장음표시 사용
51쪽
TRACTATUS etsFluere enim per corpus humores necessarium est, quo ad vacue tur. Verum si ex eo times ne in aliquem locum decubant: & prs cipue lςsum, qua rati augeatur morbus uel enim aliud tua verba liquidem diuinare contingat sibi velle videntuOno bene
mittendi sanguinis rationem didicisse videris. qua longe enim auer tere fluxionem docuerunt Hyppocrates & Galenus atq; a determinato loco ad determinatum trahere,quocirca no decuithene instructum medicum hςc timere. Ceterum & tu quoq; si hSc timebas,nescio primum cur huiusmocii auxilium multis internIs Inflammationibus, afferas. Deinde& rationem reddidille Oportumcur magis ea accidant quum ab initio sanguis vacuatur,d si in statu morbi.Quod vero dicis:eo opere malu sangui/nem bono confundi,nescio ego qua ratione,nci enim Hyppocrates quum in pleuritide colorem sanguinis imulatum in i cere voluit,bonum sanguinem deteriori admiscuit. Sed quum necessario prius bonum:de minime alteratum abstulerit, conse quenter deinde&semiputridum vacuanitapriusquam sisteret. Addit postremo inutilem esse hanc euacuationeminin qua minimu sperare debeamus. ut quς nihil evacuet,ex eo quod Opor rex.Qua in re videris profecto mittendi sanguinis regulas, his admiscuisse quς de purgatione scripta inueneras.Veru res lige,
melius subsequentibus verbis mostratur quum ait. uuiu m Miuratio apparuerit:&ςgritudo principium aut statum proteri , , rir,tunc si oportuerit ut minutio fiat facienda est:& reliqua. Ner , scio ego cur nam coctione expectare debeamus,& statum mora, , b preterijsse, pr ter enim . Galeni opera, aperte contrarium a , monstrant,ostendit quoq; ratio:opitulari oportere naturς non quando victoriam iam adepta est, uti tu facis, sed quum labo/ra verum h c uti dicebamus expurgatione,ad sanguinis missionem transsata frint.Quare tot suis verbis Avicenna nihil boni:nil utilis: nobis reliquit,sed solum necandi qgri,occasio exti rit,dum miseros medicos qui sibi admodum addicti fuerint,in huiuscemodi auxilio deterret. Sed tempus est ut ad alia prope
His quae modo dixerat ea quoque conueniunt,& quum Pgrit ' ' do in quit est habens ensim in cuius tempore est longitudo nub' ' lo modo sanguis multus minuendus est. Sed si possibile fuerit' ' quiescendum est,quod si non:ex eo parum minuatur di in coti
52쪽
D E VENE S ECTIO NE' ' pote sanguis ut thesaurus recondatur ad phlobotomiam facie dam si apparuerit di virtus conseruetur ad resistendum in crisi bus.Optimum profecto nobis medicum &solertem, proponit
Avicenna, quem vult futuram crisim adeo a longinquo agno/seererae propter crisim quam certo laresciati atque eam longo post tempore,venae icctionem dimittat. Sed esto huiusmodi aliquis adeo sagax:quae nam est vir optime ea multitudo quam tu adeo times et di qua vacuata nullo modo criticos motus serrero lis speras qui enim multum di paucum a verba dicit ,nisil profecto nobis certum affert. Seci nos insuper anxios semper prς timiditate,relinquit. Praeterea scire velim quid nam citius, Pro mptiusque, crises pro moueat: quam eiusmodi euacuatio, quod di Galenus testatus est,dum ait illico,& sudores & ventrix excretioneS,sequi. Iccirco & quum multitudo adest atque ea ra. tione morbus concoquI cotumax:nescio ego quid nam breui rem eum reddere possit,qua uacuatio multa. Caeterum si mor.
hi longitudinem,& longinquum iudicium: non quidem prae multitudine,sed ex humoris qualitate suspicaberis cur nam obticς illius pugne di vehementium motuum meministit quum minime soleant huiuscemodi Ugritudines,eo modo terminariia Prosequitur deinde, ac veluti nouo facto principio: inopis
nato nobis proponit corpus: sanguinis millionis egens at ' que inquit,si multum prFerierit tempus ex quo minutuSHων rit:&in hyeme fuerit conquestus cpse quasi fractum sentiat mis' nuatur. Uerum ne sorte hoc audentius fiat quam oporteat: nos
semper parcitatis admonet dicens. & sanguis pro thesauro res' condatur.Quo loco fractionis nomen:nihil aliud mihi sonare videtur,et uniuersam lassitudinem. I ta .n.fragi se sentir,qui horrorem aut rigorem patitur τ sicut di qui tensiva. lassitudine asse, eius est. Srigitur his verbis solummodo tensivam lassitudinem
significare volebas: sppe quς solumodo phlebotomis sit eges:
Ter fractionis vocabulum non satis aperte propositum mostra ualia nam* & potiora signa afferre oportui rςcedentem inquam victu tumidum corpuMinflatas venas: pigritiem t ru/horem utque eiusmodi.Sit igitur hectua:tesiua lassitudo,quia nobis his verbis precipis parce inquis sanguis mittedus est. ego vero quo parcius mittendum scias: solo victu corrigi potest Planitudo. medias mitio δ frictionibus: ceteri ut quibus al
53쪽
TRACTAT Vs Σεobesos,vsus est Galenus. Non erat igitur adhue mittendus simguis:sed quando magnum immineret periculum:atch hoc in uere.& tunc nequidem parce verum abunde:quare hoc in loco ni/hil nobis notatu dignum affers.
P Lus fortasse u decuit phlebotomiam laudibus extulerat.
Itaui ex aduerso nocumenta quaedamnn medium affert. quibus ea quae dixerat confirmet3 nempe parce mitten/dum sanguinem.vide inquit Avicenna quantas nobis se' ' cum serat icommoditates venae sectio. primum enim naturam' ' retinet,hoc est vetrem cohibet: cacochymiam gignitet syncope '' cietiquis igitur ea unquam audeat utit Verum quod nos sol, tur hoc inmei hec omnia ratione firmassenae* admodum scite loquutum hominem dum no satis aperte dicit, que na phlobotomia lige mala afferat. luael vitanda sit. Primum enim noest ea tanta tractior ut verisimile sit, a ventris partibus penitus humores auertae. si raperientia hoc dicit inuentu, nos oppositum ex Galeni experientia, di nostra quo in medium affere mus. .s ad ipsam sequatur ventris excretio,& soluta aluus:qua natura onere leuata molitur. Quod si retinetmon erit prosecto ex ea lata ventris siccitas,ut soloclistere,corrigi nequeat. Quare,vel nocumentum nullum est: vel adeo leuci ut ne utiet adduci oportuerit. Ceterum quid de cacochymia dicemuse quam ex multa sanguinis missione fieri dicit.at qua nam multa ita enim indistinete locutus es, ut supra diximus: ut inde factum sit, ut tui studiosi ubi quartam aut quintam unciam transcenderant, atque in quolibet pariter corpore:iam multam factam esse san/guinis detractionem coni jcerent, nempe qui thesauros tolles,
toties item caue t toties irem Pericula imminere audierant tquorum plurima a nobis, nostruque, risu potius prosequenda
Debilitatur inquit virtustatque re eo malum corporis habitam gignit, fatemur di nos, plurimum sanguinis fluxum, seu sponte tuerit,seu casu aliquo:aut etiam arte di ad cachenam, di ad hydropem quoque:perducere posse. di nos Pluries vidimu , in maximis. emorrhoidarum: di mestruorum t narium quoque profluuijs. Sed quis unquam adeo fatuus artifex existat: ut adnςc perducate proponat mihi Anicenna medicos et non autem temerarios di indoctos homines; faciet igitur multa sanguinis
54쪽
DE VENE. SECTIONE missionem:neque ex ea talia sequentur nocumenta.
Quod vero tertio de iscope addit: mirum est quantum parui faciendum sit,neque enim syncopes nomen aliter audi edum est:q leue quoddam animi deliquium, quod & assurgente cvo quandoque accidere soler,tu vero horribili hoc tuo vocabulo, mortiferam illam syncopen significare videris,Vt omnes quam longe a vens sectione sugere cogas,si qui adeo stolidi sint,ut lovissimis verbis credant. - De perturbatione vero, quam dicit secum ferre minutionet quid dicam nescio,nec coni jcere possum: quid nam his verbis sibi voluerit Autcciana,tranquillitaS.n.quies P,nd perturbatio, seu agitatio,eam insequi solent,quod & Galenus testatur: qui pro colore refrigerium:pro inquietudine quictem: pro vigiliis fomnum succedere vidit. At dum fit inquies perturbatio aciciditidum vero facta est,quies.Primum ego neq; hoc vidi: neu aliquem videntem,audiui. Sed nec ratione ulla pcisuadeonhsccredere. Quod si temere perturbatio accidat, post breue tepus succedet tranquillitas,nel enim vel hors cetesimam, hoc opus occupat. Ne unu silentio prςteream: verba quedam non aliter dictis dicendist annexa,tantaq; affinitater quanta foret si mespilo castaneam aut iuglandem insereres,ea suntqua breuissima phte di , botomia inqui odi colica raro simul eueniunt, mirabar quon/r, dam hunc canonem:neq; imaginari poteram, ut vir satis mete' constans adeo intempestive:adeo abrupter adco idocte: hcc pro/sciret.Porro si de coli dolore,hic mentio futura erat,cur no inflamationis quae in colo quidem raronn tenui autem intestino sepius euenire solet, meminit hcccnim cum venae sectioe aliquid habet affineris ipsa enim curatio. Sed quid iterum sibi vult vethum illud ruenit quasi venae sectio, casu quodam accidat: non autem arte,at Fconsilio. . Sequitur post haec corpora quaeda proponere quibus haut probe conuenit phlebotomia ,qppe quae ita affecta sunt: ut ea
minime suadeant. Inter caetera vero praegnates proponit.Quae res non ita temere admittenda videturiquin potius no nihil cosiderationis habet. necpenim videntur pra gnantes omnes Uno
ordine excipiendarmam di habitus corporis:& statis:& qua prore partui sint: ratio habenda esse videtur. Quemadmodum in
55쪽
r: TR 1 σTAT vs V et omnibus aduersantibus indaeationibus,fieti solet,scimus enim timore aborsus solummodo: praecepisse Hyppocratem ne prae gnantibus sanguis mittatur: aborsus vero timor penuria famgulnis accidit,at non ex quacunque venat sectione: nec in quo/cunque eorpore: neque iterum quocunque concretus tempo/re: penuria sanguinis corinyct talis, ut fame absumatur laetus, non igitur probarim eum: lui ita indistincte, ac sine ratione loquatur . est enim nobis plus erroris quam doctrinae occasio. Quod vero fluentibus mestruis iterum non sit venae sectio tentanda:non illico admittenda sententia videtur. Si qua cnim ra tio ipsius adduci post it ea est:*dum natura vacuationes moli rur,nequaquam arte laborandum est. Primum itaque oporte/hat Avicennam nobis addidisse:q, si mensium profluuium tar/dum sit, aut imminutum poterit per vene sectionem iuuaris
cando inquam interiores talos Proterea & auertedi gratia qua et etiam superiores venas secare conuenit.
ri L. Proponit oeinde crudis repleta corpora eaque a venae sectio ne arcet,quoniam inquit si minueris non maturabis eos di timetur ne ςster perdatur. Raras solet demonstrationes afferre Aubcenna:*siquas sorte sortuna attulit, hae ne minimum quidem fictunedum scientis,parere queunt,qualis ea esset qua sentetiam silam modo confirmar, verum ut res amplius innotescat: quo mam consideratione digna est, videamus unde nam hic homo hcc documenta sibi assumpserit. Inter caetera labrium sympto/mata:numerat Galenus i terapeuthicis libris syncopem:quae ex crudorum copia ortum habet,quam quidem & omnium cur, vi difficillimam, statuit, Hanc inquit nec sanguinis mittione, Mec purgatione etiam curari posse. s. propter syncopes metumr ac subide mortis. Ille idem Galenus qui ea dixerat: in libro quε de venae sectione inscribit:modum docet quo talia corpora Va/ .cuari possunt his verbis . Ita nimirum Ne me fecisse vidistis,in diis quibus crudorum inerat copia, nam pauculo sanguine dotractor protinus melioratum exhibeo prooe coctum cum inci dentium medicaminum quopiam: veluti hyllapororipanor ne
peta:pulegio, ac sic rursum sanguinem minuo, vel ipso eodem die vel die postero in quo rursum exhibito propositorum medicaminum quopiam iterum de sanguine quid austro,ac rursum
56쪽
retrio die similiterinis hμ ille.Quae quidem omnia.si probe coliderenturi di vera esse di minime sibi aduersantia cognosces. Quod enim prius dixerat, minime detrahendum sangninem huiusmodi corporibus causam quidem sincopem afferebat queCgrum eo tempore afligere consueuerat,quum vero sincopes sulpicio non adest,ut quibus os ventris minime afligitur:hos per venat sectionem curare docer,posterioribus verbis.Quum hec rei veritas sit,eam tamen minime cognouit Aulcenna: quando nec probe Galeni mentem,ambobus locis executus est. Sed nee probe dictorum rationem addit,quo circa de Galenicas verita/tes nobis omnino occultatracsuspectas reddit.Primum itaque non erat valde operosum iuxta Galeni dogma plenitudinem hanc suis notis nobis exponere: quas adeo scite Galenus affert . . his verbis. His inquit di precordia inflata:& totum corpus am/Dliore mole visituriquam per naturam deceat: color item ad abhidius di intercute aqua laborantibus similis. Tu vero sicco pe de pertransiens:doctrinae ubertatem e medio tollis.Quin desin sentia verborum:mendacij suspecta est, neque enim phleboto/mia impedit multum corpora crudis repleta,sed iuuat si ea prohe utaris,uteris autem optime, si iuxta ea quae ex libro de vens sectioe exscripta sui:singula facies.Que verba & tu paulo postinesciens cui nam proposito probe seruirent posuisti: dum dicis di si grossi fuerint,antiqui prsceperutro biberet ante phleboto mi am &post ipsam antequam alia fieret minutio,sirupum a solam subtiliatiuum coetum cum hyssopo de hasce. Hic procul ' dubio superioribus annectenda erant:eratque tibi signandus losus ne sorte di tu qui Galent intcrpres eSraut inconstantis mentis: aut obliuionis merito arguereris:dum paulo ante dicebas, non expedire venae sectioncmidchinc paucis interpositis verbis eam suades. Quae res optime nos monet: te collectorem queri. dam,ac veluti notarium Galem aeco terorum:ex scribere quidediinc inde eorum sententias, quae nimirum proposito negocio deseruianta verum neque probe digerere eas, neque authorum mentem satis Mne prospiccre Itaque nec verum dicit Avicemna:non expedire phlebotomiam hoc casu, nec siquando ea mi/nime expediat ea est ratio quam adducit:quomam,snon maturabis eos vcrum ea quam Galenus Polairiquoniam qui eo ma
57쪽
TI TRACTAT vs et 8 do affecti sunt timor est ne per uenae sectionem:aut deiectorium medicamentum syncopen,incidant, pari enim passu, vidcntur apud eum,ambo h c auxilia procedere.
N Imaginatur & aliud plenitudinis genus his verbis. Q usi vero sanguis alicuius fuerit bon' & paucus:& suerint in ipsius cor' pore multi mali humores:phlebotomia tunc honum rapiet, di ' malii relinquet.Ex quibus proculdubio patet, verba quide sibi' assumpsisti Avicenamrintellectum vero minime, huiuscemodi itaq; sententia,posuit Galenus in libro de tuenda valetudine, 'erum quc hoc loco ide ac pia sunt: temere ac perperam, posita sunt. Imaginatur ibi Galenus corpus: quod quidcm in ventre
ac primis venis crudorum copiam congessit,in Ataro vero corpore,hoc est in venis quae in totius ambitu positς sunt bonum sanguinem contineri. Huic inquit frustra per venae sectione suo
currere rentabimus,quoniam nihil de offendente humore euacuabit. Sed bonum sanguinem arripiet. Non ergo dicat Avicena,quu sanguis alicuius bonus paucus fuerita multus vero ma/luS,ne .n. hoc imaginari potest nisi ubi i aliqua parte seorsum bonus consistat,si prium vero malus. At impossibile quidem videtur. Plurimum malum existere,inculpabilem vero esse alique. Quin potius eo casu Galenus plurimum quidem bonum sta
ruit,nepe qui in magnis venis esset, paucum vero quem multis rudine ciborum crudorum congessit. Neque etiam concipi animo potest,phlebotomiam bonum rapere:& malum dimittere,
pr erqua ubi bonus psto sit ac secis vens vicinus: malus vero in longinqua parte situs, quemadmodum, Galeno contigit, Verum haec res adeo futilis est,r ut amplioribus verbis non
Paucis dehinc interpositis verbis reuertitur ad excipiendos affectus quosdam: in quibus haud tuta est sanguinis missio ae primum excipit calidas sebres:dehinc dc periodos o ,iterum de morborum mit Ia.Demum grauia quSdam symptomata:quale spasmus est.Primu ita* de calidis febribus miradu est: cur hoc dicar, quu maxime Galeno aduersetur,q de verbo di opere oppoesitu firmauit. In acutissimis nau; febribus nultu maius auxiliuinuenit, ut Ipse in cometarijs aphorismoru mostrauit I nsup inconnentibus se bus,duo tam auxilia esse testatus est, alterusi
58쪽
DE VENE SECTIONE dem semper opportunum .svenς sectio,alterum vero cocto iam morbo,nempe frigidς potio. Opere item confirmauit quando dum intollerabili aestu afllinaretur egerivenam pertudit. Sed betertio opus suum optima ratione, di recta, factum m onstrauit: quoniam inquit per huiusmodi prcsidia in contrarium statum
ducitur corpus:celerrime refrigeratum .Quo ergo plus inflammationis adsit, eo magis huiusmodi refrigerio eget. Tu vero legislatoris more verba quidem prosers: verum nec rationem affcrS: nec veterum obseruantias. Quare minus fidei tibi adhibeὸ dum cst.
Excipit deinde febres quibus aduenit spasmusQue quidem
sententia ex Galeno accςpta est: iccirco videamus primu quid sibi Galenus voluerit:deinde quam accurate hic homo Galeni sententias nobis per manus tradiderit.Dicit itaque Galenus, quum de symptomatibus ageret: quς febrem comitantur . Sed ne I siquissimuI &distentione neruorum laborarit 5c sanguinis di, eguerit missione, huic tantum semel mittere oportet quantum D muerit morbus verum aliquid quoq; accidenti relinquendum D est,cuius causa sepae sudores eueniunt & , viciis molestat divi D res aegroti deijciutur. Ipse idem qui modo haec dixerat,secundo D aphorismoru libro rin maximis doloribus, aut sanguinis mis sionem:aut ventris solutionem, usque ad defectum animi lamdavimuxta id quod magis expedire videreturini igitur sibi ipsit immo veritas veritati aduersetur,videre oporter, quona pacto VbIT, 'era dicat Galenus.Quae igitur ilibro aphorismorum dicit:in hanc sententiam venire videntur,in sortibus quidem doloribus conuenire:verum non ex quacunq; causa,neq; in omnibus vi.susque ad animi dcscctum sanguis mittatur aut venter soluatur.Sed eo casu solum,ubi ex inflammatione aliqua dolor adsit, veluti auris:oculorum capitis: yici. Si vero dolor distemtione neruorum oriatur,tam primum laedit principium,at p iccirco mors imminet, ecfectu virium,quam ob rem non semel tunc totum vacuasse expedit sed partiri oportet, sed quomodocunq; hsc se habeant non admodum scite nobis: hanc Galeni sententiam,proponit. cere enim in primis febres quibus assi' uenit spasmus: non aliud est, quam de spasmo sicco loqui, hie
enim est qui sebribus. aduenit.P eterea quida minutione cauta
59쪽
TRACTA TYs et stidum dicisthoc enim est venae sectionem e medio tollere,quod si ut alij interprerati sunt,ita legas ea verba,minoretur phleboto,, miariam nec adhuc proposito satisfacis,nel enim parcius muc ti sanguinem suadet Galenus, sed non uno impetu, timens vis
Supra pluries dixerat ante statum: parum minuendum im/mo si possibile est quieuisse expedit. Sed di paulo ante iterum in D sebribus non acutis:a principio venae sectionem danar, iterum di paulo post caue inquit etiam in labre sanguinea multam mis ' nutionem,etiam a principio sed potius post maturitatem. HO
rum tandem visus est rationem reddere hoc loco:quum ait. Et D similiter oportet ut ex minutione sebricitantis,cuius sebris non ' est ex putrefactione,minoratio fiat, propterea ut ad resoluenda rem thesaurus relinquatur.Haec quidem omnia inde pedere videntur: unde & plurimi ipsius errores. Galenus nanque libro
artis curatiucundecimo:multam sanguinis missionem a primcipio detrectasse videtur, his.s. qui parum considerate ea raci/is piun eius hec sunt verba. Tatum sanguinis in omni tum cora,, Poris temperamentoreum corporis statu,detrahI par erariquanis tum supra naturalem habitum suerat inauetias, verum quonias, neq; obstructio,neque p utredo,curari per sanguinis missionem M potest, Vt quae alia exposcat auxilia,'reponi sanguinis aliquidis ad curationis spatium oportebit.Sed quomodo haec dicat qua ,, alibI ad deliquium,aegros perduxerat atque id in morbo/- rum initiJs,ita .n.&suadebat myppociates in principijs mouedum. Hinc itaque patebit error Avicennae:& quomodo verita te dimissa ,sutilia qumam aggressus sit. Erit igitur constans v
ritas apud Galenum raptincipio maxime minuendum sangui
nem, quod di tu paulo post aisseris, dum dicis & properare est m melius nempe que fuit sententia Galeni in libro de venae sectione, unicam autem sanguinis missionem visus est semper moliri Galenus nisi aliquid urgeat,am eam ubi inpediat, maximam, presertimque a principiorvi omnia ipsiuS tum verba, tum opora:monstrant. Videamus. modo quid sibi voluerit intherapeurires libro Galenus,monet ibi nos ne eadem mensura sanguinem Unicuique minuamus,aliqui enim sunt: quos si sanguinis mi0sone ad animi deliquium perducas , Nires omnino deicies.
60쪽
ζ' DE v ENE SECτIONEssedives vita perIclitabuntur vel intepestiue cibare oportebit quare & tibi proponit pro exemplo corpora quaedam laxa: mol/lia:subalbida:atq; omnino pauci sanguinis: ves imbecillarum .
vitium. Conijcere ita* oportet medicum corporum naturas: atm hac ratione vacuationes moderari,quaedam enim lunt talia ut si etiam ad deliquium perducas,nihil igdes,ita ut&ad crisim usq; durare adhuc possint.quod serui illius curatio manisci estar. quaedam vero e cotra parciori Phlebotomiacorenti erunte rita ut ad morbi terminum durare possint, ne enim ea ad antimi deliquium usp deducenda sunt.Nec iterum ex his habes plu tries secandam ella venamul in principio parciusun statu utam uberius:haec enim somnia omnino in galemca doctrina, esse evidentur, atq; adeo clara ut ampliori disputatione non egeanta tColligere tandem videtur suam de secanda vena Iententia Auicenna ubi & plurimas cautelas affert his verbis. Et si sortis inflammationis no fuerit febris,di fuerit item pu/ rrida:attende decem regulas. Haec quidem in primis proponit