III. Utrum anima rationalis sit producia a Deo immediate. 157 ART. IV. Utrum anima humana uerit producta ante corpus. 158
De produetione orporis primi hominis, in quatuor articulos ditisu. 360
ART. I. Utrum corpus primi hominis sit de limo terrae. 160 ART. II. Utrum corpus humanum sit immediate a Deo productum 162 ART. III. Utrum corpus hominis habuerit convenientem dispositionem. 163 ADT. IV. Utriun convenienter corpinris humani productio in Scriptura describatur. 165
De productione mulieris, in quatuor artieulos divisa. 67ART. I. Utrum mulier debuerit pro- due in prima rerum productione. 167ART. H. Utrum mulier debuerit sieri ex Viro. 169ART. III. Utrum mulier debuerit sor- mari de costa viri. 170 ART. IV. Utrum mulier uerit immediate formata a Deo. 171
De fine sive termino productionis hominis, in novem articulos divisa. 72ART. I. Utriun imago Dei sit in homine. 17 a
787쪽
ART. I. Utrum imago Dei inveniatur in irrationalibus creaturis. 173ART. III. Utrum angelus sit magis ad imaginem Dei quam homo. 175ART. IV. Utrum imago Dei inveniatur in quolibet homine. 176ART. V. Utrum in homine sit imago Dei quantum ad trinitatem perSO-narum. 177ART. I. Utrum imago Dei sit in hωmine S0lum Secundum mentem 179 Anae. VII. Utrum imago Dei inveniatur in anima secundum actus. 181 ART. HI Utrum imago divina Trinitatis sit in anima solum per comparationem ad objectum quod est DeuS. 183ΑBT. IX. Utrum Similitudo ab imagine convenienter distinguatur 185
De statu e eondiιione primi hominis quantum ad intellectum, in quatus articulos divisa. 486ART. I. Utrum primu homo per essentiam Deum viderit. 186ART. II. Utrum Adam in statu innocentiae angelos per essentiam viderit. 188 ART. III. Utrum primus homo habuerit scientiam omnium. 190ART. IV. Utrum homo in primo statu
De his quin attinen ad voluntatem primi hominis, gratia scilicet et justitia, inquatuor articulos divisa. 493ART. I. Utrum primus homo fuerit creatus in gratia. 193 ART. II. Utrum in primo homine sudirint animae passiones. 105AnT. iii Utrii in Adam habuerit omnes Virtutes. 96ART. V. Utrum opera primi hominis fuerint minus efficacia ad merendum quum opera noStra. 198
De dominio quod homini in statu innocentio competebat, in quatuor arιiculos ditisa. 200ΑRΤ. I. Utrum Adam in statu innocentiae animalibus domitiaretur 200ART. I. Utrum homo habuisset dominium super omne alias creaturaS. 202ART. III. Utrum homines in statu in-n0centiae fuissent omnes aequales. 203
ART. IV. Utrum homo in statu innocentiae homini dominabatur. 204
De his quo pertinent ad flatum primi hominis quantum ad individui conservationem, in quatuor arιieulos dirisa 205ΑRΤ. I. Utrum homo in latu inn centiae esset immortalis. 205ART. II. Utrum homo in statu innocentis suisset passibilis. 207ART. III. Utrum homo in statu innocentiae indigebat cibis. 208 ART. V. Utrum homo in flatu innocentia per lignum Vila immortalitatem conSecutu IutSSet. 209
De pertinentibus ad onservationem speciei in duos articulos divisa. U0ART. I. Utrum in statu innocentiae fuisset generatio. 210ART. II. Utrum in lal innocentiae fuisset generatio per coitum. 212
De eonditione prolis generandaequantum ad eorpus in duos articutos dimisa et 4ART. I. Utrum pueri in lalu innocentiae mox nati virtutem persectam habuissent ad motum membrorum. 214 Ani ii. Utrum in primo latu sem, Damnat3 suissent. 15
De eonditione prolis generando quantum ad jusιitiam, in duos artieulos dieisa. II6ART. I. Utrum homines suissent naticum justitia. 216ΑRT. II. Utrum pueri in lalu innocentiae nati suisSent in justitia confirmati. 217
De eonditione prolis generando quantum ad seientiam, in duos articuIos dovisa. 2ssART. I. Utrum in latu innocentiae pueri nati suissent in scientia e secti. 219 ART. II. Utrum pueri mox nati habuissent perfectum usum rationis. 220
De Ioe hominis qui est paradisus, in qua tuor articulos divisa. 22 ART. I. Utrum paradiSus sit locus corporeuS. 22 i
788쪽
ART. II. Utrum paradisus ueri locus conveniens habitalioni humanae 223ART. III. Utrum homo sit positus in paradiSo, ut operaretur et custodiret illum. 225 T. IV. Utrum homo factus fuerit in paradiso. 225
De gubernatione rerum in eommuni, in octo articulos divisa. 226
ART. I. Utrium mundus gubernetur ab aliquo. 226 ART. II. Utrum finis gubernationis mundi sit aliquid extra mundum. 228ART. III. Utrum mundus gubernetur ab uno. 229ART. IV. Utrum esseelus gubernatimnis sit unus tantum, et non plures. 230ΑRT. V. Utrum Omnia divinae gubernalioni subdantur. 231ART. VI Utraim omnia immediate gubernentur a Deo. 233ABT. VII. Utrum aliquid praeter ordinem divinae gubernationis contingere POSSit. 234ΑΩΤ. VIII. Utrum aliquid possit reniti contra ordinem gubtruationis divinae. 235
De esseetibus divino gubernationis in προ
ciali, in quatuor articulos divisa
ΑBT. I. Utrum creaturae indigeant ut a Deo conserventur in esse. 236ΑRT. II. Utrum Deus immediate omnem creaturam c0nServet. 239ART. III. Utrum Deus possit aliquid in nihilum redigere. 240ΑRT. IV. Utrum aliquid in nihilum redigatur. 241
De mutatione ereaturarum a Deo, in octo articulos divisa. 242AnT. I. Utrum Deus possit immediate moVere materiam ad formam. 242ART. II. Utrum Deus possit immediale movere aliquod corpus. 243 ART. III. Utrum Deus moveat immediate intellectum creatum. 245 ART. V. Utrum Deus possit movere voluntatem creatam. 246ΑRT. V. Ut mim Deu Operetur in omni operante. 247ART. I. Utrum Deus p0SSit sacere aliquid praeter ordinem rebus inditum. 249 ART. VII. Utrum Omnia quae Deus , cit praeter ordinem naturalem rerum, Sint miracula. 251ΑRT. VIII. Utrum unum miraculum
Quomodo una reatura aliam moveat et primo de angelorum illuminatione, inquatuor articulos divisa. 253ART. 1. Utrum Unus angelus illuminet alium. 253ART. II. Utrum unus angelus possit movere Voluntatem alterius. 255ΑRT. III. Utrum angelukinlarior superiorem illuminare possit. 256 AB T. V. Utrum angelus superior illuminet inferiorem de omnibus sibi notis. 257
De Ioeutionibus angelorum, in quinque articulos ditisa. 258ART. I. Utrium unus angelus alteriloquatur. 259ART. II. Utrum inserior angelus Superiori loquatur. 260 ART. III. Utriun angelus Deo loquatur. 261 ART. IV. Utrum localis distantia operetur aliquid in locutione angeliea. 262ART. V. Utrum i otionem uniu angeli ad alter in omne cognoScant. 263
De ordinatione angelorum feeundum hierarehiasis ordines, in octo articu-Ios diuisa. 264ART. I. Utrum omnes angeli sint unius hierarchide. 264ΑBT. I. Utrum in una hierarchia Sint plures ordines. 266 ABT. III. Utrum in uno ordine sint plure angeli. 267 ΑΕΤ. IV. Utrim distinctio hierarchiarum et ordinum Sit a natura in au- geliS. 268ART. V. Utrum ordine angelorum conVenienter nominentur. 269ΑRT. I. Utrum con 'enienter gradus ordinum assignentur. 273ΑRT. VII. Utium ordines reman
De ordinatione malorum angelorum, inquatuor articulos dirisa. 278
789쪽
T. I. Utrum ordines sint in daemonibus. 278 ART. II. Utrum in daemonibus sit praelatio. 280 T. III. Utrum in daemonibus sit illuminatio. 281 T. IV. Utrum boni angeli habeant praelationem super malos. 28i
De praesidentia angelorum super creaturam ereporaIem, in quatuor arιieuIos divisa.
282 T. I. Utrum creatura corporali administretur per angelos. 283 T. II. Utrum materia corporalis obediat angelis ad nutum. 284 T. III. Utrum corpora obediant augelis ad motum localem. 286 T. IV. Utrum angeli possint facere miracula. 287
De aetione angelorum in homines, inquatuor articulos divisa. 288
ART. I. Utrum angelus possit illuminare hominem. 288 ART. II. Utrum angeli possint immutare voluntatem hominis. 290ART. III. Utrum angelus possit immutare imaginationem hominis. 291 ART. IV. Utrum angelus possit -- mutare Sensum humanum. 293
De missione angelorum in quatuor articulos divisa. 294
T. I. Utrum angeli in ministerium millantur. 294 T. II. Utrum omnes angeli in ministerium mittantur. 295ART. III. Utrum omnes angeli qui mittuntur, aSSislant. 297 ART. IV. Utrum angeli Secundae hierarchiae omnes mittantur. 298
De eustodia bonorum angelorum, in eloarιiculos divisa. 500RT. I. Utrum homines custodiantur ab angelis. 300RT. II. Utrum Singuli homines a singulis angelis cuStodiantur. 301 T. III. Utrum custodire homines pertiueat solum ad insimum ordinem angelorum. 303ΑBT. IV. Utrum omnibus hominibus
angeli ad custodiam deputentur 304
ΑnT. V. Utrum angelus depuletur homini ad custodiam a sua nativitate. 305ΑRT. I. Utrum angelu cuSto quandoque deserat hominem. 306ΑRT. VII. Utrum angeli doleant de mali eorum quo custodiunt. 307ART. VIII. Utrum inter angelo possit eSSe pugna Seu discordia. 308
De daemonum impugnatione, in quinqus articulos divisa. MART. I. Utrum homines impugnentur a daemonibus. 309ΑRT. I. Utrum tentare Sit proprium
ART. III. Utriun omnia peccata procedant ex tentatione diaboli. 311ART. V. Utrum daemone p0SSint homines Seducere per aliqua miracula. 313ART. V. Utrum daemon qui superatur ab aliquo, propter hoc ab impugnatione arceatur. 314
De actione corporalis creaturae, in ea articulos divisa.
ART. I. Utrum aliquod corpus Sit aditivum. 315 T. II. Utrum in materia corporali Sint aliquae rationes seminales G18 ART. III. Utrum corpora caelestia sint cauSa eorum quae hic tu inserior,bus corporibus fiunt. 31ΑRT. IV. Utrum corpora caelestia sint causa humanorum actuum. 321ΑRT. V. Utrum corpora coeleSlia p0Msint imprimere in pSOS daemones. G23ART. I. Utrum corpora coelestia imponant necessitatem hi quae eorum actioni Subduntur. 326
De fato, in quatuor artieulos divisa et26ΑRT. I. Utrum satum Sit aliquid. 326 ART. II. Utriun salum sit in rebus creatis. 327 ART. III. Utrum satum sit immobile. 29 ART. IV. Utrum omnia salo Subdantur. 329
De his quae pertinen ad actionem hominis, in quatuor articulos divisa. 550ΑRT. I. Utrum unuS homo possit alium docere. 331