장음표시 사용
681쪽
εί6 Selicta ex libris Topicorum.
Ari.qKatuor haec praedicara posuit. Pro cuius explicatione, notandum est; Finem huius altis topicae, ut diximus, este methodum tradere, probabiliter disputandi de quacunque re proposita. Dil putatio autem tribus partibus constat,ita ordinatis. Primo, Quasione, se a interrogatione, quam titulum disputationis lolemus vocare , sic dicentes ; Vtrium coelum sit incorruptibile, vel non aut quid simile. Deinde De s, ex quibus eruenda sunt argumenta probabi-l ia,quibus mediis dubiam reddamus quaestionem : & terrio loco,
Argumentis ipsi, quae sunt syllogi mi Dialectici, ex propositionibus Dialecticis compositi. Pro ositio autem Dialectica, sui postmodum dicetur) eii altera pars problematis. Problemata vero,& ex consequenti propositiones Dialecticae, ex praedicatis fiunt: quia non est aliud problema,quam quaestio, vel interrogatio, An aliquod praedicatum conueniat lati subiecto: re dum dicimus,An coe- tam sit ineorruptibile, vel non ' idem est , ac si quaeramus , An hoc praedicatum corruptibile,conueniat coelo,vel non. Vnde sequiture praedicatum topi cum non elle aliud , quam id quod de re aliqua quaeri potest. Tot igitur erunt praedicata, quot quastibnes possunt da 're aliyua fieri: is tot hiam quasiones, quot praedicatassit eum quaestio idem sit, ac problema:idem erit numerus praedicatorum, ac prOblemarum. Et tandem eum propositio, & problema , forma tantum interrogationis differant , quia problema est interrogatio 'triusque partis contra. dictionis : ut si dicas i Vtrum coelum sit incorruptibile, vel non,problema emcis. Propositio vero, inter rogatio alterius partis tantum ; ut puta sine coelum est incorruptibile : tot sunt propositiones Dialecticae, quot problemata. Et ita intelligitur,praedicatum Dialecticum esse primum,ex quo numerus problematum desumi debet. Deinde ex numero problematum,numerus propositionum Dialecticarum. Et ita, ex ordine ad problemata,& propositiones constituendas, desumitur numerus praedicatorum. Et discursus iste deducitur ex .eap. .lib. cQuo supposito, hac ratione probatur ab Arist. quatuor tantum' esse pradicata. Pradicatum est id , quod de re aliqua quaeri potest, ad disputationem Dilecticam instituendam: sed quatuor tantum quaeri possunt: ergo quatuor tantum sunt praedicata. Minorem probat: Nam vel quaerimus de aliquo definitionem ut intelliga mus naturam eius,vel genus; ut intelligamus, in quonam praedi- eamento sit:vel proprietates, aut communia accidentia: Et nihil aliud quaeri potest, quod ad haec non reducatur et ergo quatuor sunt praedicata ita,ut nec plura,nec pauciora. Et haec sunt, definiatis,genus.proprium, is accidens', quae suis definitionibus sic explieae cap. . . lib. Definitis,est oratio. quid erat esse significans. Orationem esse dicit:quia non est propositio, cum nec verum contineat, nec salsum; ut animal rationale. Vocat etiam definitionem termi-
682쪽
Selecta ex libri, Topicorum. 66
num, sumpta metaphora ex terminis agrorum. Nam ad quemlibet, solum,& totum pertinet illud, quod intra terminos eius cla ditur ita ut nihil eius extra sit, sed totum, quod habet, intra terminos comprehendatur. Sic definitio continet, quidquid pertinet ad ellentiam rei: ita ut nihil eius sit extra, nec aliquid sit eius,quod intra illam non comprehendatur : & ideo vocatur ab Arist. terminus. Genus vero, inquit quod praedicatur pluνibus disserentibus
sterae in quid ut animes: Proprium,quod non indieat, quid est esse rei. soli autem inest. conuersim prassicatur: Vt ri libile , respectu hominis. Accidens eli; quod nec est de saltio , nec genus, nec proprium. inest autem rei. aut etiam , Accidens est,quod inesse eidem potest et ut albedo,respectu parietis. V Si autem dixeris ; Vltra has quatuor quaest. aut interrogationes , seu problemata , quae generalia esse videntur, plura possunt si ecialia quaeri de te: ut, an sit homo:an sit leo:an sit substanti adcinnumera alia: ergo plura quam quatuor,imo innumera praedicata debent concedi. Et praeterea , generalia praedicata adhuc sunt plura: quia sicut quaerimus de genete alicuius rei ι ut, utrum Animal iri genus hominis,nec ne:ita possumus quaerere de eius differentia, nempe, an Rationale sit differentia hominis : atque etiam de specie ; ut an Homo sit species Petri, aut Ioannis: vel etiam an fit species animalis: ergo duo alia praedicata generalia sunt addenda, nempe, Species,& D sterentia. 2 Circa primam partem arg.de interrogationibus specialibus asis erit Rodolphus Agricola, lib. I.de Inuentione Dialectica, cap. . errasse Arist. in Allignando numero praedicatorum: quia sicut plura sunt genera problematum particularium, ita plura debent cotis stitui praedicata,quam quatuor. Sed plus mihi videtur errasse hie author reprehendendo Aristotelem: quia vera solutio ex doctrina eiusdem Arithoi. i lib. Topicorum, cap. . is lib. cap. stimo, jub finem colligonda est. Quibus locis duo asserit. Primum ; Suod cum problemata ordinentur ad distulationem dialecticam, cuius finis est determinatio eiusdem problematis, circa quod disputaturi ita
ut praeiadiis probabilibus argumentis pro utraque parte , tandem decernatui : utra earum sit probabilior : hinc sequitur , omnia Problemata, quae eisdem argumentis, & eodem modo determinantur , ad idem genus problematis pertinere : Ic omnia praedi-- Cata eorundem sub aliquo ex quatuor designatis comprehendi.
. Et ideo in hoc primo l*co asserit , differentiam , si generalis sit, hoe est, si de pluribus speciebus praedicetur sicut genus, cum ge
nere esse connumerandam , & non esse addendum pro ea aliud praedicatum. Secundum est , quod secundo loco docet, aeuastionem accidentis finiri, aut determιnars, ex eo solum , ruod quis probet nvenire subiecto. Ex qua doctrina deducimus nos , Omnia pro blemata
683쪽
blemata specialia,quaecumque illa sint, reduei ad problema aeel dentis:Et omnia praedicata eorundem, ad praedicatum accidentis. Et ratio huius deductionis est: quia in omni problemate specialiquaeritur: An De praedicatum conueniat tali subiecto,vel ei insit,
necne,quod patet habere modum interrogationis,aut problematis accidentis : quo solum quaerimus, An accidens conueniat, vel insit subiecto. Et eisdem prorsus argumentis finiuntur, aut determinantur:quia si inquiras, an animal conueniat homini, necne, vel an homo conueniat Petro,necne,lassicienter determinatur, Zedisputatio eius finita erit: si probemus utcumque ei inesse:quamuis nec probetur esse de essentia eius aut cum eo couertimec alio modo speciali ei eonuenire. Ergo ad formam problematis accidentalis reducuntur.& praedicata eorum,sub praedicato aceidentis comprehenduntur,nec opus eth alia multiplicare.
Ex eadem doctrina : Respondere possumus ad aliam partem eiusdem argumenti de speeie, & differentia. Quod si differentia sit subalterna,ad praedicatum generis reduciturni vero infima, ad praedicatum definitionis. Species vero,ad praedicatum generis. Edgatio omnium est: quia iisdem argumentis definitur quaestio generis , & differentiae subalternae , cum utrumque praedicetur, de pluribus differentibus specie , in quid. Eisdem namque argumentis probamus,animal esse genus hominis; & sensbile, differentiam subalternam eius: atque etiam , hominem esse speciem Petri,& Ioannis. Quia sicut genus praedieatur, in quid de speei bus,ita species de indiuiduis. Iisdem etiam probamus: Animal rationale esse definitionem homini sin rationale, esse differentiam atomam eius. Quod veta ad speciem attinet, satis etiam probabiliter respondent, Albertus Magnus, tract. 2. Topicorum cap.8. in fine,& Sotus quaest. s uniuersalium ad primum: Non esse inter praedicata enumerandam : quia praedicata sumuntur per respectum ad subiectum commune,quod non respicit species, sed sngularia. Et ratio huius est:quia pr dicata,vt ἡ ieebamus,ex propria ratione ordinantur ad constituenda problemata,& propositiones dialecticas: & utrumque horum ad constituendum syllogismum dialecti eum:qui n constituitur per se ex propositionibus singularibus, sed eonstantibus subiecto eommuni in quibus solis reperiri potest forma syllogistica,ex modo,dc figura constans, ut petia est manifestum. Ad primum argum.de praedicabilibus: Distinguendum est an- rt ecedens. Nam praedicatum uniuersaliter sumptum , distinguitura praedicabili,sicut actus a potentia:& ideo eodem modo numer tur,ae praedicabile.verum praedicatum sumptum specialiter, pro
Topico, non respicit praedicabile, ut potentiam, sed solum pro actuali
684쪽
Selecta eae libris Topicorum. 669
actuali sumitur: de modo quidem speciali, a generali praedicato distincto, hoc est , in ordine ad quaestionem, leu problema instia
tuendum. Unde alio etiam modo diueri praedicata numerantundiuei sumque sortiuntur numerum a praedicabilibus, atque etiam a praedicamentis: quae sunt ordinationis praedicatorum , ut sub ratione generali consideranturmon ut speciali, & Topica ad speei lem etiam finem iam explicatum ordinata. Quare non sequitur ex eo, quod praedica menta sint decem , tot debere esse praedicata Topica. Et haec est solutio secundi argumenti.
Lui sitis quotvlex problema dialecticum.1, Λ Ristoteles i . libro, capit 3. definit problema dialectieum, di-αxcens : Esse interrogationem, seu quastionem υtriusque partis contradictionis: ut si dieas : Vtrum animal gressibile bipes, sit definitio hominis, necne Quatuor autem sunt genera problematum vi cap 3.& .asserit idem Aristoteles : sicut quatuor sunt praedicata , ut Problema definitionis: praue est illud, ex definitione hominis assignatum. Problema Generis r ut si dicas, utrum animal sit genus hominis, necneλ Problema Proprij, ut dum dicimus,Vuum risibile sit proprium hominis, necne,& tandem, Problema accidentis. Vtrum albedo sit accidens parietis necne Cap. etiam s. eiundem lib. diuidit problema dialectieum uniuersaliter Aristo. dicens: Aliud esse Praeticum: Quod pertinet ad electionem, vel λgam, vel aliquid de prosequendo, aut fugiendo. Hoc enim , inquit, ad
praxim,aut operationem ordinatur:&ideo dicitur practicum.Tala est hoc: Vtrum voluptas sit eligenda , vel non. Aliud vero est peculatiuum ; Quod nihil de prolequendo,aut fugiendo continet, nec ad operationem ordinatur: sed solum ad cognitionem veritatis, ut si dicas: Virum coelum sit incorruptibile: vel non Alia etiam diuisione,potest diuidi problema, secundum materias diuersarum 33 scientiarum, in quibus reperitur: qua ratione dicimus : Aliud esse problema PQ sicum, ut, An principium motus, & quietis,eius,in quo est, si definitio naturae, necne λ Aliud Metaph eum, ut si dixeris:
Vtrum ens sit uni uoeum respectu substantiae, & accidentis, necne veruntamen formalis consideratio omnium problematum secundum quam reducuntur ad quatuor illa ex diuersis piae dicatis desumpta, dialectici propria est: quia ad solum dialecticum pertinet,
docere omnes,quonam modo disputatio sit instituenda, ac quibos instrumentis : in ea nςndum, ad consequendam notitiam verit
685쪽
6 o Selecta ex libris Topicorum.
TRia haec tradit Aristoteles , lib. i. cap. 3. in fine : sie in primis I definiens propositionem dialecticam, quod sit, quasi propositio alterius artis contradictionM: ut si dicas : Putasne animal rationale,esse definitionem hominis 3 Differre autem a problemai e ait: non re,sed modo: quia Propositio, ut vocabuli etymologia ostendit, proponit alteri aliquo: ut eidem rei propositae respondeat, expli-eans, quidnam de illa iudicet,vel sentiat. Problema vero : Modum habet quaestio.& utramque partem per modum quaestionis agitandae proponit . ut si dicas: Vtriim animal rationale sit definitio nominis, necneὶ Itaque propositio dialectica, interrogat per modum simplicis propositionis : non per modum quaestionis:& assumit unam tantum partem et cum problema utramque, & per modum quaestionis interroget. Id duobus modis solet praeferri, vel formaliter tramque partem interrogando: ut in assignato fit exemplo: vel formaliter unam , & virtualiter alteram: ut si solum dixeris Vtrum animal rationale, sit definitio hominis Et hoc modo proferuntur problemata, in communi usu scholarum , quoties quaestio ali-rua disputanda proponitur: quod breuitatis studio, absque dubiot,eo quod iam ab omnibus intelligitur altera etiam pars interr gata,ex modo ipso problematicae interrogationis. Vbi aduertere debemus , quod Aristoteles I. libr. priorum,cap. IIx.non dissinxit propositionem dialecticam a problemate : imo neque a propositione probabili : cum dixerit esse interrogationem contradictionis: quod problemati proprium est , & rursus, propositionem dialecticam , percontanti esse interrogationem contradictionis: ratiocinanti vero , esse sumptionem apparentis, & probabilis. Ideo remisi distinctionem horum trium , ad cap. s. lib I. Topico. quem citauit dicens : ut in Topicis dictum est. Ibi siquidem proprius erat locus distinguendi haec: eo modo, quo a nobis distincta sunt. Propositio dialectica quadruplex est, sicut de probi male diximus: Definitionis est haec: Putasne animal rationale est definitio hominis 3 Proprij, Putasne risibile est propria passio homi-nis Generis,Putasne animal est genus hominis Accidentis, Putasne albedo est accidens hominisὶ Sed valde notandum est in hac parte, Propositionem sub hac g.
nerali ratione sumptam: solum significare enunciationem,ut pro
ponitur in syllogismo ad inferendam conclusionem. Quae si proponatur primo loco , diςitur Propositiosi liciter, abi Propositio , seu praemiosa maior, vel Prima pars antecedentis Si secundo loco , dicitur Assumptio: quia sub propositiobe maiori : iab qua contine tur , assumitur: dicitur etiam, Minor propositio, aut Pramissa minor, ac secunda , vel posterior pars antecedentis. Et si in tyllogismo demonstr liuo proponatu dieitur principium:si in syllogismo dia
lectico, Propositio probabilis: , Propositio apparenasia in syllogismosophistico.
686쪽
Selecta eae Ibris Topicorum. 6 et
sophistieo. Pνopositio vero dialectica praeter enunciationem , addit modum propositionis,quasi per modum dubitantis : & problema,
modum interrogantis; ut explicatum est.
Ex quibus intelligitur, tam propositionem Dialecticam, quam Problema, atque etiam propositionem probabilem, deseruire ad disputationem initi tuendam : sed diuelsa ratione nam problemadia lacticum deseruit per modum quaestionis propositae ad disputandum: M ideo primum locum tenet, & quasi caput totius distx7 sputationis vocatur. Propositio vero dialectica, deseruit, quasi pro interrogatione ad respondentem facta,ut per eam respondens ferat aliam : qua media . quid de re proposita sentiat, explicet: de ex data responsione, possis interrogans occasionem sumere disputandi in unam per alteram partem propositae quaestionis. Propos tio vero probabilis, deseruit iam ad constituenflum syllogismum. quo possit intentum probari, dc quaestio terminari, aut definiri. Itaquit problema ερ propositio dialectica , seb. propriis rationibus formalibus. ad instituendam disputationem pertinent, non tamen ad syllogismum dialecti eum: nisi solum antecedenter , & quali Prae luppositive. Sola autem propositio probabilis , pertinet ad eandem disputationem, tanquam pars syllogismi dialectici. Vbi aduertere debemus, quod Arist. hoe loco distinguit propositionem a problemate,dicens, problema v tramque partem interIogare.
Qui sit 'quotuplex propositio probabilis.
Is DRobabile definit Aristo t. lib. I. eap. i. his verbis: Probabilia autem sunt, qua videntur omnibus aut pluribus , aut sapientibus: θ his vel omnibus . vel plurimis, vel maxime familiaribus , o probatis. Quod intelligitur: aut propter rem ipsam , quae ex se apparet vera et vel propter verisimile in aliquam rationem. Itaque probabile, non est idem , quod verum: nec etiam , quod necessarium,aut certum t sed quod apparet verum omnibus, aut pluribus, aut sapientibus. Sunt enim propositiones in triplici disserentia. Nam quaedam sunt euidenter verae . & quarum veritas euidenter est cognita. Aliae euidenterfalse, 3c quarum etiam falsitas euidenter cognoscitur. Aliae vel O medium tenent: quia verae sunt,aut salsae , sed veritas, vel falsitas earum non est euidenter nota: quia causa earu, aut ignoratur, aut non plene cognoscitur:& ideo pluribus apparent verae, aliis vero etiam contingit apparere falsas,quia verisimilis ratio , pro utraque parte esse solet. Et istae dicuntur probabiles. ει tet igitur, quo pacto probabilis propositio distinguatur a propositione. Vera, Certa , NeeeiIaria, dc falsa. Quia heri potest, ut secundum rem sit necessaria, veritatem habens necessariam: vel in rest necessario falsa, habens hecessariam causam firae falsitatis: &tamen
687쪽
tamen probabilis videa. ur, propter verisimilitudinem, apparen. tiam veritatis, quam habeti vel propter verisimilem rationem, qua probari potest. Vt intelligatur , formalem rationem probabilis propositionis, non tam in re ipsa consistere, quam in apparentia, vel apparenti ratione. respectu plurium , vel sapientum, ut docuit Aristoteles. Vnde sequitur, quod quamuis repugnet, duas contradictorias esse simul veras , non tamen repugnat esse simul probabiles quia epe contingit, ut utraque habeat pro se viros doctos, quibus vera appareat,& etiam verisimiles rationes:quibus probetur. Verum in ipsa re, necesse est alteram earum esse falsam. Non tamen est
necessarium sui aliqui decepti existimam ) quod si una propositio
est probabilis r eo ipso probabilis etiam sit eius contradictoria: cum manifestum sit, polle contingere:quod illa appareat viris doctis vera, & verisimiles rationes pro se habeat haec vero, nulli appareat vera , nec aliqua verisimilis ratio inuenta sit, per quam
Propositis probasilis duplex est: Q uaedam per se; Alia vero proin
ter aliam, ex qua deducitur. Prese probabilis , illa dieitur, euius probabilitas ex uola notitia terminorum, absque alia ratiocinati ne,per quam probetur.euidens est: ita ut intellectus non possit non iudieare, esse probabilem. Talis est hae : Omnis mater diligit filium : aut omnis amicus diligendus est:& hane propostionem per se probabilem, definiuit Arist. I lib. Posteriorum, dicens : opinio. es Meeptio immediata propositionis, re non necessaria:Opinionis nomine, assensum talis propositionis immediatae intelligens: hoe est. quae sine medio iudieatur probabilis, ex sola notitia terminorum. Et assensus huius propositionis, per se probabilis, vocari potest in iotellectus, intra genus probabilis propositionis: scut intra genus euidentis, vocatur intellectus assensus propositionis necessariae, quisne medio habetur, sola fgnificatione terminorum cognita. Alia est Propositio, non per se probabili. . sed quae ex alia per te probabili colligitur, per euidentem, aut probabilem consequentiam : aut ex euidenti alia, per consequentiam solum probabilem. Et haec est similis eonelusioni scientificae,quam ex euidentibus praemissis,& per euidentem syllogismum colligimus. Nihilominus ex utraque proinpositione probabili. potest fieri syllogismus dialecticus, ut per se
Quidnam μίγllogism- Topieus, aut dialecticus. EXplicatis singulis partibus,syllogismi dialectiet: non erit disis
ficile definitionem eius intelligererquam assignauit A Iist.c. I.
Iib. i. Topicorum ν his verbis : Dialecticus autem GTllogismus est,
688쪽
Selecta eae libris Topicorum. 67 3
bilibus praeedens, probabilem etiam conclusionem colligit. Quae sic intelligenda est, ut ex utraque praemissa probabui , vel saltem ex, altera, procedere debeat, nam saepe contingitivi ex una evidenti Scaltera probabili efiiciatur. Talis est enim iste , Omne animal diligit sibi limite: Omnis homo est anima hergo; omnis homo diligit stibi simile. Conuenit autem cum syllogismo demonstrativo, in communi:& generica ratione disposita onis, in Modo, &. figura: distinguitur autem ab eo pecie , per modum concludendi: nam demonstratio concludit per medium necelsarium: hoc est, petcausam, vel effectum nece illarium : probabilis vero , per medium probabile: qDia nec reddit caulam nec effectum conclusionis necussariuna, sed solum probabilem : hoc est,quae talia apparent pluribus, aut sapientibus , ut explicatum est. Itaque non distinguuntur per solam materiam ; ut probauimus in potierioribus , sed etiam per formam specialem ; ex modo speciali concludendi desumptam : cum in forma generica dispositionis syllogisticae conueniant. A syllogismo vero sophistico , distinguitur per formam eram, aut apparentem: atque etiam per probabiles , aut apparentes propositiones. Nam ex illis procedit dialecticus , sophisticus vero ex his. Sed diuersum quid est procedere, ex probabilibus aut ex apparentibus: nam licet probabilis propositio sit illa: quae apparet vera quamuis sorte vera non sit, non tamen cuicumque id apparet, sed tantum lapientibus , idque propter fundamentum verisimilis rationis: vel propter verisimilitudini metiuidem veritatis. Apparentia vero , ex quibus procedit sellogismus sophisticus, nec respectu sapienturia dicuntur talia ζ nec etiam vera apparent um fundamento rationis probabilis, aut cum verisimilitudine eiusdem veritatis, sed cuicumque , & sine his fundamentis. Vnde solam, & nudam habent apparentiam veritatis, R ideo deceptoriae proprie dicunturi. Sc sullogismus ipse,ex sic apparentibus
procedens, vocatur etiam deceptorius. Enumeratio,arque explicatio locorum,ex quibm deducuntur arg. probabilia pro disputatione ineunda.
, T Toc solum restabat explicandum : ex his , quae pertinent ad Lut disputationem dialecticam instituendam: nempe Locus, Ex quo desumenda sint probabilia argum . vel syllogismi. Explicatis namque & cognitis huiusmodi locis . faciis erit culque argumen- . ta probabilia inuenire, quibus in disputationibus uti possit. Et licet usus locorum, ad quamcumque scientiam. pertineat, secundum applicationem ad propriam materiam; eorum ramen explicatio , ad solam spectat dialecticam , cuius proprium munus est, methodum praebere omnibus stientiis, ac dilciplinis, ad dispina' tionem instituendam.
689쪽
6 Selecta ex libris Topicorum.
Locus autem,ex quo eruuntur arsumenta , diuiditur in latria - , secum,& Extrinsecu.Loeus Intrinsecus,vocatur ille, qui ad substantiam rei pertinet, vel substantiam eius comitatur. Quae ad substantiam pertinent, sunt haec, Definitio, Genus, Differentia, aut Pars aliqua rei,ut Materia,& Forma : vel Partes integrantes, ut Caput, Manus,aut Brachium. Quod vero comitatur substantiam, aut est Totum : quod ideo comitari dicitur substantiam rei quia: includit partes:) aut Descriptio ipsius rei:aut Proprium
rei:aut Accidens:aut subiectum illius. Vnde loci intrinseri, tantum sunt nouem, Definitio, Genus, Differentia, Partes, Totum , De scriptio,Proprium, Accidens,& Subicctum. Locus extrinsecus, dicitur ille ; qui non est in ipsa re, nec ab ea lprocedit, sed ex aliquo extrinseco desumitur. Locus autem extrinsecus diuiditur, in Eum ; qui habet aliquam affinitatem cuni ipsa re ; & in Eum , qui habet aliquam repugnantiam cum ea. Loci extrinseri habentes affinitatem, sunt,Coniugata, Similia,Causae extrinsecae, nempe Emciens, & Finalis : Effectus extrinsecus, Maius,Minus, Auctoritas Diuina, vcl humana. Loci vero extrin- feci repugnantes, sunt, Contraria , Disparata, & DisIimilia. Vnde loci extrinseci,undecim sunt:quos si qum nouem intrinsecis coniungamus , inueniemus locos omnes, tam intrinsecos quam ex-rrinpecos,viginti tantum esse:quos singillatim , breuissime tamen explicabimus Vt ratio singulorum intelligatur. dc usus eorum
FRequens usus est huius loci a Definitione , in disputationibus L
ex eo , quod essentiam definiti continet, & cum eo conuer
itur. Vnde fit: ut plures propositiones uniuersales deduci possint CX ea, quae vocantur Maaimae, &quasi capita sub quibus plures particulares desumutur, ad instituendos syllogismos dialecticos. Et si quaestio proposita,circa quam disputatur, sit Absoluta, ponsumus assumere in argumentatione , definitionem subiecti, aut Praedicati,aut utriusquetex quibus deducuntur Maxima, Assim riua,&Negativa. Alfirmatina sunt, Quidquid conuenit definitio ni, conuenit definitor & Quidquid potest conuenire definitioni, potest conuenire definito, & aliaessimiles. Negatiuae, Quod non conuenit definitioni, non conuenire definito:& Quod non potest conuenire definitioni mon potest conuenire definito. Gratia exe-pli:Si proposita q .disputada sit, An Dialectica sit necessaria ad alitu scientias comparandas, Subiectum huius quaestionis est Dialectis ,
Priaitatum vero necessarium Possumus ergo uti definitione Dialecticae,sic arguentes:Scientia docens argumenta conficere,neces
i aria est ad alias scientias comparandas: sed Dialectica est scietia,
690쪽
Selecta eae libris Topicorum. ' 6-
Hoeens argumenta conficere: ergo necessiaria est ad alias mentias comparandas. Et secundam eandem proportionem,possumuς uti definitione necessarij, quod est praedicatum quaestionis , atque 'viam definitione,simul subiecti,& praedicati. 'Si vero quaestio sit Comparativa nempe, An necessitas sit alias I enitas,mvrs couuem tria ica,qu- teris anibus; uti possumus definstisne subiecti,atque etiam praedicati; vel utriusque deducendo ex eis Maximas quasdam,similes superioribus, cum his adverbiis magis, & minus. Vt si dicamus, Cui magis conuenit definitio,magis conuenit definitum :& Cui minus conuenit de fi nitio minus conuenit definitum,& sic de caeteris.
- secus a Genere. . Isidem sere modis uti poniamus, Deo a genere. Nam prodiera necessariam connexionem:quam habet eum Γλ-- - ' a
Cuntur ab hoc loco plures Maxima ei Tu, tam .rgumenta vi sunt iit uiseuid in talis, esis Σὼ ''' 'conuenit essentialiterspecubus: & , Suod repugnat moneri zohu nai
Alde similis est Iocus is niser tia, duobus , cedentibus
terna, & Atoma. Et subasterna sit de eisdem speciebus praedi tur ac genus:& eandem habet connexionen, infrinso Ty
Quare eaede Maximae, ex ea dedite; hzes
simile etiam Maximae ex ea deduci possiint . he Ais i -
definitione,& eisdem modis applicari debes h. 'lecticos conficiendo,. Pro q*pς0xRd syllogismos dis p α ' με secus a Partibus.
Artes sunt in eripi ici differentia, species re si 'generis Esentiales Vt materiai& forma:aut genus,& dii renditegrantes; Vt caput,manus, & brachi unam ex his: Ouaedam sunt necessaria ad consistentia totius, sine quibus esse non po