Arnoldi Corvini à Belderen ... Ad titulum digestorum de verborum significatione. Commentarius locupletissima dote auctus ..

391쪽

in Dig. Tit. ad Verborum Signis. 3q3

EXPLICATIO. Servitutum. a J Quod hic de se tuis dieitur, de iis non solum intelligendum est, sed & de quibuscunque famulantibus, & operam suam in id quod hic demon matur, praestantibus. ut supra vidimus; vide i i. 3 familia. F. de publican. l. 1. 3 hae actio. F. vi bon. rvt. l. I. 3 si quod mancipium. I AEdiles etiam 3 familia gis AEdi Edidi. l. i. 3 familia. F. da vi-viarm. Familia ab Oscis originem ducit, apud quos Serum: nominabatur Famel: UndEFamultis dictus: indeque Familia di ista. Fesus In Legibus Longobardicis ponitur pro Familia; GVindium a Germanico gemis, quod familiam notat.

S eontinentur

EXPLICATIO. 'Contisentur. aJ Filii familia appellatione eontinentur; s sunt in potestate, jure proprio& Communi; si emancipati; tantum communi jure. svr. hic. f. 1. v d. l. peto. 6'. 3 M. de

legat. 2.

392쪽

IDEM 3. V.

II em appellatur ' familia plurium

personarum, quae ab ejusdem ultimigenitoris sanguine proficiscuntur; sicuti dicimus familiam Iuliam , quasi a

fonte quodam memoriae.

EXPLICATIO. Item appellatur. aJ Est igitur una familia, ad quam omnes stirpes referuntur, & illa Gentis nomine appellari consuevit; sunt & aliae quae exstirpib- constant. Quot ejusdem gentis stirpes tot familia sunt. Sic Suetonius in Nerone. Ex gente Domitia , inquit, dua familia claruerunt, Calvinorum S AEnobarborum. Hi ne patet omnes qui ejusdem nominis sunt, ejusdem quoque esse familiae, non stirpium respectu ; qui ejusdem cognominis sunt, ejusdem quoque esse familia , sirpium, nongentis re vid. Sueton. in Galba ct Tiberio. Familia autem cum tot, ut vidimus, signis attones habeat, de qua actum sit ex ipbjecta materia dijudicandum est. IDEM M. VI.

ier autem suae caput

393쪽

is Dii Tit. ad Verborum signis. 34s

EXPLICATIO. Caput. a J Hoe es principium. Sui enim iuris facta familiam habet. confer. l. hanc. in 3. I. cum l. 4. F. da bis qui sui velaben. jur. sunt. Lnupi . o. g. l. l. Ttia.34. F. solui. matrim. Finis. bJ Quia, cum eorum filii patrum nomina servent, in eas familiae t pro gente puta acceptael origo non propagatur, sed extinguitur. Quamvis ipsa Romuli Lege viri consors, sacrorumque esset socia. Dion in Alicarnasse in M. 2. Quas domina rerum mariti, divinae S humanae domus foeta. l. I Rer. amotar. l. I. de ritu nupt. l . Coae de erim. expilat. herer Est igitur caput & finis familiae suae: id elt, neminem , ut paterfamilias ipsa habet in ρο- i state.

LEX CXCVI.

vinciale.

FAmilia AE appellatione & ipse prin

ceps famiba continetur.

EXPLICATIO. Familia. Quia nomina universitarum,lion membris tantum, sed & capite constant. Sic appellatione militum Imperator ; LI. F. detestam . milit. appellatione populi Senatus continebitur. 3 plebs. IV. de Iur. nai. gent. Sciv.

394쪽

FOSminarum liberos in familia

earum non esse, palam est: quia qui nascuntur, patris, non matris famuliam sequuntur.

EXPLICATIO. Foraminarum liberos. aJ Foemina familiat ali- eo jus duces esse non possunt. Nam qui ex eis nascuntur justi liberi, Illegitimi enim ventrem sequuntur. l. I9. g. deflatu hom. patrem non matrem familias sequuntur: & familiarum paternatum, nomen serunt: non maternarum : Quia in sceminas nullum jus adgnationis transit, neque suos heredes habent. I. i 3. f. de Hlegit. Hinc filii gentilitia matris in-gnia gerese nequeunt.

LEX CXCVII.

Ulpianus Lib. L. ad Edictum.

I micasse ' est δειμι spe, arguisse, accusas, & convicisse.

EXPLICATIO. Indicasse. aJ . Indicat qui arguit, meust, convineis. Hine praemium, ei qui famosi libelli autorem indicavit, non debetur, nisi reus

395쪽

in Dig. Titi de Herborum Signis. 347

convictus sit. Cornelia. insin. g. de injur. Indicare tamen nonnunquam est aestimare &rei venalis precium statuere. Sic in I. Iulianin. 3. quod tamen.sssis act. emt. indicationem posuit Ulpianus. Indicaturam nominat Plinius.

LEX CXCVIII.

Idem Lib. II. de omnibin Tribunalibiu. UR ana praedia η , omnia aedificia accipimus, non solum ea, qua*sunt in oppidis: sed & si forte

sunt, vel alia meritoria ς in villis, & in . vicis: vel si praetoria d voluptati tantum deservientia: quia urbanum praedium non locus facit , sed materia. Proinde . hortos ς quoque, si qui sunt in aedificiis constituti; dicendum sit urbanorum appellatione contineri. Plane si plurimum horti in reditu sunt, vinearii sorte, vel etiam olitorii, magis haec non

sunt urbana.

EXPLICATIO. Vrbana predia. aJ Vrbana predia a rusticis non loco, sed materia & qualitate di se nuntur. Vrbana siquidem accipimus aedificia o- P s mma,

396쪽

mnia, quae ad urbanum usum inhabitandi , r creandi, mercimonii, voluptatisve gratia ha bentur ; nec non solum ea, quae sint in oppidis, sed & si sottE stabula sunt in continentibus aedificiis, vel alia meritoria in villis, & in vicis, vel si praetoria voluptati tantum deservientia, horti quoque qui amoenitatis gratia, non reditus, habentur. hle. ct l. I 6. C. deprad. min. l. F4. in M. f. is petit. hered. l. s9. F. de contr. emt. l. I . 3. si in locatis. F. deacy. emt. depact. l. I. F. com prad&abuti. bJ Stabuia hic sunt diversoria ad hominum mansionem constituta; ut in I I. insin. st furti adver. v. autflab. Hinc stabularius qui tecto viatores accipit. Seneca lib. I. de benes cap. t . Nemo, ait, sesabuiarii, aut eauponis, Bogitem indicat. Accipiunturbula, pro septis quibus jumenta & greges stabulantur. ut in. t eo jure. g. in quib. casi. pigu.

sac. contr. Colume Lb. r. de re rustic. eap. 6.8c tum naturam praediorum rusticorum sequuntur.

Meritoria. Meritoria sunt diversoria, vel fullonica, vel stabula, vel quae alia loca, quae mercede locantur, a merendo dicta. l. 9 I. g.

Balneas. F. de legat. 3. l. i 3. ult. F. deus r. l. si . f. si quis ex V pro socio. I s f. domum. F.

dei ur. Vopiscus in Tacito: Meritoria intra urbem stare vetuis. Spartianus in Pescennino Nigro; Pro triclinis popinas habent, pro cubi

culis meritoria.

Pratoria. dJ 'ἀtorium apud veteres est pars villae

397쪽

in Dig. 2at. de Verborum Signis 3 4s

villae lautius aedificata, & patrisfamilias habitationi relicta. l. 2. F. deservit. rust. pra d. l. I f. st da usu-habit. l 83. f. i. F. deleg. . l. s. 3. jus. g. de legat. 2. l. i . 3. ult. g. dei ur. Suetonim in Caluuia . cap. 37. Nam ut in urbe solius Principis domin pratorium appellabatur, reliquorum civium non item : se in villis, in quibus iste quisque tantum in suos habet dominium, quantum in subditos suos Princeps, pratorium dixerunt, ubi scilicet quasi princeps habitaret. Hortos. e J Horti amoeni , urbani praedii appellatione continentur ; nisi plurimum in reditu sint, id eis, principaliter propter rusticos reditus constituti. de quibu3 in L frugem. 77. Ap.

Am ςςipere debemus eum,

qui non est eo loco. , in quo pe

titur. non enim trans mare absentem desideramus. & si sorte extra continen

tia urbis sit, abest: caeterum usque ad continentia, non abesse videbitur, si non latitet

398쪽

EXPLICATIO.

Absentem. M Absens is dieitur qui non est in

eo loco, in quo petitur: & pro diversitate subjectae materiae & tractatibus varie quis dicitur abesse. Glus in prasens.sf. de procur. InJdiciis absens dicitur qui in jure non est, ι I . g. Prator. g. de damn. ins & qui a tribunali abest, L non tantum. g. abesse.ss de fideicom. liberi. item qui extra territorium jus dicentis , I heres absens. o, ibi Gog de judis. qui latitat, i 17 .hae. F. his. In Edicto de damno infecto, qui non est in urbe, d. I g Praior ait. vel qui domi non est ι In contractibin eum de stipulatione

agitur, qui se exaudire non possunt, absunt ;ι. I. f. I. V. de verb. oblig. In Uucapione abest , qui in eadem plovinera non est ; l. M. C deprascr. long. temp. In tesamentis, qui non audit, vel non videt testatotem; In procuratore dando , abest dominus qui extra continentia urbis est. l. I g M. I x. s. eumseqq. Ude ρηρ- cum Absens etiam interdum habetur, qui adest. Sic miles qui Romae militat pro Reipublicae causa absente habetur: L milites. g. ex quib. Hus mayor. Sic absens hahetias, qui etsi corpore praesens sit, animo tamen abest ; ut furiosus, L 1. 3 pen F. de jur. eoicisi. Liα Τ. da diu. reg. Iur. l. II. , filiosam. F. de injuri pupillus. LIo g. quib. ex caus in poss eat. Loco. bJ Loei varia est significatio ; nam in. cidum provinciam, interdum oppidum, vel

urbemi

399쪽

in Dig. Ni is Verborum Signis. 33I

urbem , tot. tit. 1 de eo quod cerIo loco. interis dum integrum sun dum; l. fundi xi I. ins his. interdum minimam fundi patrem: l. locus. εο.μρ. eod. significat; hiepto urbe, civitate, oppido , in quo alicujus, puta tutoris, praesentia requiritur, accipitur. ut patet ex vers.

si furte hic. Si non latitet. et Qui enim de industria latitant, frustrationis poenis assiciuntur. l. beet. 42. in . de procurat. l. . de Iudis i tutori

AT sse non videbitur, qui ab hostibus captus - est, sed qui a latro

nibus detinetur.

E X P L I C ATIO. Ab bsibin eapim . at Ab hoΠιbus eaptus, cum pro mortuo habeatur, i. servitutem. de R. I. tanquam absens, vocari in jus, citatione ad domum delata, non potest, sed ejus successor vocandus. Potest a latronibuι detentus ;Ei tamen Praetor suecurrit. l. i. ι succurratur. 9.F. ex quib. caU major.

400쪽

HAE C stipulatio Noxu solutum

prauari ' non existimatur ad eas noxas pertinere , quae publicam exercitionem & coercitionem capitalem habent. EXPLICATIO. Hacstipulatio. aJ Licet noxa appellatione Omne delictum contineatur; l. ρυbs. 238. 3 M. F. hic. tamen qui noxis solutum prauari, servum promittit, de privatis, non etiam his quae publicam exercitionem & coercitionem capitalem habent, promisi se existimatur. h. t c, L IT. f. quod avunt. F. de AEdil Edes. l. II. ult. F. de eviction. Quia verba secundum legis de ea re loquentis sensum, intellexisse contrahentes praesumuntur ; AEdiles autem, qui quibus casibus redhibitioni locus esset, constituerunt, noxam ab hujusmodi fraude distinxerunt. l I. l. quis sit. IT. 3. quod unt. II. eum f. seq. f. dea u. Edict.

Idem Lib. X X CI. Digenorum . T LI s T A interpretatione recipiendumi est, ut appellatione filii sicuti s-