장음표시 사용
21쪽
in columelias Alioqui inuitus etia, & colludens iniuria facient.Quod secus esse ipsa Iniuriae definitio ostedit. Ueruenimuero hac roneno obstante cotrariu puto.Nam Mendacii probru nullo actu,nisi consumato, diluitur.Nec satis est qcunq; actus.Oris.n.crepitus,& eiusmodi,quae supra sepe comemoraui,insta medactu sent. Quod pugnu ducere grauius sit,quam ore obstrepere, Vel personato vultu aperire,concedo, sed eas in iniurias gradu no superat.Ιmo primu aeque gradu obtinent OcSFateor sane primariis ipsis gradibus alios gradus esse sabiectos,q - πευ, ν distinguutur, augentq; interdit,
nonnunqua extenuant iniuria . Quare ducentis pugnumaior Ust,quam ore cocrepantis,aut laruam auferentis,
seu digitos ad alterius sugillatione turpiter implicantis iniuria. Ad columelia etenim accedunt minae. Quod si vehementiores minae adhibitae fuerint, puta iaciendo telum,iniuria ipsa vehemetior euadet. Sed nulla in ex his iniurijs primu anteit gradu,ut supra diximus,nec maius quicquam copensatione facit.Exemptu. Cu nullae internos inimicitis intercessissent,iu pugno me petis,Vel teluiacis,aut manu indecore protedis, fictosue mihὸ detrahis vultus,aut bucca oppedis.Interrogo.Isne ego sum, qui tale quid merear Respodes, Elia. Replico, Metiris. Cui dubiu,quin ipse ab omni me iniuria exemerim, dignitatis ii tuae ciuilem quasi possessione nactus fuerim, cum tu mea vix dignitate leuiter obtinere coepisses Ne cesse est igitur q3 iam diximus progredi,& teritu, atq; Vltimum gradu vindictae ascedere,qui se de Mentitione ulcisci studet.Ncc obstant contraria.Na dum quisq; pulsatur, mente dei jcitur,ac propriae dignitatis ciuile ut ita dixerim spoliu patitur.Sin vero declinet, sccus cst incolumi manete animo. Praeterea te dignit esse poena,du Va las,presumptio est,qs inde cognoscitur,quia licet proare contrari u.' P sumptio aute in sola veritate fundatu r. Quod si te citra verbera dignit verberibus praelu-mere cogitemus,oportet ante,nos fingere te verberatu. Sicii ,
22쪽
Sic* in fictione fundatur prssumptio,&qδ lege cauetur in primis ansa praebetur ad nequitia. Atq; insuper duo
singularia ex coclem sonte manantia cocurrunt, s Fietio videlicet ac Pr sumptio,& quod restringi debet odium laxatur. i Est. n. dium de quoqua praesumere, Ut sit poena dignus,& nrobris.Quodsi pulsato te istud psumitur, cur ubi frustra petitus fueris,no psumatur oppositu Maxime coniectura hanc adiuuante alia,qua quivis bonus, ob idq; nulla poena dignus aestimatur Sed& videtur DEVM innocentiae praesto fuisse iuxta illud. Salus iustoru a Domino. Et de manu peccatoris liberabit eos. iQuod Cicero quoq; sensisse videtur,cu Caesaris, atq; Pompeii studia conferens ita ait. Principii dignitas erat pene par,no par Brtasse eorum,qui sequebatur, Caussaltim dubia, D erat aliqd in utraq; parte, id probari posset,nunc melior certe ea iudicanda est,qua etia Dii adiuuerint. Deniq; vero sunt quida actus,quoru initia P se nihil operatur, ut quae fiant rῖ finen in his finis atteditur.' Pugno aut, vel telo aggredi post Mentitione accepta tale quidda est,propterea st eo fit animo aggressio,
ut omnino feriatur. Ferire erso omnino nectae est,tanquam hic sit finis,ad quem animus,quod ipsum est principium,tendit . Atque haec hactenus,ut in primo dunt xat gradu locum ha Dere compensationem constet . In altero,qJ attinet ad Metitione, vitio locu habet n relisis copensatio,distincta tamen subiectis gradibus,& appendicibus,ut paulo ante disserui .Quo circa maiora in nocsecundo principali gradu flagitia grauioris sunt iniuris, visique Parricida,Proditore,Impiu,Sacrilepsi nominauero. flagitij genera naturae aecus,& an i integritate magis perfringunt ur vero Mentitio ad vindicta sit apta potissimu,ea est ratio,9 uno,& code tye min
ris poderis iniurias resellit,aduersariumq; ad lita ipsius verba coprobanda obstringit. ' Neq; ad id obstricto Metitione alia inculcare licet,licet; nulla fit Mentitionis c pensatio.Porro in leuioribus eiusde gradus iniurijs haec
m Pro Q .Lig n l. Receptu. Communia praed. l. Nointelligitur.9. eum autem. de tu. yArgua. Non videtur.
23쪽
ipsa admittitur.Nasime Parricidij,ego te eiusde criminis, siue Proditionis insimule,& neuter alteru metiri dicat,in pari oneris, probationisq; caussa sumus,siue id ira P specide accη a. suaserit, P seu Ppriae iniuriae Psequutio, in vel nudae inscrinum. 33. ptioni coparetur aut legis rone a tribunali procul ces' l.Neganda C. fare dicamus. In tertio principali gradu,quae auget iniuriam appendices,eaede ad vindicta sunt idoneae, no alia ob rem, Q facinoris atrocitate. iniare ictus fustis ulciscitur pugnu. Fustis ictu Vulnus. Nec ictus locii, aut vulneris, nec eoru magnitudine spe , qm milites, ad quoruopinione hic cu primis libenter abeo,ictus,& vulnera QIo cruore distinguunt,iniuriam* pendunt mazis,quam damnu.Sub Metitione aut Omnia omnino verba,quq negant,vel negare possunt,coplector, ut sit quis re Podeat, Verum no est, Vera no loqueris.Tu 9, paruo dilcrimine copensatio in vindicta trasgredi nequit, militari usu praesertim inspecto ; Tum st, utcunq; negetur,fit quaeda ceu
litis contestatio, & et,qui prior iniuria dixit, incubit o- G in Luc se nus probandi .R Alioqui is, in que iacta est columelia, lit.comt y- defenditur generali illa psumptione, qua semper in du-' bijs de unoquoq; meliora speramus . WAtq; hinc intellid c 8s ρ gant uniuersi mea oratione eo respicere,cu graue aliqaν 1 ε .a crimen neganti obiectu fuerit.Nisi.n. is, qui obiecit probet,calumniatoressicitur JAt si quo in sermone minime in itinioso cottiarat ab altero res deri, Veru no est, ube diuerti iudicio. seu Vera no loqueris, horum neutrum vim Metitionisold. tb .s3.col.f. habet,quando citra dolii,& fraude possumus otia vera v l. Fundum . . non dicere, R idq; magis in obscuris coni jciendii. - Imode euie. . ita debemus interpretari,Vt qui hac utitur responsione, R I semper in de veri studio potius,quam de iniuria cogitet inferenda. bijs ae r .iur. Nam,& tacens vera non loquitur:& ipsa in taciturnitas V l. qui tacet. de iniuriosa non est .h Quodq; amplius ducetur, siquis re-reg.iur.c.it,qui in sponderit Mendaciu dicis,non in iniuria insert.Nam,ut cet. ubigi. eo. tit,i' P.Nigidius vir maxime eruditus aiebat,inter Mendacilis. AU. de νζrq i' dicere,& Mentiri distat. inqui mentitur,ipse non Fallinoc sir Iε' tur,feci alterum fallere conatur,fallitq;,quod in se est.
24쪽
Qui vero Mendacium dicit, ipse fallitur,non ullo modo fallit.Haec Nigidius autore Gellio. Obseruada sunt i itur Verba,quae praecurrerunt,&sic de sequetibus statuendum.' & negatio in dubio,vi neganti expedit, accomodari debet. Qua ob re si quis atroci crimine incusatus responderit,Verti no est, seu Vera no dicis,tum id loco Mentitionis accipiedu est,co.suu pudore CXcusare VO- lenti ita utilius it. Porro cu nominatim excipitur Tu metiris,omnis cessat quaestio,neq;.n .sine fallendi voluntate mentiri aliquis pol, ut mox tradidi inus.Ideo semper iniuriosa est Mentitio,quanu adiiciatur Aestimatione tua salua,vel sed pace tua, seu Bona cu uenia dixerim. Neq; in nescius sum in ea sentcntia ire Iurisiprudentes,s ut qS- quis couicio lacessitus riadet Mentiris, iniuria quide non afferat, sed explodat. Quo ergo plena est iniuriae Mentitio semper ξNimiru,quae nulla praecurrete prouocatione Mentitio ingeritur,illa iniuriosa est ,& iniuriae caput,potestq;,perinde ac reliquae verboru iniuriae,cotraria Mentitione retudi.Quae vero accepta contumelia Mentitiosequitur, haec tutela est,& Ppulsatio,non offensio. Ita loquuntur Doctores.Quis aut no videt in ultima facti spetie verboru ignominia sindurumoueri, si riadeatur, Verrino est,seu Verti no dicis,atq; si exciperetur Metiris Ego sane quid inter hos sermones intersit, non video, ni Vocibus,qua rebus,lege dare malimus. h Q uacunq; .n. orationis forma negetur, te vitanda iniuria cogitatur.
Quare,& si quis exprobrante sibi crime A V ER IT A TE ABESSE rnderit, tuane adfirmativis verbis utatur, videaturq; ex eo moderatius agere,negasscin &
biectu probrii,no secus ac Mentitione, diluisse existima-dus est. Tam & si ex facto diuersis olim rationibus cotrarium xndi .Lege Lucensis Resp. Praetorianis suis hac statuit,ut qui Mentiri altu dixerit,reus sit ipse Medach. Euenit, Vt Praetorianus quida adscriptu sibi comilitonis sui crimen proderet.Ille abesse a veritate Praetorianu milit. Et nihil tum amplius.Inde ad breuissimu tempus imp
25쪽
DE PRIVATAtrata missione Praetor ianus ad me venit,remq; Omne exposuit. Vt se Mentitione tueretur,ineu fuit consilium. Neq; enim aduersante Senatusconsulto crediderit quispiam Comilitone ea mente abnuist e,ut in se ipsum Mentitionem reflecteret. Φ Ergo integru filii meo clienti hac sedem,ut vacuam,prius occupare.Atq; ita plane sentio. Quod aut dicitur Mentitione, quam nulla Criminatio praeit,esse caput iniuriae,ad id genus Mentitionis, quod incolite,ac temere effunditur,meo quidem animo r stringi debet. noua,aut forte ab alijs nondu sic posita declaratio.Na a pr sumpta calunia unumquodq; indicium etiam si sumeretur ex teste,cuius apud bonos,&εrauesviros onerata sit opinio,cxcusat. Τ' Et hoc ite ex facto quandoque responat.
De mehs Reconciliationis suae de pacificendi rone, Cep.UIII.
. A M inde ab initio dixi, quos cociliare vellis,cos adaequalitate redigi oportere. N copus esse sub ijcio, ut ea in re non pauca condiderentur. Atque haec appello MEDIA,
quibus reum unur ad Pacem. Nam ad eq- trema discellinia fuit, ciuma inc illata, in de accepta iniuria que 'nodum diximus pristotclem scrip sic' alter plus nazdio,alter minus habere cespit Medium igitur ipsum rursus appetendum. Atq; in primis couenit adhiberi Pacificatorem hunc Mediu nominatim Liuius appellath aequia, integrit,ab omni studio solutu,cui parto tuto se credere positiat. Qua .n .ratione iniquus qui sit, alios aequabit Θ Mediator no est unius,ut ait Paulus. 'Deinde oportet,vide quoru pace tractatur, in aequat talem conuenire queant.Nam qui socij vitae non sint, parendiq; vicissim,& imperandi facultatem non habent, sicut iniuria minus proprie patiuntur,ac faciunt, ita nec proprie reconciliantur Quocirca subiectus Principi, clerico profanus, is,qui sanae sit mentis,furioso, seruo liber, parenti
26쪽
pareti filius,Tribuno miles,auditori magister,infans iuueni,mulier viro,& quod hominu aequalitati maxime repugnat o ignavo fortis nuta si rite pacificabitur. Placa- aenophia Cyri hi tantum,& ad quandam pacis similitudine atq; con- Π Rrdisscordia reduci poterunt. .g Subinde, quia in caussa ius est η Bois Deo depositu ,h debet caussa ipsa, idest iniuria aeque proponi.Na ζ μ γ pq si quid altera pars dissimulet,inficieturue,nullus erit modus,nulla ratio, qua sic distrepantes ex aequo coiungan- . ' 'tur. Diuersa. n.& contraria negocia diuersis,&cOtrarijs h i,
finibus terminari necesse est. Qua Ob rem parum quoq; 7 et ..d l ΑΘ L fuerit caussam proponi aequaliter, nisi eadem simpliciter lini, hora. o. Droponatur. Non quale ego exemplum semel Vidi. Fere drator edixit. iatiatur aliquis dubia luce in altu invasisse, & primo quide trin.de iniu.
abnuere,mox fateri ijs verbis. Vera dicere aduersiarium, Spec. de aduoca. dum id quereretur. Mentiri reliquos,qui dicerent. Vae in prin.col.ii. ver. nam haec repugnantia e Num idem veru, & falsum A- Insumma num. 6.
deone quis q. Pacificator prudens,atq; cosultus, ut in re e. Sollicitudine. eiusmodi locu aequalitati inueniat ξ Finge enim post ini seqpp tam reconciliatione aduentare extraneu, qui id asseus y 93 dijugim s. rct, nonne alter pro extraneo stabit,alter contra Vitan '' .Lργtist.
d.e sun t igitur hae tricae verborii, in quibus latet plerun- in L' i ς ρ 'que fraus, & manifesta fit loquentis inscitia. t Nee inue D q) ilh ito Minpte is, qui iniuria passus esse credebatur, adiecisset. Me se t' quoque palam pacatum,clam hostem postquam apud n. in . me unu .apud alios vis aliud ) experieris. Haec ubi de per . ly s'ms,req; ipsa Pacificator aduerterit,cositabit insuper ti disciplina perinde P .l. C.
violatam fuisse.''Altera,diam vitae citi offendit. ' Alte e. olla..hicris ram,dum Vrbis statu perturbauit,sibiq; ipse ius dixit.' Meiud se vind. tuo circa interrogatus Solon, qui fieri posset,viil mini P Conr. in Aposmum iniuriarii existeret inter homines λ Si inquit,qui in phin. auria affecti non sunt,aeque doleant, atque hi, qui assecti Cic. de si l 'l' Non obscure innuens, quisquis re, verboue in ostem in p
27쪽
HVMANITA S, priuatam respici ut utilitate, POENA O AEQUITAS publicam. ν l. Aut facta. F.
i l a. . pen. C. δε Iur. l. secundum
crimine .in ver Plurima,tati accusa.
Angetae 'males in in ver. Pecu mula
Et publice quidem interest eius,qui lacessierit,deteriore fieri conditione,ut & ipse ne quid tale posthac committat & csteri sint ad iniuria tardiores. s'riuatim vero cosulitur,cum laesis,velut compeiationis loco,tutior, & potior adiudicatur pars. . Atq; hinc,si quid sorte plus, mi nusue in Pace, i conuenire videatur,alter habuerit, idne alienum ab Aequalitate iudicemus,pr scriptae rono suadent,quaru si cesset altera cessat aut nonun uam, Vt suo loco reddemus omne simul Aequalitatis cubili cessat.Post haec vero generalia,ipsa Iniurie definitio, sigia que,& gradus sunt capiendi.Nec ob id ,in signa multa,&in plures gradus distincta fuerint, scortum in uniculo est prouidendum Sed illud satis,si grauiori adhibitu remedium fuerit. R O J si placet periclitemur hoc exeplo.Convicium,versera,Vulnus intulisti mihi,nonne in Pace resarcienda,quo leuamcto vulnus , eode conuictu,& verbera curabuntur Coiungendae sane sunt iniuriae, ubi plures extiterunt,& quibus artibus maior extinguiatur,itiae & minor. Nam quod attinet ad minore,plus agitur,magis quam aliudJ & qδ pluris est, utique tanti est. R At quo iniuriae definitio,atq; significatio gradus hac in reponderantur ξ Nimiru per opposita,& ut translato Aristotelis verbo utar per Repassionem,quae in iniurijs aequali,& socio vitae illatis perquam iusta est.' Definitio ergo sic obvertetur. INIURIA est praua tagnificatio.Remedium,quod rectust adhibebitur. Ea plensum declarata fuit.Per sensum ite Pax declarabitur, ita ut sermoni sermo,res rebus riadeat. Ab animo iniuria venit,inde etiam fluet Reconciliatio. Sponte illa, haec quoque sponte. Et talia quide ex parte eius , qui inivr iafecit,requiruntur. At e diuerso,quead modii is, oui iniuriam passus est,sensu illam,& animo accepit, eisiacm sic
28쪽
rix princepA si tertio gradu offendit,offendereue cona s. ins Diu. tus est Procuratore ad pacem constituere. h Cuius rei τὸρ .m 3. a eo a caussa non inulto post dilucida fiet,sed pauca ante dicenda sunt. Opus est ergo insuper,ut si Erte is,in quem col . Iata est iniuria,pacis tempore surdus seerit,res ei per li- IJ I. 6 bellum declaretur, que vel ipse per se,si gnarus suerit le- 'gendi,placeatq;,vel si id minus,per alici,cuius fide sequa t 'tur,legat. Aut certe nutu,gestibusq; supplendum.Si c plus oculis suerit,omne illi consiliu pacis narrari, & c ram autor iniuriae sisti si eius sit necessaria praesentia ita ut a caeco tangi possit,debet. Sin Vero negociu per procuratore expediri queat,satis caeco fuerit audire mandati formam,nec in eo decipi.Quodsi alio corporis vitio in iuriam passum laborare contingat,puta quia manibus aeger,simusq; in ijs casibus, quibus Repassionis periculuis,si re offenderat, subit,adhibedus aliqs erit, si aegroti fungatur officio,si quo modo in hostis personam ex lege Pacis animaduertere velit. Ac singula quidem gradatim tollenda sunt impedimenta,quibus liber non est sensus. Quam ob rem in eiusdem Repassionis casibus, quorum
modo meminimus, oes omnino remouedae sunt causse, quibus is,cui restituitur pudor,iure suo timidius uter tur. Locusq; in primis tutus, & ab omni suspitione v cuus esse debet.Dein nullus accersendus potentior, que vel iuturum sibi patronii is,a quo dedecus illatum fuerit,siperet, vel is,a quo susceptum,veneretur,ac reformidet
QAin hunc oportet subiectu sibi aduersariu prorius hahere, ut manus in illum si voluerio adserre possit, latat; 'poena assicere,quantu mos foederis patitur. Stet ; solus, qui se subijcit,ac inermis coram armato,& multis si placuscit ocijs stipato.Nec impunitas ante ullo modo pro e missa sit. Nanq; hic potissimum publicae disciplinae ratio nititur, Ob idq; nullus constitui procurator p6t neci ut ε'ς I I
terius desicto alier det poenas. Et quod attin ad ii siti m et
nec aedet. Cumq, ut assiduerocinamur in limoi iniu- bi j i. de re silio.
29쪽
riis vitadum sit praecipue,ne quid impediat, quo minusis,qui iniuria prouocatus fuerat, sensu omnino libero qua prouocatori vice rependere possit,quidna obsecro magis impediat,qua ipsa prouocatoris absentia ξ Atq; haec de sensu. Animum vero,que sibi sensus coniunxit inperferenda iniuria,dicimus una cum sensu redintegratione quoq; Pacis accipere debere. uam ob re illud ab eo potissimu cognosci oportet,quq fiunt omnia, iccirco fieri,ut in pristina aequalitate cu aduersario redeat, sed; nunc eide aduersario pr stare,ac omni submota callidiatate versam esse vicem,ut qui intulit sufferat, qui secit, patiatur. Quocirca cum ille in iniuria passus sit, & acceperit, nunc agit,& inscrt in Pacc. Hoch; distat unu ab altero,P quamuis animus iniuriae non consenserit,consentiat in Paci necesse est,& quanqua inuitus pertulit, sponRE I taetrum in etia,& libens faciat. In totu enim ut Papinianus ait Omnia, quae animi destinatione agenda sunt, non nisi vera,& certa scientia perfici piat. Paxq; praesertim volutaria debet esse, aliog no est vera Pax,ut huius operis secudo capite comemorauimus. Et adijci argumentum pol, qua ut omnia sint aequalia in Pace, aequales otia animos esse consentaneu est. yc de definitione quide,qucadmodii co uertatur,ta satis. Q I spectat ad signa, nihilta naturale est, qua code genere quodq; distbluere, quo colligatu est. Et quibuscunq; modis obligamur,iisdem fere in contrariu actis liberamur .s Verum j; est neque pacta,neq; stipulationes sectu posse tollere, ut factu non sit. h Perspicuu ergo est, prout quaeq; iniuria re, aut Verbis contracta fuerit, ita illa re,aut verbis, dissoluenda so-re.Caeterum huic Pnunciato Vindictae gradus,quos nominus expendi debere diximus,accomodadi sunt. Nam qui ulciscitur gradus,ide ad Pace restituendam vim habet . Eo in discrimine,ut sola nocendi facultas in Pace, damno ipsi,quod affert vindicta,coparetur. Nec absurde. Nam animus vindictae cupidus,' non possit,no exe quitur.Pacis vero studiosus lese sponte continet.' χόα
30쪽
est vera clementia ut Seneca definiuit animi scilicet
temperantia in potestate ulciscendi. Et Vt preclare Bias unus ex septem sapientibus . Quod prudentis opus Θ Cum possit,nolle nocere. uid stulti propriumΘ Non posse, & velle noccre. Quam sententiam Cicero his explicauit verbis. Iugulare ciuem,ne iure quidem quisquam bonus vult.Mauult enim comemorare,se cum posset perdere, pepercisse,st cum parcere potuerit,perdidisse. Iuvenalis vero. RQui volunt occidere quenquam, Posse volunt. Et apud Ovidium Medea. 'Perdere Poste sat est,si quem iuuat ipsa potestas, Sed tibi s eruata gloria maior ero. Extatq; Pittaci,que in eode numero sapientum habuit Graecia,memorandum in hac re exemplum. P Cuius filium Cumis in tonstrina sedente clim Faber quida aerarius impacta securi occidisset,Cumani homicida vinctu ad patre misere. At ille, Melius est, inquit, ignoscere,qua punire. Sicq; Fabro condonauit iniuriam . Rarii Ethnici,maximeq; admirabile facinus,quo quid maius Christianus pstet e Enimueros qJ ait Holybius' benignitate,atq; clemetia hoste superare,qua armis excelsius est. Et autore Valerio Speciosius iniuriae beneficiis vincuntur,quam mutui odii pertinacia pensata tur. Atq; haec est ratio differentiae ,cur idem gradus aliter cociliet, aliter ulciscatur. Verissimumq; elle, quod diximuS, cernitur quoties multae simul inculcats sunt iniuriae, sufficere, si maiori medicame adhibeatur.Nam ut gradus superior inferiorem sub se ad ulciscendum habet, ita & ad Pace faciendam. Quocirca nulla a nobis iniuriae species,quaere simul,& verbis inferatur,admistacst.Ex his aut gradibus cognoscitur etiam quaeda facta sic est e leuia, ut verbis in Pace non minus,ac in iniuria, compensentur. Quapropter si quis digitos ad alterius contumeliam , terve complicauerit,psonaue illum exuerit, cum Ventu fuerit ad reconciliatione,sat erit excusatorio aliquo, &