장음표시 사용
31쪽
honorifico sermone iniuriam illam reuellere,seq; corrigere. uis vero modus ubi frustra me telo,aut manu petiuisti Hanccine iniuria verbis Paci scator diluet Θ Et videtur quide ex pscriptis argumetis,cu talis iniuria primum gradu non exeat.Sed cotrariu veriuS. Oportet.n. iniuriae autore se credere aduersario,quem tertio gradu
offendere cogitauit icet haeserit in primo. Conatus smquidem ipse atrociorem hanc prae caeteris eiusde gradus iniuriam fecit. Quare obvertendo ut fieri debere ostendio ide periculum iii beat is,qui iniuriam intulit,in pace, quod alteri in iniuria moliebatur,necesse est. Atq; hinc apparet quod item supra dixi nullam impunitatis fide dari debuisse. Rerumque esse vicissitudinem, ut is suis . rat,qui intulit,qui fecit,patiatur. Quod si contingat illum. quo carpta est iniuria,vi Pacis repungi, disciplinae id publicae tribuendum erit.Quae vis est enim ut ait Cicero squae magis arceat homines ab omni improbitate, quam si senserint nullum in deliciis esse discrimen Et ut Plato, Poenis maligni vexantur, non quia peccauerint nam quod factu est,infectum esse non potest)sed ut d inceps & peccatores ipsi,& qui puniri iniquitates viderint,iniustitiam odio nabeant,aut saltem minus in simili vitio peccent. Idemque alibi, 'Couenit,inquit, ut qui plectitur,ab alio recte puniente, melior fiat,& utilitate capiat,aut exemplo caeteris sit, quo videntes alii male affectum prae metu reddantur meliores.Tunc que prisertim ut Claudius Iu reconsultus monuit cum nimium multis grassantibus excplo opus est. Quare & Gellius IAcerbitas plerunq; ulciscenai maleficij bene,atque caute vivendi disciplina est. Atq; hae sunt duae illae caussae puniedi a Platone animaduersae, idest Comonitio, & Exeplum,quibus si tertia de me te aliorum Philosophorum addere libet, possumus , Tιμωριου scilicet,quod est supplicium in honore magistratus adhibitum. R His accedit argumentum a iuris ciuilis penu de promptu,sicut.n. qui seruum alienum, ut corruperet,
32쪽
peret, ilicitauit, quamuis nullus sequatur effectus,seruitia corrupti actione tenetur, 'sic qui in alterum irruit, ut ' M Vnde illius. ccederet, tam etsi non ceciderit,puniri omnino debet,ne stilis να ex tali impunitate eiusmodi facinus ab alijs haud quasi inaniter pertentetur. Quae est ratio in lege nominatim bstripta. V At quaeret aliquis,cum selus conatu tam dure Psta, sit Ber corrigatur, e filictui quae poena sat erit Θ Vltimii certe supplicium .Hic ego no distimulo summa hanc esse coercen qu hdi spetiem,atq; rationem. Sed idem consiliu ad alterius ἡ ' I Jψ Μη rperniciem instructu ,eodemq; ainimo,& impetu significa '. ἡ '' tum,cur non itidem puniatur λ Voluntatis quidem modus praestari pot,casus ictus no potJ Et iacere telum vo LM ' VIuntatis est, ferire sertunae.' Voluntas er3o ipsa cohi- ς G. Ib G.e. i. benda.Neq;. n. vi saepe dixi sertuna dat sermam iniu- 4 Cie in Top.riae . Cumq; omnis iniuriae significatio in contrariam si- ς d l.Aut Dicta β.gnificationem Pacis tempore comutetur , sicut is,qui seu Eu M.t. contatiostra nocere conatus est,cum iniuria intulit, si potu isset, vinetibi Il.de pae. nocuisset, sic alter debet ex aduerta, ubi traducitur ad I i.n f ad.L Pomae Pacem,posse nocere. Facultas aut voluntate nocendi va pς se par.l ii, quicua in pace,damno,quod ab iniuria prosectum sit, copaia C RQ Or.δεμ.ratur. Atq; hinc intelligere licet, quam praeclaru de illis 'l' i se sit,qui se nobis in pace subijciunt, benemereri, & quod μ'p' u coptimus Poetarum cecinit Z Vs μb Rub. pae.
post l. vltionis acerbitate nil amplius adipiscimur. Sunt gru quaeda ossicia aduersiis istos etiam seruanda,ita ut qs h , 'A' 'Adagio fertur,Ne quid nimis.g Impunitas. n.ad deterio u δ'
ra semper inuitat. Et si res agitur cuprauis hominibuS i
verum illud plerunq; euenit.Qui iniuria fert veterem, n, nouam accessit.' Atq; ut Cic. Impunitatis spes maxima k ph, est illecebra peccandi. Expedit ergo Reipub. & singulis iniuriae autorem , cum Paci restituitur , in discrimen Vocari, ac duobus praesertim casibus plecti. Ait l 'ro, cum iactantior est,atque verbosior, ne glorietur se composito aduenisse securum, aliaq; eiusmodi prae-
33쪽
DE PRIUAT LAltero,cum nocturno tre,clamve aliter grassatus suit,' Um γ. ΕΦ.γ quonia qui magis occulte Pcedunt, ac insidias faciunt, ij fiunt iniustiores. μdmonendi aut sumus Repassione, . quae pro iniuriis facti in pace contingit, neutra ex parte ιβ β. usq; ebo, iniuriam esse. Nam qui rescrit,iure itio utitur,qui res
. in mi um 6 i ritur,consentit.' Caueat in referiens,ne modum p tergrediatur. ' Neque enim vulnerandi, occidendive, aut crudeliter ciuicquam faciendi ius habet, ut suo loco latius stractabimus: Hanc vero lenitate indulgeri sibi maioribus in caussis is,qui secit iniuriam,cogitet pro eo discrimine,qa suo forte iudicio nimis graue subit in causisis leuioribus. Naturale est. n.ut damnis comoda,& co- modis damna compensentur. P Ac illud mea quidem sententia ymagnu est iniurias facti omnes, vel maxime gracintesimis. .f. de ues,ope tolli REMISSIONIS. Iam etenim rem verb.oblig. AN. tiora nomina sunt exuenda,& propinquis,ac praesentia de malest. in veri bus utendum. Quoniam ut ait Hylarius ' non sermoni res,sed rei sermo subiectus est. Dari aute veniam mihi peto,si noua in re, ac prorsus militari nCuo utar Vocabulon ad multitudinem militum accommodato. Poteram si quidem usurpare Tatioinem, sed Obscurius, nec omnino significanter. Repassio Graecis meliuS sonat, si Latinis. Restitutio latissime patet,magisq; distat a sensu. Nullum ex his cadit in consuetudinem nostram. Sicque alia pleraque nomina quae excogitari potuissent. Rc missionem igitur appellabo iam libere, deq; ea proprium caput subi jciam , ne cum sit materia insignis, vidcatur
non dubium. cst . MISSIO est fictio super iniuriis aequitatis C. t Ib. Aristo. ilia caussa inducta,factum quod est,ut sit infectum. 6.Eth. a. iosi'. FICTIO inquam,quod factaquς sunt, nullo de sacerdotio.bb.i. set modo contingat facta non esse.' Quod Greco eq.Φin D. Versu testatus est Phocylides.
34쪽
Vtq; alias diximus,fictio proprie contra veritatem indu res ναcitur. V S V P E R iniuriis inquam pratia differetiar, quo si q. O in c j de haec fictio ab aliis dignoscatur. pddo AE VITA - Geni de ΤIS caussa inducta,quia sine aequitate fictio non consi R Mestit. Haec autem aequitas in sedandis ciuilibus odijs Iu p p O i sicet ipsa per se. ' Quo circa Plato,' Melior est,inquit, iudex Qui reconciliatis leges conscribit om i miris e se ' η γ
dex,qui reconciliatis leges conscribit,quibus inter se in , TR '' petuo amici suturi sint,quiq; tumultus urbis componere 'u ' hstudet,quam is,qui leges ad bellum,& illud externu da- ere meditatur. Sequitur definitio. F A C T VM quod est ἡάn . - 'ut sit infectu, id est ut iri qui iniuria passiis est,ab iniuria si ι. Aesiastinuit,
bili, videlicet iniuriam non esse factam,sed illud praesup ipar,num. 3. ponendo, idest ut perinde aestimemus, ac si facta n5 suis η Argu.eius quod siet. Neque enim aliter fingi aliquado potest.Nihil itaq; ηςri m. in.q.sua noui Remissio inducit ,sed agit id lum,ut partes in eu 9 rui per imp
statum,unde illas exturbauerant iniuriar,reponat.Is au- rgim mm.3 veritem status erat integer,& dignitatis plenus. Ergo D R 'samst probsit missione sua cuiq; dignitas eae integro restituitur. Nec qi- esse alter alicri praestat,conceditue. Nam si quid deterius esi q=- FGit Lystitui apparet, id totum ut ante dixi ad communem uti 'Mi myx, slitatem referri decet. FACTI praeterea metionem ha quae bai, quod in solo facto filiadari fictio possit, quemadmo ' i sim dum Bariolus egregie docuit. hEx quo inoleuit cosuetu - n re
do, ut illis duravit iniurijs,quae re,ac facto collatae sunt 'φ'
limoi remedio succurratur,tanq verum sit illud Plauti. h ih ὸ1 - Stultus es, Qui facta infecta facere verbis postules. de regiis. et d. um vero dictum sit a nobis Remissionem esse ficti I.Non dubia. Caenem,magna oritur dubitatio : Nec enim aliquatenus I gib. constatem esse legis inuentum fi dyare sequitur, ut sit i in τ a. .. E fictio
35쪽
J Euli in t F. DE PRIVATA fictio hominis. Homo aut iuris regulis fingere prohibetur Quid dicendum . I n. veram csse iuris regulam,ac consistere,sed integrii tamen esse homini, ut tingat in his,quae nemini nocent.k Quanto itaq; magis , si Psint uniuersis,cuiusmodi est Pax,& Recociliatio,ciuetq; ad statum urbis,& ad aequalitate ciuium csiseruanciam, siue restituendam pertinet omnia ξ Ex eo sane, quod diximus partes in pristinum statum reponi Remittere id passim nunc Itali vocant Remissionis nomen , ut mea fert opinio,descendit.Neq;.n. assentior vel ijs, qui censent Remission rinde dictam iniuria remittatur .i concedatur,atq; dimittatur iniurianti. uo significatu Vatinius ad Cicerone,' Meam, quit,animaaversionem,&supplicium,quo usurus eram in eum, que caepissem,remitto tibi,& condono. Lactantius j;. DEO remittimus ultionem. Vel ijs,qui more magis vulgari interpretatur Remissionem pro submissione,sui'; ipsius in potestatem alterius concessione.Illa nanq; opinio nimis comuni r tione nititur, cum in omnis generis reconciliationibus condonetur iniuria.Hqc parum Ethymologiae res det. Remissio enim,ut est composita, iteratum actum notat.'Quod est superfluu in huiusmodi interpretationeo quia is a quo iniuria accepta est,nun se hostis voluntati permisit etenim iniuria non fit consentienti, visaepe dixi nec contra iniurians se ung tradidit aduersario.Se se ergo nunc tradens primum exercet actum, quoniam Primum non illud tantum quod ante aliquid cst, sed etiam illud,ante quod nihil sit,intelligitur, ut iurisprudens Mfricanus perlepide exposuit.' Verii postqua Praepositio illa,ex qua componitur Remissio, non semper denotat eius,qa fit,repetitioncm,imo plerunq; aliud significat, maternaque lingua quottidie dicimus Remittere te in alium,qui se illi utcunque credit, tanquam de manu tua in alterius manum se transserat, 'ad solidiorem aliam Oppositionem transeo. Iniurians solus se hosti dedit, &
Vt loquar de more vulgi, se remittit. Cui placet igitur,
36쪽
ut hinc Remissio deducatur,ei ab altera partium', atque contra. t ueri adeo ab infirmiore nomen imponit,alteram,& quae prae de te. homi. stantior est,negligit Nonne autem melius, si comode Dr. institid fieri potest,ambas amplecti Ita prorsus. Et hoc pi ar- mρ- e contrah. ob. stat declaratio nostra. QIam tamen non deerint fortas prin in inci Dose,qui arguant,st & ipsa nimis late pateat, cum in cun- TV m imperium. ctis reconciliationibus partes ad primum statum redi- ricantur. Sed his ego respondeo non esse absurdum, Vt e ... . , D . , , ο L e . I.i . de off. pro unum idemq; nomen comunellt,ac proprium,quemad hesi rota 1
modum videmus in iure ciuili de Adoptione, Manumis u l ,sione , atque Nouatione , ' & in Pontificio de Consue i. . Cousinu, tudine. η Praesertim cum nomen ipsum ad id , quod di - Δ. hs i.
gnius,& frequentius est,se contrahit. inis figura lo- y Gib., Dos .inquendi Antonomasia vocatur, siue per CXcellentiam, R Rub i rei .ret. Erruta cum Frumetum pro Tritico,' Vrbem absolute pro in Derti.in princ. komat ius Ciuile simpliciter pro iure iniiritum dici- eo. ut. mus. bic Verbum est omnis omnino dictio, atq; idem φ Alcia. de vel b. restringitur ad nobilissimam,summeq; necessariam partem orationis.' Sic cum omnis sententia Enthymema ' i Frum. φ.i.et dicatur,quia videtur ea,quae ex cotrarijs coficiatur,acu- AHq. se ver tissima,sola nomen commune potalet.' Quod ergo Remissionis nobilius sit,atq; usitatius remedium, propriore i m ἐς sm Vocabulo,quod est alioqui commune cunctis reconcilia se -tionibus, nominatur. , pr svrb.ldem Al
LEOBVLVM, qui enumeratur inter septe
sapientes, solitum fisisse dicere accepimus.' biom.deerte d. Ne cui miniteris,est enim muliebre. v. i. tiuo .i. Eihi/Homerus Vero, quem ut in alijs excellit,ita in mul 8. hoc quoq; oculatissimum fuisse apparet, R Cic. in Top. EUα com et M χλεμου inquit ' sinis ἐνὶ cουλά. R Uide Sesa. D, Te in Ov-μυλν ἰQ cMειν, αμα μαχεσια . fra.num. 18I
Iocm R emistionem nobiliorem .sepiusque cieteris omnibus usura patam,quae in Paciscationibus obtingunt. Cap. X.
37쪽
state. ξα. Sic Merum Impearium milliaer sima plici iurisdictioni praeolat, quia circa grauiora versatur. r. mi imperium de iuris. omnium lada
DE PRIVATA Et Maro noster,qui Homero proximus , aut certe parest,de Ligeris,& Aeneae pugna sic ait. φVesiano talia late Dicta volant ligeri, sed non & Troius heros Dicta parat contra,iaculum nam torquet in hostem. Virum igitur fortem decet manu promptiorem esse, quam lingua dQuhd spost consertas manus aduentet, qui negocium Pacis suscipiat, aliquis,erit sane potior ea curatio, quae factis adhibebitur,qua quae verbis adhibenda esset, nempe ob prςstantiam factorum,& quod versetur in grauioribus . 'Atque haec erit ipsa Remissio. QSae alia item ratione seperest,ut quae nullius dignitati obsit,ctim partestamen ad summam aequalitatem restituat. Etenim qua uis alter potestati alterius se committat, nihil tamen turpe aduersum se confitetur, sed illud ostendit solum, iniuriae sus poenitere. Quod secuSest in verbis,ut infra dicemus. Ad haec vel is, cui se credit aduersarius, iure in illux titur suo,vel non utitur. Et quamuis utatur,nihilomagis honoratus esticitur,quia nimis exuperat, & ut alias disseruimus ulciscendi facestas pro ultione est. Nec vIIa fit et,qui sic plectitur iniuria, quoniam asscnsus fuit Linuod si dimittatur impune,id euit solum,ut se periculo obiiceret. In verbis autem qui fieri potest,ut solum periculii adeatur Hac ergo de caussa frequentior est R imisso,quippe cum iniuriae secti omnes hac medicina curentur.Uictorum Voo,quotquot in secundo collocauiamus gradu,medicamenti omnis sent expertes. Faciliorem esse in factorum,quem in verborum iniuriis paciscendi
ΙR V M hercle auditu, quod hic praescripsi, homines,Vbi grauior,ac durior dissidii caussa antecessi ad aequalitatem, & Pace facilius redigi,resq; medicabiles magis esse, si Verba.
38쪽
S ed enim ita se veritas habe ut Boetioris capitis in fiane disserui. Proptereaq; longo illo sermone, quem habui de modo reconciliandi, nihil in medium, quo grauioribus verbiaeconsuleretur,attuli,quia scilicet nihil cognoui. Unica tantum curatio leuioribus factis adhibita fuit, quam possis etiam verbis primi gradus applicare.
Sequentis uero gradus verba omni carent medio. Et ratio in promptu est quonia super verbis fictio locum non habet.' Suntq; duo prorsus extrema,ac veluti fines,qui '
bus omnis oratio continetur,de quibus Poeta. V 'r' .
Est,& Non cuncti monosyllaba nota frequentant, V U His demptis nihil est, hominum quod sermo volutet. Ι Quicquid igitur assirmando dicitur,vel negatur, aut ue t ' λ pq rum est,aut falsum. S i enim verbi caussa te nominaue- ro Transfugam inuid respoderis parulfacio es,aut no. Id. Si sis,& ego bonus quod naturaliter pr sumedum dissi' - γνρ id. 8. militudo nostra iam elucet.Neq; si priuS dicta resellam, Cie.Tu f. aequalis tu mihi decore,sed ego par ignominia tibi sue d Boeth. d. cosu. ro.' Vitiosum est enim quicq falsum assentiri.' Et que Philosophiae. lib. i.
admodum a prudente exigitur,ne mendacium dicat,ita ' Cie.m Mai. a bono,ne mentiatur .fHoc pipsum mentiri est. S duo f G ll. Noa. Att. me criminesi neruis omnibus amersiis quemcunq; libe- bb.xi .cap. xi. rare colendo,num me in illud sponte conijciam λ Maius g s cap. .
sane est dedecus,quod meis mihi verbis pari , quam vi h AVη-c malius quisquam inferre valeat.', Curandumq; est magis, ins 3 'cl. Vt numerus crescat bonorii q. ut pari malitia se quis ad- γ dat numero malorum. Iisdem autem rationibus si falsa iηAAm, i se obieci,reconciliari tibi prohibeor. Nanisi aduerser,palinodiam 4; canam,tucosentire uideris. AduersanS ve .ro id ante fateor,quod confiteri in yraesentia absurdum hest, me scilicet mentitum fuisse. Quod mihi tam turpe Test,quam si tum ipse mentirer. Obstat & aliud praeterea, 'ne ex aequo in verbis coire possim An factis enim quod sepe scripsi actio vertitur in passionem,ita ut qui alium iniuriae tempore offendit, vel in discrimen adduxit , eidem offensioni,aut saltem discrimini sese offerat in pace necesse
39쪽
m AJuersus. I. Restistendum. de pae.
DE PRIVATA necesse sit, factumq; antiquum deletur ope Remissionis
a facto recenti. Hic vero ordo in verbis non obseriratur. Nam si te Proditorem,aut Transfugam per iniuriam nominauero,mentitumue fuisse respondero,tu Pacis tempore illas in me iniurias no retorques,verum ipse quod aiunt meo mihi iumento malum accerso, meo; liugulo meo gladio. Τ Nec prior sermo sequeti tollitur,sed uterque manet. Neque id communi v tilitati adscribi potest quoniam illud indignit sequeretur,leuioribus poenis grauiora crimina plecti,& contra .m Manifestum est autem re grauius,quam verbo,peccari.Sed ubi re illata est a me iniuria,perq; Remissionem Pax constituitur, me quanqpulses, nulla notas ignominia,na sponte patior,magis 'l; est,ut tibi exaequer, potissimum cum te percusserim. E enim,ut est in Carmine Hesiodi. R
Si quae qui faciunt,eadem patiantur & ipsi,
Iudicium rectum valde est,atq; exitus aequus. Quod si impune abiero,satis luperq; constat meam mihi dignitatem incolumem esse. At verba,quibus utor in Pace ad iniuriae verba tollenda,patientem me non constituunt,sed agentem conseruant. Agentem aute nosse,
quid agat,oportet.' Ideo nulla est excusatio, tuin talia mihi verba ossiciant,quae sponte,& ex certa scientia protuli.Sumq; mihi meae turpitudinis autor.Nullus insuper modus, quo solum in verbis periculum subeam, reperiri potest ut superiore capite dixi sed certam rem semper,& exploratam aggredior. Quare,cum in certis fictio locum non habeat, P id,quod geritur,iniquum sit ex altetera parte necesse est. Super his igitur iniuriis, quae grauibus verbis illatae sunt,coagmentari non posse Pacem omnino censeo. Cocordia sane,&charitatis vinculo deuinciendi sumus,cum propter CHRISTI disciplina, tum ' sublato iure Duelli qδ fit per alterius partis infamia qd odiis tendatur ulterius λ4Vestra quippe est Roges,sacrid; Pastores,si adeo fixae sint stirpes inimicitiarii, ut aliter uiuelli nequeat, vestra illas autoritate copesco
40쪽
RE CONCIL IA. te,mutuum 4; vobis consiliis,atq; adeo auxilium impendere,nec alicuius gratia, studiotae comittere', quin carcere,exilio,anathemate,& si qua durior est multa, psequamini illas,& radicitus amputetis, statuta in Pastores poena a secundo Ininocentio,ut si in hoc opere DEI segnes inuenti fuerint,dignitatis propriae damnu incurrant. Et memoria quide teneo Doctores a Bariolo coiter dissentire,qui posse partes ad Pacem cogi arbitratus est prorsus Caeter uetus opinio tribus casibus auditur. Cu discordia futura est perniciosa Reip. semper fere est. Vbi diu decertatu fuit. Et quoties apud Iudicc supremit, qualis est Caesar,& Pontifex,caussa tractatur. J Sed occurretur sertasse nobis ab aliquibus existimantibus Rc missione posse verba deleri,ob ea caussam,2 vindicandi facultas in pace pro vindicta est,atq; uno, & eode gradu Pax,& vitio cotinentur,& pluribus verbo,& re illatis simul iniuriis una Remissio prospicit,ergo & singulis separat im prospiciet. η At impar est remedium , qn quidem prout quaeq; iniuria nascitur,ita & perimi debet ., Multaq; accedunt,& consequuntur,quae per se reiicimus. φδc manet semper regula, qua Fictio lotis factis adhibetur. ' Q uamobrem quisquis iniuriosum sermone Rcmissione abolere contenderit,is ad latam Faciendi significationem confugiat oper pretium est,h Facereq; dicat eucclam,qui loquitur,na & Verba facere dicimus, & Dicere verbum actiuu est,omnisq; oratio est quaeda actio. Quo circa Labeo Actu verbii generale esse inqt,fue re, sue verbis quid agatur.' Nec sequeretur tia,' is iniuria intulisse re diceretur,qui verbis columeliam ingessisset, nam odia coercenda,lauores sunt dilatandi. bed has rones quicunque Voluerit,probet. Ab hac ego sententia longissine absium. Quauis. n. Remissio fingat nullam antecessisse iniuriam,haud in pol,si verbo iniuria imposita fit,fingere simul iniuriam nullam antecessisse,atq; eandeveram non esse.Sic etenim ab uno sente duae manarent