Artis logicocriticae elementa auctore A. D. M. in usum suorum auditorum adornata

151쪽

mandare , aut verbis explicare velimus , nonnisi Obscuras confusasque eatum notiones fuisse constabit. VIII. Non est e manibus dimittendus optimus auetor, nisi probe memoria teneatur ; plus enim utilitatis ex unius optimi auctoris accurata lectione , quam ex mille auctorum superficiaria lectione, capimus. IX. Interim duo hic evitanda sunt vitia : unum

est eorum , qui alicujus auetoris dogmatis ita se mancipant , ut in sin*ula ejus verba jurare haud

vereantnr , imo de eJus dein apices , & commata venerentur; alterum eorum esst , qui eo animo ad libros legendos accedunt , ut quaecunque suis opianionibus contraria offendunt , rejiciant , oppugnentque. Ajo itaque , mediam tenendam esse viam: ita nempe legendi uini libri , ut non illico servi pecoris instar iis omnibus , quae in iis coim 'tinentur , assentiantur: ted attente ac sedulo juxta Logicae, & Criticae Canones , certa ab ati certis , clara ab obscuris 4 a demonstratis probabilia , a

supernuis necessaria , a noxiis utilia secernamus . E contrario docilem ac flexibiletu afferre opo

tet animum : ita nempe legendi sunt libri , ut parati simus nostris opinionibus valedicere , ubi contrarium ab auctoribus , quos legimus , fuerit demonstratum; neque de eorum dogmatis ex nostris anticipatis judiciis , std ex veris certisque principiis dijudieemus . Praecipue auteni examinanda sunt principia. , quaε libri auctor natuit: iis namque integrum auctoris systema superstruitur. Ex minandum est deinde absque ullo partium studio , num ex iis principiis debitae , necessariaeque comclusones rite deducantur. Servetur autem ubique

sedula attentio , quae omnis utilitatis parens est ;Ideoque solitarii simus , oportet , cum studemus , Rc matutinas, Praesertim horas nostris meditationi-hus seligamus.

152쪽

LOGICAE ELEMENTA

De methodo disputandi.

258. ΟΙsputare non est rixari . ut male sibist I persuaserunt vetustiores quidam Schol sici ; sed veritatem ratiocinando , ac disserendo inquirere. Disputari autem potest more dialectico, aut rethorico , seu academico . Dialeetica disputatio instituitur adhibendo syllogismos, enthymemata, aliasue argumentandi formas , de quibus in arte. 1yllogistica diximus: rethorica vero hi, non adhibita rigorosa illa forma, sed cum objeetiones continua atque ornata oratione ex una parte Proponun-

r , ex altera diluuntur . Rethorica haec disputandi forma dici solet academica , quia in academicis congrestibus adhibetur , ubi taediosa illa jejunaque syllogismorum, enthymematum series in usu don et t. ctrumque disputationis genus impugnatorem inter, ac defensorem habetur: utriusque pa tcs breviter hic expediemus . 259. I. Impugnator , qui thesim aliquam aggreditur, enucleate eam exponere debet, de quo se su eam adoriatur . explicare : secus elenchi ignoratio ei objici posset. II. Poliquam quaestionis status expositus fuit, debet exquirere fontes, in quis bus convenit defensos , ut inde suas derivet probationes : secus inutiliter disputabitur , aut in infinitum quaestio protrahetur. III. Solida proferre debet argumenta, saltem probabilia , ne sophistae nota ei inuratur, IU. In suis argumentationibus id Praecise probare satagat . quod a defensore suit negatum , ne a statu quaestionis dilabi accusetur . V. Omnem in disputando obscuritatein declinare

153쪽

conetur, Perspicuoque sermone utatur , ne cavillosi nota ei imputetur . Hoc vitium peccabant vetfreqScholaitici , qui non de invenienda veritate sollia cite erant , sed adversarios illaqueare , atque irr tire studebam, sparso loliginis oleo. VI. Si adve sarius clara principia inficietur , facienda sunt ei opposta: si & haec neget, contradictionis convi cetur: si affirmet, manifestam salsitatem affirmate arguetur . VII. Convicia , dicteria , & aculeata mordacitas cane prius & angue fugienda sunt, quae honestum philosophum , maxime Chrilitanum , prorsu dedecent. Id ipsum observet defensor .

26o. Defensoris partes sunt. I. lmpi gnatoria argumentum excipere , idemque adamussim repetere. II. Accurate perpendat, num ad regulas ly logisticae artis elaboratum si argumentum atque . ubi in eas peccare deprehenderit , complexionem summo jure negare poterit. III. Si adversarii a gumentum in forma non peccet, in examine rusque enunciationis subsiliat defensor : tum salsas enunciationes neget, Veras admittat, ambiguas di- ninguat , & responsionis suae rationes proferat . Taediosissimus namque est , nec serendus eorum mos , qui jejune negant , concedunt, aut distinguunt , nullamque suae responsionis rationem adjiaciunt. IV. Si defensor aliquid negaverit sinul &. ostenderit , contrariam' affertioneni contradi et riam esse ἰ partes suas plane explevit , neque ad versas objectiones solvere tenetur : nam quae I tiones rem impossibilem frobare conantur , nomnisi sophismata esse possunt. At idem sibi juiis

vindicabit impugnator . V. Si principia probati

num pendent ex auectoritate, , impugnator textiabus obscuris utatur ; . partibus suis satisfaciet defensor , si textus claros contrarium asserentes Pr ferat : nam obscuri textus incertique claris der

Lare nequeunt. At idem quoque jur sibi tribuet

154쪽

1s6 LOGIC. ELEM. LIB. IV. CAP. VI.

ῆmpugnator. VII. Caveat defensor , ne aliquam propositionem imprudenter concedat , ex cujus co cessione adversarii laqueis deinde irretiatur ; sed ambiguam distinguat , falsam neget. Alvero haeo melius usa, quam ullis praeceptis discuntur . Interim quoniam iam satis prata biberunt , rivoa

155쪽

ERRATA SIC CORRIGE.

' Pag. VIII. v. 15. extorre P. S. V. 13. moltoque P. II. v. u. De Aleis ex propria oristine ino ctis. ex terris ' ἀ

multoque

P. 7I. V. 25. hamana P. 8O. V. 37. constitit P. 86. U. I 8. a mente nostra idea CAautinandum spectanI

Prop. XIX. . VIII.

humana consistita mente nostra sensuum ope F.881

156쪽

aevi P. M. V. G. coaevique eoaevique P. 93. v. 36. mateOra . meteora P. Wr. V. οῖ- scriptorum

scriptorem Dras. U. Iri remissimam