장음표시 사용
31쪽
COMMENTARII. II minisse, quod unum dumtaxat annum natus esset ut Africani inmaconstat ex hystorijs dum ille mortem obiret, Lueto, quδR40 iux Fortio Lucinio & Publio Claudio Coss. Catone ceno stilibui.''''sere. Imaginem autem Aut in atrio domi habebat, Imago Afrie secundum antiquam Romanorum cometudinem, qui ni etiam suorum maiorum imagines in pompis senebribus honoris gratia praeserre solebant . . '
Vides ne illam Vrbem quae parere populo Romano, coacta per me, renouat pristina bella nec potest quiescere &c .
C Arthago populi Romani aemula perpetua, bis a catthato pom
Scipione Africano maiori evicta, tertio inmis bel li Romani Ium contra Romanos redintegra 'it, huici; Scipio mula.. Aemilianus cum suo exercitu obuiam iuit, illam de- Qi , leuit,funditusq; euertit,& nonae Africani promeruit. ' uvide Lucium Florum lib. a. de Tertio Bello Punico, Florue. . a Plinium cap. I s. Nat hyst. Plutarchum in Catone. & Pliniita. Aug. cap. 31. Civit. Dei. Plutarchus.
Deligere iterum Consul absens &c. DE duplis Scipionis Aemiliani Consul tu,siς stri nisiEY AEmi
bit Valer. Max. lib. 8. Tradunt inquit nobis liani eonsuli. γ, subinde ornamenta sua Scipiones commemorauda I tus.
M Aemilianum enim populus ex candidato aedilitatis , Vλlerius lib. 1.,, Consul Sseest,eundemq; cum quaestorijs comitijs sus- ris fragator QTabij M.fratris filij in campum descendisset, Consulem iterum reduxit, Eidem Senatus bis sine,, sorte, prius Africam, deinde Hispaniam dedit. Atq;,, haec neq; ciui cupido, neque Senatori ambitioso, qu&,, admodum non solum vitae eius seuerissimus cursus . ,, sed etiam mors clandestinis illata insidijs declarauit. Idem lib. . Scipio Aemilianus, post duos inclitos co via. Lbis sulatus, totidemq; suae praecipuae gloriae triumphos. is septem seruis sequentibus, ossicio Legationis functus
32쪽
22 GERARDI Vos s II est. & puto Carthaginis ac Numantiae Spolijs cbms rurare plures potuerat, nisi operum suorurn ad se laudF, . manubias ad patriam redundare maluisset. Itaq; cum Veper socios & exteras gentes iter faceret, non eius Man- ς.cipia, sed victoriae numerabantur, nec quantum auri .e& argenta, sed 'uantum amplitudinis pondus , secum adferret aestimab itur &c. haec ille. plura de his Liuius lib.
subuersio Nu- I E Numantinae esuitatis subuersione, idem Val. manti . L Pub. Cornelius Scipio, cui deleta Carthago, aut- ς' tum, cognomen dedit, Conlut in Hispaniam missus, ut insolemissimos Numantinae Vrbis spiritus. sup riorum Ducum culpa nutritos confunderet,eodem te Edictum seipio poris momento, quo castra intrauit, edixit, ut ollinia nis Aemil. egre ex his quae voluptatis caussa comparata erant auferre ενμφ' tur, ac summouerentur. Nam constit tum maximu qinde institorum & lixarum numerum : cum duobus '. millibus scortorum abijsse. 'Hac turpi a tq ; erubescE da sentina vacuefactus noster exercitus, qui paullo an- te metu mortis deformi se syderis ictu maculauerat, erecta virtute , acrem illam & animosam Numanitam incendijs exustam, ruinisq; prostratam solo aequauit. Itaq; neglectae disciplinae militaris iudicium Mancini φεmiserabilis deditio, seruatae merces, speciosissiimus Sci φpionis triumphus exstitit&c. Plura de obsidione ac excidio Numatino reperire licebit apud Livium lib. 37. Apud Plinium cap. g. ac sq. de viris Illustribus, Lucium Florum de Bello Numantino lib. 2. B. Aug. cap. 2I. ter iij Civit. Dei. De More vero Triumphi vi Ratio trisiphi. deri poterit Liuius Τ . &c. Ostendas patris lumen ani mi, ingenij consilijq; Sc. Connexio optima : nam ani smo alicui siti demus, ingenio res excogitamus aul; perficimus Consilio dcceruimus, quibus si coniungatur Iodustria persecti quid resultabit, siquidem ea elabo--
tiuius artinius. Florus. August. es
33쪽
Nam cum ςtas tua septenos occies Solis amfractus redditust, conuerteri duoq; hi nu-. meri qxiorii in V rerq; plenus &c. r
o Ctonarius numerus plenus est, persecto sphaerarum numero,utriato in Tim o hisce verbis pro, bare videtur: δἰ οργος ουδεν ηπτον κατανοησο, , ο γε τελεος αρι Vori το, τελεονα, του πληροι. οταν απασων τ οκτω περιο ν τα προς o, αλληλα Ἀπερανθενταταλεισπι καταλην. &c. Ma, thematici sentiunt octonarium plenum persectumq; dici, eo quod Octo soliditatem illam cuborum praese-serant, citra vacuitatem & fucum omnem cuncta os stantes atq; exponentes,qualem quoq; ciuilem Reip.decet esse principem ac subditum, candidum, syncerum, , apertum, non aliud in pectore habentem, aliud ore loquentem . Neq; abs re Pythagorici hunc numeruIusticiam appellarunt. Si quis plura de illo nosse v Iuerit, legere poterit Nicomachum Gerasinum πεμοκτα , Macrobium in hunc locii,& Caelium Rhod.
lib. 2 2. cap. 13. . I octonarius p
Plato in Timo Alia ratio plenitudinis aer feeti octonarii
Septenaxij Numeri plenitudo atq; pe sectio &c .
Eptenarius Numerus plenus persectusq; , fecitdum o Tullium est,eo quod omnium rerum sit nodus a que persectio , tum quod Mineruae hoc est sortitudini ac sapientiae ut volunt Poetae sacer sin tum quod Numero Deus impare gaudet,quippe qui mundus est atq; purgatus & persectioni teste Hieronymo) conuenies. Constat autem hic Septe. vel ex uno & sex, vel ex duoiabus &quinq;, vel ex tribus Sc quattuor, numeris quoque imparibus. Ex qua collectione probat Maer bius & quidem valde prolixe tanta maiestate aeque facundum, alium numerum reperiri nullum. Quod si
34쪽
α GERAR, I vos soria sibi explicari velit, haec quae subij ciuntur, paucis
septenario Dei desigimur Prouidentia.
OVibus trophaeis quantisq; laudibus semper sv
rit celebratuS, tu in quanta maiestate habitus foecundus numerus Septenarius . non modo humanae sed& diuinae huius laudibus atq; mysterijs plenae , com monstrant litterar: Et ut ab his quae diuina nobis tradunt oracula incipiam. Quis neget Deum ipsum huius numeri auctorem, illiq; a Deo, maiestatis atq; mysterij contributum esse plurimum ξHoc Veteris simul ac Noui testamenti exemplis coprobare haud erit dissicile. Et primo quidem Septenarii ordine atq, signo, mundanae machinae & quidquid eius continetur ambitu creationem persectionem l intelligi attestatum es persectissime a Moisse, uti Genesis 2. cap. ubi legitur Deus postquam persecti essent corti & terra , omnis ;Crnatus eoru, requievisse die septimo ab uniuerso opere quod patrarat , eidemq; benedixisse ac sanctificasse. quia in ipso cessauerat ab omni opere suo&c. & Gen sis q. cap. ipse Deus in peccatorum punitione eorumdemq, remissione, Septenarij viribus utitur, ait enim ibi: Omnis qui occiderit Caim, septutu punietur &c. Sed Genesin praetereo, ac ex alijs scripturae locis, testimonia requiro ; Habemus in Leuitico, ubi Moises d
purgatione mulierum, laryraeq; liberatione, ac potius criminum totius populi remissione agit, septenari, mentionem fieri, maxime. I 2. 13. & I . capitibus . Deuteronomij quoq; cap. I J. ac I 6. remissionis p a nitentiatq; tempus septenario numero cxprimitur. Et 4. Regum cap. I. in purificatione a Lepra aut potius a peccato ab Heliet eo propheta septies lauari Nainan . mandarit&c. Atq; hoc numero & Dei designatur pro uidentia, ut Zachariae cap. . ubi septena oculi qui ΔΩ currunt in uniuersam terram ad tribuntur Deo &c . . , Quod si ex Nouo testamento Septenaxij Iersectio a quis
35쪽
quis nosse cupiat videre poterit ea quae Christus Lucς Luex i .i7. & Matthaei 18. potissimum, de remittenda culpa Matth. i8. septies, & septuagies septies,commemorat. Neq; abs re Iohannes in Apoc. scribit a se, vilas T. Ecclesias. T. Apoe. cap. 1 8. angelos,septemq; candelabra, cum hoc numero & vera direligio, verusq; Dei significetur cultus.
Quid plurat Et si aliis scripturae locis plurimis nu Pythag. ac Pla- meti Septenarij declarari possit maiestas, comonstrarim perlictio, tamen quae ia in medium adducta iunx, nilii . talia merito habenda atq; censenda sunt, ut instar mitile alioru esse queant. QSare ab ijs supersidebo,quaeq; 'ab alijs etiam Scriptoribus g&ilibus de huius Num Qxi diuinitate tradita fuere, ob oculos studiosorum proponere conabor. Pythagoras in primis ac Plato ratiocinando collegerunt, tum sydera eorumq; orbes, harmonica mensura, ex septeno numero. creatos atq;
compositos, cum ex septe nis vocibusq; ut volunt)
constent. quibus scilicet ipsorum magnitudo mensu. retur ac motus, toti sint orbes caeleste machinam ducentes , tot Planetae,ex quorum sph ericali motu, tem pus percipitur, quod idem septenario est dimensum,ut& partes animae ex eo haberi secerniq; ide disserit probatq; maxime autem in Timaeo Plato. quε inter alios Plato. plurimos siccuti in hoc sunt,Plotinus. Pltriarchus, Por '
phyrius, Cicero, & Macrobius in Somnio Scipioni , s hilyh.
qui multa de huius numeri praeitantia refert, & in er Cieeto. alia quidem . Vt paucula ex eo depromam dicit, Nu- Macrob. , merum hunc operari & conceptionem hominis & for, , mationem & ortum, mox & incrementum, dentium D compagines, di i positionem parteiq; membrorum. Et tot ex hoc numero hominis sunt aetates, nam Septenarius multiplicatus, facit aetatem, quς proprie persecta& habetur & dicitur, adeo ut illius aetatis homo, Vtpote qui eam persectionem & attigerit S. nec dum praeterierit,& consilio aptus sit,nec ab exercita O virium alienus habeatur , Tot quoq; corporis partes priniae . Et officia septem intra hominem,a graecis nigra membra nuncupata, lingua, cor, pulmo, iecur, lien , & renes deo, septemq; venis δέ meatibus deputata, guttur, stomacbus ,
36쪽
machus, aluus, vesica, Et principalia intestin i tria, Smpte gradus corpus sustinentes, uti medulla, os, neruus,
vena, arteria, caro cutis, Septem membrorum compares, caput, pectus manus duae, pedes duo & pudend. Totidem capitis soratilina sensibus subseruientia, ut Oris, oculorum,aurium,& narium. Pr terea septem horis depresso halitu homo defici qui absque cibo,diebus totidem, qgris quoq; corporibus, morbus periculum, sanitatemue denuntiat, secundum Hippocrate aliosq; medicos: Vnde Galeians in lib. de Num. Proculusq; ac Celsus, etiam probant aegritudinem quamlibet, numero Septenario augeri, atque miniat, dignosci conficique&c. Huc referri post biit & ea, quae eleganter Lact. lib. 7. de Lactantius in haec refert verba; Mundum Deus,&hoe vi pys MQς . naturar admirabile opus sicuit arcanis sacrae scriptu-rie continetur sex dieria spatio consummauit, diemq; septimum, quo ab operibus teque leuit . sanxit: hic est autem dies Sabbathi, qui Haebreorum lingua a nume ro nomen accepit; Vnde Septenarius numerus legitii cmus & plenus est; Nam & dies septem sunt, quibus νς per vicem leuolutis, orbes conficiuntur annorum , & Leseptem Stellae quς non occidunt, & septem sydera que cc dicuntur errantia, quorum dispares cursus & inaequa celes motus rerum ac temporum Varietates efficere crα
duntur Sc. Atq; hq Numeri illius, sunt Virtutes, ea ma ciestatis laudisque eiusdem insignia, quae profecto tot tantaq; sunt, Vt maiora esse nequeant. Interim Si cui hcc non sustecerint, praeter illa quae hactcnus adduxi .mus, legere poterit D. August. de Ciuitate Dei lib. I r. .c 3 I. R Ludovicu Viuem, in idem caput. Diuu quoq; Hier. in apologia contra lovinianu. Praeterea Plato neni. sed in Timaeum potissimum,& praeter hos Plu tarchu,-τα Θεολογουαενα της αριθμm ς Nico machi Gerasini, praesertim ubi περὶ ἐπταδος ιοκτα Rhodestiam. agit ac denique Rhodeginum lib q. Antiquitatu cap. 24. . & lib. Q. cap. 12. Atque haec de plenitudine ac persectione Septenarij & octonarij ex quorum permotione, quodcumq; generatur, perfectum censetur: nam impar numerus Mas,& par semina nuncupatur, abunde
DIAugust. Lua. Viues. Hieronymus Plato cerasinus.
37쪽
COMMENTA Rri 27 abunde dicta sufficiant Intelligit autem Tullius
ut ad sentcntiam reuertamur per Septenos occies solis amfractus reditusq;, quinquaginta & sex annos, Amfractum solis, eiusque reditum, annum Vocitans: Amfractum quidcm propter ambitum Zodiaci, Redi- Amfractus sotum Vero, quia eadem signa. per singnios annos certa lis, eiusq; redi metitur lege. Mortuus autem est Scipio, M. Aquillio thin pole& C. Tuditano Cos L eodem anno quo haec in somnio quihusq:C5ὶ- dicta finxit Cicero. libus mortuus sit scipio
Summam tibi fatalem consecerint &c.
P Raesagit scipioni Africano suam mortem . quim Mortis scipio obiturus est anno sexto & quinquagesimo, siue ut ipse dicini Cum aetas ipsius septenos occies, solis amfra eius reditii scri conuerterit &c. Atq; hanc summam fatale, hoc est,a fatis prsscriptam μεμοιραμενο adserix. .
Dictator Rempublica constituas opporiet &c.
Dictator secundum plaerosq; a Cos dicebatur,c ea Dirututa. baturq; silentio noctis: Summus erat olim apud Romanos magistratus,quippe a quo non erat ius prouocandi . Disserebat vero ut recte a Polybio. 3. hist. Polyb. lib. 3. traditur eo Dictator a Consule, quod Consulem duo hyst. ponit Die decim secures praecedebant, Dictatorem vero quattuor& viginti. Praeterea illos necesse erat multa referte ad i.ta . 'Senatum : At huius erat summum liberumqne impirium, sub quo mox ceteri magistratus cessabant, ex- ceptis Tribunis &c. Haec Polybius. Potiturus haud dubie Scipio Aemilianus Dictatura erat, si manus suorum propinquorum effugere potuisset.
Si impias propinquorum manus effugeris &c. i
Er propinquos Gracci fratres potissimum intelligendi sunt, quorum insultus nec euitare nec effusere potuit: Mortuus enim in cubiculo inuemus est, uoti sum mutaui.
38쪽
2 8 GERARDI Vos s II cum die praecedenti optime valui flet, de hoc in Laelio Cicero in lib. Cicero : Scipio senatu demisto, domum reductus ad M HAiTEbὸ ρ , Vςspς men a patribus coscriptis a populi Romani
habent a popua Socijs Latinis, pridie quam excessit e vita, ut ex tam lo Rom. Sorijs alto dignitatis gradu, ad superos potius quam ad inlatinis secu- feros videatur peruenisse &ci Sunt qui existimant, euae , i Ahit propria sua V ore Sempronia Graccorum sorore,
quam temonε ν cno esse necacum, Vti Liuius lib. 19. Plutarchus Amplectumur tamen in vita Graccorum,huic adeo nefando crimini doctiores. obnoxium fuisse arbitratur Fulvium quendam Caij
tiae de morte P. carebat apud alios suspicione Caius. Verba Plutarcti, Scip. Africani. haec sunt ; At cum Scipio Africanus, nulla liquida de caussa decessisset, atque notet in cadauere plagarum,im pressionisq; elucerent ut in illius hystoria retulimus calumnia magna ex parte in Fulvium recidit ipsius ς hostem, qui eodem die Scipio ueni pro Rostris prosci- cderat conuitijs ; Neque vero exsors Caius suspicionis ιι fuit. Facinus vero adeo nefandum, in virum principe. . di summum ciuitatis conceptum, impunitum mansit, neque de eo acta quaestio , siquidem interpellauit. oppressiit plebs cognitionem Cato metuens, ne si de caede Illius inquireretur, noxae reperiretur assinis &α Interim sit quidquid sit, propinquorum suorum m Obiim Scipio- nus non effugit. Ob:jt enim eod em anno, filio septenis Aram liani. nos octies solis anas abus reditusque conuertisse eius aetatem finxerat Tullius, M. Aquillio,& C. Tuditano Coss . Plura de eius interitu videre licet, apud Appi nil tib i de Beli is ciuilibus Plutarchu in Apophtheg. S in Graccis . Vellatum Ilia D. Epistolaruin, adstatrem &c.
Sed quo sis Africanae alacrior ad tutandam Rem p. sic habeto: Omnibus qui patriam
conseruauerint, adiuuerint, auXerint, cer
tum esse in cano definitum locum, ubi Mati teaipiterno aeuo truan tur &c. Scipio
39쪽
SCipio Africanus iunior, pr uides mala qui sibi in
hac vita, post omnes labores Reip. nomine suscep-Ios, amminebant, repetensq; nefandum illum Scipio. ipi' Nasica
nis Nasicae casum, quippe qui patriam a tanta pertur ζαί.
batione,rerumq; dis crimine liberau erat, propter ciuiuetamen odium coactus esset in exsultum ire; Sciscitabatur ex suo Auo, quis recte factorum debeat sperari fructus ; Cui ille res sondit, ex rebus praeclare hic gestis, nullam debere peti gloriam humanam, nullas opes , nullumq; ab hominibus praemium, sed summum ac Pr mia bono- aeternum illud bonum cxspectandu esse,quo perseuen- ' 'tur omnes illi, qui bene beateq; vixerint, ac de Rep. meriti fuerint. Et haec quidem egregia est Sententia. spectant autem quae a Tullio iam sunt adducita coivi Animς immortalitatem probare incipiat quam inter Animorum imi Philosophos gentiles, coscitus est Py thagoras,& post siti, ' i' 'hunc Plato diuersis in locis;praesertim in Phaedro, Iliqdone, Menone, Apologia, Timao, ac libris Legu, & de Rep.post quectia Aristoteles,licet permulti contrariuesse verum dictitent. Is enim lib. II. de Generatio- Arist. lib. 1. De ne animalium , inter alia adserens , quasdam animas Generat. Am- esse quae aliunde in corpus veniunt, quasdam etia quae m/itum ς-Y- se intra corpus si unt, postea ratiocinando infert Animuis esse diuinum,cum ait: πι δε τον νουν in νον Θυ-- ραθεν επισιενου , γεινοα Mονον &c. R eliat inquit ut mens sola extrinsccus accedat, eaq; sola diui- . o. .
na sit, nihil enim cum eius actione communicat actio corporalis &c. Et tertio libro de Anima, dicit manisci Arist. lib. iiD sto τον νουν 'ονονάθάνατον κω αιδιον, immortalcm AnkmRCap- perpetuamq; &c. Quabus quid clarius euidentius q. esse queat non video; Quare grau i ter errant, qui vanedictitant Platonem , Ciceronem, & Aristotelem, non agnouisse Animorum immortalitatem,& omni u grauissime delirant illi,qui animas nostras simiai cti cor-Falsum est An. poribus interire arbitrantur . quales exstitisse dicun- τλm homet. . . tur, Epicurus, Metrodorus. Aristippus. Hieronymus muti xvri --
Rhodius, ct id genus alij plures, qui se voluptatibuι μ ς0 pQ
corporis dediderunt, earumq; se quasi ministros impulsu libidinum c ultra sperantes nihil pr. bucrunt, si naumq;
40쪽
summumq; in voluptate perniciosa, bonum constituerunt, Et utinam eiuscemodi nefarij ἀθροι. non repexi. xentur hodie alij.
Consilia hominum, cariusq; iure societati &c.
Ciuitatis definitio a merobius, plato a
Atist. HI e Ciuitatis definitionem suis partibus, ac numetii absolutissimam ponit TRllius; Circa qnam aduertendum est, illum non tantum dicere Ciuitates esse consilia, coetusque hominum, sed insuper, adhue aliam ad ij cere clausulam iure sociati in & recte, quia alias definitio eo quod plena non sit, cauillis obnoxia foret: nam & seruilis quondam, & gladiatoria manus ut recte inquit Macrobius a consilia , cetusque hominum fuerunt, sed non iure sociati: Illa autem sola est iussa multitudo, cuius uniuersitas in legum consentit obsequium : atque haec definitio a Platone ponitur in lib. de Repub. Et ab Aristotele 3. Politi cap. I. 2. dc . ubi De Civitate, Ciue,Ciuitate donatis,ac magi stratibus &c. pulcerrime disserit, non obscure insinuatur.
Harum Rectores, & Conseruatores, hinc pr secti, huc reuertuntur &c.
Poeatarum ae λ g Axima Poetarum, Philosophorumque gentiliuPhiloso phoxu net cater , finxit mortuos omnes ad inferos detru-spniai u orrox, di . veru Cicero eum Platone, secus sentiens, dicit Omnes cos, qui Rebus publicis bene presuerint, post situm ex hac vita discessum, recta in coetu veluti domiciliu , Sermanamque suam patriam redire, ex qua in Eoc misero orbis theatro tamquam in exsulium quoddam demissi sunt. Est siquidem animorum origo coelestis si cundum eos) non ex terra, quos procreator illa mun- Cic. lib. s. di ut dicit Cicero) e sua mente ,&diuinitate genuit. τμ--qμsst Hoc ipsum At quint ii Tusc. ina aest. lensisse videtur,' dum ait: Humanus animus decerptus ex mete diuina, cum alio nullo, nili cum ipso Deo,si hoc fas est dictu,