Aurelij Cornelij Celsi De re medica libri octo, inter Latinos eius professionis autores facilè principis; ad ueterum & recentium exemplarium fidem, necnon doctorum hominum iudicium, summa diligentia excusi. Accessit huic thesaurus ueriùs, quàm liber,

발행: 1529년

분량: 394페이지

출처: archive.org

분류: 약학

101쪽

CORNELII CELSI. non vino curare satis conuenit. Vomitus,post febrem eliciedus est: deinde dandus cibus ex leuissinus,tum is dormiat:postero quoque die si febris manet abstineatur.Tertio ad sinulem cibum redeat. Dandiq; opera est,quantum fieri potest,ut inter oportunam abstinetiam,cibo, que oportunos obuiaussis caeteris nutriatur.Si vero ardens febris extorret , nulla medicamelidanda potio est: sed in ipsis accessionibus oleo, 3 aqua refrigeradus est,quae miscenda manu sunt,donec albescant:&conclaui tenendus.quo multum. N purum acrem trahere possit: neque multis vestimentis strangulandus. sed admodum leuibus latum velandus est. Possunt etiam super stomachuimponi folia vitis,in aqua frigida tincta .Ac ne siti quidem nimia vexadus in est,alendus maturius est,id est a die tertio, & ante cibum iisdem perugens dus.Si pituita in stomacho coiit,inclinata iam accessione, vomere cogedus est:& tunc dandum frigidum olus,aut pomum ex his, quae stomacho contieesunt. S: siccus manet stomachus, ptinus vel ptisans, vel alics, veloriae cremordadus est,cum quo recens adeps cocta sit.Cum veris in summo ine remento morbus est, utique non ante diem quartu,magna siti antecedente, frigida aqua copiose prytanda est,ut bibat etiam ultra satietatem:& cul -ra repleta , latisque refrigerata sunt. vomere debet. udam ne vomitum quidem exigunt. sed ipsa aqua frigi Iria tantum ad satietatem data,pro medicamento utuntur.Vbi utrumlibet Iactum est,multa veste operiedus est, Sc collocandus, ut dormiat.Fereque

coiores,nullus pr ordiorum minor, nihil prohibens, vel in thorace,vel in pulmone, vel in faucibus,no ulcus, no defectio, no deiectio, no profluuiualui ruit. Si quis autem in huiusi nodi febre leuiter tussi, is neque vehemetibn ς' fictatur. neque bibere aquam frigidam debet: sed eo modo curan iam est, quo in caeteris febribus praecipitur. Curatio semitertianae febris, quae hemitritaeos dicitur. Caput.wlI. θ T ubi id genus tertianae est. quod hemitritaeon medici appellat, magna citra opus est, ne id fallat.Habet enim saerunt frequenα- - .utiores accessiones, decessionesque, ut aliud morbi genus videripsis it:porrigitque febris inter horas vigintiquatuor δέ vigintifex: ut quod

clem est,non idem esse videatur. Et magnopere necessarium est, neq; dari cibum .nisi in ea remisione,quae vera est:& ubi ea venit,protinus dari: N rimique stab alterutro curantis errore, subito moriuntur.ac nisi magnopere aliqua rea prohibet,inter initia sanguis mitti debet: tum dari cibus, qui maque incitet febrem, bc tamen longum eius spatium sustineat. . Curatio

102쪽

LIBER TERTIVS

Curatio Ientarum febrium. Caput. IX. nunquam etiam lentae febres,sine ulla remissione, corpus te i net:ac neque cibo, neq; vlli remedio locus est. In hoc casu medici, cura egeaebet, ut morbu mutet.Fortalia enim curationi oportunior fiet. epe igitur ex aqua frigida, cui oleum sit adiectum, corpus eius pertractandum est:quoniam interdum sic euenit, ut horror oriatur, dc fiat initiu quoddam noui motus: exl eo cum magis corpus incaluit. sequatur

etiam remisso. In his frictio quoque,ex oleo,&sale,utilis videtur. at si diuis frigus est,& torpor,& iactatio corporis,non alienum est,in ipsa febre,dare mulsi tres aut quatuor cyathos:vel cum cibo vinum bene dilutum. Intenαditur enim saepe ex eo febris: Sc maior ortus calor, simul, N priora mala tollit, dc spem remissionis,in ea curatione ostendit. Neque hercules ista curratio noua est qua nuc,quidam traditos sibi ςgros qui sub cautioribus me dicis trahebantur,interdum contrariis remedijs sinant. Siquide apud an liquos quoque ante Erophilum,&Erasistratum, maximeque post Hippocratem,fuit Petro quidam,qui febricitante hominem,ubi acceperat, multis vestimentis operiebat:vt simul calorem ingentem, sitimque excitaret.

Deinde, ubi paulum remitti coeperat febris, aquam seigidam potui dabat: iti ac si mouerat sudorem,explicuisse se Hrum indicabat. si no mouerat, pluseria aquς frigide ingerebat,& tu vomere cogebat. Si alterutro modo febre Iiberauerat,ptinus sit illa assa,& visu homini dabat.Si no liberauerat. docoquebat aqua sale adiecto,easq; bibere cogebat: ut moucdo vetre purga*ret.Et intra haec, omnis eius medicina erat. Eique non minus grata linthis ,quos Hippocratis successores no refecerat.qua nucest his, quos EmIphili, vel Erasistrati aemuli, diu tractos non expedierunt.Neq; ideo tame,

non est temeraria ista medicina quia plures,si protinus 1 principiis excepit,

interemit. Sed cu eadem omnibus couenire non possint, fere quos ratio norestituit,temeritas adiuuat. Ideo'q; eiusmodi medici,melius alienos sν ,3o quis suos nutriunt.Sed est circuspeeti quoque hominis, Κ nouare inter Idum,ta augere morbum,& febres accedere:quia curationem, ubi id quod est,non recipit, test recipere id quod futurum est. Remedia in febribus, ad capitis dolorem, Npraecordiorum inflammationem,& ariditatem, S scabritiem linguae. Caput .X. siderandu etiam est, febresne solae sint,an alia his quoq; mala accedant:id est num caput doleat,num lingua aspera, num prs cordia intenta sint Si capitis dolores sunt, rosam cum aceto mi stere oportet, N in id ingerere: deinde habere duopitiatia, quae latitudine ηο hontis longitudinemque aeque Ex his inuicem,alterum in aceto, NIO

s ii se habere,

103쪽

CORNELII CELSI. si habere, alterum in frore, aut intinctam iisdem Ianam ,succida imponere.

1 acetum offindit, pura rosa utendum est. Si rosa ipse laedit,oleo acerbo. si ista parum iuuant, teri poterit,uel iris arida,vel nuces amarae, vel quaelibet herba,ex re Digerantibus. orum quidlibet,ex aceto impositum, dolore minuit:sed magis aliud in alio. Iuuat etia panis cum papauere iniectus, vel cum rosa, rima,spumi ve argenti.Olfacere quoque, vel se illia,vel ane Ilum,non alienum est.At si in prscordiis inflammatio, Sc dolor est, prim/, super imponenda sunt cataplasmata reprimetia, ne si calidiora fuerint,plus

eo materiae concurrat.Deinde, ubi primo inflammatio se remisit, diuac de Imum ad calida,& humida veniendum est ut ea,quae remanserint,discutio inant. Notae vero inflammationis sunt quatuor: rubor,& tumor cum calore.

N. dolore, Quo magis errauit Erasistratus, qui febrem nulla sine hac esse, dixit. Ergo,si sine inflammatione dolor est, nihil imponendum est. Hunc enim, statim ipsa febris soluit. At si neq; inflammatio, neq; febris, sed tan tum praecordiorum dolor est,protinus calidis, M siccis lamentis uti licetibi veris lingua sicca est, M scabra,detergenda primum penicillo est,ex aqua calida.Deinde, ungenda mixtis inter se rosia,& melle. Mel purgat, rosa re primit; simulque siccescere non sinit.At si scabra non est, sed arida, ubi pe nicillo detersa est,ungi rosa debeticui eaerae sit paulum adiectum Remedia contra frigus,quod febrem praecedit. Caput. XI. Olet etiam, ante febres esse frigus, idq; vel molestissimum morIbi genus est. Ubi id expectatur,omm potione prohibendus aeger

im paulo ante data,multum malo adiicit. Item maturius veste multa tegendus est,admouenda partibus his,pro quibus metui mus,sicca,& calida fomentatio: sic ne statim vehementissimi calores inci piant,sed paulatim increscant. Perfricandae quoq; eae parteis,manibus mictis. ex vetere oleo sunt:eique adiiciendum aliquid ,ex calefacietibus. Contentique medici quidam, una frustione etiam,ex quolibet oleo sunt. In harum fibrium remissiombus,nonnulli tres, aut quatuor sorbitiois cyathos, etiamnunc non manete febre, dant. Deinde,ea bene finita, restituunt sto I mmachum cibo higido,& leni. Ego tum hoc puto tentandum, cum parum

cibus semel. N post febrem datus prodest. Sed curiose perspiciendum est.

ne tempus remissionis decipiat. Saepe enim in hoc quoque genere valetudiaris,iam mures febris videtur,& rursus intenditur. Itaque ei remissioni credendum est,quae etiam immoratur,& iactationem, sectoremque quenda

oris squem H ii Graeci vocant) minuit. Illud satis couenit,si cotidie pares accessiones sunt,cotidie paruum cibum dandum: si impares,post grauiore

cibum:post leviorem,aquam mulam.

Luratio horroris in febribus. Caput. XII. Honor

104쪽

LIBER TERTIVS Fol.n. Orror autem,eas fere febres antecedit,qus certum habent circuα itum, & ex toto remittuntur. Ideo'que tutissime sunt, maximὲθ que curationes admittut.Nam ubi incerta tempora sunt, neque alui ductio,neque balineum,neque visu, neque medicamentu aliud,recthdat .incertum est enim,quando febris vetura siti ita fieri potest,ut si se

itδ venerit,summa in eo pernicies sit,quod auxilii causa sit inuentum. MEI sq: aliud fieri potest,quam ut primis diebus,bene abstineat aeger:deinde

sub decessu febris eius,que grauissima est,cibum sumat.at ubi certus circuitus est,facilius omnia illa teratur:quia facilius proponere nobis, Naccessi αλ onum,8 decessionu vices possumus. In his autem, cum veterauerui utilis fames non est.Primis tantummodo diebus,ea pugnandu est, deinde dies Ideda curatio est:& ate horror, tu febris discutieda. Igitur cu primu aliquis inhorruit,& ex horrore incaluit,dare ei oportet potui tepida aquam, subα salsam, & vomere eum cogere: nam sere talis horror ab his oritur . quae taliose in stomacho resederunt. Idem faciendum est,si proximo quoque cir Icuitu ,arquὲ cessit: saepe enim sic discutitur. iat, que quod genus febrissit. scire licet. Itaque sub expectatione proxime accessionis, quae instare tertia potest educendus in balneum est:dandae opera est, ut per tempus horα rotiso solio sit.Si ibi quoque senserit. nihilominus idem sub expectati

io accessiorus quartae ,faciat: siquidem eo quoque modo, saepe id discutitur: si nec balneum quidem profuit,ante accessionem allium edat,aut bibatcsiadam aquam Gim pipere: siquidem ea quoque assumpta, calorem mouent, qui horrorem non admittit. Deinde eo modo,quo in frigore prsceptu est. antequam inhorrescere possit,opetiatur. Fomentisque se protinus validiuoribus, totum corpus circundare conuenit:maximeque inuolutis extinctis testis N titiorubus.Si nihilominus horror perruperit, multo oleo caIefacto inter ipsa vestimenta perfundatur: cui aeque ex calefacientibus, aliquid stadiectum:adhibeaturque frictio.quantam is sustinere poterit: maxime in manibus,& pedibus,& spiritum ipse contineat: neq; desistedum est etia o si horror est.Ss pe enim pertinacia iuuantis,malum corporis vincit. Si quid euomuit,danda aqua tepida,iterumque vomere cogendus est: utendum; eisdem est, donec horror finiatur. Sed prpter hse .ducenda aluus est,si raradius horror quiescet:siquidem id quoque exonerato corpori prodest. Unama quoque posth .auxilia sunt,gestatio, 8c frictio.Cibus aute, in elusino dimorbis maxime dandus est,qui mollem suum praestet.Caro glutinosa,

vinum, cum dabitur,austerum.

Curatio cotidianae libris. put.XIII. DE Aee ad omnes circuitus febriu pertinent: discemendae tamen simi ς': gidae sunt, sicut rationem habent dissimilem. si cotidiana est,trici o LMa duo primo, magnopere abstinere oportet: tum cibis altero quoiu

105쪽

CORNELII CELSI. die uti. Si res inueterauerit post febrem experiri balnei ,3c rinum, mas 'gisque si horrore sublato lisc superest.

Curatio tertianae febris.Caput. XIIII. I tertiana verb,quae ex toto intermittit,aut quartana est, mediisliebus, dg ambulationibus uti oportet,sijeque exercitationibus, unctionibus. quidam ex antiquioribus medicis Cleophantus. in hoc genere morborum,multo ante accessionem caput tari multa calida

aqua perfundebat,deinde vinum dabat. Q uod quamuis pleraq; eius viri praecepta secutus est Asclepiades,recte tamen praeteriit. Est enuri anceps. Ipse, si tertiana febris est, tertio die post accessionem,dicit aluum duci opor rotere:quinto post horrorem,vomitum elicere,deinde post febrem,sicuti illi mos erat,adhuc calidis dare cibum.vinum. Sexto die in lectulo detinerit

sc enim Bre,ne septimo die febris accedat. id *pe fieri posse erisimile est.

Tutius tamen est,ut hoc ipso ordine utamur. Tria remedia, vomitus, alui

ductionis, vini potus per triduum, id est die tertio. 8c quinto, Sc septimo

tentare: nec vinum nisi post accessionem die septimo bibat . Si vero primis diebus discussus morbus non est, inciditque in vetustatem, quo die febris pectabitur, in lectulo se contineat,post febrem perfricetur: tunici an

sumpto bibat aquam. postero die.quo cibo vacat. 8c ab exercitatione, Vnαctione Q,aqua tantum contentus,conquiescat. Et id qiudem optimuem in

Si vero imbecillitas urgebit,& post febrem vinum,& medio die paulu cibi debebit assumere. Curatio quartanae sebiis. Caput.XV. dem in quartana facienda sunt. Sed cum haec tarde admodum finiatur, nisi primis diebus discussa est, diligentius ab initio praercipiendum est,qiud in ea debeat fieri. Igitur, si cui cit horrore fra,ris accessit,esq; desiit,eodem die,& postem,tertitique cotinere se debet, Naquam tantummodo calidam primo die post febrem sumere:biduo pr rimo quantum fieri potest,ne hanc quidem. si quarto die cum horrore se

Bris reuertitur, vomere sicut ante praeceptum est, deinde post febrem mo Jodicum cibum sumere vini quadrantem. Postero, tertio que die abstinerer aqua tantummodo calida, si sitis est, assumpta: septimo die balneo frigus p uenire,abstinere,continere se debet, & aqua tantummodo calida si si Itiet,ac tu ita septimo die balneo frigus praeuenire: si febris redierit, ducere

aluu. ubi ex eo corpus conquieuerit,inmetione vehementer perfricari, e

dem modo sumere cibum,&vinum,biduo proximo se abstinere, frictione seruataidecimo die, rursus balneum experiri: si postea febris accessit, aeque perfricari,vinum eopiosius bibere:ac si proximum est, quies tot dierum,

Rbstinentia cum caeteris quae praecipiuntur, febrem tollant. A veris nihil I Ominua remanet, aliud ex toto sequedum est curationis genusadi agedu, Vt quod

106쪽

LIBER TERTI Us

ut quod diu sustinendum est, corpus facile sustineat. aud miniis etiam curatio probari Heraclidis Taretini debet, qui primis diebus ducenda aluu. deinde abstinendum usq; in septimum diem dixit. Quod ut sustinere si Iquis possit, tamen etiam sebre liberatus,vix refectioni valebit. Adebsistabris saepius accesserit, concidet. Igitur si tertiodecimo die morbus remanebit,balineum neq; ante febrem,neq; post eam tentandument: nisi interdulam horrore discusso. Horror ipse, per eadem quae supra praescripta sunt. expugnandus. Deinde post febrem debet ungi, dc vehementer perfricari: cibum M validum,& fortiter assumere,vino uti quantum libebit. postero

is die cum satis quieuerit,ambulare,exerceri,ungi,perfricari fortiter, cibum accipere sine vino,tertio die abstinere. Quo die verδ febre expectabit,ant i,tum demuse reciperseustis,exercitatio, cibus vinum.Si venter astrictus est,soluendus est. Sed haec facile validiores faciunt, si imbecillitas occupauit, pro exercitatione

gestatio est.Si ne hanc quidem sustinet, adhibenda tamen frictio est: si haec

quoq; vehemens onerat,intra quietem,& unctionem,& cibum sustinera est: danda'q; opera est,ne uua cruditas in cotidianam id malu vertat. Namao quartana nemine iugulat: sed seκ ea laesa cotidiana eli, in malis aeger est, Quod tamen nisi culpa vel aegri, vel curantis, nonnunquam fit. Curatio duarum quartanarum. Caput,XVI.

T si duae quartanae sunt,neq; hae, quas proposui, exercitationes

adhiberi possunt,aut ex toto quiescere opus est, aut si id dissicile est, leuiter ambulare, considere diligenter inuolutis pedibus, ta capite. uoties febris accessit 8c desiit, cibum modicum sumere, M vinurreliquo tempore,nisi imbecillitas urget, abstinere. Aut si duae febres penEiunguntur,post utranq; cibum sumere. Deinde vacuo tempore,& moueri aliquid. 8c post unctaonem cibo uti.Cum veris vetus quartana raro, nisi vem resoluatur,utique tempore attendendum est, ne quid fiat quod valet dinem impediat. Pr Estque in vetere quartana,mutare subinde victus genus, 1 vino ad aquam,ab aqua ad vinum,1 lenibus cibis,ad acres,ab acriαbus ad lenes transire, esse radicem, deinde vomere, iure ve pulli gallinacei ventrem resoluere,oleum ad tactiones adi jcere, calefacientia ante accessisonem sorbere,vel aceti cyathos duos, vel unum sinapis cum tribus grm vini sessi,vel mixta paribus portlambus,& aqua diluta,piper,castoreudaser, myrram. Per hse enim,similisq; corpus agitandum est: ut moueatur in eo in statu,quo detinetur Si febris quieuit,diu me russe eius diei couenilaec multare frigus, calorem,cruditatem,lassitudine.Facile enim reuertitur, nisi si asano quom aliquandiu timetur.

F uti curatio

107쪽

Co RNELII CALs I ouatio cotidianae febris, quae ex quartana facti sit. Caput.XVII. ZTsi ex quartana cotidiana facta est,cum id vitio inciderit, per bies

tuum abstinere oportet, frictione uti, aqua tantumodo vesperi potui dare: tertio die saepe fit,ne febris accedat. sed siue fuit, siue non tuit .cibus post accessionis tempus est dandus.at si manet, per biduum abstinentia,quanta maxime imperari corpori potest fricatior cotidie utenα dum est.

De tribus insaniae generibus, primo de eius curatione, quae kGrms φρωνα dicitur. Caput. XVIII. Tfebriu quide ratio exposita est. Supersunt vero alii coporis asse ioschiis,qui huic superueniunt:ex quibus eos. qui certis partibus asi signari non possunt,protinus iungam. Incipiam ab insaniar prismanique huius ipsius partem aggrediar, qus 8c acuta.& in febre est: paci ς πιν appellant. illud ante omnia scire oportet, interdum inaccessi aegros despere. 8c loqui aliena.auod non quidem leue est .neque incidere potest,nisi in febre vehementi .non tamen aeque pestiferum est. Namplaeurunque breue esse consueuit leuatesque accessionis impetu protinus mens redit. Neq; id genus morbi remediu aliud desiderat. quam quod in curanuda febre praeteptum est. Phrenitis verbiunc demum est. cum cotinua de mentia esse incipit: aut cum aeger quamuis adhuc sapiat, tamen quasdam in

vanas imagines accipit:perscissa est, i mens illis imaginibus addicta est. Eius autem plura genera sunt si quide ex phreneticis alii hilares,alii tristes sunt, alii facilius continentur,& intra verba desipiunt,alii consurgut 8c vi Iolenterquς da manu faciutari: ex his ipsis,alii nihil nisi impetu peccat, alii

etiam artes adhibent, summam que speciem sanitatis in captandis maiora operum occasionibus praebent: sed exitu deprehenduntur. Ex his autem. eos qui intra verba deupiunt,aut leuiter etiam manu peccant, onerare asperioribus coercitionibus superuacuum est. Eos veris qui violentius se gerui. vincire conuenit:ne vel alteri,vel sibi noceant. Neque credendii est, si vi

chiis aliquis dum leuati vinculis cupit, sanum iam se fingat, quamuis pruI Ddenter & miserabiliter loquatur:quoniam is dolus insanientis est. Ferh ve rbantiqui tales aegros in tenebris habebant, eδquMcis contrarium esset

exterreri: N ad quietem animi tenebras ipsas consene aliquid,iudicabant. At Asclepiades tanquam tenebrisipsis terrentibus, in lumine habed esse dixit, neutrum tamen perpetuum est: Alium enim luxalium tenebrie maris turbantirepetiunturque in quibus nullum discrimen deprehendi . vel la .vel illo modo possit.Optimum itaque est vimque experiri: N habere eum, qui tenebrassorret,in luce eum qui lucem, in tenebris. Atubi nulla vitale discrimen est,aeger si vires habet loco Iucido: sinon habet,obscuro contine dus est Remedia vero adhibere, ubi maxues furor urget, superuacuu - est

108쪽

LIBER TERTIUS Fol. n. est simul enim febris quoq; increscit. Itaque tu nihil nisi continendus aeger est. Ubi vero res patitur,festinanter subueniendu est. Asesepiades perinde esse dixit his sanguinem mitti, ac si trucidentur: rationem hanc sequutus, quod neq; insania esset,nisi febre intenta: neq; sanguis,nisi in remissi eius rem mitteretur.Sed ipse in his, somnum multa frictione quς siuit: cum Nintentio febris somnum impediat,&frictio no nisi in remissione eius utilis sit. itaq; hoc quoque auxilium debuit praeterire.Q uid igitur est multa in praecipiti periculo recte fiunt,alias omittenda. Et continuata quoq; febris

habet tempora, quibus 8c si non remittit, non tamen crescit. Estque hoc so ut non optimum,sic tamen secundum remedii tepus. Q uod si vires aegri patiuntur, languis quoque mitti debet. Nec minus deliberari potest an ab uus ducenda ut,tu interposito die conuenit caput ad cute tondere, deinde aqua fouere in qua verbenae aliquae decoctae sint, vel ex reprimetibus, aut prius fouere, deinde tondere,& iterum fouere:ac nouissime rosa caput, maresque implere,osterre etiam natibus rutam, ex aceto contritam, mouere

sternutamenta medicamentis in id efficacibus. Quae tamen facienda sunt in his,quibus vires non desunt Si tame imbecillitas est, rosia tantum caput, adiecto serpillo,similique vel aliquo madefactedum est. Vtiles etia in quisbuscunque vitibus herbae duae sunt,solanum N muralis: simul ex utraquem succo expresso caput impleatur.cum se febris remiserit, rictione utendum est: parcius tame in his,qui nimis hilares quam in his qui nimis tristes sui. Aduersus omnium autem sic inlaesentium animos, gerere se pro cuiusque natura,necessarium est. Quorundam enim vani metus leuandi sunt: sicut in homine praediuite famem timente incidit,cui subinde falsae hereditates nunciabantur.quorundam audacia coercenda est,sicut in his fit,in quibus continendis plagae quoque adhibentur: quorundam etiam intempestiuus risus,& obiurgatione, 8c minis prohibendus est: quorundam discutienda: tristes cogitationes. Ad quod symphonis N cymbala, strepitusque profiαciunt. Saepius tamen assentiendum,quam repugnandum est: paulatimi, o dc non euidenter ab his,quae stulte dicentur, ad meliora mes eius abduceada est. Interdum etiam elicienda ipsius intentio, ut fit in hominibus studi osis literarum,quibus liber legitur: aut recte si delectantur, aut perperam, si id ipsum eos offendit. Emendando enim,convertere animum incipiunti Q uin etiam recitare si qua meminerunt,cogendi sunt. Ad cibum quoq;, quosdam non desiderantes,deduxerunt hi, qui inter epulantes eos collocaruerunt.Omnibus veris sic affectis,somnus N. difficilis,N praecipue necellarius est.Sub hoc enim pistit sanescunt.Prodest ad id, atq; etiam ad men rem ipsam componendam, crocinum vnsuentum cum irino in caput da tium. Si nihilominus vigilant hi, quidam somnum moliuntur,potui dando

aqua in qua papauer aut hyoscyamos decocta sitialii mandragors mala

109쪽

CORNELII CALs Iruluino subiiciunt alii vel amomu,vel scamini lachryma,fronti induit.

Hoc nomen apud medicos reperio. Sed cum Graeci morum σαάμ πορ apupellant mori nulla lachryma est: sic vero significatur lachryma arbor is in Aegypto nascetis, quam ibi x KR UP appellant. Plurimi decoctis palpaueris corticibus,ex ea aqua subinde spongia os . 8c caput fouent. Ascle piades ea superuacua esse dixit: quoniam in lethargum saepe compelle ret.

Praecipit autem ut primo die a cibo .potione, mno abstineretur, vespectei daretur potui aqua: tunc frictio admoueretur lenis, ita ut ne manu qui dem qui fricaret .vehementer imprimeret: postero deinde die, hisdem omunibus factis,uespere ei daretur sorbitio. M aqua, rursiisque frielio adhibe I loretur.Per hanc enim nos cosecuturos,ut somnus accedat. Id interdu fit 3c quidem adeo,ut illo confitente,nimia frictio etia lethargi periculuasserat. Sed si sic somnus non accessit.tum demum illis medicamentis accersendus est, habita scilicet eadem moderatione,ρος hic quoq; necessaria est: ne.que obdormire volumus, excitare postea non possimus. Confert etiam aliquid ad somnum, saliens iuxta cadens, vel gestatio post cihum, Sc noctu, maria tneque suspensi lecti motus. Neq; alienum est, si neq; singilis ante missus est,neque mens constat,neque somnus accedit,occipitio inciso cucurbitu Iam agmouere. uae quia leuat morbum potest etiam somnu facere. Moderatio autem in cibo quoque adhibenda est. Nam neque implendus aeger ioest,ne insaniat. neque ieiunio utique vexandus est, ne imbecillitate in car diacum recidat.opus est autem cibo infirmo,maximeque sorbitione, παtione aqtiae multa:cuius ternos cyathos bis hyeme, quater aestate, dedisse

satis est. Alterum genus insaniae est,quod spatium longius recipit: quia se sine febre incipit,leues deinde febriculas excitat. 8c consistit in tristitiae

quam videtur bilis atra contrahere. In hac, utilis detractio sanguinis est.Siquid hanc prohibet prima est abstinentia, secuda per suum veratrum, vomitumque purgatio: post virulibet adhibenda bis die laetio e st. Si magis

valet,frequens etiam exercitatio. In ieiunio vomitus, cibus sine vino danaedus ex media materia est quam quotiens posuero, scire licet etiam ex infir mmissima dati posse, dum ne illa sola quis utatur: valentissima tantumodo esse remouenda. praeter haec seruanda aluus est quam tenerrima. remotam di terrores, Sc potius bona spes esserenda. quaerenda delectatio ex fabulis ludisque,quibus maxime capi sanus allaeuerat. Laudaci,si qua sunt ipsius opera, N ante oculos eius ponenda. uiter obiurgandi vana tristitia. subrinde admonendus in his ipsis rebus,quae solicitant, cur non potius letitiae, quam solicitudinis causa sit.Si febris quoq; accellit, sicut aliae febres cur

da est.Tertium insanis genusest ex his longissimum, adeis ut vitam ipsam non impediat:quod robusti corporis esse cosueuit. Huius autem ipsius,species duae sunt. Nam quidam maginibus,nonmente falluntur:qualem inα

ianientem

110쪽

LIBER TERTIVS Fol.36. sanientem Aiacem,vel Orestem poetarum fabulae ferunt. quidam animo desipiunt.Si imagines fallunt,ante omnia videndum est, tristes an hilares sint. In tristitia,nigrum veramim,deiectitas causa: hilaritate,album, ad vomitum excitandum,dati debet. Itque si in potione no accepit,pani ad ij ciendu est,quo facilius fallat. Nam si bene se purgauerit, in magna parte morbuleuabit.Ergo etia si semel datum veratrum,pam profecerit, interaeposito tempore,iterum dari debet. Neque ignorare oportet, leuiorem esse morbum cum risu.quam sera insanientium. Illud quoque perpetuum est in omnibus morbis, ubi ab inferiore parte purgandus aliquis est, ventremio eius ante soluendum esse:vbi a seperiore,comprimendum. Si verδ consilitium inseruentem fallit,tormentis quibusdam optime curatur.Vbi perpera siquid dixit,aut fecit, fame, vinculis,plagis coercendus est.Cogendus est, dc attendere,& ediscere aliquid, 8c meminisse. Sic enim fiet, ut paulatim metu cogatur considerare quid faciat. Subitd etiam terreti, N expauescere

in hoc morbo prodest Et fere quicquid animum vehementer perturbati Potest enim quaedam fieri mutatio, cum ab eo statu mens in quo fuerat, abducta est. Interest etiam si ipse sine causa subinde rideat, an moestus diu missusque sit.na demens hilaritas terroribus his,de quibus supra dixi,m lius curatur. si nimia tristitia est,prodest lenis, Sc multa bis die tactio. Item o per caput aqua frigida infusi,demissimque corpus in aquam, Noteu. illa

communia sunt,insanientes vehementer exerceri debere, multa frictione uti: neq; pinguem camem,neq; vinum assumere . cibis uti post purgatione ex media materia si leuissimis.no oportere esse, vel solos, vel inter ignotos, vel inter eos,quos aut contemnantiaut negligant.mutare debere regiones, S si mes redit, annua peregrinatione esse lacrandos. Raro, sed aliquado tame ex metu delytium nascitur. Quod genus insanientium,specie, similitinctiis genere curandum est praeterquam quod in hoc insanis genere solo,

recte vinum datur.

Cardiaci morbi curatio. Caput. XIXIic morbo praecipue contrarium est id genus, quod a

Graecisnominatur:quamuis saepe ad eum phrenetici transeuntii Si quidem mens in illis labat,in hoc constat. Id autem nihil aliud

MLqutin nimia imbecillitas corporis: quod stomacho languerem immo dico sudore digeritur.Ucest protinus scire id esse, ubi venarum exigui, becilliq; pulsus sunt.Sudor autem supra consuetudinem,& modo, 8c temet pore ex toto thorace, ta ceruicibus .at etia capite prorupit:pedibustatu modo,& cruribus siccioribus,at frigentibus. At ubi id morbi genus est. curatio prima est,supra pr ordia imponere,qus reprimant cataplasmatae secunda,sudore prohibere. Id prstat acerbum oleum vel rosa,vel melinu, M aut myrteum. Euor aliquo, corpus leuiter perungendum, caerammi ex aliquo

SEARCH

MENU NAVIGATION