장음표시 사용
101쪽
- tiam partem retinere si uoluerat licentiam ex fili &A. ΠΠterioribus constitutionibus ' babebat , quasi C. debo. pro pretio qModammodo emancipationis o iu- mater. humanum quiddam accidebat, ut Aius rerum Darum ex hac emancipatione dominio pro parte tertia dis audareturi: ct quod honoris ei ex , emancipatione additum erat, i quod sui iuris effecΤus esse hoc per rerum deminutio se decre-l decre-sceret '.' Ideo : statuimus,ut parens pro tertia sat . parte domimi quam retinere poterat,dimidia bouorώ. no domini, rerumsed us fuctus retineat. Ita etenim res intactae apud filium remanebunt, O pater ampliores mas uetur, pro tertia dimi D. & T. σ ii orantiou muιtis oDueme. Ipse enim
suntque semus qui tu potestate alterius est, nihil suum glossenia habere potest. Seds tares institutussit, no alias nis uestro iussu bareditatem adire poteΠ.λEt suobis iubentibus adierit: uobis bereditas adquiritur, perinde ac se uos ipsi haeredes itistituti ossatis. Et conuenienterscilicet uobis legatum per eos adquiritur. Non silum aute proprietas per eos,quos in potestate habetis,vobis adquiritur
sed etiam possessio. Cuiuscunque enim rei possessionem adeptifuerint,id uos possidere uidemini. 'perestris Unde etiam per eos ususcapioi uel longi tempolonga pos Vispossessio uobis accidit. μ Τη r irem is,quem boua fide possidemus , siue liber tvr . sit,sive seruus,si quid ex re nostra uel suis DPQ - ri smis no- leturs siue ex donatione, uel ex legato quel ex dia potiturus. Item uobis adquiritur,quod serui uestri ex traditiove naicisiuntur: sue quid stipu
102쪽
ris nanciscatur, nobis adquiritum quod uero extra has caussas assequitur, uero domino aut ipsi libero homini quaer tur. De autem seruisun quibus tantummodo 'exI.ac
usum clam habetis, ita placuit: ut quicqu/d f ex re uestra,vel ex operis suis adquirunt id u GL 3bis ad hiatur. quod uero extra eas causas con 'do. 'sequuti sunt. id ad domitium proprietatis pertineat . itaque si is seruus ineres in titutussi, te xatumve quid ei,aut donatum fuerit, non us/fructuario sed domino proprietatis adquiritur.
Idem placet Θ de eo, qui a uobis bona fia ρά detumue is libersit e alienus seruus. Quod enim placuit de ususi Dario , idem placet O 'de bonae fidei possessore. Itaque quod extra istas duas causas adquiritur, id uel ad ipsum pertinet, si liber est uel ad dominum si seruus est. Sed bona fiet possessor cum Uuceperit seruum quia
ea modo dominius si ex omnibus causi per eum Hi adquirere poteH. Fructuarius uero Uuc eretuon potest: prim ,quia non posside ed ba . nbet ius utendisueudi: iude,quia scit seruum lalienum esse. Non solum autem proprietas per eos seruos in quibus usum fiuctum habetis, uel quos bonas lepsidetis,aut per liberam personam,quae bona Ide uobis seruit , vobis adquir tur,sed etiam possessio. Loquimur aure in utriusque persona secutidum distinctionem 4 , quam ε g e proxime exposuimus : id si3, si quam possesse : siouem ex re uelira, uel ex suis obris ada '' ptifuerint. A R G v Μ.
Per prorsus extraneam persona excepto pro . curatore, per quem possessio, dominium,& usia
capiendi conditio uobis quaeritur nil nobis adquiri potest.
103쪽
eto INSU LIB. L, Ex bis apparet, per liberos bomines ,
bonas positiati, e item per alienos seruos, ha
posse. Et hoc est,inivi dicitur per exin m personam nihil adquiri posse:excepto eo, quod per eram persuam Aebiti per procuratorem pla
omnium,s Oinmussuerit, tui tradidit: vetnca'sive et i longi tempori praeseriptione, staminus no sit. Hactenus lautissera oni UIGosmia quemadmodum snguia res uobis ad-cri inurinam legatorum tu quo O ipso sumuia res Nobis adqu/runtur item Ideicommigsa,
γυι gula res uobis relloquuntur, opportunissmferiore loco referemus. Videamus itaq; nunc , quibus modis per uniuersitatem res γobιέ acqMirantur. Si cuι ergo haeredessari iis , e cuius bonorum psepionem petieritis, uel se quem adrogauerιtis,vel si cuius bona libertatum conseruandarum causa vobis addicta fueriste eius res omnes ad vos transemit. Ac prius de hae-r dispiciamus, quarum duplex conditio est. nam ,el ex testamento , vel ab intestato ad νοί pertinent. Et prius es t de his dilriciamus, quae ex testamento vobis obuetuunt, quam re necessarium es, initium de ordinandis testamentis exponere.
De testamentis ordinandis. T I T. XAdnota, Testimentum ut Modestinus D. ritu. eod. l.j. plenis uerbis definit)
104쪽
uelit. TE flamentum ex eo appellatμr, qη d te η Ale ia.li. statio metitis sit. Sed ut nihil antiquita . de ue r. tis penitus ignoretur: mendum est, olim signisi. in quidem duo genera testamentorum in usu fui RPψιος- se , quorum altero in pace ct otio utebantur , quod calatis comitiis appellabant: altero, cum tu praelium exituri essent, quod praeincti dicebatur . Accessit deinde tertium genus testamerato r si,quod dicebatur per aes ct libram: scilicet quod per emaucipatione, idest imagiuaria qua i qm ' εdam uenditionem agebatur, quinque testibus , pq --μς so libripede,ciuibus Roma iis puberibus praesentibus, cteo,qui familiae emptor dicebatur. Sed illa qui lepriora duo genera ictamentoris,ex ue . , . teribus temporibus in desuetudinem abierunt. quod uerὸ per es ct libram sebat, licet diutius 1 permanserit, attamen partim ct boc in usu esse desiit. Sed praedicta quidem nomina testamen' torum ad ius ciuile referebatur, postea uerὸ ex edicto praetoris forma alia faciendorum isa' u .
mentorum introducta sit. Iure etenim bouora
rio nulla mancipatio des le rabatur sed septem testium signa sus ciebant, cu n iure ciuili gna olim nou e pentinecessaria. i erma. A R G V M. Τestamenti in scriptis solennitas partim i
re ciuili partim sacris constiturionilius,& p eorio iure nititur: conficitur autem tale testamentum testibus septem uno contextu actui
adhibitis,& facto testamento subscribentibus, ac demum illud suis sigillis munientibus. Sed cum paulatim tam ex usu hominum ,
105쪽
l.hac eis ex com7itutionum emedationibus coepissultissi a V uvam consonantiam ius ciuile . praetorium C.eod. Hugi, coustituum est, ut uno eodemi tempore quod ius civile quodammodo exigebat septe testibus adhibitis, O subs riptione testiami i'. quod ex conLtitutionibus inuentum est 'ex edicto praetoris si acula testamentis imponerentur ita, ut hoc ius tripertitum esse uideatur,to O testes quidem er eorum praesentia uno contextu testamenti celebrandi gratia,a iure ciuiali descendantsubscriptiones autem testatoris et testium , ex sacrarum constitutionem obseruatione adbibeantur ignacula autem, O testium numerus ex edicto Praetoris. Sed bis omnibus a nostra eo titutione propter testamentorum Duceritatem,ut nulla faus adbibeatur,hoc ad manum ditum estrui per manus j testatoris uel testium nomen haeredis exprimatur, ct omnia secundi illius constitutionis tenorem procedant. Possunt autem Oniues testes O uno anulo signare test
menti; quid enim si septem anuli una sculpturat Pumpis Derint, seudir qμod Papiuianoluisum e sed
Qui ex testameto ea pere potest, is testamentarius testis esse potest: sed personae hic enumeratae quamuis testamenti fictionem habeant, testamento testes adhiberi nequeunt.
l. qui te- . - autem adhiberi possuur ei cum qui- stamento bus testamenti famo est. Sed neque mulier, nev ςOd. que impubes neque serum . neque inus,neq*em tus,ueque surdus, neque is, cui bonis interdi- eZ m est,neque ψέγο leges iubeut improbos irateriabiles j esse possunt in numerum te lium eri. Adnotas
106쪽
TIT.VLVs X. Io ' Adnota , communem errorem ius sacere.l. Barbarius Philippus. D.de offici
sed cum aliquis ex testibus testamenti quiadem faciendi tempore liber exitamabatur,pοΠea autem seruus apparuit: tam diuus Hadrianus Catoni, 'quam postea diui Seuerus ct Antoninus rescripserunt subuenire se ex sua liberalitate linamento,ut sic babeatur firmum ac si , ut oportebat factum esset: cum eo tempore, quo testamentum gnaretur, omnium consensu hieleuetis liberi loco fuerit: neque quissiam esset sqm intus ei quaestionem moseret. Pater, nec noris, qui in potestate eius vi, item duo fratres, qui tu eiusdem patris potesate sunt , utquet testes in uno testamento feri possunt: quia ni hil nocet, ex una demo plures testes alieno ne gotio adbiberi. Α R G V M.
Testamentarii testes esse nequeunt,qiu in testatoris est potestate,& qui testatorem in potestate habet,ite .ci haeres scriptus,& qui iii sacris eius sum quiue eum habet iii potestate: S D tres sub eis leni patriis nexibus existentes,qiubus haeres quicquid circa haec placitum fuerit antiquitati. .
In testibus autem non debet esse is, qui in ρο-
testate testatoris est . Sed si filiuifamilias discati ense peculio post missionem faciat testa
mentum : nec eater eius recte adhibetue testis , nec is, qui in potestate eiusdem patris eH. reprobatum es enim tu ea re domesticu teΠιmoniis. Sed neque haeres scriptus, neque is, qui tu pote sate eius est, neque stater eius , qui eum habet in potestate,neqμ 'fatres,qQ i tu elusissem statris
Veros l. I. C. e. I. pater. D. de testibus
107쪽
163 INSTIT. LIB. II. totum negotium, quod agitur testamenti Ordi nandi gratia, creditur hodie inter testatoremo haeredem axi. Licet autem totum ius tale cos qui turbatum fuerat,9 Veteres quidem ' familiae
emptorem, eos,qui per potestatem ei conia
citi fuerant, a testamentarqs testimori s repe Iebant.haeredi autem,ct ks, quiper potestatem ei coniungiti fuerant, concedeἶant testimonia intestamentis praestare licet ',qui id permittebat hoc iure minime abuti eos debere suadebat:tamen vos eandem obseruationem corrigentes,ct
quod ab illis suasum est, in legis necessitatem transferentes, ad imitationem pristiuι familiae
emptoris,merito nec haeredi, qui imaginem uetusissimi familiae emptoris ob liuet,neque alijs personis,quae ei ut dictum est coniuncta sunt, licentiam concedimus, sibi quodammodo testimoniat ueteris p Hare: ideos nec eiusnodi ueteres constii ut iaeuuφι- Vest 'ostro codici inseri permisimus. 6ovem . A R G V M.
Cui legatum aut particulare fidei commisi sum relictum testamento fuit cum ad eum non pertineat haereditatis damnum, nec emolumentumὶtestis in eo testamento esse potest.
Legatares autem Ofideicominilsarais,quia non iuris successores sunt, ct aliis personis eis
coniunctis tetamonium uou devexamus: imo iis quadam nostra constitutione θ hocspecialiter eis concessimus. Et mutio magis 's,qui tu eorum potestate sunt,uel qui eos babent tu potestate , huiusmodi licentiam damus: Nihil aute interest η l .unum testamentum in tabulis,an in chartis membra-D. eod. nisve,uel in alia materia fat. Sed unum t exem - testamentum pluribus codici uel rei cere quis pcii. D. toteli fecudum obtruente tamen obseruationem
108쪽
ennctus factis.quod tuterdum etiam neee Orium est , veluti si quis nauigaturus O secumferre, O domi relinquere iudiciorum suorum contestationem: uelit,uel propter alias innums ' testatiorabiles eausas,quae humanis necessitatibus im- nemminent. A R. G V M. Supremae voIuntatis uiua uoce, cora septem rogatis testibus: declaratio a testatore nuncupatiuum testamentum dicitur.
Sed haec quidem de testamentis, quae scriptis eosciuntur uociunt, si quis autem Descriptis
uoluerit ordinare iure ciuili tes 7 amentum e septem testibus adhibitis se sua uoluntate coram eis nuncupata, sciat hoc perfectwmum testa- meutum iure ciuilifirmum constitutum. '
S dicta diligent obseruatio in ordina
dis testametis militibus propter nimia imperitia eoris,cositutionibus:principalibus remissa est. Nam quamuis j neque legitimsi numerum testium adhibuerint,neque aliam testamentarum solennitatem obseruauerint, recte nihilominus testantur uidelicet,cum in expeditiombus occupati sunt, quod merito uostra eonstitutio introduxit. Quoqreo enim modo uoluntas eius suprema inueniatur ,siuescripta ,suesne ς' scriptura, ualet testametum ex uoluntate eius. 'A R G V M . Miles etiam filiussamilias tandiu iure militari testandi habet pr)uilegium : quandiu in expeditione est:qui si extra castra degat,communi omnium iure testari debet. Illis autem temporibus,per quae citra expedi
109쪽
rio IN s TI T v . L IA . , II. degunt , minime ad uendicandum tale priuia legium adiuuatur. Sed testari quidem, ii Aifamiliarumi sint,propter militiam coceduntur: iure tamen communi eadem obseruatione O in eorum ιestamentis adbibenda , quam in testa mentis paganorum proxime exposuimus, A R. G V M Milites quamuis a testandi solennibus linis munes sint, eorum tamen supremum iudicium cora testibus saltem duobus,tisq; rogatis manifestari debet: quo probari posteapossit illorum
Planὸ de testamentis militum diuus Traianus Catilio Seuero ita rescripst. Idpriuilegia, Statilio quod militantibus datum est, ut quoquomodo ς pin facta ab eis teHamenta, rata sint rsie intesii debet , ut utique prius constare debeat, testa- motum factum esse,quod est' sine scriptura. O a non militantibus quoqueferi potest. Si ergo
miles,de cuius bonis apuὸ te quaeritur, conuocatis ad hoe hominibus, ut uoluntatem suam testaretur, ita loquutus est, ut declararet, quem
uellet bi haeredem esse , ct cui libertatem tri bustret,potest uideri sine scripto hoc modo osse te
flatus. O uoluntas eius rata babenda est. Cae
terum s ut plerunque sermonibus feri solet
dixit alicui, Ego te haerede facio : aut bona mea tibi relinquo non oportet hoc protestamento obseruari. Nec ullorum magis interest, quam ipsorum,quibus id priuilegium dα- tum est,eiusmodi exemplum non admitti: alio quin non dioculter post mortem alicuius mili- . eis testes existerent,qui ad prinarent, se audisse dicentem aliquem,relinquere se bona,cui uisumst: ct per hoc uera iudicia subverterentur. Quinimo
110쪽
Quinimo es mutusis surdus mitra testame- D talumfacere potes3 . Adnotato,Conditionem in testamentis retrotrahi ad diem mortis testatoris .l. quod dicitur. D. hoc tit. Sed Melinus hoe illis a principalibus constri
eutionibus conceditur,quatenus militant, O iueastris degunt. Post missionem uero ueterani , Mel extra castra alia, si faciant adhuc militantes testimentum communi omnium ciuium Romanorum iure id facere debent. Et quod in ca pris fecerint testamentum, non communi Iure ised quomodoluoluerint:ps missionem inιra annum tantum ualebit. Quid ergo si intra anni, ' ς μοροι quis decesserit, ditio autem baredi adscripta, modo pos3 anuum extiterit' an quasi militis testamentum ualeat Et placet ualere quasi militis. Uerbis aut ficto confirmans inualidunouam dispositionem condere uidetur. Sed os quis ante militiam non iure fecit testamentum, O miles factus , ct in expediatione degens resignauit illud,= quaedam adi Gi,siue detraxit, uel alias manifesta es msi
iis uoluntas boo ualere uolentis: dicendum est ualere hoc testamentum, quasi ex noua militis uoluntate. Denique' O s in arrogationem datus fuerit miles, uel filiusfamilias emanet
rus esse tesamentum eius quo ex noua militis uolutate valet: nec videtur capitis deminutione
Α R G V Μ. Qui de quasi castren fibus testantur, iure comuiti testari debent. i Cnee Sciendum ta- est, quod cum ad exemplum hi st D .a caprevo pecul', tam avterioreΦ leges, quom col. bou.