장음표시 사용
131쪽
r; ι DψsTIT. LI3. II. mi, rationem irrita facta sunt, nam s septem testium sigisti signata suot, potest scriptus haeres
fecundum tabulas testamenti bonorum possit. nem agnoscere. s modo defunctus, O ciuis Romanηs Osuae potestatis mortis tem ore fuerit. Nam si ideo irrisumfactum sit testamentum , v ia ciuitatem , uel etiam libertatem testatora iust,aut quia tu adoptionem se dedit, er mortis tempore in adoptiui patris potestate sit, non potest scri us haeres secundum tabulas bonorapos Hionem petere. A R. G U M. Simplici nudaq; uoluntatis expressione pra cedens rite factima testamentum minime infirmatu item posterioi ibuq tabulis imperfectis non sunt irritae priores persect r.
Ex eo autem solo non potest infirmari testamentum, quiapostea testator id noluerit Da&re usque adeo, ut os quis post farium priuite tamentum posterius facere coeperit, ct aut
mortalitate praeuentus, aut quia eum eius rei
paenituit id non fecerit diui Pertinacis orati a nutu, ne cauto sit, ne alias tabulae priores iure factae, meminit irritae fiant nisi sequentes iure ordiuata,ct per- Capitoli, fictae fuerint . uam imperfectum testamentumia Perii. sue Abis nultam est. A R G V Μ. si quis idcirco princis 'haeredem scripserit,
ut aduersario cum quo sibi lis erat, duriorem constitueret litigatorem: nulla est dispositio huiusmodi. l. pen.D. Eatim oratione expressit,uon ' admissurumisia; u. M sit tem eis 4,gui luis causa principe e liquerit haeredem: neque tabulas non legitime factas. in quibus i se ob eam causam heres iusti μω erat,probaturum:uerue ex nuda uoce ba- - -
132쪽
redis nomen admissurum:neque ex ulla scriptu ra,cui iuris authoritas desit, aliquid adepturi . Secundum hoc diui Seuerus, ct Antoninus D- ' baepissime rescripserunt. Licet enim inquiunt legibus soluti simus,attamen legibus uiuimus . - Ldigna
A R. G V M. Liberi indebith exheredati, inofficiosi quaero
Ia proposita,parentum impugnare possunt testamenta,quod ius parentibus quoq; a liberis exhaeredibus factis copetit ite fratribus , turpi scilicet persoria instituta reliquis autem cogna λtis non conceditur hoc quaerelae beneficium.
OV p φημ'q; parentes me causa libe
ros Dos exta redat,uel omittunt, iusi 'ctum est, ut de iussi ios i tamento agere posint liberi,qui quaeruntur aut inique se cohaeredatos,aut inique praeteritos: hoc colore , quas,nonsanae mentis fuerint,cum testamentis ordinarent. Sed baci dicitur,non quati uereD . N.2.D. e. riosus si,sed recte quidem feceris teRametum , t bρς non autem eN Umio pietatis. Nams uer uriosussit, uultum testamentum est. Noli au- lesset Melsem liberis tantum permissum eri testamentum demen . parentum iu siciosum accusare, uerum etiam liberorum parentibus . Soror autem ct fater, ' D 'turpibui 'personis scriptis haeredibus, e aeris i '' ieonstitutionibus praelati sunt. Non ergo contra 'ρ omnes haeredes agere possunt. Vlt ra fatres ui- tur,et forores cognati nullo modo aut agerepos sunt,aut agentei uincere. A R G V M. subsidiarium est quaerelae inofficiosi auxiliui
idcirco alias re nediis competentibus exerceri non poteu. . '
133쪽
aNsTITVT. LIA: II. l. peti. c. tyn ' tem vaturalis liberi , quainsecuti de adop. dum vostra co/ stitutionis diuisionem radoptati,t desis, ita demum de iis privi testamento agere post istiem 1Dut ,s m do alio iure , ad d uncti bona ueturepo Fint. Nam quι ad haereditatem totam , vel partem eius alio iure ueniunt de Hosticioso age I posthii re non possunt. Po umi quoque, qui nullo alio mus. D. iure venire possunt,de Hosticioso agerepossint .imu A R. G V Μ. 'Ad inofficiosi testamenti quaerelam excludidendam, quantulumcunque relictuin fuisse saeest,quod si debito bonorum subsidio minus sit, quiescente quaerelasid supplendum qiiod deest
Sed hae ita accipienda fiunt ,s nihil eis p
. nitus a te toribus testamento reli iam est. iti odo. c Iμρ nostra constitutio' ad uerecundiam na- eod. - tura introdnπιι. Sira uero quantacunque pars
hereditatis kel res eis fuerit relicta. d. mos ias quaerela γiescente, id,quod eis deest, usq; ad quartam legitima partis repleatur: licet no fuec rit adiec tum , boui uiri arbitratu debere eam
A R. G V M. Qui olscii necessitate coactus legatum ex iii quo exhaeres factus fuerat) te si a mepto petiit , non prohibetur illud inofficiosi quaereta impugnare e regione etiam , qui impugnauit, legato sibi in eo testamento facto minimE pii
Si tutor nomina tu isti, cuius tutelam ger bat,ex testameto paιris sol legatum acceperit ,
cum nihil erat ipse tutori relictum a patre s-ο , nihilominus poterit nomin. suo d/ iud cisso patris testamento agere . Sods . Autrari popilii nomiue cui nihil relicitam fuerat,de iis scisso Verita
134쪽
re stamento eodem legatum relictum est, uou
' Nouissimo tamen iure , institutionis titulo legitimam relictam esse,operae pretium est.*.aliud quoque capitulum.in au th.ut cum de appell. cognos. . - Igitur quartam quis debet habere 3t de muscio se testamento agere non psit: siue iure hae reditario situ ure legati e deicommisit, uels mortis causa ei quarta donata fuerit,κel in ter uiuos: in qs tantummodo casibM , qηρ 'm g 1 ommentionem facit nostra constitutio , ' Mela's nimodo modis, qui in nostris constitutionibus contiuetatur.Quod autem de quarta diximus, ira 3utelligendum est, ut sue unus puerit , e plures , quibus agere de in Misso testamento permittatur: una quarta eis dari positis ea pro rata es, distribuatur.
. De haeredum qualitate , &differentia.
T I T V. XIX. H A rid i alitem aut necessarq diculur, aut fui et necessarq,aut extranei. necessarius haeres est seruus hares institutus. ideopsc an statur,quia sue uelit me nolit omnino post mortem testatori rotinus liber ct nee sarius bares sit.Vnde qui facultates suassu D Aa, babent, flent seruumsuum primo, aut secundo,aut etiam ulteriore gradu haeredem mpituere nisi creditoribus satis uonsat, potius eius haeredis bona quam ipsius testatoris a creditoribus possideantur,uel distrabantur , vel inter eos dividantur.Pro hoc tamen iocρmmρ si
135쪽
ras . INGIT LIB. II. EDd ei comodum praestatur ut ea,quae post more tam patroni sui sibi adquisierit, ipse reseruet tur . Et quamuis bona defuncti non sus iciario
creditoribus,iterum tamen ex ea causa res eius
quaisbi adquisierit non ueneunt. A R G V M. Vt quis sui nomine dianus sit, tuo copulatim
interuenire necessimi est, ut scilicet Di potestate sit morientis,& priorem locum tunc iee oris obtineat,quorum alterum nequaquam sui ficere aperto iure ostes iditur : dc quanquam olim qui sui erant,ii quoque esse: it nec est arti,iure tamen praetorio eis abstinendi beneficium con
Sui autem e necessarii haeredes sunt, elati . Aius, filia nepos neptove exsilis,o deinceps caterι liberi. qui in potestate morientis modo fuerint, Sed ut nepos neptia esui haerede vit, uous licit eum eamve in potestate aut morientis tempore filiis: sed opus est, ut pater eius, uiuo patre suo, desierit suus lieres esse,aut morte interceptus, aut qualibet alia ratioue liberatus a patris potestate auoc enim nepos,nest: ννe tu locum patris sui succedit. Sed sui quidem haeredes ideo appellantur , quia domestici haeredes sunt, uiuo' quoque patre quodammodo domini ui s exf-mauit r. Vnde etiams quis intestitus m di posth riatur, prima causa est iu successione liberoria. tomimo Necessarii uero ideo dicuratur , quia omitivo i ,
me uelint, siue nolint, tam ab inti stato, quam vide ve. ex te tamento, ex lege duodecim' Tabularum Iuris. Pra haeredes sunt. Sed bis praetor permittit uoletibusteii lib. 3 'ab'iuere haereditate ut potius parentis , quam
ipsorum Lua similitest a creditoribus pos ideautur. Caeteri qui te 'atoris iuri subiecti non sunt, extraues haerede, ane tantur. itaq; liberi quo - qua
136쪽
que noΠri , qui in potestate nostra nou sunt. haeredes a nobis instituti, extranei luredes uobis uidentur. Qua de causa ,'qui haeredes amatre instituuntur, eodem numero sunt: quia foemina in potestate liberos non habent. Seruus quoque haeres ἀ domino institutus,m post te mentum factum ab eo manumissus, eodem numero habetur. A R G V M.
Extraneum haeredem quo ex testamento sibi delatam assequatur haereditatem tribtis temporibus esse capacem iura requirunt, testamenti scilicci tempore, & mortis testatoris, item aditionis, media autem tempora inter praedicta, haereditatis capessendae, eum minimὸ inhabilem reddunt.
In extranei, haeredibus illud obseruatur, ut sit cum eis teLiam euii famo , siue baeredes ipsiustituantur me bi,qui in potestate eorumsunt, O id duobus temporibus in picitur tenameli, quidemfacti tempore,ut constiterit institutio et mortis uero teLlatoris AEt Usctum habeat. boeamplius, ct cum adit haereditatem , esse debet cum eo testamenti facBosiue pure, mesub conditione haeres inuetitutus sit. Nam ius haeredis ea
maxime tempore in piciendu et i, quo adquirit haereditatem . Medio autem tempore inter D ctum testamentum, ct mortem testatoris, uel conditisuem institotionis existentem , mutatis
iuris non nocet beredi quia ut diximus tria tempora inspici debent f. Testamenti autem se monem non solum is habere uidetur, qui testa- metum facere pote ed etiam qui ex alieno testameto uel ipse capere potest,uel alii adquirere, licet non possit facere testamentum, Et ideo μ-
137쪽
f ii familias ct seruus alienus testamenti sa-.ctionem habere dιcuntur. Lιcet enim testameΠ-.rum facere uo possint, attamen ex te Lameto uelsbi,uel abs adquirere o sint. Extraneis autebaredibus deliberandi puteius e st de adeunda haereditate uel non adeunda. Scdsue is cui a sincoli potestas est nimiscuerit se bonis haereditatis sue ext raneu cui de adbunda hareditate deliberare licet,adierit, sea r linque lae haereditati, facultatem non habet, iis minor sit uigintiquinque annis Nam huius ae latis homilia bus, sicut in caeteris omnibus causiri, deceptis ita si temere damnosam haereLtate susceperint, praetor succurrit. Sciendum est tamen dilium Hadrianum etiam maiori ni intiquinq; anni ueniam dedisse, crin post aditam haereditatem grande aes alienam, quod aditae haereditatis tempore latebat,emersisset. Sed bre quidem diuus Hadrianus cuidam Deciali bene icto praestitit. dirιus autem Gordianus purisit militibus ia tummodo Me concessit. , , A R G V M .
Quisquis inuentarium rerum haereditariararith cous ecerit, tutus etiam citra deliberation. subire haereditate potest: cred toribus etenim eatenus tantum tenebitur, quatenus haereditatis uires sese extendunt. Sed nostra beneuolentia commune omnibus
subie Ais imperio nostro hoc benesciu praestitit: l kῖmu, O cq tWtionem tam aequissimam, quam no C. de lue. bi si mam scripsit: cuius tenorems obseruaue-
delib. rint homines, licet eis adire haereditatem, O in tantum teneri,quantum valere bona heredita- iis contingit ut ex hac causa neque deliberationis auxilium sit eis necessarium,nis omissa ob seruationa
138쪽
servatione nostrae constitutionis deliberandis existumauerint,issese ueteri grauamini aditianis supponere maluerint. A R G V M.
Etiam nuda uoluntate uerbis, aut facto declarata,aditur haereditas, facto autem declarae qui se pro luerede gerit idest, hos actus exercet qui non nisi ab haerede & domino fieri queunt. Item exιraneus haeres teHameto iustiικtus,
aut ab iure lato ad legitimam haereditatem uocatus,potest aut pro haerede gerendo, aut etiam nudae uoluntate fiscipiendae har ditatis haeres feri. Pro haerede autem gerere quis uidetur,s rebus haereditari s tauquam haeres utatur Metuendendo res h reditarius , uel praedia colendo locanduve,ct quoquρ modo uoluntaιem suam declaret,uel re uel uerbo ' de adeuuda haered tale dummodo sciat eum, tu cuius bonis pro haeredegerit,iestatum intestatumve ob de, saei haeredem ese. Pro haerede enim gerere,eLi pro dominogerere. Veteres enim baroges pro rimianis appellabant. Sicut autem nuda uoluntare extraneus haeres st: ita contraria destinatione satim ab haereditate repellitur. Eum , quisur dus,uel mutus natus,t et po iea facitas est, nihiι
prohibet pro haerede gerere, ct adquireremibareditatems tae neu intestigit quod agili agitur
posse legata,concessum est uidelicet,personali.m rem,oc hypothecaria.
PDi thης uideamus de legatis, quae pars iu
ris extralposita quide materia. uidetMri
nam loquimur de iis imis auris,quibus
139쪽
per 'niuersitatem, res uobis adquiruntur )sed cum omnius de te lamentis , ct de haeredibus , qMi in testamento tutatu tur , loquuti simus rustusne causisque uti loco potest haec iuris ma l.lectata. ter a tractari. Legatum' itaque si3 donatio D. de le- quaedam a desis acto relicta, ab haeresse praestingat 2. . D. Sed olim quidem erant legatori; genera qua V pia tu i r 'per uiudicationem, per damuationem, 'it citu, mρ ' per pr cepi iovem: ct certasuaedam ii. 1. insti. uerba cuique generi legatorum ad gnata erat, rit s. per qua Ogκla genera legatorum signiscabantur. Sed ex conLututionibus diuorum Principiassennitas huiusmodi uerborum ponitus sublata'. .C-cra est. Nostra autem constitutio', quam cum ma- uuiδ dς sua focimus lucubratione, defunctorum uolara μ' rates ualidiores esse cupientes,ct non uerbis sed uoluntatιbus eorum fauentes d possit,ut omnibus legatis uuast: natura,ct quibuscaque ver bis aliquid reli Iumst,liceat legatariis id persequi,nousolim per actiones personales, sed etiaper in rem ,stper hypotecariam . Cuius consitutio iis perpensium modum eae ipsus tenore
perfectissime accipere possibile est . A R G V M.
sublata legatorum & fideicommissorum mul. tiplici differentia,omnium hodie una eademq;
Sed non visque ad eam constitutionem stan dum esse existimavimus.C.m enim antiquit rem iuuenimus legata quidem stri te concludentem : fiet commisiis autem . quae ex uoluutate magis desce idebaut defunctorum: pinguiorem naturam indulgentem, uecessarium esse dixi- l. t.D.de mκs, omnia legatas ei comissis exaequare, ' ut
140쪽
T IT VLVs xx. . I rtis,hoe repleatur ex natura fideicommissorum 'o si quid amplius est in legatis,per hoc crescaesdeicommissorum 'natura. Sed ne in primis legum cunabulis permistim de bis exponendo,studioses adolescentibus quadam introducamus difficultatem: operae pretium esse duximus,interim separatim prius ae legatis,ct postea desdeico
migistra Fare,ut natura utriusque iuris cognita acile pol lint permistionem εοri; eruditi subtilioribus auribus acciperemon solum autem testatoris uel baeredis res,sed etiam aliena legari potest ita , ut haeres cogatur redimere eam , O
praestare,uel si eam non potest redimere aestima tionem eius dare Sed M talis sit res,cuius commercium no eΠ uel adipisii non potest nec aesti matio eius debetur uelutis quis campum Martium,uel basilicas, uel sempla, uel quae publico, ut d inata sunt te uerit. nam nugius momenti tale legatum est. Quod autem diximus alienam rem posse lexari,ita intelligendum est, s defunctusHebat alio am rem esse nos ignorabat. Forsitan enim si sciuisset alienam rem esse, non ierasset, ct ita diuus Pius rescripsit.' Adnota, Ignorantiam in dubio praesumi: idcirco scientiam asserens onere probandi grauatur. l. uerius. D.de proba. glos. C. I.de postul. praelat. in antiq.
Et verius est Vsium,qui agit,id est legatari probare oportere; situ se alienam ' rem legare defunμ- non haeredem probare oportere ignorasse alienam: quia semper necisdias probaudi incumbit illi qui agit .
Rei hypotheeatae quam testator cuipia sciespmdentiq; legauerat tuitio ad haeredem spectae lusi aliud sensisse testatorem appareat.