장음표시 사용
41쪽
pacto sibi minime renitimur. DEN. MIent hisquy obiecissi
modo:ita respondere.Nostrae inqua tempestatis aegros,ex malo praeeunte victu. ccis abundarciidcirco necesse esse a principio morbi materiam imminuere:ita enim memini scripsisse Hip/pocratem. ATH. iterer prosecto huc vobis adeo pernitiosum errorem aperiremeet; id mihi difficile foret,ni maius ocium erapolaretaverum propediem vobis satis fiet spero . si quae modo
Parturimus,pariamus quando..Ne tamen omnino Du nam
clarantem,quae quidem di paulo ante in medium adducta sunt. Pauperes inquit u diuites ceriss faciliusqnsanitati restituimus. Inter certerra autem quas affert caulas,ea est quod ex quo diustes desidem vitam degunt:plurimisui &his quidem admodum
nutrientibus utuntur cibis,plurimum itaq; sanguinis abunda re necesse est.Quare venae sectionis egentes maxime:eam tamen admodum formidant.Fateamur igitur & nos si libet,huius te. pestatis homines plurimo uti cibovium ex eo pharmaca exhi here oportet,ad succos minuedos minime gerium.Nam venae sectio est,quae multitudinem minuat,&siqua sunt que ex acci. denti euacum Inedia.s balneum,frictio alip eiusmodi. Haecitassi cum ratio suadeat,insuper & maiorum authoritas, nobis quoq; experientia comprobauit.Vbi facta ab initio sanguinis imminutione coserrime reliquum natura concoxit:Sed nec os Mij sui oblitaesaepius di segregauit:a expulit. Sin minus modico prudentissime manum porrigente iuuata natura, leuissi/mo auxilio coctum deiecit humorem. sed iam tempus est ut re ccxptuicanamus:nimis enimin longil nostra haec tenditur ora/rio .sed nec pro meritis licet, singulorum modo meminisse. Ne F ego h tetigissem,ni satis scirem:plura multo capere ve/strum ingenium Q esto dictis explicarim. Hoc tamen Vnum teti, hi lcilicet de coctione:& co/
42쪽
hatutam idiorari. verum nec quibus auxiliis,iuuari debeatem
coquens calor. Dico autem auxilia,non quo medicus coctione
Per se iuuet,ais humorem concoquat,ut stultissimi medicora arbitrantur:sed quo naturς placidiorem 6c minus rebellem ac difficilem,succum concoquendum reddat. Hoc opus Galenus oxymelitide exequebatur,aut solo,aut radice herbaue quapiam incocta. Nostri vero medici quominus laboris,plus vero lucri suis ministris accederet a quibus etia*pe prouentus portiunculam clam accipiebat perennes quasdam inuenere potiones: quas syrupos vocat.De quibus si disserere velim: qua methodo compositi sint,aut ex qua materia, vix mihi dies tot' sufficereti Ne . n. pius satis scrut num per eos ventris solutione quaerat an sua nominata digestioncitanta est solutiuol pharmacorum eteris confusio. Porror ut falsitatem hanc aureo operirentuenmielmaddidere magnifica nomina.qualia sunt de pomis strupus aduersus melancholicu humore Achilles.quin & a regulis sibusta copositos,comenti sunt,quo plus ipsis authoritatis a Cederet,quasi potestate regia,aut armis,no aut recta rone,desere
sanda esset copositio. Huc subinde Diarodon, hsic ex epithymo Bppellant, . siqua fieri posset,ut mistura illa dissolveres t profracto ne minimas quide reliquias inuenires eoru,a quibus nomeriaturam accaeperui. Quid ita* stultius il arbitrari succi malorum dragmulam,atram bilem edomare,quas scilicet vel intostras quo comedere fas est unicuiu hoc tamen sibi persuadet,
ac belle in huiuscemodi sibi placent.quid demsi dicam de aquisextillatione productis. An turpius quippiam nobis unq omni
erum attulit mare:aut monstrisera africa. LAN. Saepius remi nc admiratus sum:nec poteram ullo pacto acquiescere huiendeo aperto errori.vt facile credere:quod adeo igne elaboratum est:amplius suae matricis herbae'seruare vires. Mitto ego simpliscia quoam:quae natura adeo sortibus donauit misturis:&tanto nexu coalentibus,ri vix igne dissolui queant, qualis rosa est quam &Theophrastus admiratur,sed nec propter hanc uniuerum huiusmodi parandi arte,utendum centuerim. ATH. Quin nec Rosa quoqKomnino suam seruat naturam,etiam ipsisemet testibus:succus namq; ipsius aluum siuit , ubi mire exstilla tur aqua apprime copescit id igitur de caeteris dices:quae ia
43쪽
I v E M E D I C V s in conspirentine P enim diu poterunt veritati obsistere. Am. dis eam ego quod sentio.Primum ex his qui vulgo medici vocamtur,triplicem si diligentius aduertas reperies differentiam.Alii nam P adeo hebeti ingenio sunt:at omni ex parte rudirut nullo pacto veritatem & si apertissimam prospicere valeant. Alii
iterum veritatem quidem optime norunneam tamen fateri sibi haud utile esse putant.Primum . magno sibi dedecori fuerit in tanta ignorantia consenuisse. Deinde q=.omnes ilico ludibrio habeanturivi qui senes admodum,nuper u in tanto pretio habitirperinde ac pueri prima artis rudimenta addiscete&Beant. Porro hos quiduis potius pari certum est:q semel aperte munus dareat* eorum videri disciplinam capescere quos modo lactentenac nullius prciij medicos appellabant. LAN. Quid igitur iacient aut quo nam modo famam suam posthae tuebatur ATH.Quod di facere tunc primum coepererquum ad eo/rum aures,res haec peruenit. Ad conuitia inquam & male dicerutiam se conuertent,experientiam,aetatem, nola ostentabun ciues perterrefaciencia 3 eiusmodi in dies molientur multa,
quae tu optimecalles ta incivi qui pluries 'pro nostris parti
bus acetrime. conflixeris. Accedo demum ad tertiam medico/rum differentiam: rum. squi non modo partes sectantur no/stra,verum & plurimo nobis adiumenta fuere. Inter quos pri/mus & maxima.nobis familiaritate iunctus 'Guido Antigo
lus est:iuuenis quidem qui optime curtianam illam disciplina oleat qui r nobis de suo ingenio plurima polliceatur. Adsunt
di ali, Galenice se fici studiosi quos inter Andreas paschalius inprimis merito numerandus est.quin & alia quoq;: verum precoetororum multitudine pauci hiq; omnes aetate iuniores. Per hos inquam optime sperandum est,res nostras auctum iri.
Quod siqui ex alijs demum vavate victi in castra nostra tran/ssugς peruenerint:lubentes quidem suscipimus r dummodo nofurtim quidem ut supra diximus:verum aperte Galeni secte nomen profiteantur.Ita enim academiam nostram appellasse libet.quod si quis nos minus dignos iudicet quam ut instaura/toruue nomen mereamur,at ipsius sect* innovandς authores. Hunc velim omni a Ru deposito considerasset quo pacto vides: Galenus inquit nos primi pericula subiuimus, tum quae
44쪽
ra iam dissuera atte oriril poterat,tum item que notus affatine
maledicorum numerus afferstat. Diu.n. 'ndi I destituti, de aluersus barbariem insuper di barbarorum sectatores:demum de contra ignauum vulgus certauimnsrvicit tandem veritas . vi
ctoriam modo prosequimur. Quod si primum nostro huic la hori I llustrissimi ac scolicissi. principis nostri gratia nodesiimecnon di doctrum hominum in quo ordine sacile primus locu urbis nostrcvobis debet,una cum Laurentio strora ac fratre ei Philippo Petro* filiosed & Petrovictorio.Bartholo meo caua sanio ccterisque quam plurimis: Cum in alijs omnibus,tum in hoc doctrinarum genere apprime eruditis viris:non dubito uin nobis res omnes ex sententia succedant. Sitq; hoc de nori&urbis totius Immodi ethruric perpetuum gloris monumentum, et ierim inficias,futuros posthac plerosq;: qui de doctrinς ubertate: di dicendi facilitate,nos longe superet,quindi in artis operibus plurima Inueniant,rem P publicam augetant:hoc inqua speramus at optamus,siqua tamen debentur
his qui rem ab initio orsi sut,hoc totum Academic nostrC condonari petimus, Et si. n.& alij quidam Galenicam doctrinam nostra clate suscitarintratu aduersias barbaros acerrime dimi/carint. Inter quos Curtius statis nostrς decus primum locum tener. Nos tamen primi quod nouerimus Galenicas verita/res Opere quot monstrauImus, atq; ipsius .uniuersam methoduexactissime exequuta sum'.LAN. Iusta petis,ego vero quod hactenus seci ubis gentiu vestri famam tuebor: ac pro viribus extollam: sic.n.& rei grauitas,& animi vestri magnitudo expo/scit. Din. Ego vero quid dicam qui vobis quondam aduersarius extiti LAn.hoc solo culpam omnem diluesssi te victum fateberis. BEN.Quin de in partesvestras lubens secedo:gaudeoq; me in extrema senecta:nouum fieri militem. ATH. valete igi/tur viri optimi:ac rem literariam ut facitis fouere. DEN.vos Oiterum pergite:Neque.n.deorum hominum* opera vobis deerit Vale. o vero domum me recipio Landine. LAN. at ego ad has visendas plantas , priusq emarcescant reuertor itarum Vale.
45쪽
.pETRI PRANCISCI PAVLI seMEDICI GALE NICI ADVER SVS AVI CENNAM DE UB NAE SECTIONE TRACTATUS.
46쪽
PETRUS FRANCISCVS PAV LUS EX GALE NICA SECTA MEDICUS FLORENT IN
MEDICAE ARTIS STU DIOSIS SALUTEM. Cogit uimus ia diu iri medicinete studiosi
veterem Veramin medendi methodum. Pro viribus e tenebris eruere,quam quide omnium disciplinam nobis authores graeculam antea optime excolueran barbari mero posthaec dehonestarant, atq; corrupeiant. Necesse ita habuimus eos qui F veris authorib' nobis successerant,demoliri,at. eos minime sectados duces: aut obseruados ostendere. caeterv inter reliquos maxie Avicena: utpote cui primas partes nostri medici tribuere soleat. inru vero plurima nobis occurrere aduersus eu diceda inime visu e singula eius opera psequi:na quid hoc laboris mihi suscaeperimo Verii unicu devenae seditione caput: in mente venit mihisponere:quonia a nouis his medicis: vel maxie laudari soleat Avicena, . in eopcipue Galeni mente scilicissime assequutus sit,cytu ita longe haberent mostrare enitar moqua rem si comode assequutus suero:no minimumomenti veritati adiecistia videbor,sin min'aliis
postmodu 3c doctioribns c ubi ita sorte coligit
nos coepist ea perficere atq; explere, negocium erit Valete,
47쪽
PETRI FRANCISCI P AULI MEDICI GALE NICI DE VENE
Rimum ita F circa ipsius definitionem insisten. dum est: quam huiuscemodi verbis explicat Phlebotomia inquit in euacuamo vninerra
lis, quae multitudinem humorum euacuat.
Quid deinde per multitudinem intelligat:eυ pones subdit. Multitudo vero est augmentum M , humorum . super aequalitatem ipsorum in V nis . Porro haec prima sui facie haud temere dictavidens,quum enim de superabundent quandovi humores ex squo chanc Ple ctoram dictat interdu,& alter eorum exsuperet hanc caeOcby miam appellant illi quidem venae sectionem oportune adhiberi dixit Galenus:quam &absoluto vocabulo vacuationem,prima aphorismorum dixit,huic vero purgationem, verum quae subinde addimno bene dictis conueniunt.si enim phlebotomia multitudine vacuat,atet ea est exacta phlebotomic notiO.quo modo deinde vitiosos quoq; succos peream vacuari dicis huiusmodi enim verboru sententia est altera.Lex causa fieri venae sectionem: vel quia humores multi sunt: vel quia vit iosi. Non erit itaq; phlebotomia multitudini vpria vacuatio,qrene F ea qua posuisti satis sufficies definitio fuerit:viqnae minus Pspe
Frei natura deciaret.Est igis iuxta Galeni sententia, minueta sanguinis multitudo,per venae sectione,no in inde inferendum
est veluti tu facis venae sectione spriatone multitudine solam
respicere potest enim di vitiosumsanguinem vacuarciqualis Inputrida febre:qualis in melacholico morbo,colligi solet.Super est,ut ad ipsius documenta propius,accedamus,m qua re,ali quatisper sciscitari veli eos qui Avicenna Galeni geniu,asse runt:qui ve arabes auctores graecis coferre volui:quo na pactingractatu huc illi cotuleris,que Galenus de venae sectione inscii Psit,tanta enim puto ibi reperies differetia: vinunqua alias vel
.doctrina:velordinavel facilitatem: hoc aut resis a tri
48쪽
admitatutus. Attamen d buit Avicena ut qui se Galaniicitio
pretem professus est dicta ipsius tum enucleare: tum optima quadam serie digerere,demst 6ς plurima addere:queadmodu δe Galenus post Hippocratem secit. hic vero tantu abest ut quic5 prosecerit quin potius Oig turbat:omnia peruertiti nullum sibi Gonit dicendi scopum,verum ex abrupto modo hoc:modo attingit:adeo frigide:adeo leuiter: ut reticuisse sit satius. quanto melius Galenus quem te sectari par erat e proponane
inquit qui corporis affectus vacuationis egeant:deinde quina ,
eius quae per sanguinis detractione ficidemum quinam innoxie hanc serre possint,insuper di quibus animaduersis vacuationis modum probe comjcias:dehinc δι quibus venis ea fieri debeat, . 6c si qua reliquasun quae sibi diliges medicus:atq; huius auxili, pertracitator perscrutari debet. Omnia proponit at exequit. Veru ea quae Avicenna tradit,secus se habere res ipsa monstrabit:si paulo diligentius ea quae sequuntur,attendaS.C Coeperat Avicenna arietus be *mplomata enumerare in quibus venae sectio conuenit. alias quidem priussi malum accidatralias quum ipsum iam adest:quibus inquit percussio a Ddit aut casus minuunturiquandoq; timendo,ne eis accidat apostem a. verum quidem est be a Galeno dictum etiam in puro cor Pore propter tractionis vim:quae ex dolore est venae sectionem adhibendam esse:quum quis grauiter ictus est. Si ital ex graui ictu semper inflammatio consequitur,semper per venae secti nem ipsam prohibere expedit,nescio igitur cur tu quando F id
rier alseras,nobis* doctrinam adeo mutatam:atili incertam re
linquas:nihil enim est aliud hoc modo loqui,q regula nobis indistincta relinquere:& nihil docere.Quod si tu ea ratione quandoq; venam secari debere dicasmon autem semper, quoniamicilicet non semper grauis ictus est,ex quo inflammationem re meamus:oportuit equidem hoc declara ac mente tuam aporuisse:quando nam hoc fieri debeat,quando secus. UQuae vero in facta iam inflamatione suadet,difficile est mentem ipsius coniicere,neui enim video quid nam his vel bis si voluerit qui inquit habet apostemam inuendus est,quoniam tametur ne anil maturet,aperiatiquis non fuerit ibi multitudo. Primu.n.scire velim qs na Vma rumpi viderit apossima,ante I
Purulentu fiat,sive P apostema abscessium ipsum intelligat, seu
49쪽
C T A τ V s a v et ut latet uniuersala tumore oem innaturale,presertim si in ipsius D corpore multitudo non adstr. verum haec certo sunt verba quae N priori canoni annectanda erant,dum dicebas, his 'sanguinem D mitti debererqui grauiter icti fuerint.si enim his verbis addas D quae mo dixti .sid fieri debere,quis no indiguerit se no fuerit in corpore eius multitudo sanguinis: iam coplete Galeni sentetia excipies.Quare verba hinc inde ex Galeno collecta qui male ne ctit.sigmi est ea colligere ac exscribere:q minime itellectu capita
C Voluit postmodsi Auicena factara seu imminensi inritudi/num rone habere,at una alteri coparare:quo namo ad venae
sectione se habeat.insit istis. Dum ςgritudines timen diu,
rum .Lpaulo ante meminerat plus secure eis cocedis minutior
' sed quu in eas ceciderit penitus phlebotomia dimittatur. Imbs intus esse Calenu vidce Avicena:q ui in libro huic negocio dicas' to,sicui morbo inquit obnoxili esse holem noueris: ut puta pulsa moni 'pleuritidi ,anginc ino expectemus dii aliquod euides ple,s nitudinis symptoma appareat,sed anteuertere prsstat,p sangui,, nis missione. Haec ille.Si igiξ ho istae dixisset,melius esse praeuide, re priusq accidat,optime ad Galeni mete dixisse ve6 dices plus secure tuc fieri. I ianuit postu acciderint haud ita secure fieri posse,presertim quu statim aduersaliua addit falsissima,qua penit' errore suit explanavit.Est asit haec verbo': series,& quu in eas co ciderint,in easit principio penit'phlebotomia dimittat. haec ver νγ ba in his qad ipsa sequus: '.Labude nos plerrefacit ne aliquientemus dii aegritudo iam adest,uena secare:haec incisi ymerioris pensitare velim,iustu Necto volumen exigerent,ratu acta/lia sunt rersi capita, q nobis occurrsit.Haec enim n5 mo Galeni verbis aduersanξ:veis&ipsi' opibλ n&roni. verbis qde ut ex dictis ipsius manifestu est siqs ea q in libro de venae sectione roseri, sideret,inut.n.no solii ubi adest plenitudo,m,rifice . Paestis venae sectio icipiete phlegmone veφ et citra plenitudine,seu pilis ictu accidar,seu py dolore pres,vel et ex ipsius ibecillitate. Haecis ille. Sed qd mirere magis tui ipsius verba,sir & opandi modos, edtepleris,sibus libro tertio usus es,nullius min' u hui' verbi, inea': principio penit' dimittas, videris meminisse,& side hoc mop somniii dictu putarim:m paulo post eode capite,plurima huic sententiae colanaptulisses,de qbus mox erit sermo,sed ad Galenum reuertamur modo atq; ipsius verba inspiciamus,qui
50쪽
non modo incipiente morbo venam inciditista & iam inerescE .icii ta enim & heririn diseruuue sanguinis missione,ad deliquiuanimi perducit.Quod si rationem expectesinescio ego quid ita lmouear ad hoc dicendum, sicuti enim dimissa ab initio san/Rumis missione,plurima sequuntur incommodant a di ad misis ta ea, non leuia pericula evitamus in febribus namq; ut Gaiori nus inquit priuiq putredo valida vcnas inuadat: maturandari est sanguinis missiorquodsi initio phlegmones hoc fiat, pro/- culdubio ipsius augmentum arcebis:sed& pluries omnino sa/is nabis. Quae vero scioli huius hominis interpretes commemti sunt, nempe quia videbant, non dicere tantum hominem uersaluma theorematum obliuiscidum proprias curatio nes aggredituricum sutilia sunt:tum mentem'ipsius minime monstrant. , nc enim minoraritia diaeta phlebotomia,minus nobis ea incommoda afferre videtur quae statim Avicenna ponit. sed&vens sectionem quam in multorum .morborum iniiijs,secit Galenus,nescio an eradicatiuam appellare velint: qui enim ultra animi deliquium, materiam eradicare voluerit:
N simul puto & animam quod , vitamq; eradicabit. Atqui uni D uersaliter dixit Hippocratesrin antibus morbis siquid vid rur mouendum,moue,quae verba Galenus plurimum de vonae sectione verificar ait: USpectemus modo incommoda,quae nobis statim proponipula venae sectione nos omnino deterreat,tot enim ac tantari sunt,ut nihil mirum si nostrae tempestatis medicos omnes,toris pescere coegit. HumoreS inquit subtiliataeosin per corpus nue is re facit:sano sanguini eos admiscet:& nihil quandoq3 euacuat ex eo quod oporteti Porro horsi vi sui moris est,nullam ratione addit sed net experientia compertum dicit et quamq si dicerer, nihilo plus ea ratione illi credendum censeam. Qi o l enim prim iam humores subtilie nemo est qui mihi persuadeat:ni forte& hoc loco chymeram illam suam imagines, quam subinde magno hominum terrore ostendit,dum ait. ue ne cgrum sanguinis missione,ad bilis seruorem ducas. verum hoc verba paulo post incensum veniet. Vides itaq; venae scinio qd ad tenuitate spectat vel crassitie,in eode statu humores derelinquere, ni rcfiυ geratione ea qua totis venis fieri insit Galenus , liuores renues
reddi arbitreris. est qd deinde additide eos deorp' facit fluere eluere