장음표시 사용
121쪽
meo ct uxore eius nascitur, idest, nepos meus, ct neptis in mea f) sunt potesate : ct pronepos, ct proneptis. O deinceps cg caeteri. a T Atreifamiliarum sunt, cte. Paterfamilias appellatur,1 qui in domo dominium habet, recteque hoc nomine appellatur, quamvis filium non habeat. Non enim solam
perlonam ejus, sed de Ius demotistramus. Deinde & pupillum patrem familias appellamus. Et clim paterfamilias moritur: quotquot capita ei subjecta fuerunt, singulas familias incipiunt habere. ziuguli enim patrumfamiliarum nomen subeunt. Idemque eVenit in eo, qui emancipatus est: nam &. hic sui juris effectus, propriam familiam habet . l. Pronunciatis I9 s. s. Pater autem familias a. de Vere. Orer.AIb Simili modo matres familiarum. Hoc est, matresfamiliarum sunt, quae sunt suae potestatis , sive puberes, sive
impuberes.c Et uxore mea . Qui ergo nascitur ex injusto concubitu:
in mea potestate non est . s. Si adversus ea, Instit. de N itiis. d In meapotestate es . Dummodo tamen ego non sim in potestate alterius. Si enim ego sim alieno juri subjectus, qui ex me α uxore mea nascitur, in mea potestate non erit, sed in potestate ejus, cujus juri ego quoque subjectus sum . Nam in sua potestate alium habere non potest, qui non est suae potestatis, L Sic eveniet et Ist. adleg. Jut de adult. e Item qui exsilio meo, Oc. Qui vero ex filia mea nascitur, in potestate mea non est, sed in potestate patris ejus. s. ult. Instit. de patria potest. f In mea sunt potesate . Ratio perspicua est : Quia in mea familia nascuntur, quippe cum tilius nondum famiatiam habeat.Deinde quoniam nemo potest alium in sua potestate habere, qui ipse non est suae potestatis, ut supra diximus . At filiusfamilias eorum pater in mea potestate est. g Et deinceps caeteri. Ex filio meo descendentes. Lex
122쪽
, Lex V. Idem lib.3 6. ad edictum.
Nepotes μ) exsilio , mortuo avo , recideresolent in filii p te rem, hoc est, patrisfui. Simili modo ct pronepotes, Odeinceps, vel inflii potesatem , 7 oivit, O infamilia comast: vel in eius parentis, qui μορε res in potestate est . Et hoc non tantum. . - c naturalibus , verum quoque in
adoptivis iuris es. a NT Epotes ex filio. Nepotes ex filio, si moriente avo IN pater eorum vivit,& in potestate patris sui est post
obitum avi in potestate patris sui fiunt. Si vero is, quo tem ore avus moritur, aut jam mortuus est, aut exiit de pote-ate patris: tunc ii, quia in potestatem ejus cadere non possunt, sui juris fiunt. prine. tit. Instit. βuibus mor iusposifol. Si tamen filius per dignitatem exivisset de potestate patris : recidunt nepotes post mortem avi in potestatem p
tris sui. Novella 8 I. CaP. a.
b Et in familia mansit. Et nunquam exiit de potestate patris sui. l. Si paterfluum 4 I .j. de adopt.c In naturalibus. Et legitimis simul. d In adoptivis. Nam filiosfamilias non solum natura, verum Sc adoptiones faciunt, LI. F. de a pl. Si quis ergo nepotem, quasi ex filio natum, quem in potestate habet, consentiente filio adoptaverit: post mortem avi quasi in patris sui potestatem recidit, L Si quis nepotem I O .F. de adop.
Lex VI. Idem lib. 9. ad Sabinum.
Filium a eum desinimus , qui ex viro, ct uxore eius nasciatur. Sed si gamus abfuisse maritum cverbi gratia ) per decennium : reversum anniculum invenisse in domo sua: placet nobis Julianisententia, bune b) non esse mariti lium. Non tamen ferendum Julianus ait eum, qui cum uxore sua assidue moratus, nolit Alium agmscere, quasi nonsuum. Sed mihi
123쪽
mibi videtur quod ct Scaesola probat) ' constet maritum
aliquandiu cum uxore non concubuisse, infirmitate interv
' niente, vel alia causa : velutisi ea valetudine pater miliai fuit, ut generare non posset: hunc qui in domo natus es, liceς vicini cientibus Ilium non esse. a Ilium elai nimus , cte. Praesumptio haec verius ,
v qua in probatio est Cotimi cam famen ea tantum
admittitur probatio, quae sit concludens, ut in casibus hac lege expressis. b Hunc non esse mariti filium. Quis enim dubitet, an
puer anniculus possit esse filius eius mariti, qui decem a nis abfuit 3 Nihilominlis opponunt DD. per teXr. in I. I. F. Idem Julianus . de liber. agno . Quae tamen lex non obstat, si ejus contextus recte legatur, ut notavit Laeli us Taurelius, quem secutus est Ant. Aug. lib. I . endat. cap. 9. Sic igitur in ea legendum est: Caeterlina esse satis injuriosum ait, si quis longo tempore abfuerit, & reversus, uXorem PG-gnantem invenerit, dc idcirco rejecerit: Si quid ex his, quae Senatus Consulto continentur, omiserit: suum haeredem ei nasci.
Lex VII. Idem lib. 23. ad Sabinum .
si qua sa) poena pater fuerit affectus, ut vel eloitatem b amittat, vel servus sc) poenae efficiatur: Ane dubio nepos filii loco succedit. a CV qua poena, O c. Nepos succedit loco filii, qui vel ciavitatem amisit, vel servus poenae factus fuit. h. d. b Civitatem amittat. Is,qui ob aliquod maleficium in ii sulam deportatur, civitatem amittit. s. Cum autem, Insit
βuib. mod. juspotiol. Plura maleficia, ob quae in Insulam quis deportatur , videre potes in tit. Insit. de Pub. Jud. s. Item lex Cornelia defa s, cum As.seqq.e Velfervus paenae essiciatur. Servi poenae efficiuntur, qui in
124쪽
in metallum damnantur, de qui bestiis subjiciuntur. g. Pas servus , Ins' aib. moae Juspol. I. Et poenae servi dicum eur, quia nullius planE nisi supplicii servi sunt, L auidam funx r7. F. de poenis l. 3. F. de iis, qua pro nonscript. bab. Sed Iure novissimo nemo Ingenuus ex supplicio fit servus. A.
de nupt. cap. a. s. aeuod autem.
Lex VIII. Idem lib. 16. ad Sabinum . Patre sa) furioso, liberi nihilominus in patrisfui b) potes a
te sunt . Idem ct in omnibus es rentibus, qui habent liberos in potestate, nam cum Juspotestatis moribus sc) μυ- . ceptum , nec pos P de nere quis habere in potestate, nisi exi rint liberi, quibus casibus d) solent : nequaquam ubitam dum es , remanere eos inpotisate. Quare nonsolum eos liaberos in potestate habebit, quos ante furorem genuit: verumo se qui ante furorem concepti, in furore editi sunt. Sed
se in furore agente eo, uxor concipiat: videndum, an inpotestate ejus nascatu Eus, nam furiosus licet uxorem ducere se nonpossit, retinere tamen matrimonium potes, quod eum itase habeat , in potestate istium habebit. Proinde si furiosast uxor, ex ea ante conceptus, in potestate nascetur ,sed ct infurore ejus conceptus ab eo, qui nonfurebat, sine dubio inpotestate nascitur: quia retinetur matrimonium. Sed cts ambo in furore agant ct uxor ct maritus, ct tunc concipiat: partus inpotestate patris nascetur ,:quas volu tatis reliquiis infuriosis manentibus, nam cum con sat matrimonium altero furente, cons et se utroque. Adeo autem
retinet Jus potestatis pater furiosis, ut O aequiratur illi commodum ejus , quod Ilus f) aequi it . a FAtrefurioso. Furor est mentis ad omnia caecitas. Cic. I Tuscul. Guaes. lib. 3.b In D:rissui potesatesunt. Sine patris tamen interventu possunt matrimonium contrahere, princi Tit. Insit. de A uptiis. Et tam dos, quam propter nuptias donatio aestimatione Magistratus, vel Episcopi Civitatis statuenda est, pr. lente curatore iitriosi, praesentibus his, qui ex furiosi
125쪽
genere nobiliores sunt, L Sifuriosas. Cod. denu . I. Tam dementis a 3. Coae de Episcop. auaec Mori sui sit receptum. Vide not. p. adi. 3. h. t. d Euibus e bus solent. Inter quos casus non est furor, ut constat ex toto Tit. Insit. auibus mori Jus potool. e Licet uxorem ducere non possit, cte. l. Oratione I 6. in e . de ritu nuptiarum. f βuod fluus aequi it. Ipso iure. Si esset opus aliquo facto, ut in haereditatis aditione , aliud esset. l. Cum haressa.). de acquir. vel omiti. hared.
Lex IX. Ρomponius lib. 16. ad Quintum Mutium.
Filiusfamilias sa in publicis causis loco patrisfamilias habe-- tu : veluti, ut AIagi ratum gerat, ut tutor b) detur. Ilius milias, cte. In publicis causis parentum Iura L interquiescunt. Gellius lib. 2. cap. 2.b Ut ur detur. Ex hac lege apparet, quod Tutela publicum munus dicitur, quod etiam confirmatur eX princ. tit. Instit. de excus tui. vel cur. 9 ex L non tantum II. 9. eos A. eod. Nihilominus vere Tutela est munus privatum. Est enim Tutela de re privata,& familiari pupillorum, & d mo eorundem concluditur. Non inficior eam e sIe pro utilitate publica, quod publice omnium intersit pupillos tueri , ac defendere , l. a. s. Divus, s . uipet. tui. Sed principaliter privatum munus est, per consequentias publicum . Vide Cujac. ad i. 6..colum. A. de excusat. Et nota Curati nem codem modo publicum munus dici. Aliter tamen hanc rem explicat Ant. Fab. in Jurisprud. Papin. Scientia ad Tir. a . de Excusat. Tutor. princ. I.
eae X. Ulpianus lib. 4. ad legem Iuliam & Papiam.
Si Judex sa) nutriri, vel ali oportere b pronunciaverit: dicendum es de veritate c) quaerendum insius sit, an non :
126쪽
Io Tneque enim alimentorum cassa veritati facit praejudiarium.
a I Judex, cte. l. Si quis ἀ liberis s. F. Meminisse , Τ.
o de liber. agnosc.b Pronunciaverit. Summatim. In causa enim alimem torum proceditur summarie. d. l. s. F. Si vel parens. C Dicendum es de veritate quaerendum iussit an non.Nec
enim hoc pronunciatum fuit, filium esse, sed ali debere. dict. I. Meminisse. Pronunciatio de jure filii exigit plenissimam causae cognitionem, quam non exigit pronunciatio de alimentis, ut jam supra dictum est.
Lex XI. Modestinus lib. 1. Pandectarum.
Inviti situ a) naturales , vel emancipati non rediguntur in patriam potesatem. a V Nuiti fili naturales , cte. Filii naturales hoc loco Asunt, qui in servitute quaesiti sunt, ut in plerisque aliis Pandectarum locis , & ii etiam in potestate redigi diacuntur proprie, licet in ea nunc primum esse coeperint, nec fuerint unquam antea . Luit. J. de advi. Cujac. Obse vat. lib. Io. cap. 23. Ratio autem quare filii naturales, vel emancipati non rediguntur inviti in patriam potestatem, est quia Ius sui haeredis non solum honor, sed etiam onus est: ideoque requirit consensum omnium quorum interest.
F. Sed quis, Insit. de adopt. ex Fab.
127쪽
'L 1 B E R 'PRIMUS. De Adoptionibus. a s Emancipationibus ἰaliis modis, quibus potesas simitur. h TITULUS SEPTIMUS.
Lex Prima. Modestinus lib. 2. Regularum.
Filios milias b non solum natura, verum c) adopti nes faciunt. βuod adoptionis nomen es quidem generale, in duas autem species dividitur: quarum altera adoptio d smiliter dicitur: altera adrogatio. Ad tantur Alii famia has e adrogantur, qui sui juris funt. a Adoptionibus. Adoptio naturae similitudo est, ut . aliquis filium habere possit, quem non generavit. Gajus lib. s. Insit. Tit. S. h Filios milias nonsolum natura , Oc. Princ. Tit. Insit. de Ado .c Vertim ct adoptiones faciunt. Hodie tamen hoc procedit cum distinctione, de qua in A. Sed hodie, Insit. de ado
d Adoptio similiter dicitur. Retento scilicEt nomine generis , ut in cognatione quatenus Opponitur agnationi.
Lex II. Gajus lib. I. Institutionum.
Generalis sa) enim adoptio, duobus modis sit, aut b Principis authoritate, aut Magi ratus scin Imperio. Principis μμ boritate adoptamus d) eos , qui sui e) jurii sunt.
128쪽
quaespecies adoptionis dieitur adrogatior quia O ij, qui adoptat rogatur, idest, interrogatur gin , an velit eum, quem adoptaturus sit, i ta bifilium esse: O is , qui
adoptatur, rogam , an id eri patiatur. Imperio Magia fratus adoptamus eos, qui inpotesare parentis sunt: sive primum gradum liberorum obtineant, qualis es lius, silia: e inferiorem, qualis es nepos , neptis , prouepos , pro neptis. a Eneralis enim adoptio,cte. Adoptio in generesumpta I dividitur in adoptionem in specie,& arrogationem. Haec fit Principis authoritate, illa vero Magistratus Imperio , ut sequitur hic in teXtu.; h Aut Principis auctoritate . olim arrogatio per populi rogationem fiebat. Gellius lib. s. cap. Iv. Gaius Eb: a. Insii. Tis, 3. Post consessum vero Imperium a Populo Principi, arrogationes ex rescripto Principali fieri coeperunt, L A rogationes G. Cod de adopt. C Aut magistratus Imperis ι . Praetoris, Praesidis Provi ciae, Proconsulis. g. In plurimis , tibi Theoph. Ins. de adopt. Imperium autem hic sui alias in Iure taph) publicam illam Vina, potestatem, & authoritatem, quae est apud Magistratum, significat. Cor. hic.d Adoptamus eos. Easue . g. Adoptio, Insit. de Adopt. Nam& foeminae ex rescripto Principis adrogari possunt ., t. Nam foeminae et t. J. de adopt. Per Populum Romanum foeminae quidem non adrogabantur, Ulp. infrag. Tit. 8. F. Per Praetorem . Causa illa erat, quia nulla cum foeminis comitiorum communio erat. Geu. lib. s. cap. I9.
. e uui sui iurissunt. Qui sui juris sunt, per arrogationem potestati adrogatoris subjiciuntur. s. Illud proprium es, Im
s Dicitur arrogatio: quia O is , . c.iGaius Insit. lib. I. it. s. Vel quia olim per populi rogationem febat. Gellius
g Ides, interrogamr, cte. Non tamen haec interrogatio,
129쪽
tio , quae moetvenit in adrogatisne, stipulatiγ est. Cuiae.
Ad F. Illud utriusque. . II dare' ue adoptionis remmune est , quod si , qui a
gessierare in ipsum y quales sunt sipadones d), a piare c) possunt: castratim d)ιatitem non e possunt. aio vigenerare nonpossunt. Planius sie dictum fuisseti a Qui prooter vitium quoddam, quod tamen fana- l ii ubile erit, generare non possunt.b Spadones. Hoc loco spadones sunt, qui propter vi- tituri aliquod aut frigiditarem membrorum genitalium, liberis operam dare non possunt, sed eo sublato, liberos suscipere possitnt. Theoph. ad s. Sed ct illud, Insit de adopt. Spado igitur ille, de quo in nostro s. adrogando, suum lia redem sibi adsciscere potest: nec ei corporale vitium impedimento est, L. adrogato o. s. Du.st . h. t. cairi tare possunt . Quoniam sperare possitnt Qre, ut vitio, quo tenentur, cessante, liberos possint procreare. J Castrati. Castrati sunt,'quibus execta 1iant membra virilia. Theoph. ubi supra. e Non pu unt. Quia sperare non possitiit, ut liberis unquam detit operam ct i. ita i ii . Ad M. Hoc vero.
Hoc υcro proprium V eius sa) adoptionis, qua per Principem sit, quod is , qui liberos in potesate habet, si se adrogam dum dederit: novsolum ' b) sese pol sati adrogatoris Dbjiciatur, sed etiam sc) tiberi ejus in ejusdem stant potesa
a Jus adoptionis, quae per Principem sit. Hoc est adrogas tionis. Adrogatio enim per rescriptum Principis fit.b Non
130쪽
b Noslum ipse. omnia etiam, quae ejus fuerunt, α adquiri possunt, tacito jure ad eum transeunt, qui adrogavit, l. Si paterfamilias is . F. h. t. Et haec adrogatori antea quidem pleno Jure adquirebantur et nunc autem quoad usum ctum tantum adquiruntur eidem. s. r. Insit. de amquis per ParrM.c Sed etiam liberi ejus , c. Adrogato patrefamilias, liberi, qui in ejus erant pore state, nepotes opud adrogat rem essiciuntur: simulque cum suo patre in ejus recidunt potestate. Ladrogato o.inprimἄb.I.Sic enim Divus Augi, sus non antea Tiberium adoptavit, quam is Germanicum adoptasset: ut protinus adoptione facta, inciperet Germanicus Augusti nepos esse . s. Illud proprium, Insit de Adop.
Lex IIL Ρaulus lib. 4. ad Sabinum PSi Consul, vel Praeses, Alius milias sis, pse eum a) apud
semet sum, vel emancipari , vel in adopticinem dari consat ba Dosse eum aD semeti um , Oc. Substantia enim ad I ptionis, & emancipationis pendet eae voluntate ad plantis & ejus qui adoptatur , emancipantis & ejus qui emancipatur. Praesentia Magistretus requiritur dumtaxae ad solemnitatem . In iis vero, quae statuuntur interlitigantes, Iudex idoneus non est Magistratus sibi.
Lex IV. Modestinus lib. a. Regularum.
Magi ratum sa) , apud quem legis actio es, mancipare inlio uos, ct in adoptione dare apud ί b) se pine, Nerarii
MI A atom, apud quem legis actio es. Hoc est, apud
quem actus legitimi expediri possunt. Is est v. g. Consul, vel Praeses. l. s. h. t. Igitur legis actio legitimos actus significat, de quibus vide in L Actus legitimi 7 7. de reg.