Epitome astronomiae : qua breui explicatione omnia, tam ad sphaericam quàm theoricam eius partem pertinentia, ex ipsius scientiae fontibus deducta

71쪽

Mundus e t uniuersorum ordinatio ct distributio, qua a Deo ct propter Deum ι OUeruatur.

Quial intes lias defiititiones liuerest

Prior Astronomicit et Levrsu enim verbis partes et ili enumerat,circa quas 2Istronomia occupaIur, videlicet Caelum o Terram sex rerra Uronomia citriet motus obseruat eum catera corporasmplicia Omixta,reliqua L narurvi omnes, tanquam ad Uronomicam scientiam non pertinentes, his verbis: Et quae in his continentur naturis: complectatur. Pra-Ierea rocabulo Gn1ματο- quod compositione=m θη-

sitstimem, seu coaceruationem in globi formam coeuntem significat,non tam essentialem, quam acci- entariam mundi rotundamformam, Astronomica consi ιratiouiproprie abiectam, exprimit. Escientis autem ct finalis causa tanquam ab Astronomia alienae, nugasit mentio. Altera Physica est, enumerat enim Mundi non cantum Materiam των ἔλων, quibus mundus cur

lem e.iusam διὰ divis, omnia quidem propter homi-mm, ιur pie a Stoicis dictum t, nascuntur, sed ipse homo propter Deum: yclica ergo periodus in Deos nitur. Hac aurem penes Physicum siunt. Verum ista cish si si ursecta pocula πεπαD:cρέ ,em Idaretur, nobis

72쪽

est distributio, quae a Deo ct propter Deum, cregia

est, ct construatur.

Vte b manifestum sat, quotuplex sit sphaera mate. Italis, di quot Theoriae at Astronomicam scientiam requirantur: dic mihi. Quotuplieitet diuiditur Sphaera mundi

Dupliciter vel secundum Substantiam νel secuη-

dum Accidens.

Quid vocassiibstant lam Mundi

Ipsum το δεκπκιν, stu ipsam essentiam, item paristes mundi integrales,quatenus Mundia a natura di-msius est. Haec partitio ad Doctrinam Theoricam alteram astronomia partem pertinet.

Quod ei per accidens inest, quatenis contingenter cerris circulis astringitur, videlicet, quod ei ratione sectionu duorum ex primariis circularum, videlicet Hori:ontis ct sequatoris contingit. Hanc distinctionem eiu sproprietates inuestigandas doctrina Sphaerica,prior Astronomia parsAbi vendicat.

Quomodo diuiditur ergo sphaera mundi,siue etiam sphaera materialis , secundum accidens

iuxta post sim pol mutuam se irem circuli

74쪽

cultu. J Vel, efflatu positi, s=bara, in qua axis J barat plano horizontis perpendi culariter insistit. Siue, in qua ρ si sphaera cum polis hori- Kontis iunguntur. Parastela dicitur, quὸ horizon cum aequinoctit. ῆli viuitus,eodem modo in primo motu parallelin est. Uniris autem Circulis,poli tiliter subi mutaὸ coincidunt. Vnde inlibaraparallela habi-rant, qui subpolis mundi degunt.

Quid hae distinctione Sphaerae opus est

omnis vel certe potissma totius doctrina istbarica

pars ab ea dependet. Huc enim pleras phaenomens primi motus referuntur, O quantum pro diuersitate sphara inter se disseranr, examιnansur.

' Qilomodo diuidi ur Mundus seeundum substantiam

Duoditur in duas partesprsnpipalas, Elemen d rem Aethereum regionem.

Quid est Elementaris regio

c sunt

75쪽

sviri or fiunt , na imis. Vel. Est ea pars mundi, qtu econtinetur intra concauasis ριpersicient sphaera Lu-n .e, J in qua oui uiasiunt corruptibilia varis , mura iari ombus obnoxia, praeter animos hominu n.

Quomodo diuiditur hare regio elementaris

Inlphicras flementorum, quae sit ut quatuor, Ignis, er, Aqίιa, Terra. J Consideratio de numero, ordine, ali 1, proprietatibus elementorum penes ph sicam, non penes algronomiam est, praeterquam quod Istro. nomia Terrae qua ei viuiae t aquae) tanquam nostri domicilii, ex quo coeli phaenomena Imuemur, locum,siqsιram,frum ci quantitarena, quantium ad obseruatiori es reqι iritur, inuess gat.

Est compages βhararum or orbium caelestium,ct, quas circumferunt, stelιrum. Vel. Ε tea pars mundi, qua e t spra 'bara Luna concauam seu fr-siciem, ad conuexam stuperficiem ultimi caeli, conIinens omnium θ erum orbes: lucida ,simplui sim .r,9mnis motus,praeterquam localis rotundi expers. Hanc regionem vocamu3 ὐγνω, caelum. modo haec A. therear gio diuiditur

Diuiditur in orbesseuibbars coelestes.

Qitui suiu orbes, seu sphaerae coelestes, de quis earum ordoZ

Variae siti ni de numero Ac ordine sphaerarum coelestium opiniones, sed nos in gratiam Tyronum, Alphon sinorum in praelantia doctri

76쪽

ctri inam sequentes, numeramus Decem, quo rum hic est ordo. i. LII obara Lunae, quae in aethere immutoctiva habet. a. ADrctιrij. 32 Veveris. . Soolis. J. Martis. 5. Iouis. 7. Stat Arni. Et basinis' hae .ra septem plumarum, seu festarum erraticarum, quo in qιιHiber unam tantum flessam suum ilicet planetum, sibi instriam habet. His. 8. sus e. . dii, quae ab ordine appellatur Octauas hara, stem Firmamentum, quod contineat o qua i muniat caeterra lituras omnes, credebatur enim . antiquis νltimum o supremum caelitis se C a

77쪽

νορ.iur et vis hara stellarum xarum, quia in ea sunt omnes reuiqua quotquot sunt,stella. u. ed No.ua: Et tandem. Io. Decima thara, seu primum Niobiles vltimum caelum. Ita dua spharaesunt ne 'stu. . .

uid est stella

Est densior pari sivi Orbis, lucida θglabos existens, orbi βο certo in loco vix , a quo etiam statuor certis ιCibiu circulariter circumfertur.

Quotus,tiees sunt stellae

Duplices xa vel inerrantes, ct Planeta situ erraticastellae.

Stella octaui Orbis,hoc est, omnes praeter Z.Plane

tas. Quare se dicuntur

Non quodfixaseu mobilessint, mouentur enim

ad mornm stasphara sed quod νni ct eidem orbi af

fixa, eo emperpetuUtvi interscct eadem intest. tia custodiunt.

Quot sunt fixae stella Sunt innumerabiles. Veteres tamen ex his notarunt Io 22. notabiles, eas, in S. imagines congesserunt, Jstellas is ipsas distinxerunt in sex inagnitu. dines, quarum maxima fiunt primae magnitudinis: quae paulo minores, βιunda, ctc.minima verὸβxte. Η. adiuntur aliquot ob curae ct nebulosa.

Imagines vel Asterisimi in plaga Boreali

et . Ursa minor siue Cynostra,ibi est Stella Polaris. a. Vrsa maior istu Elice, inoua est

78쪽

Plaustrum. Draco. 4. Cepheus. c. BOO-tes, Vel Arctophilax, intra cuius crura est Arcturus. 6. Corona Ariadnes,in qua est lucens gemma, stes la Gnosia. I. Eν γοναM, quem Vzplurimum Herculem cum claua , & eXuuiis Leonis Vocant. 8. Lyra,vel Vultur cadens. s. olor, seu Auis, aut Gallina, Vel miluus. eto. Cassiopea. tr. PerseuS,cum capite medusiae . a 2. Heniochus vel Auriga, cum Capella & Hordis. 13. Ophiuchus, Serpentari-uS. 14. Serpens ephiuchi. r . Sagitta. ι 6. Aquila, vel Vultur volans, iuxta quem Antinous. 17. Delphinus. et 8. Sectio equi, Equua

minor. i Q. Equus maior,Vel alatus, Pegasus. ao. Andromeda. ai. Triangulum.

Imagines vel Asterisimi in Todiaco.

r. Aries. 2. Taurus, in quo Hyades, Vergiliae vel Pleiades. 3. Gemini. Castor MPollux, ubi etiam sunt τροπω, & Προπους. q. Cancer, in quo duo Aselli, de Praesepe. s. Leo in quo est stella regia,BαMλισκω, Regulus,dicta: Et iuxta eum est coma Berenico , IIAOGιμ . s. Virgo habens in manu Spicam. 7. Libra,Chelae. S. Scorpius. 9. Sanitrarius. in quo etiam Terebellum. 1 o. CAPricornus. ai. Aquarius, habenS altera manu pannum, altera estundens ex urna Undam. 32. Pisces

duo,lino colligati.

Imagines vel A sterismi in plaga Austrili.

2. Cetus. I. Orion, Sydus valde illustre. Fluvius, Eridanus. q. Lepus. I. Canis

C i maior,

79쪽

iarator, i cultis Ore stella inter fixas nobis conis spicuas maXima, Sirius diesca. o. Canis mi Dor, Procyon. F. Argo, Nauis, in cuius re moesi Canopus stella splendidis sima, ea propter magnitudincm & radiorum multitudi-Dem,& etiam incendium, stella Comota dici tur. 8. Hydra. s. Craser. ro. COTHUS. et r. Ceni auru S. et a. Bestia, Fera, et Lupus.13. Ara vel Tlauribulum. 14. Corona australis. 11. Piscis austrinus.

stellarum magnitudines & numerus.. nrimae ' ets

rea.

Nebulosae F

Septem illa, qua inter fixas non numerantur, P delicet, Stella Saturni, Iouis, Martis, Soly, Veneris, Mercuri3 9 Liιnae. Hae regulaesi stis motibus 9 Orbibus progrediun Ir.

Quare errantes dicuntur3

Πλιινοῦτα, id est, errat Vastella, non qu pd incertis motibus vagantes in caelo oberrent: Nam leges mo

tuum ceris stricte obseruant: sed quia magna motus

varie

80쪽

varietate incedentes nunc tardi, nunc veloces fiunt: iam progrediuntur, regrediuntur aut omninosub - unt: aliquando in austro, aliquando in borea versantur: quandos minori, quandogmaiora corporis mole ct luminis copia fulgent:item quia nec adfin- sicem, nec adstellas xvi eandem distantiam reti

nent. Characteres planetarum quibus notan . tur sunt hi

B Saturnus. η Iupiter. PMars. S SoI. 2 Venus. U Mercurius. I Luna.

omodo Astronomia partes harum sphararum considerationes inter se dis ii buuntur

Phaenomena omnia , qtM ratione primi mobilis oboriuntur, priori parti Ashonomia, qua Spherica dicitur,cedunt exploranda. Sed reliquarumsibaerarum omnium, velut secundorum mobilium phana mena ad alteram partem, Theoricam,pertinent.

An non etiam doctrina Sphaerica circa steIlarum, Solis, Lii-NT,&c. Obseruati ires occupatair:sicut de doctiina Theotica circulos primi mobilis, Quin diacum aequinoctiale in dc alia,obseruat

Ita. Sed diuersa ratione. Sphaerica enim doctrina in Sole, Luna, ct quacuns ex fecundis mobilibus mutuatur, tantum ea phaenomena considerat, qua motus vlthni caeli seu quotidianus eis infert. Vnde etsi distinctis orbibus ferantur, omnia tamen eorum