장음표시 사용
91쪽
so L I B E RAt Solim, Veneremθ Mercurium intra Martem et Lunam lacari, ide tarditatis vel velocitatu motus argumentum docet. Porrὸ distinctu Orbibus eos moueri, demonstrant disimilis 2 ct V ad solemposivi, ct ab eoiam digressones. At Solem istis superiorem esse, iovi protant tapostulat. Cum enim Sol .
Dux ct Moderator planetarum, Rector mundi,planetarum Maximus, Fons lucis, Factor temporum, adeos Cor mundi sit: Natura ei locum alium, prater medium inter .planetaό,attribuere non potuit, unde uelut in regni sim medio omnia gubernare, ct luminis claritarem aqualiter omnibu3 impartiri et disefunderepsit. PROPOSITIO SECUNDA.De 'ecis motru caeli.
Quot sunt speetes motus loealis simplicis eorporum naturalium simplicium
Dua: Rectus,quisit sicundum lineam rectam sursum aut deorsum: ct circularis , quisti secundum lineam circularem circa medium.
Vter horum motuum simplicium competit corpori coelesti .
8 I. Argumentum. Partes mouentur ad motum totius. Sed stella Mecaelesti corpore nihil videmin nisi stellas) mouentur circulariter,ergo torum caelum. Steru
92쪽
'RIMUS. ΠΩ Pisci lariter moum,probviurab apparen ijs. I. relique stella omnes, gra motu diurno oriuntur se occidunt, ascendunt abortu ad fastigium, o inde pari velocitate ad occasitim descendunt, eodem, modo redeuntes,pristinimum imire petunt. Ergo mouentur circulariter. Solus enis ircularis moris haec phaenomenasaluare,oeperatia eodem modo reducerepore LII. Magistiari hoc est
parentibus. Ista motu diurno circa punditam unum, quod porin est, perfectos ι iri fros describunt, eos, aeqiii istantes, minores uidem, quaestolo Piciniis ressiunt, O maiores, qua remotiores existunt, donec ad eas peruentunafuerit, qua horit Ontem nubeunt, quarum ruris polo viciniores breui tempore tarent , tardius vero sic unium longioris distantiaeproportionem remosiores redeuur. Ergo omnium testimonio, ipsis totum relum o Aegentur in orbem III. Stella inreuolarisne illama retinent ean idem distantiam a terra, ergo secun/um definitiomem motus circu uris , mox umr circularirier. Si enim distantiam mutarem, non retinerent eundem
93쪽
x i B E P. fium ad se, ues eandem magnitudinem , cum qua pro-
angulo cernantur, quam si eadem fuerint remo Iiora.
Obiectio per instantiam. Sol, Luna, Scomnes stellae prope horizontemtiue orientalem line occidentalem, nonnun- quatit multo maiores appaIent, quam in medio coeli. Ergo distantiam a tetra variant,& per conia 1equens,coeli motus circula ris non est.
Re spondes. Sensiae, quotiescunsior, δείipitur.
I. Ni deceptionis casis aliqua siubesset: aqua-Ii quantitate quotidie viderentur stella orientes occidentes. Sed hoc non sit, maiores enim appareηt, si instantibM pluu3s aer multis humidis vaporibus sirrefertus, minoresspurior. Ergo, Oc. IL, Si reueraturansbuessent propiores, oportebat viis θι populis, quibus eodem momento in coeli medio sint posita, easdem itidem maiores apparere, O minores quando ad nostrum meridianum perue uisntes illis locis oriuntur ites occidunt. Sed illic minores
94쪽
Τ m M v S. Synores apparent in suo meridiano eo tempore, quo nobis Orientes vel occidentes maiores censentur, ct rursu illic occidentes vel orientes maiores quos putan intur eo momento, quando in nostri caelii medis nobis
minima quantitate videntur. Ergosensis in eo falli-
larum uerrare, cum Sol, Luna, ct omnesella, alioqui croceae, aureae,argentea,putenturpurpurea. Con
sentaneum ergo nequaquam esepotest,vistum de ma/guitudine rei e iudicareposse. Quibus accedit IIII. sv d saepenumero Stella supra horizontem cernuntur,que adhuc instalarent. Hinc pulgo innotuit, quod Sol citiὴssolito de mane apparens,futurarum pluuiarum gnum iudicatur. od idem Plinius lib.a .cap.ry confirmat,qui Iunam deficientem conste Iam testatur, viros luminari supra hortet ontem existente , quo ecundulurei veritatem alioqui simpliciter impossibileerat. Er/go certum est in istu sensum deceptum male iudicare.
Quae est causa huius de epitonis
Ex dictis facile animaduertitur causam huius rei esse medium tuter visum ellas infectum, xidet cer, aerem vaporibus refertum. Huic astipulantur rici, qui demonstrant, quὸd re vi a in medio densiori constituta, restingantur or extendantur, aut
etiam eleuentur radii viseri, priusquam ad vis mpertingant, praesertim s ex obliquo inspiciantur.
95쪽
LIBERCitrus expertinentum in moneta proiectam aqua m , nimiuor. v I baculi recti aliqua parte in aquam de in is ροι est, quorum
ra ivi apparere qua sue me- ιιι n-stangens radium g qibae, hon rem ipsam, sied imagi-risa alibi constitutam offert. Ideinde Sole citiassetito Oriente i illiust iudidicia Glipsibentiendum est.
Im ιgo Solis in vaporibus. Imago Lunae in vaporupor refractionem. hus, per refractiu-
- II. Argumentum. Talis est me caeli qui in aqualitatem apparen rem, eo emi motus restituere potest. Docet enim experientia, easdem anomalivi no tam tu primo mo tu, ederiam in omnibusparticularibvi motibu flatis imporibuι eodem modo reuerti. Ηρί autem solus
96쪽
R I M V s. Is circularis motin praestat. Ergo totius caeli, o Omnium eivi partium motus est circularis. III. Argumentum.
Corpori perfectissmo, inplicissima,et primo com petit motus perfectissmin, simplici simus o primus.
Illiinmodi autem corpus, coelum est,utpote ψ α ρθαρτον omnibusι contrarietatibus expers. IIuissemodi uer, motus circularis est, quia infinitus,rnus, continuvi, absis contrariis quibus resediatur. cateris φυσω O temporeprior. Ideo, plic imae, perfectis, empiternino aquabili Elo corium mouetur circulariter. IIII. Argumentum. Io nec mixtus, nec rectus motus competit: ergo solus circularis. Μixtin non. quia is corporibus mixtu debetur. Rectin autem elementu propter grauitatem Oleuitatem,quibus coelum vacar,cedit. Nec stella,s recto mouerentur motu, unquam reis.
uerti possent in loca flua pristina. Et stella recessissura a nobis apparerent maxima,postea cum incremento distantia, magni tudinem visam minuerent, donec tandem prae nimia remotione euanserent. Sed conι rarium
97쪽
huivi sepiusvi dictum est, accidit, quia ad distaritia,nem tendentes viatores apparent.
Quin or natura calli, quae ea indesinenter contianu noueri,inia recto,qui simitus eit,repugnat. Sed motum coeli rectiιm, stella siemper apparentes euidentisime refutant, has enim constat in Orbem rorqueri. Ergo caelurn non mode totum , sedct omnes e partes siue orbes mouentur circulariter, nise quis orbium, dimensionumipenetratione ermittere velit.
De qualitate motus coeli. Non minus necissaria est haec propositio, qua,n c. rera, adeρ visi principem locum in omnibus co inpu-sitionibm ct demonstr.itioni bis Astronouricis nouobtineat, posremum certe non hab bit. Coeli videlicet motum non esse irregularem vel inordinatum, sed a solutὶ regularem 2 aqualem. LII cuti in hac pro is positio astrono indatam uMiltinris, ut nonnulli eam vii deinonstratione nulla indigere existimauerint,rcponentes eam in Iaraxmnata, ver etiam eam non unimaduerteriat , restitientes scilicet ad alia, quartim denisi rapiove, Diagis exiguntur.
98쪽
tis o paribus temporum spatijs siemper absiluunt,
ut, Ptimum mobileseniper a . horis, Saturam singulis Io . annis orbem suum complet, ctc. Ergo motus eorum ἀνόμαλγ 0 ἄ-πικτω disi non potest. II. argumentum. Nisi caelorum motus πταχύνω esset,
fieri non posset, ut post integras periodos completas eadem anomalia eodem plane modo constantisma aequalitate recurrerent. At Sol flemper nostro quidem seculo circa δ. grad. O tardissimus, ct in loco opposito velocissimae est. Tres superiores in omni opis positione cum Sole retrogradi sunt, ct maiori cor poru mole lucentes conspiciuntur, ct sic de ceteris
Ambiter. Ergo motus eoram reuera inaequalis o inordina non est. III. argumentum.
Quin ct ruatura non huius tantuus motus,sed etiam corporis mobilis, quin o causa motricis, nut- Iam inaequalitati locum concedere potest. Motus enim eius perfectus e t. infinitus squia circularis principio, medio, o sine , ct ob id incremento, decremento ct vigore vacans. Corpus ipsum mobile di-mum est, quia generationis ct corruptionis, alto rabilitanissi qualitate expers. Ipse denis Motor, pluisiimus eiit, quia incorporeus ct diuinus.
Vnde ergo tanta inaequalitas ct si motus coeli aequalis ea de regularis
99쪽
centrorum polarum, diuersitatem, adeo, plurium nuruum congerim fit, vi fletu inaquesiter, ct
iuxta nudam apparenιiam) α πακτως, cieri νιυ-antur. Vt: propter polorum radiaci a potu mundi diuersitatem,contingit Solem omnesi planeis nunc in auβro,nunc in borea, versari. Sic eccentrici ct epicycli faciunt planetas interdum veloces, interdum tardos, nec non sationarios ct retrocedentes.
His demonstratis quid inde extruitur
Hinc velut Pori a cogigitur, Caelum eupotiisstotum Mundum magnitudine esse finitum. Cum enim is totus mundus ct omnes eius partes circulariter certo tempore conuertantur, infiniι us esse non poterit. Siquidem imp ibile est, ut infinitum corpus finito tempore infinitum stactum pertranstat, im, illud omninὸ ηοn v eri pose necesseret.
si ergo ciaelum liuitum est, qua figura terminatur γ
Proba Coeli figuram esse siphaestieam. I. Argumentum.
Natura dedit νnicuique corpori figuram motuio proprietatibus suis conuenientem, Cum ergo actio propria caeli totius, omnium eius partium suindefinenter 2 velocis me circulariter conuerti: Habe-
100쪽
n it figuram isti motui conuenientissimam, videlicet rotundam , qua intra sie circumgrrata ἐυκι- ν τατι est, nullos babens anstactos alli angulas, vel eminentias, quibin retardetur. II. Argumentum.
Corpori diuina, perfectissimo, simplici ηο, pri--ο, λεώομερει similium Osiublilium partium, comprehendenti O construanti uniuersa, siue capaci mo, debetur uiam consimilisfigura, ne Murasiti se corpore ignobilior. Sed talecorpus coe
risum est, Quae figura est ea paeisI1ma
omnium figurarum , plaηarum quidem capacissima est circulus, silidarum autemsthara i qua enim circulo inter planas figuras com petunt , eademstbara inter solidas attribuuntur. Quid sunt figurae im/περίαετροι
Sunt,non, ut quidam volunt, quaeidem vel aqualibus circulis inseribuntur: Sed, qua habent aquales ambitus, hoc est, quarum termini simul siumpti unt aequales. Vt, si tria trianguli latera fimul sumptasint longitudine aqualia quatuor quadranguli, velfex hexagoni lateribus itidem simul sumptis, vel etiam toti circuli perimetro: ibi tum figura ea ισνς περομετιης babere dicuntur Rubent