장음표시 사용
81쪽
CORNELII CELSI. cum aliud dolet: maximeque cum a summis aut 1 mediis partibus corpoαris,euocare materia volumus: idec Q extremas parteis perfricamus. Neque
audiendi sunt,qui numero fimul,quotiens aliquis perfricandus sti id enim ex viribus hominis colligedum est. Et si is perinfirmus est, potest satis esse
quinquagies:si robustis,potest ducenties esse faciendum. Inter utrunque deinde,prout vires sunt. Que, fit ut etiam minus tape in muliere,quam in viro: minus tape in puero vel sene, quam in iuuene manus dimouendae snt. Deniq; si certa membra perfricantur,multa valentique frictioe opus est. Nam neque totum corpus infirmari cito per partem potest: dc opus est
quam plurimum materiae digeri: siue id ipsum membrum siue per id aliud in
leuamus. At ubi totius corporis imbecillitas, hanc curationem per totu id exigit,breuior esse debet Sc lenior, ut tantummodo summam cutem emolliat: qud facilius capax ex receti cibo nougmateris fiat. In malis iam aegruesse testatur, ubi exterior pars corporis friget: terior,cu siti calet: ut supra
posui. Sed tunc quoque unicum in frictione prssidiu est. quae si calorem in
cutem euocauit, potest alicui medicius locum facere. s corporibus, quae iam ex toto febre carent,sed
'e no possunt: & his quibus lenigmorboruresit in
quia remanent: neq; aliter elidutur. Asclepiaces etia in recenti, vehementique febre, praecipueque ardente, ad discutiendam eam,gestatione dixit utendum esse.Sed id periculose fit:meliusq; quiete eiusmodi impetus s
Itinetur.Si quis tamen experiri volet,sic experiatur: si lingua non erit aspo si nullus tumor,nulla duricies, null' dolor visceribus aut capiti,aut pro cordiis suberit. Et ex toto nunquam gestari cespus dolens debet i siue id in toto, siue in parte est:nisi tamen selis neruis dolentibus.neq; unquam in reo centi labre,sed in remissione eius. Genera autem gestationis plura sunt adahibenda: quae sunt N pro viribus cuiusque Sc pro opibus, ne aut inbecillunominem nimis digerant, aut humili obsint. Gestationu lenis a est ncla 3om, vel in portu, vel in flumine, vehementior in alto mari naui vel lectica
aut lcamno, acrior vehiculo . Atque haec ipsa, N intendi 8c leniri possunt: ii nihil hora est, suspendi lectus debet 8c moueri. si ne id quidem est, at ceruite uni pedi lecti funiculus subiiciedus est: atq; ita lectus huc Sc illuc manu impellendus. Et leuia quidem genera exercitationis, infirmissimis conuomui, Valetiora vero, hisqvi ia pluribus diebus febre liberati sunt, aut iis qui grauiu mor ru initia sic sentiunt,utadhuc febre vacent. Quod Sc in tabe, N initomachi vitiis,& cum aqua cutem subiit, Sc laterdit in morbo regio rit. Aut ubi quidam morbi,qualis comitialis, qualis lania sine febre: Summa diμ manet. In quibus assectibus ea quoquegenera exercitationu MDegestatione. Caput. XV.que longis etiam, & inclinatis morbis aptissima est. necessaria
82쪽
LIBER SECUNDUS FOI. necessaria sunt, quae comprehendimus eo loco:quo quemadmodum sani, neque firmi homines se gererent,praecepimus. De abstinentia. Caput.XVI. Bstinentie veris duo genera sunt: Alteruvia nihil assumit aeger. Alterum ubi non nisi quod oportet. Initia morborum primu fau mem,sitimque desiderant:ipsi deinde morbi .moderationem: ut neque aliud quam expedit,ne eius ipsus nimium sumatur. Neq; enim couenit iuxta inediam protinus,sacietatem esse. Q uod si sanis quoq; corpoαribus inutile est, ubi aliqua necessitas famem fecit:quanto inutilius est, in corpore etia aegro Neq; vlla res magis adiuuat laborante, si tepestiua abastinentia. Intemperantes homines apud nos ipsi cibi tepora curatibus dat. Rursus alis tempora medicis pro dono remittunt,sibi ipsis modum vendiscant.Liberaliter agere se credunt qui cstera illorum arbitrio relinquunt,inflenere cibi liberi sunt:quasi queratur quid medico liceat,no quid aegro Bautare sit. Cui vehementer nocet:quotiens in eius, quod assurrutur vel tempore, vel modo,vel genere peccatur. Desudore. Caput.XVII. Udoretia duobus modis elicitur:aut sicco calore,aut balneo.Si tus calor est,& harenae calidae N laconici,& clibani , 8c quaruda naturalium sudationes,ubi e terra profusus calidus vapor aedifi*cio includitur: sicut super baias in murtetis habemus.Prster hμ sole quoας dc exercitatione is mouetur. Vtiliatq; haec genera sunt, quotiens humor intus nocetiisq; digerendus est. Ac neruorum quoq; qusdam vitia sic optamE curantur:sed caetera infirmis possunt conuenire. solet exercitatio tam tum robustioribus,qui tamen sine febre,vel initio morbi, vel etiam grauIαbus morbis tenentur.Cauendum autem est,ne quid horum vel in febre vel cruditate tentetur. At balnei duplex usus est. Nam modis discussis labrisbus,irutium cibi plenioris,uimq; firmioris valetudini facit, modo febrem ipsam tollit:fereq; adhiberiir ubi summam cutem relaxari, euocariss cor- να ruptum humorem Sc habitum corporis mutari expedit. Antiqui timidius eo utebant Asclepiades audacius. Neq; terrere autem rares,si tempei ua est,debet:& ante tempus nocet. Quisquis febre liberatus est,simul atq; ea uno die non accessit, eo qui proximus est post tempus accessionis,luto lauati potest. At si circuitu habere ea febris solita est, sic ut tertio quarto vedie reuertatur: quandocunq; non accessit,balneum tutum est.mnentibus vero adhuc febribus,si hae sunt quae lentae, lienesque iamdiu male habenterem medicina ista tentatur. Cu eo tamen ne praecordia dura sint, neue ea tumeant,neue lingua aspera sit,neue aut in medio corpore, aut in capite ullus dolor sit: neue tum febris increscat.At in his quidem febribus, quae cer , a tum circuitum habent,duo balnei tempora sunt: alterum ante horrorem,
83쪽
- CORNELII CELs Iaeterum febre finita. In his verδ. qui lentis febriculis diu detinentur: cum
aut ex toto recessit accessio, aut si id non solet cerct lenita est: iamq; corpus tam integrum est, quam maxime esse in eo genere valetudinis solet, imbecillus homo iturus in balneum vitare debet, ne anth,frigus aliquod expeti Iatur.Vbi in balneum venit, paulisper resistere: experirique num tempora astringantur,&an sudor aliquis oriatur. illud si incidit, hoc no secula est, inutile eo die balnea est,perungedus est is leniter 8c referendus est: vitant dum omni modo lagus, Sc abstinentia utendum. At si temporibus integris,primum ibi. deinde alibi sudor incipit: fouendum os aqua calida, tum in solio desidendum est: ari: ibi quoq; videndum,nu subprimo contactu 1. aquae calidae summa cutis inhorrescat. quod vita tamen fieri potest: si prisora rect accesserui.Certu id autem signit inutilis balnei est. Ante vero, an postea quam in aquam calidam se dimittat aliquis, perugi debeat,ex ratis one valetudinis sue cognoscat. Fere tame,nisi ubi nominatim ut postea fiat
id praecipier moto suciore leuiter corp' pungedii dei de in aqua calida de mittedu est. Atq; hic quoq; habeda vinii ratio est. Neq; comittedsi ut per
αstu anima deficiat,sed maturi' is auferedus, curioseq; in vestimetis mauoluendus est:vt neq; ad eum frigus aspiret: Sc ibi quoque antequa aliquid assumat, insudet. Fomenta quoque calida sunt: milium,sal ,harena: quodUliber eorum calefactum Nin linteum coniectum. Si minore vi opus est, in etiam solum linteum.At si maiore,extincti,inuolutit panniculis,&sic circundati. Quin etiam calido oleo replentur utriculi: 8 in vasa fictilia, ad siumilitudine, q uas lenticulas vocantiaqua coiicitur, Sc sal sicco linteo excipiαtur:demittiturq; in aquam bene calidam,tu super id membrum, quod fosuendu est, collocatur:iuxta lignem ferramenta duo sunt capitibus paulo latioribus: sterumque ex his demittitur in eum silenter aspergitur. Vbi trigere coepit, ad ignem refertur :latioribus: sterumque ex his demittitur in eum salem, dc aqua super leui ad ignem refertur: dc idem in altero fit: deinde inuicem in utroq;. inter que det cedit salsusta calidus succus, qui cotractis aliquo morbo neruis,opitulat .His omnibus comune est digere id, quod vel praecordia onerat, vel fauces strangulat, ves in aliquo membro Dnocet. Q uando autem quc que utendum sit,in ipsis morborum generibus
Q ut cibi,potionesve,aut valentis,aut mediae,aut imbeciligmate istat. Caput.XVlII. 3Um de his dictum sit,quae detrahendo iuuant, ad ea ventedum
est,que nos aluntud est cibum N potionem .hscaute non innescit uni tantum morborum .sed etiam se undae valetudi ius coiri
M: ,iam: munia prpesidia sunt.Pertinetq; ad rem omnium, proprietates nosse.primum ut sani sciant quomodo his utantur,deinde utexequentibus nobis morborum curationem,liceat species rerum, quae assidue necessarig
84쪽
LIBER SECUNDUS Fol. u. erat,subiicere. Neq; necesse est subinde singulas eas nominare. Ire igitur oportet omnia legumina,quasque ex frumentis panificia sunt, generis valentilIimi esse. Ia valentissimum voco,in quo plurimum alimeti est. Item omne animal quadrupes dominatum omnem gradem seram: quales sunt
caprae,cerum,aper,Onaser:Omnem grandem auem, quales sunt anser, εο
pauo. 8c grus:omnes beluas marinas,ex quibus coetus est, qus que his paures sunt. Item mel & caseum. qud minus mirum est opus pistorium, valentisImum esse:quod ex frumento,adipe,melle,caseo constat. In media vero materia,numerari eκ oleribus debere ea, quorum radices, vel bulbos assua o mimus. Ex quadrupedibus, leporem,aues omnes 1 minimis ad phoenicotipterum. item pisces omnes, qui salem non patiuntur, solidive saliutur. Imbecillissimam verδ materiam esse omnem caule oleris, & quicquid in cauliculo nascitur:qualis est cucurbita, dc cucumis,N capparis: omnia poma, oleas,cochleas: itemq; conchilia.Sed quamuis haec ita aiscreta sunt, tamen
etiam quae sub eadem specie sunt,magna discrimina recipiunt: alia tres. alia vel valentior est vel infirmior.Si quidem plus alimenti est in carne, si in ullo alio.Firmius est triticum,quis milium:idipsum,quis hordeum: Nex tritico firmissima siligo, deinde simila: deide cui nihὼ ademptum est quod ξατο πρGrses vocat) ifirmior est. ex simila,deinde cum polline inuta firmisimus cibarius panis. Ex leguminibus verδ, valentior faba. vel len ticula,quam pisum. Exoletibus valentior rapa, napique dc omnes bulbi. in quibus cepam quoque & allium numero,quis pastinam: vel quae spocialiter,radicula appellas. Item firmior brassica,N beta, N porrum: qu
Iaetum, vel cucurbita, vel asparagus.At ex fructibus surculorum,olenti: orra vve,ficus,nuces,palmulae:quis quae poma proprie nominatur. Atq;
ex his ipsis firmiora quς succosa,qu1mqus frigi sunt. itemq; ex his auitibus,qus in media specie sunt, valetior ea quae pedibus , quam quae Volatu magis nititur:& ex his quae volatu fidunt,firmiores sunt, quae grandiores aues,quam quae minutae sint: ut ficedula,& nudus. Atq; eae quoque, quςm in aqua degunt, leuiorem cibum praestant,quam quae natandi scientia notabet. Inter domesticas ver Z quadrupedes, leuissima suillae gravissima, bubula. Itemque ex litis,quo maius quodq; animal .eδ robustior ex eo ciIbus est. Pisciu* eom,qui ex media materia sunt, quibus maxime utamutamen, auissimi sunt ex quibus salsamenta quoq; fieri possunt. qualis lacertus est.deinde qui quamuis tenetiores,tamen duri sunt: ut aurata, cor uus,scarus, ulata:tusani,post quos etiam leuiores lupi,mulli , &post hos omnes saxatiles. Neque verὁ in generibus rerum tantummodo disertamen est,sed etiam in ipsis,quod Egaetate sit,& membro,&solo, 8c caelo,&habitu: nam quadrupes animal omne siti stans est,minus alimenti prstat.
o Ite quo tenerior pullus cohortalis est. In pisci quoque media aetas,
85쪽
nondum summam magnitudinem impleuit.Deinde ex eodem suae unguulae .rostrum,aures,cerebellum ex agno hedo' ve cum petiolis totum caput aliquanto quam cetera membra leuiora sunt:adeo ut in media materia po Ini possint. Ex auibus colla, a laeue recth infirmis annumeratur. Q uod ad solum verδ pertinetifruinentum quoq; valentius est collinum, quam campestre leuior piscis inter saxa editus,qu1m in harena: leuior in harena. si in limo. Q ubfit,ut ex stagno . vel lacu, vel flumine eadem genera grauiora sint. Leuior que qui in alto,quam qui invado vixit. Omne etiam tarum animal domestico levius, quodcunque humido caelo, si quod sicco nautum est. Deinde eadem omnia pinnula,quam macra:recentia, quam salsa: loenoua . quam vetusta plus alimenti habent. Tum res eadem magis aliti utilenta,quam assa:magis assa quam elixa. Ouum durum valentissimae materiae est molle vel sorbile, i inbecillissimae. Cumque panificia omnia firi missima sint,elota tamen quaedam genera frumenti: ut alim, oriza .ptis
na,vel ex hisdem facta soriatio,vel pulticula. Et aqua quoque madens panis,imbecillissimis annumerari potest. Ex potionibus verb quaeciique ex
frumento facta est, itemque lac, mulsum,defrutum .passum. vinu aut dulce,aut vehemens,aut mustum aut magns vetustatis,valentillimi generis est. At acetum, R id vinum, quod paucorum annorum, vel austerum, vel pingue est,in media materia est. Ideo Q infirmis nunquam generis alterius Padari debet. Aqua omnium inbecillissima est 'firmior Q ex frumento potio est,quo firmius fuit ipsum frumetum. firmior ex eo vino quod bono solo. quam quod tenui,quodque teperato csto, quam quod aut nimis humido. aut nimis sicco,nimii iisq; aut frigido aut calido natu est. Multa quo plus mellis habet,de ruisi qud magis icoctu est,pasium qu δ ex sicciore uua est. eis valetius est.Aqua leuissima pluuialis est.deide fotam: tu ex flumine, tu ex puteo: post haec ex niue. aut glacie.grauior his ex lacu : grauissima ex paulu&.Facilis etiam 8c neces Iaria cognitio est naturam eius requirentibus.
Nam leuis,pondere apparet. 8c ex his quae pondere pares sunt: ed melior quaeq; est,qud celerius 8c calefit δέ Digescit: quoq; celenus ex ea legumina
percoquiit .Fere verb sequitur,ut quδ valentior quaeque materia est, eo minus ficile concoquatur: sed si concocta est,plus alat . itaq; utendum est materiae genere pro viribus : modusque omnibus progenere sumendus.
Ergo imbecillis hominibus,rebus infirmissimis opus est. Mediocriter Mumos media materia optim sustineti&robustis apta validissima est. Plus deinde aliquis assumere ex leuioribus pote magis in his , quae valentissiunia sunt, temperare sibi debet. Quae natura ac proprietas cuiusque rei sit qua vescimur.
86쪽
mali sunt:quas isπιλους : vel Mikinu λους Greci vocat. Alis lenes, aligacres,alis crassiorem pituitam in nobis faciunt,alie tenuiore,alis istaneae sunt stomacho,aliae alienae sunt. t tem* aliae inflantalis ab hoc abes lunt. alip calefaciunt,alis refrigerant. aliae facile in stomacho arescunt, signon facile intus corrumpunt .alip mouent aluum,aliae supprimuntasiae citant urinam ,alis tardant. Q uaedam somnum mouent, quaedam sensus excitant.Q uae omnia ideo noscenda sunt,quoniam aliud aliter vel corpotiri,vel valetudini conuenit.
Q gres boni succi sint. Caput. .
Oni succi sunt,triticum,siligo alica, za,amilum.Item MIenes sunt,& stomacho apte,N calefaciunt,tragum,ptisanaaac,caseus mollis,omnis venatio, omnes aues, quae ex media materia sunt. Ex maioribus quoque hae, quas supra nominauimus. Medij inter teneros duros'q; pisces,ut mullus N lupus,verna,lactuca,vrtica, malua, cucumis, cucurbita,ouum sorbile portulaca, cochae,palmulae . eri pomis quodcunq; neq; acerbum,neque adicium est.Vinum dulce,vel lene passum. defrutu. oleae quae ex his duobus in alterutro seruatae sunt vulvae, rostra, truculiq;. In summa omnis pinguis caro,omnis glutinosa,Omne iecur.
Quae res mali succi unt. Caput.XXI. Lli veris succi sunt milium, panicum hordeum, legumina,earolomestica permacra, omnisque caro salsa, omne salsamentum. ἰ'garum, vetus caseus,cicer,radicula,rapa,napi, Ibi,Massica,magisque etiam cima eius,asparagus, beta, cucumis, porrum, eruca, nasturaciu, stimum,nepeta, saturia,hisopum,riita,metu,sericulu, mimi, an sum,lapatium,sinapi, N alliu .cepa, lienes ,renes, itestina, pomu quod cuiuacidum vel acerbum est,acida,acetu,omnia acria,acerba,oleu,plices P
q; saxatiles,omneSQ qui in tenerrimo genere sunt,aut hi qui rursus nimiuduri,virosique sunt: ut fere quos stagna,iacusasmosive riui fuerunt: quivem in nimiam magnitudinem excesserunt. Quae res lenes:quae' ve acres sint. Caput. XXII. iEnes autem sunt, sorbitiones,pulticula laganum,amilum, sia: na, pinguis caro,& qu unq; glutinosia est. Q uod serEquidem in omni,qup domestica sit,praecipue tamen in ungulis, trunculi 'suum:in petiolis,capitulisque hedorum,& vitulorum,& agnorum omniis 'busq; cerebellis. item si qui proprie bulbi arominantur,lac. frutum, pas sum,nuclei pines:acria sunt omnianimis austera,omnia acida,omnia salsu 'N mel quidem in quo melius est,ia, magis. Item allium, cepa, eruca,ruta, nasturciu,cucumis,beta,brassica,asparagus,sinapi,radicula,intubus, ac mum,lactuca, iamique olerum paIS. v
87쪽
Queres crassiorem,qua ve tenuiorem pituitam faciunt. Caput.Xxli I. Rassiorem autem pituitam faciunt, a sorbilia .halica,otira amitalum, ptisana,lae bulbi,omnia que fere glutinosa. Extenuant eande'omnia salsa atq; acria N acida. Quae res stomacho idoneae sunt .Caput. IIII. Tomacho autem aptissima sunt,quaecunque austera sunt: etiam auae acida fimi,quae que contacta sale modico sunt. Item panis ine semento,N elota alim,vel oriza,vel ptisana,ois auis, omnis ue vel assa vel elixa. Ex domesticis animalibus bubula. io Si quid ex cstetissumitur,macrum potius,quam pingue.Ex sue ungulae, rostra,aures,vulusque sterilis.Ex oleribus intubus,lactuca pastinaca, cucurbita elixa,sser.Ex pomis cerasium,morum,sorbum,pim fragile,quale crustumiusi vel meuianum est. Item pira quae reponuntur tarentina atques nina. Halu orbiculatum,aut scaudianum,uel amerinum,uel cotoneu . vel punicum.Absinthiu,murices,purpurae,cochleae. Vuae ex olla. molle ouum, palmulae,nuclei pinei,oleae albae ex dura muria,eedem aceto intin et , vel nigre quae in arbore bene permaturuerunt: vel qus in passo,defratesve seruatae sunt. Vinum austerum,licet iam asperum sit,item resinatu, duri ex media materia pisces,ostrea,pectines,mutices,purpurae, cochleae, in
cibi potionesq; vel frigids,vel seruentes,absinthium. Quae res alienae stomacho sunt. Caput. U. ' Liena verb stomacho sunt omnia tepida.omnia salsa.omnia iuriis lenta,praedulcia,omnia pinguia, sorbitio,panis fermentatus it UA A que vel ex milio,vel ex horgeo,oleum,raaices olerum. Ec quodlacunque olus ex oleo, garolve estur,mel,mulsum,defrutum,passum, lac.ois caseus,vua recens,ficus & viridis N arida,legumina omnia quaeque instaure consueuerunt. Item thymu,nepeta ,saturcia, hyssopu .nasturcium, lapatitium damnum iuglandes. Ex lus autem intelligi potest non quicquid boni succi est,protinus stomacho conuenire, neque quicquid stomacho ue inrit,protinus boni succi esse. aus inflant aut inflationem leuant. Caput. VI.
1Nflat autem omnia fere legumma,omnia pinguia, omnia dulcia, i omnia iurulenta,mustum,atque etiam id vinum,cui nihil adhuci G tatis accessit. Ex oleribus alliu ,cepa, brassica,omnesque radices, excepto ssere, N pastinaca, ibi,ficus etiam aridae sed magis virides, vi
receles, nuces omnes exceptis nucleis pineis,lac, miri; caseus: quicquia
deinde subcrudum aliquis assumpsit. Minima inflatio fit ex venatione, aucupio, piscibus, pomis,oleis,c5chiiliis, ouis vel mollib',vel sorbilibus, vino vetere. Feniculum vero ec anetum inflationes etiam leuant. Quae
88쪽
LIBER SECUN DR s Foris. Quae res aut calefaciunt,aut res, erant. Caput. VII. calefaciunt piper,ses,caro omnis iurulenta,allium cepa, ficusi'arida,salsamentum, vinum,& que, meracius est,ed magis. Refris gerant olera,quorum crudi caules assumuntur, ut intunus 8c Iaschum. Item coriandrum,cucumis, elixa cucurbita, ta, mora,cerasa, mala austera,pira fragilia,caro elixa,praecipueque acetum, siue cibus meo, si ue potio assumitur. Quae res intus facile vitiantur, vel minime corrumpuntur.
Acile autem intus corrumpuntur, panis fermentatus N quisquis J alius,quam ex tritico e ac,met,ideo'que lactantia atque omne i pistorium opus, teneri pisces,ostrea,olera, caseus S recens& votus,crassa vel tenera caro,vinum dulce,mulsum defrutum, passum, qui quid deinde vel iurulentu est,uel nimis dulce.vel nimis tenue. At minimhintus vitiantur,panis sine fermento,aues,N eae potius duriores,aurati pisices, neq; solum aurata pura,aut scarus, sed etiam lolligo,locusta, polypus. Item bubula,omnisque dura caro,eadem aptior est si macra. si salsa est. omnisque salsamenta,cochles,murices,purpure, vinum austerum, vel retasinatum
inus res aluum mouent. Caput. IX. N eζῖ T suum mouet,panis fermentatus,magis si Matius,vel hora i , ideaceus est,brassica si subcruda est,iactuca,anetum,nasturcium,
imum,Vrtica,portulaca,radicula,capparis alliu .cepa,malua, lapathium, beta,asparagus, curiata,cerasia, mora,vua omnia mitia,fic etiam arida ,sed magis viridis,me recentes pinguesaninuis aues, cochles, garu,salsamenta,ostrea, pelorides,echini,musculi:& omnes fere conchaer. maximeque ius earum,laxatiles,& omnes teneri pisces,*piarum atramentum:si qua caro assumitur pinguis eademvel iurulenta,vel elixa,aues quadnatant,mel crudum,lac,laetatia omnia,mulsum, vinum dulce,vel salsum,3o aqua,tenera omnia, tepida,dulcia, pinguia, elixa,iuruleia,salse,diluta. Q uae res suum constangant, Caput. X.
atra intingui,panis ex siligine, vel ex simila,magis si sine sera 'mento est,magis etiam si ustus est: intenditurque vis eius etiam si bis coquitur. Pulticula vel malim,vel ex pannico,vel mis Ito. it que ex hisdem sorbitio,& magis s haec anth frieti simi. Lenticula,cui vel beta,vel intubus, vel ambubeia, vel plantago adiecta estimagisque etiamsi illa ante tacta est per se,etiam intubus vel ex planta ne
vel ambubeia fricta,minuta olera,brassica bisdecocta,dura oua, magi ius assa sunt.minutae aues .merula. lumbus, magisa; si vos decoestus est. graues Omnesaues,quae magis currunt,quam volant: lepus caprea: iecur
89쪽
Ex his,quae sevum habent,maximeque bubulum,ac sevum ipsum,caseus, qui vehementior vetustate fit. vel ea mutatione . quam in caseo transmaris no videmus:aut si recens est ex melle,mulsi ve decoctiis. Item mel coctu. pira immatura,sorba, magisque ea,quae torminalia vocantur, mala cyd ma N punica, oles vel albar,vel permaturae,myrta, palmulae,purpurs, murices,vinum resinatum vel asperum: item meracum,acetu, mulsum quod
inferbuit:item defrutum,passum,aqua vel tepida, vel praefiigida ,dura. id est ea quae tarde putrescit,idretq; pluuia potissimum: omnia dura, macra,
austera,aspera,tosta,& in eadem came asIa potius queim elixa. ue res urinam mouent. Caput. XXXI. io Rinam autem mouent,quaecunque in horto nascentia boni od
tis sunt: ut apium ruta,anetum,ocymu,meta,hyssopia, anesum, coriadrum, nasturcium,eruca,feniculum.Preter hec asparagus,
cappari , nepeta,thymum. tureia,lapsanum,pastinaca, magisq; agrestis, radicula, siser, cepa. Ex venatione maxime lepus, vinum tenue,piper Niotund um & longum, sinapi,absinthium, nuclei pinei. Q uereS somnum mouent,aut sensus excitant. Caput. XII. Omno vero aptu est papauer,lactuca, maximeque aestiua,cinus cauliculus iam lacte repletus est: morum,porru . Sensus excitant nepeta, thymum,satureia, hyssopum,praecipueque puleium,rim iota,&cepa, Quae res corpus aut erodant, aut reprimant,aut refrigerent,aut calefaciant,aut durent,aut emolliat.Caput. XX LVI. care vero materiam multa admodum polIunt. Sed ea quς ex peregrinis messi camelis maxime constant,aliisque magis, quam v quibus ratione victus succurritur, opitulantur,in praesentia di
feram. Ponam ea verδ quae prompta & his morbis, de quibus protinus diacturus sum,apta,corpus erodunt:& sic eo quod mali est. extrahunt. Habent aute hanc facultatem semina erucae,nacturcii radicule, praecipuEtame omnium sinapi. Salis quoque&fici eadem vis est. Leniter verissimul n&reprimul,&molliunt lana succida vel aceto, vel vino ,quo oleum adie ctum est.Contritae palmulae,furfures in salsa aqua, vel aceto decoctie. At simul reprimul& refrigerat, herba muralis viti vel οἶδ κὰρ appellat: se illum, puleiu, ymu,herba sanguinalis,quam Greci πολυ-od Vocat, portulaca,papaueris folia, capreoliqvitum, coriandri folia , hyoscyamu, muscus,siser,apium, solanum, quam πύχνον Grm vocant,brassicae folia, intubus,plantago,ianiculi semen,contrita pira vel mala: praecipueque Παdonia,lenticula, aqua frigida,maximeque pluuialis,vinum,acetum, Nex horum aliquo magis,madens vel panis,vel farina, vel spongia,vel cinis, vel
Iana succida, vel etiam linteolum,aeta cimolia, gipsum, melinum. mym
90쪽
teum,rosa,acerbum oleum, verbenarum contusia cu teneris caulibus folia, cuius generis sunt olea,cuprelsus,myrtus,lentiscus, tamaris, ligustru, musa ,rubus, laurus hedera, punicum malum. Sine frigore autem reprimunt cocta mala cydonia,malicorium,aqua calida, in qua verbenae coeliae sunt,
quas supra proposui,pulnis vel ex fece vini, vel ex myrti soliis, amarae nuαces.Calefacit vero ex qualibet farina cataplasma, siue ex tritici, siue ex seruris,sue hordei,sive herui, vel lolii,vel milii, vel panici, vel lenticulae, vel faehae. vel lupini, vel lini vel foeni graeci,ubi ea deferbuit, calida ue imposita est. alentior tame ad id,omnis farina est ex mulso, et ex aqua coeta. Praeα o terea ciprinum,irinum,medulla, adeps ex felle iuncta oleo, magisq; si veαtus est,sat,nitrum,git,piper,quinquefolium, fereque quae vehementer Nreprimunt,& refrigerant. Durant qus calefaciunt, sc digerunt, N emolli: unt. Precipueque ad emolliendum potest cataplasma ex lini vel foeni grmsemine. His autem omnibus Sc simplicibus,&permixtis varie medici ututatur,ut magis quid quisque persuaserit sibi appareat, quis quid evidenter
LIBER SECvNDVS FINIT. ARTIUM AURELII CORNELII CELSI d LIBER TERTIVS INCIPIT.
De morboru genetibus. Caput. I. Rouisis omnibus quae pertinet ad uniuersa genera morborum, ad singulorum curationes veniam. Hos autem
in duas species Greci diuiserunt: alios que ex his acutos, alios longos esse dixerunt. Idesque quoniam non semesi per eodem modo respcidebant,eosdem alij inter acutos, alii inter longos retulerunt. Ex quo plura eorum gene αra esse manifestum est. Quidam enim breues utique sunt,qui cito vel tota 3 Q lunt hominem vel ipsi cito finiuntur,amdam longi,sub quibus neque sanitas in propinquo,neq; exitium est.Tertiumque genus eoru est,qui modo acuti , mocb longi sunt. Idque non in febribus tantummodo, in quibus frequentissimum est,sed in aliis quoque fit. Atque etiam praeter hos quar; tum est.quod neq; acutum dici potest quia non perimit: neq; utique lon D, quia si occurritur,facile sanatur. Ego cum de singulis dica, cuius quisuque generis sit,indicabo. Diuida aute omnes in eos,qui in totis corporibus consistere videntur: M eos qui oriuntur in partibus. Incipiam a prioribus, iapauca de omnibus prsiatus. In nullo quidem morbo minus fortuna sibi ve- indicare,qua ars potest utpote cum repugnante natura, nihili nedicina proa o ficiat. Magis tamen ignoscendum meaico est parum proficienti in acutis