장음표시 사용
61쪽
co M MENT AR I I s quemadmota dux priores nimio stigore; Ptolometus tamen cum quibusdam alijs , id negant, & multa lorat quod verisimilius adparet huius Zonae habitari eo firmant. Interam sit quidquid sit , habitatio iuxta
Tropicos creditur parum humanae vitiae conueniens: Cum ibi homines dicantur nigerrimi, vitae breuise Inae, staturae minimae, & hoc non aliunde prouenire Videtur, quam ex nimis vehementi illo aestu ealorisq; excessu consumente in ijs humidum radicate: unde ni t neq; iustam corporum quantitatem habeant neq; in communem hominum durationem,uitam suam extendant. Quidam tamen Scriptores & maxime Recentio Neoterimi res maximam partem Zonae quam Torridam nunc Nnua.
Pani,habitari & quidem commode satis quidquid dixerint Prisci contendunt , conprobanti: Hos vid his . & tempora sententiast conciliabis .
ALiae duae Zonae,muum Altera est intra Circulu in zonae temArcticum & Tropicum Clari; Altetra ver inir
Circulum Antarcticum dc Tropicu Capricorni, quia reliquis temperatiores sunt,habitabiles diciatur: Neq; enim sol ijs nimis est propinquus, neq; etia nimis ab illis remotus: & sunt hq Duq, quasi mediet,inter Torridam illam zonam, & frigidissimas regiones, inde calorem. hinc frigus,quantum setis est sumentes, pro
Quorum Australis ille,in quo qui insistunt aduersa vobis urgent vestigia, nihil ad vestrum senus &c.
AVstralem illam plagam nihil ad Romanorum Australi, Hovult pertinere gloriam eo quod neq; Romani ad O. ilios, nςq; illi ad Romanos commeandi habeant iacultatem; Uerum hoc Ciceronis sorte aetate suit; at nostra non item. Hu. spectant ea quae in Tusculinis babet Cleaib.1. A
62쪽
cie hi Tose . idem diserte sub hac verborum Arma; Vt cum vide- mus speciem primum candoremq; caeli: deinde conuer sionis celeritatem tantam, quantam cogitare non poL sumus; ium ricissitudines dierum atq; noctium, com ς mutationesq, temporum quadripartitas, ad maturit, ςς tem frugum , 8 ad temperationem corporum aptas , ες eorumque omnium Moderatorem & Ducem Solem, Lu scnamq; accretione 3 decretione luminis, quasi fastoruις notantem & significant dies &c. Et Pagllo post : Tu ις globum Terrae eminentem e mari fixum , in medio ας mundi uniuersi loco: duabus horridis distantibus, ha-ce. εl bitabilem & cultam i quarum altera quam nos incoli- ce -- . Gus sub axe positi, ad Stellam septem, unde horriser ceAquilonis stridor, gelidas molitur nives : Altera A est lis, ignota nobis, quam Graec, vocant Amέονα. .eCaeteras partes incultas; quod aut frigore rigeant aut uratur calore &c. Atq; haec in Tusculanis suis Cicero. .. Arist. De 1stis Zonis, legere licebit inter alios, Arist. lib. de& Mundo ac in Meteoris. Strabonem tib 3.Plin. D . . lib. 2. nati hist. ζ. 68. Ouil lib. I. Metamor. Verg. veru I . Georg. Tibullum lib. . Atq; hi, pluresq; alij apud τ bullus ' Priscos. in os,dc si docte abundeq; de Zonis illis quin- 'quo egerint: tamen in hoc videtur lapsum illud taculum , quod existimauit duas zonas,ob magnitudinem. frigoris: & mediam Torridam ,ob ingentem in tot irandumq; calorem prorsus inhabitabiles, cum & illoc ac Ciceronem ipsurum pace dixerim arguant Memcatores, Nautς,alijq; rudes, non tam subtilitatibus ut Priscorum Er- isti arguendo quam res ipsas experiendo. Et hic Error videtur durasIe, ad Pro lotim usq; tempora, Si tamene ror tMedici dineat; propter loea illa id teniporis a sorte adhuc incognita atq; inculta.
. Omnis autem Terra quae colitur a vobis,angu 2. civisti λ sa verticibus πι lateribus latior, parua quaedam insula est &c.
poli di euntur x TVlt dicere, Tanto Zopam verticibus, id est poIit
63쪽
co MMENTARI T. Eundus vertatur atq; rotetuo quam lateribus esse angustiorem, quanto longior est Circus Tropicus, Sep- tentrionali circo: diductio autem laterum cum longi
tudine Tropici, ab utraq; parte distenditur: De hoc plura in Geographia Ptolomaei. Ptolom.
Circumfusa illo Mari, quod Atlanticum, quod Magnum, quem Oceanum appellatis in Terris &c.
OCeanus Mare dicitur,quod ambit circumiri; in oeranus. tam Jerram. Vnde Aug. Mari magno cingitur Auz- Terra, quae Vocatur Oceanus,de quo influit quoddiuis oexiguum in medium terrarum, & facit ista Maria nota nobis quae nauigijs frequientantyr De hoc Suidas suidaa. ita scribit:ωκεανος η Ῥιiίκλη πασνης,, παρὰ τὸ , κέω , το σχέ u , λεανδε ε ξ ουπερ πάντες
Solin. & Seruius ab ωκους quod ide est quod velox, solimus. diducat Quamet aute Oceanu ,sere pro Proprio nomi Irutus ne usurpetur : ponitur tamen etiam pro Adpellatiu6, ς Ru- quando scilicet, partes significat:Quomodo Mare, cum . totum denotat, proprium habetur, quia uni soli conuenit, & cum partes complectitur,Commune siue adpellativum sui loquuntur Grammatici existit. A Lit Mare ut ibes toribus siquidem suis,pletrumq; Nominis sui adpella bus mutat Notionem mutat. Nam ad dexterum, ubi primum Ter ram ingreditur, Atlanticum Mare vocatur . Ad sini QR ' . . , strum. Gaditanum; illinc Arabicum, Persicum. Indiacum , hinc Britannicum, Germanicum, Schy ticum. At postquam Terras intraui primo ab Iberia siue Hi spania, Ibericum mare dicitur:postea a Balearibus insulis, Balearicum . Postea, Prouinciam Narbonenser' contingens, Gallicum adpellatur. Postea a Liguria Ligusticum, mox usq; in siciliam a Thuscis Thuscii siue Tyrrhenum a Tyrrhenis siue a differentia supe- . ri inserum, superum enim Hadriaticum dicitur, Inde udi
ab Ionibui Ionium,a sicilia Siculum,a Creta Creticii,
64쪽
GER ARDI Vo3s II Asia Asiaticum, a Pamphilia Pamphilicunt. Bre.
Diuersa Nomi uiter, Diuersae collectiones aquarii, Maria appellan-- ος ni, tur, in diuersis siquidem locis, diuersa etiam Oceano siue Mari,adtribuatur nomina: Vocabula enim partibus maris, ex Regionii adhaesere ad pel lationibus . de sicuti multet sunt partes Terret nominibus distinctet &vna tantu est terra: ita multa dicuntur Maria,propter locorum adpellationem aliam atq; aliam, cum tamen unum tantum sit. Secundum illud Prophetae: Tui sunt caeli de tua est terra, orbem Terrae 3c plenitudine eius,tu sundam, Aquilone dc mare tu creasti, dcc psalmo 88 .
Altitudo Caivisi. Verg. . Aenei. Aristo t. lib. I. Meteo. cap. 23. Caucasi essitudo riobatur.
ta bis ipsis cultis notAq; terris, num aut tuum, aut cuiusa nostrum nomen aut Cauc
HAee eo spectat, ut pro nihilo reputet Vir sortis, quidquid in hac terra suspiciunt homines, uti , ,
opes, facultates,& nominis famam: nam licet inquit Terra habitabilis, exiguis constet spatijs, tam n neq; scipionis Aemiliant,aut alierius cuiusquam nomen , rerum gestarum magnitudine Montem Caucasum trascendere, aut fluuium Gangem tranare po terit. Est autem Caucasus mons Indiae editissimus, ad septemtrionem, versus Schytas, Indiam a Schylia diuia dens, perpetuat niue candidus, Ac ob id asper Sc inhabitabilis ; Hic adeo sertur altus, ut etia sideribus ipsis, dicatur proximus,unde Astra maiora visuntur,eorumque ortus atq; occasus,perfecte perspicitur: Et hinc fit, ut Schytae, eius montis accolae rei Astronomicae peritissimi sint habiti . De hoe Verg. Aeneidos . . Sed duris genuit te cautibus horrens Caucasus &c. Huius etia meminit Ari stoteles,in h verba: Caucasus autem Mons est,eorum qui ad qstiuum Solis exortum β ergunt, multitudine pariter atque celsitudine mari- ιε mus dic. Argumentu Celsitudinis atq; Magnitudanis, quisquis nosse velit plenius, videat consequenter loci,
Philosophi adductu qui praeclarus est,& lactu dignus.. De
65쪽
G Anges Indiae Fluuius maximus est, uniuersam In T dum ambiens . Vnde Ovidius. Ouid. lib. 4. Decolor extremo, qua cingitur India Gange
Huius Latitudo ea parte qua minima creditur per octo passuum milia patet, ubi maxima per io. Altitu rixudo & AN do autem, bi maxime vadosus est, centum pedum iri v ω - plet mensuram. Dici volunt Gangem,a Rege Aethio rum Gange, Auctor est Suidas: Hunc alij incertis soci tribus,ut Nilum,rigantemq; vicina, eodem modo, Alli in Schyticis montibus nasci dixcrunt. Et influere in eum xix. Amnes, &c. Vide Plin lib. 6.nat syst. cap. Miliaib.s.c. a. 38. &c Tantum autem abest si eidem Auctori credendum sid ut Romanum imperium ad hunc peruenerit Fluuium , ut Eustatem qui a Gange distat quinquagies centena milia passuum & viginti unum ) postea multis temporibus, vix ipsi penetrarint. Haec ille
Quibus amputatis, cernis prostera,quantis In angustiis, vestra se gloria dilatari velit M.
'Vininae gloriae angustiam eiusq; eontemtum in
Ι 'Idueere aes radere vergit,ab Extenuatione Telluri quam parta iam liue Punctum totius uniuersi, solent adpellare plurimi. De qua, eiust spacijs exis iis pulcre admodum in haec verba exclamat Plinius. Plinii verba istaec est materia gloriae nostrae thaee sedes: hie hono in digi , do res gerimus,hic exer mus imperi hic opes cupimus, Niuti, υ hic tumultuatur humanum genus , hic instauramus D bella, etiam ciuilia, mutuisq; cedibus laxiorem satis si mus Terram. Et ut publicos gentium surores transse; F, haec in qua conterminos pellimus, furtoq; vicini cm M spitem, nostro solo affodimus, ut qui latissime rurab, metatus fuerit, ultraq; fines exegerit accolas, quotas, terrarum parte gaudeat: va cum ad mensuram auari
66쪽
tiae suae propagauerit, quam tandem portionem, eius M . . desunctus obtinera et Haec ille
AVpi i* bo citi cumbens sedulo, ali Nepotis sui
Animu ali omni mundana atq; humana affectio C5s, En lae , ἡ ' Riiς ex, iuum hoptatur, ut conscientiae praemijs adniti, adquies . . , illi q; contentus vivat; neq; gloriam ν Ilam duri. quae inter homines,. longe lateq; parere nequit, ex rebus praeclare gestis atque gerundis,in hac Terra aucupetur: Hoc si quidem sapientis est & persecti, illud in ypientis atq; impersecti. Sed maius praemium exspectet, quo perfruentur ut ait) illi, qui patriam contei uauerint,adiuuerint, ac guxerint &c. Ceterum cum in adpetitione Glprio Duo potissimum requitantur, scilicet, ut quam latissime vagetur, & qua in diu ri s simἡ perseueret: Postquam edocuit a nostri generis hominibus, minima tantummodo inhabitari spati , neq; cuiusquam famam, ex rerum gestarum laude & gl ria,per minimam dumtaxar mundi particulam potuis Rom aprum se diffundi, siquidero Caucasum transcendere, vel Ganmis eonstricta πm xrλnare,olim Romani non potuerunt.bpe quoq; diuturnitatissioriae nullam. este debere ryIOrtal buth probare nititur. ut Nepos discat,gloriam hanc siquae neque esse diuturna,iteque lite patere potest son ςmnere, & ad beatorum sedem contendere. spatijs .
Tamen propter eluuiones , exust zon q; terr riim, quas accidere certo tempore M.
PRobureonsequenter intendit, Gloriam humana, diuturmam sempiternamq; esse non posset quia hoe natura , rerumq; conditio fieri vetat; Nam congres. 'sus separationesq siderum, cum nimiam humoris abudantiam terris immittunt,cogunt sqpe Oceanum suos limites uansilire consuetos, atq; loca ab hominibus habitata
67쪽
habitata occupare ; tum vel fulminibus e c lo demis. sis, ves nostris etiam subinde ignibus, incendia suscitantur maxima; Atq; ita fit,ut per Eluuiones siue inundationes, mergatur regiones,ciuitates. & homines ipsi frequenter aut ignibus & flammis exurantur, &in ci- heres resoluantur,quibus sane ita deperditis & famam S laudes hominum quoq; interire est necesse . Et his positis, numquam tamen Eluuionem aut exustionem tantam exstitisse putandum est, ut cunctas terras , aut omne hominum genus vel omnino operuerit vel penitus exusserit; Nisi hoc, euenisse velimus in Diluuio illo generali, quando tota terra aquis cooperta suit :manserunt tamen homines aliqui, videlicet, Noe cum sua familia, & animantibus quae secum in arca ha bar, si est Genesis 6. & 7. capitibus. Huc accedit quod ipse Plato fateatur in Timaeo, numquam abundantia nimiam aquae vel caloris nocuisse Aegypto. Et Auer-roes 3 .de Anima,dicit numquam ita perniciose super terras, inuudasse Diluuium . quin aliqua euaserint animantia; Nam chi Stellaru potestas sit diuersa inquit bi quarumdem vi, alicubi scaturiat Inundatio, alias diuersae ac interim contrariae virtutis aliud posse alibi efficere &c.
ulo Generali. Noe. Genesis . Plato. Averroes.
Quid autem Interest ab his qui postea nasce
ΙNsuit sicuti prius, adpetendae gloriar dissuasioni, Gloria huma-
quam cum arctis admodum locorum limitibus, nanon ambi temporumq; breuitate exiguam docuisset, iam eandem ' 'Gloriam non modo non diuturnam S sempi ternam,
Sed neq; ad unius quidem Anni integri metas posse propagari confirmat; Neq; vero is tantum Annus est, quem ut dicit Tullius) homines populariter tantummodo Solis, id est unius astri reditu metiuntur, sed singulorum seu luminum seu Stellarum, emenso toto caeli ambitu, a certo loco in eundem locum reditus, Antius suus est. Solet autem Annus Triplex notari, Lun, Annus tris
68쪽
Gnatia Annui ris, solstitialis 3c Mundanus. Lunaris quidem Antini dicitur qui continet triginta dies. Solstitialis qui duodecim habet menses, qui dicitur Solis amfractus de quo supra cum peractis. 3 61 diebus & quadrante,
ad eadem Siderum loca redit, qui etiam Vertens adpellari sistet. Mundanus Annus qui & Magnus & uere Vertens a Platone dc Cicerone hoc loco nuncupatur, est qui hic describitur. Et de hac triplici Annoru distinctione, praeclara tradit Magnus ille Basilius in Ese verba; Ad annos agendos, Sol atq; Luna principes sunt constituti nam Luna cum duodecies suum peregit cur sum, emctrix est Anni, excepto nam intercalari,cuius egere persaepe videtur, id exactissimum temporum agendum concursum, sicuti Haebrei vetustissimo tem Vepore,antiquissimiq; Grocorum olim Vertentem annu . sesia Annua. meriebantur, Solis autem Annus est,cum ad idem Sol .., punctum, unde prosectus est, suapte motione redierit . .. Et hactenus Basilius, quem diligens Lector videre poterit. Sed hic de solo V er tenti ac Mundano Anno agitur, Ut patet ex subiectis. Solstitialis An
Tunc ille vere vertens Annus adpellari potest, in quo vix dicere audeo,qu,m multa Rcu
Mundani An. T Oeet M sidan i sue Magni aut vere Vertetis Anni, ni Diuturni. I I tunc demu sere finem, cum omnia sidera, b tellς--. que uniuersae quarum proprium motum sentire aut . deprehendere nequit visiis humanus a certo loco,ia eundem locum ita redierint, ut ne unum quidem sidus aut Stella in alio loco sit quam in quo fuit Sc. Sed de riniorum H hoe dissicilis exi stit inraestio. cum alij hoc alii illud: eras. Magno Anno tribuant spatiu. Cic. quidem et . de Nar. Q Deor. ex Mathematicorum sententia,dicit illum effici, eum Solis & Lunae & quinq; errantium ad eande inter se comparationem, consectis omnium spatijs, est facta eonuersio. AH, hoc quidem licet adinodu controuerlufit, veluti certum ac definitum poni duobus Versibus
69쪽
γ, Hac faciunt magnos longinqui temporis annos, 13 Cum redeunt ad idem caesi. iub tegmine signum. . Et quia de tuo tot sui opiniones 'uaru multas resert cetaotimis . ,, Censorinus bene visus est dicere Africanus, vix dicerexi audeo si multa hominu saecula teneantur. Et hunc An- . . .
nu Aristarchus qstimat esse Annornm bis mill noru , , is quadringentorum quinquaginta duorum. Herodo Aristit. tus decies millenorum & goo. alij aliud spatium com Hexodut is .stituerunt, Alij etiam infin itu messe voluerunt, neq; in se umquis reuerti putarunt: & hoe visus est signifi- care Plato, dicens Tempus illud esse infinita multitu plato. dine . idemq; Cicero inquiens vix dicere queou mul- Ci ero. in hominum setcula contineantur. Atq; in re usquead dubia,merito visus est Africanus dubitasse prudenter a Qu'stione intricati seima astensio nem cohibuisse. At Macrobius, motus loco illo Ciceronis, ubi paullo Maerebit eo ,, post, dicit; Huius quidem A cni, scito nondum vigesi- iectura. ,, mam partem esse conuersam &c. in coniectura venisi i Annum illum Magnum,quindecim millibus Annoruesse a Cicerone delini tu,& Physicos nonnullos huiusce opinionis adducit, quamqua arguta masis,quam vera
haec eius quod pleriq; docti volunt videatur sententia. cum & ipse Cicero variet dicatq; in Hortesio: Hue Hortem Annum finiendum, demum, post duodecim millia annorum, noningentos & quinquaginta quattuor Solstitiales &c. Sed haec τροπικως, potius eu dixisse veriu- sententia veris mile est: atque certum pro incerto tempore posuisse, ilia similior.
iudque quasi minimam parte intellexisse, sicuti de Hominis gloria, quam ait, vix ad unius Anni eriguam partem pertinere posse &c. Atq; haec dicta sufficiant de
Nam', ut olim descere sol hominibus, eaestInguiq; visus est, cum Romuli animus haec ipsa in Templa penetrauit &c.
CIcero non vult adserere illum iu cepisse prinisi Annum,quum Romuli animus in Templum immi
70쪽
6o G ARDr vos stygrasse creditur : Sed tamquam exempli loco illud tempus accepisse videtur, quod ea res ex historijs unia
gnitudine rerum gestarum nullis no esset nota:Historia vero quae hic insinuatur, fere talis Me videtur. ex Liuio ac Plutarcho. Conditor Urbis Romo Romulus, magnis atq; diuinis operibus in vita perfunctus, Anno ab urbe cddita, septimo&trigesimo,exercitu ad Capretet paludem ad concionem euocauit: & subito exorta tepestate ex Tonitribus, sulminibus, nivibus, & desis imanubium caligine, Sol interuentu Lunae, hominibus exstingui est visus, Romulus autem, interea in caelum ab eptus est,& numq in terra hominibus visus, postea ' ου Sed hoc figmentu potius,quam res vere gesta videtur de morte Romuli: De qua varij, adco varie scripsere Plutaret, .e.c . atq; sciere. Vide Plutarchia, in vita Romuli. Val. Max. Val. max- lib. 1 c. 3. Florum, Cic. I. legum,Ouid. 2. Fast.& I HOr-bb- -ς Metam. Aug.cap. I S. s. civit. Dei. Alij secus statueriit, Ouidiiii. neque mirum . cum in his, multa sint figmenta, & ita Auguli. quidem a Romanis priscis habita .
Cuius quidem Anni, nondum vigesimam Partem scito esse conuersam &C.
HAe de re si placet Macrobiu audi; peracti inquit
fuerant, cum Scipio in Africa militaret, a discessu Romuli, Anni s73. Anno enim ab urbe codita 6o7. hie Scipio deleta Cprthagine triumphauit. Ex quo numero, Annis remotis triginta duobus Regni Romuli , dc duobus qui intra Somnium Scipionis, & consummatum Bellum fuere; Π3. a disceilii Romuli, usq; ad Scipionis Somnium remanebunt, hinc vere ab eo di dium fuisse constabit si ita sit nec dum vigesima partem Mundani Anni fuisse conuersam a fine Romuli. v ad Scipionis Aemiliani Somnium, & militiam Sed de hoc Commento, paullo ante diximus satis.
Igitur alte spectare si voles,atq; ad hanc sedem& aeternam domum contueri &c. . Simile