장음표시 사용
211쪽
irps NOTAE POLITICAE.vine;ae sibi subjeest. Rhodum acquisvit: sed quae gloria esse potest tanto Principi.
paucos vicisse equites, nullius potentiae, & mab aliis derelictos, ne dicam proditos 3 Penetravit cum exercitu in Persiam: sed quid i illa expeditione effectum est, nisi quod per- cursatis, quae obtineri nequibant, amissa que majore A meliore exercitus sui partexemensus est ea, quae fecerat , spatia Z Tamiae igitur tamque mirabilis differentiae vera causa non aliunde peti debet, quam ex diverso genere pugnae ct armorum, quo ab antiquis nos differimus. Nullum hodie sal- item in Europa, regnum est,nulla pene provincia, cujus praecipuae urbes, locaque m joris momenti, nova muniendi arte non in I. eam securitatem exaedificata sint, ut quamvis pauci potentissimi exercitus impetum disistere pomini. Hinc fit, ut cum militaris hratio jubeat redigere ante omnia in potestatem limitum munimenta, caeterm ue r
gni praesidia, in quibus militiae seminariaiunt, ex quibus adversae vires in nos effun- hiduntur, nobisque supplementa, commeatusque, intercipi possunt, necesse sit in una hi
expugnanda urbe aut arce, multum tem- POris, viriumque consumere: ideoque n queant expeditiones, ea facilitate celerit teque ad exitum perduci, qua antiquorum
bella, quae non habebant ista impedimenta
212쪽
AD CORNEL. TACIT. I97 Et sane quomodo non interrupto cursu victoria progredi potest, quae tot dissicultatibus implicatur Z Inde Francisci vires Perpiniani oppugnatione debilitatae,ia Caroli potentia San- deliriana obsidione ita labefactata est , ut nec ille in Hi spaniam, nec hic imGallia ultra progredi potuerit. Sul ei manus cum innumerabilibus copiis ingressus Pannoniam cum ad Budam haereret,iarde nimis Uiennam, quae interim ad defensionem parare se poterat, adortus est. Ex diverso Alexander Magnus cum tribus praeliis Darium superasset, confestim toto ejus regno potitus est; & penetratis intimis regionibus ad Oceanum usque nihil obvium habuit, quod stupendum victoriae cursum remoraretur praeter flumina aut deserta, quibus regnum natura munierat. Et qui res ab eo gestas ab oblivionis injuria vindicarunt, duo opinor, apud Indos loca memorant, quae for- :tunae ipsius instar rapidissimi fluminis decur- iE .renti intercesserunt. Pompejus, cum Mithri datem insequeretur, peregrinando magis qua pugnando tot trophaea fixit: ut liqueat inde, nullis incurri sie munimentis, quae victricium armorum cursum retardarent. MMor fuit C. Caesari labor in subjugandis Gallis , Helvetiis , & Germanis , sed hoc magis ob arduos situs a natura factos , & gentium ferocita-xςm , quam quod munitae civitates ipsi restiterint. Et hic tamen decennii spatio fere tre-
213쪽
i 8 NOTAE POLI Tic AEcentos populos domuit. Haec igitur prima causa est, ob quam negatum nostris Principibus est tot pi Celiis, totque victoriis no-II. men suum immortalitati consecrare. Altera est tormentorum , quae a sono bombax- lidas appellamus , inventio. Res profecto. tam stupenda, tam terribilis. tonitrua e- tiam sereno cinissa coelo, ut non amplius .
ferro, sed igne geri bella dici possit. Tam igitur sormidabilis machina, ejusque horribile experimentum facit, ut duces rarius in ad proelia descendant, malintque cunctan- do, arteque quam aperta vi fortunam lacessere. Quo & accedit , quod necessitas istorum tormentorum, sine quibus nec se- - curos se , nec oppugnare urbes , nec acie depugnare posse nostri duces arbitrantur, omnem expeditionem facit lentiorem , prolixioremque. Nam M ob molem , &
randum est, Alexandrum , & Romanos duces, qui factis suis hodieque nobis stupore propinant, incidisse in Rege populosque omnibus rebus se inferiores, debilioresque. Alexander Magnus Darium vicit , copi rum numero ia regnoru multitudine quia Pli
214쪽
AD CORNEL. TAcIT. I99dro. Caeteri Orientis populi, quam fuerint imbelles , omniique militiae inexperti, historiis docemur. Pomprio quoque contra mollitiem Asiaticam facile bellum erat. Caesari sane res fuit cum ferocissimis & in eam diem indomitis nationibus ; sed sua virtute, &.vi Romana quaevis obstantia perrupit. E contrario advertere licet, Principes, quorum paulo anter meminimus, virtute , prudentia, viribus pene pares fuisse: ut alter alterum, quamvis summis viribus niterentur, interdum 'oelio quidem, non tamen universo bello vincere potuerit. Sulei manus Carolusque quamvis ad Vienna utrobique numerosissimis exercitibus invicem oppositi essent, tamen nec hic a moenibus urbis digredi, aut ille ad urbem propius accedere voluit: pari ab utraque parte eXistente alterius metu. Habebat Alexander exercitum lecti Timum, duces militesque qui sub patre Philippo bellis innutriti consenuerant: Romanoru vero disciplina, institutaque militaria paria in orbe terraru non habebant. Ita prona ad versus imbelles victoria erat. Nostri Principes propria destituti militia externis Semercenariis militibus, quibus neque boni intellectus, neque mali cura, quique nulla vulnerum patientia , sine pudore flagitii , sine cura ducum abeunt fugiuntque , bella gerunt. Et inde pari utrinque vitio, neC ab una
215쪽
NOTAE PO LITICAE in aequo plerumque fortunam esse consentaneum est.
I ictos O nucus ensibus superabiles Romanos J de Romana potentia, ejusque causis fusi sit me di s futabo ad lib. .
Addit munificentiam Caesar , quantum quis damni professus erat, exsolvendo) Similis gratitudo extat in Senensium annalibus: qui in bello, quod contra Florentinos Anno Chrisu cIacc Lx. gesserunt, Germanis a Mansredo Siciliae Rege auxilio missis donativum praebuerunt, la. libras, praeter sumptus in curam vulneratorum ex publico praestitos. D
cretum Consilii publici in archivo Senensi hodieque his verbis extat: consilium es in
concordia, quod vulnerati medicentur omnibus Communis seneo:s.ct quod medici cogantur m dicare vulneratos pro competenti precio, se fala- de rio, ct sonatur de pecunia Communis. Et quoi Mariscialco se militibus Theutonicis pro remuneratione probitatis; quam fecerunt heri, contra inimicos Communis Senensis debeant donari, dari de pecunia Communis scio. librae denari rum Senensium: ct quod hoc non intelligatur pro menda equorum 6 armorum, se pro remuneratione probitatis, quam fecerutat, tantum. Quae verba integra adscripsi ; testimonium virtutis de fortitudinis Germanicae, &gratitudinis veterum. Iidem illi Senenses in pu
gna ad Arbiam laesos vulneratosque publico
216쪽
AD CORNEL. T A c r et ao Iaere sanari jusserunt, di praeter illorum cem ρο-rum consuetudinem in templis cpulturam permiserunt. Malavolt, 6. hia aen.) Venetae quoque Rei p. pietas hac in te in historiis laudatur. Sed hodie non osset, quod de seduli nostri malitia quereremur, si damna tantum, non etiam stipendia, dc dein in diem asses,quibusco pus & anima militis aestimatur, non persolverentur. Ubi primos numos, quibus seipsos in militiam miseri vendunt, aCcep 2-rinc, reliqui stipendii parum aut nihil vident, 9 nihilominus miramur inobedientiam , lanista, dc latrocinia, & seditionem militis adeo crudeliter, adeo avare habiti: non tam Principum culpa quam ministrorum dolo lascelere. Verum ut ad corporis sanitatem non capitis tantum habitudo, sed & caeterorum membrorum peti net: ita non satis est, Principem , quae suarum sunt partium , facere, nisi ministrorum quoq; fides de sedulitas respondeat. Pecuniae rerum gerendaru nervi dicuntur. Earum vero tractandarum curam, si vulturiis togatis,&viris piceas habentibus manus, commiseritPrinceps inter perpetuas exactiones di tributorii invidiam semper egens erit. Ludovicus XII. quanquam ad bellum contra Hispanum largissimum omnium rerum necessariarum apparatum fecisset; tamen ob inaestorum suorum rapacitatem, qui regςm
217쪽
in stipenὀiis militum circumvenientes , &commeatus is pedientes, non parum exercitum minueram. inferior hostibus Neapolita- ino regno cedere ccoctus. Guicciata. 6. his. )Eadem Francisci Regiet in Ducatu Mediola- nnsi fortuna fuit; cum tercenties mille numi 'aurei Lautreco militiae Duci mitterdi dolo Reginae matris & fraudibus ministroium in 'alios usus verterentur. Guiee. Io. . Nec ra- rum est pecunias in militum stipendia Ver- itendas per luxum lcaleam a tribunis ic centurionibus prodigi. Iterum alia fraudis ratio est, qua legiones, cohortes atque vexilla non eo. quo debebant, numero explentur,Ipsi pro in- 'ii
tegro numero stipendia percipiunt. Quo m- edem dolo utuntur in illis, qui aut in acie aut alio mortis genere absumpti sunt; quorum & ipsi, tanquam viverent, stipendia exigunt. Ita anno a Christo nato clo Ia Lxκ i . praefecti Veneti ficta pro veris nomina inducentes pes- simo facinore stipendia rapuerunt: adeoque haec pestis increverat, ut multa oppida deesto militum pr fidio exuerentur. IgiturTorquato. Hierosolymitano equiti, qui gravissime ea in nre deliquerat,medio foro inter geminas colu- mnas cervices abscissae: & ne fraudibus in po- Vsterum locus esset,bini ad eam rem curatores
c5missarios vulgb appellant) sunt designati.
Porrd sunt, qui turpi nundinatione annonae, earumque rerum, quibus milites vestiuntur, v
218쪽
I n ConN EL. et civ Eo 3 vilissimo luero inhiant. Panem,farinam,frumenta, pannos, calceos magni Vendunt, quae ipsi vel ex praeda, vel vili precio empta habent..ua lucri cupiditate Marchio Melenianus facinorum suoru gloriam maculavit. Io. pl. Cin. demit. Coismi.) Sed nihil est supra quorundam hominum, militari aerario praefectorum fraudulentas artes, quibus militi, interdum a pluribus anni; debita stipendia exiguo aere redimunt , ipsi deinde tanquam integra solverint', integra a Principe repostentes. Ita duces cum quaestoribus, ic his cum illis in miseri militis exitium conspirant. Isti per latrocinia ditescunt ; milites interim
detritis tegminibus. aut nudo omnino corpore verbera, vulnera, duram hyemem, famem,
egestatem perferunt. Principis invidia est nisi ille facinorum praemium latronibus istis patibulum det, quod ut pessimum & publicum furum genus merentur; Cosmi Medicaei 'Magni Hetruriae Ducis exemplo, qui Matthaeu quendam tributorum exactorem, quod lfraudulenter istud ossiciu tractaverat, suspendi jussit. Cumque ex nobilitate Florentina alius illam curationem sibi peteret: Cosmus se nec posse nec debere id concedere respondit. Florentinus ille non contentus responso cau-'sam denegati muneris sciscitabatur. Cui Coomus: maximo amore, respondit, quo te prosequor, moveor, ne petitioni tuae annuam.
219쪽
: amares, non paterex repullam. Imo, Cosmus inquit, pateris repulsam tuo bono, ne, ut Matthaeus, ille, longa fias litera. Sciebat enim hominem ex fraudibus compositum, dc priore illo nequiorem
Pu e ct Cheruscos: caeterasque rebellium gentes, quando Romanae ultioni consultum esset . 1 ternu discorsis relinqui J Quomodo consiliis di astu externae res, procul habitis armis, se vertantur dixi. s. ad lib. I. verb. Pompedium
imagine pacis o . di plura dicam ad lib. 6.
Iuvenem impromidum se facilem inanibtis, ad Chal eorum promissa , magorum sacrasomniorum etiam interpretes impulit. J De somniorum & praedictionum fide miranda scripsit Lipsius in monitis politicis. Sed capitale est, de salute Principis, vel de summa Rei p. respondere, aut consulere. Iul. Paull. v.femro: . ar.) Apud Visigothos qhi super Principis genitura vel fato scrutatus erat, flagellis caesus cum omnibus bonis fisco addicebatur. id. Lindenbrog. ad lib. 29 e mmian. Marcell.) Romae saga quaedam Marii temporibus in exilium missa prodituri quod se totius proelii adversus Cimbros praedicturam eventum diceret. Plutar. in Mar. Libo Drusus, de quo hic Tacitus, eandem ob causam consultorum magorum nova moliri creditus mori
220쪽
adactus est. Et facta tunc de Mathematicis- Magisque Italia pellendis Senatus consulta, eorumque e numero L. Pituanius saxo dej ctus est. Tacit. hoc lib.) Valens Imperator sub uno proloquio jussit occidi omnes, qui de suo successore spiritus consuluerant; nec modo qui consuluerant,sed omnes, qui aliquid ea de re inaudierant, nec ad se detulerant. --mian. Marcell. 29. Ego plura exempla retuli ad librum superiorem. Fiebant f usmodi da monum implorationes per annulum quendam ec caetera, quae plus quam satis est, explicate prodidit Ammianus Macellinus libro nono, & vicesimo. Annuli istiGraecis vocantur: quales fuerunt, quos Execinus Phocensium tyrannus habuit,& quorum strepitu de rebus suis admoneri solitus est. Clemens Alexand. I. Stromat.) & illi Iarchae Indorum Regis donati Apollonio Thyanaeos Philus. 3 de vita Apoll. ovibus & celeberrimus ille Gygis annulus accensendus est.. fmrod. Cic. 3. O . Persae consulebant i Ilas mulieres, quae ex i ncubo praegnantes daemonem in utero circumferebant. Theophilact.
Simocattae et . his. ) Sed omne ejusmodi divinandi genus, sive ex astris illud sit sive alio sortium genere , legibus interdictum est , Ratio prohibitionis duplex ; una princi-