장음표시 사용
311쪽
PAR AD Oxo RA VI. I svis auri, O argenti pluris, quam uirtus, aestimanda es/ O dii immortales , non intelligunt homines , quam magnu uectigal sit parsimonia inenio enim adseumptuosos, relinquo istum quaestuosum. Capit ille ex suis praediis sexcena sestertia: i. ego centena ex meis. illi aurata tecta in uillis, sola marmorea facienti, ct signa, tabulas , supellectilem , O ue lem infinite concupiscenti , non modo ad sumptum ille fructus est, sed etiam adfoenus , exiguus: ex meo tenui uectigali, detractis sumptibus cupiditatis, aliquid etiam redundabit . uter igitur es ditior, cui des , an cui superat ζ qui eget, an qui abundat ζ cuius possessu quo es maior, eo plus requirit ad se tuendam; saepe .an quae suis se uiribus sustinet ἰ Sed quid ego de
me loquor , qui, morum , ac temporum uitio , a- 'liquantum etiam ipsie fortasse in huius saeculi errore uersir ψ M. Manilius patrum nostrorum vi moria ne semper Curios , ct Luscinos loquamur 9 pauper tandem fuit: habuit enim aedi- significae , culas in Carinis , O fundum in Labicano . nos hi ' igitur ditiores , qui plura habemus ζ utinam qui- doxis ramdem esse mus : sed non asimatione census , ue- ηψ R-μ 'rum uictu , atque cultu terminatur pecuniae dus. non esse cupidum , pecunia en: non esse ei macem, vectigal cs: contentum uero Dis rebus csse, maximae sunt, certis aeq. diuitiae. etenim , si isti callidi rerum aestimatores prata, areas quasdam magni aestimant , quod ei generi
312쪽
CICERONI si ii Aea Asbi posse s 'm minime quJ i noceri potest r quam hi quasi ti est aestimanda uirtus, quae nec eripi , nec sium x: ζ' ripi potes umquam; neque naustagio , neque in-Ter. in He cendio amittitur; nec tempestatum, nec tempo-
ea quasi ad inm permWatione mutatur δ qua qui praediti quindecim. sunt, soli sunt diuites ; sol i enim pdsident res fructuosas, O sempiternas; sili4Ve , quod essproprium diuitiarum, contenti sunt rebus suis; satis esse putant, quod est; nibit appellint , nulla, re egent, nihil sibi deese sentiunt, nihil requi- runt. improbi autem, O auari, quoniam incemtas , atque in casu positas possessiones habent, O plus semper appetunt , nec eorum quisquam adhuc inuentus est, cui, quod haberet, esset satis ; non modo non copiosi, ac diuites, sed etiam pauperta. φηρος fac pauperes existimandisiunt.
313쪽
v M in Africam uenissem Manio M C nilio consuli, ad quartam legionem , ut η i scitis , tribunus militum; nihil mihi ρο- pionem,Aptius fuit , quam ut Mas ansam conuenirem. r P : 'us inge familiae nostrae iustis de causis amIcissimum. stendie. ad quem ut ueni, complexus me senex collacrymauit; aliquantoq. post suspexit in caelum, O , mus. Vale- grates, inquit, tibi ago summe Sol, uobisq. re- β,Μδ liqui caelites,quod, antequam ex hac uita migro, consticio in meo regno , O his tectis P. Cornelium Scipionem, cuius ego nomine imo recreor . itaque nuquam ex animo meo dis edit illius optimi, atque inuictismi uiri memoria. Deinde ego illum de suo regno , ille me de nostra rep. percun- bello Puni-ctatus es: multisq. uerbis ultro citroq. habitis, μ' --μ40 ille nobis consiumptus est dies. potu autem regio apparatu accepti, sermonem in multam noctem produximus , cum senex nihil, nisi de Africano, loqueretur, omniaq. eius non flum facta, std etiam dicta meminit et . deinde , ut cubitum disce iis , me , O sessum de uia, O qui ad murutam noctem uigilassem, arctior, quam Di bat, βmnus complexus es. hic mihi c credo equidem
314쪽
maiorumenino magines domi habere , e aSq. in sulae re praeferre licteres Romani solebant. tributu re. dere .
nam in militia primu, est nonoris gradus tribunatus mili.
ad Ptolemaeu Physconem. Iustinus libro
CICERONI sex hoc , quod eramus locuti: sit enim fere ut cogitationes,sermonesq. nostri pariant aliquid in somno tale, quale de Homero scribit Ennius, de quo uidelicet siepissime uigilans flebat cogitare, O loqui9 Africanus se ostendit illa forma , qua mihi ex imagine eius, quam ex ipso, erat notior. quem ut agnoui, equidem cohorrui: sed ille, ades , inquit, animo, omitte timorem, Scipio , O , quae dicam, trade memoriae. Vides ne illam umbem , qMae parere populo R. coanta per me, re
nouat pristina bella, nec potest quiescere φ ostendebat aret m Carthaginem de excelso, O pleno Illellarum, illustri, O claro quodam loco θ ad
quam tu oppugnandam nunc uenis paene miles Zhanc hoc biennio consul euertes: eritq. cognomeuid tibi per te partum, quod habes ex nobis adhuc hereditarium. cum autem Carthaginem deleu ris, triumphum egeris, censiorq. fueris, o obieris legatus Aegyptum , Syriam, Asiam, Gra clam , delegere iterum absens consul , bellumq. maximum conficies, Numantiam excindes. sed cum eris curru Capitolium inuectus , offendes re . perturbatam consilijs nepotis mei . hic tuc ricane ostendas, oportebit, patriae lumen animi, ingenii, confiiij q. tui. Aed eius temporis ancipitem uideo quo fatorum uiam . nam, cum aetas tua eptenos octies solis ans IIus,reditusq. conuerterit; duoq. hi numeri , quorum uterque plenus , alter altera de causa, habetur , circuitu
315쪽
naturali summam tibi fatalem confecerint: in te unum, atque tuum nomen se tota conuertet ciuiatas : te senatus, te omnes boni, te socii O Latia videt qV ς ni intuebuntur: tu eris nnus, in quo nitatur ciui- aetatis salus. ac, ne multa, dictator remp. consti- ii' tuas oportet , si impias propinquorum manus effugeris.Hic cum exclamasset Laelius, ingemuis lino effugit. Fentq. ceteri uehementius; leniter arridens Sci- Tui Ei pio, quaeso, inquit, ne mee somno excitetis, O hi ut 0 inua pax sit rebus. audite cetera. Sed, quo sis p:idie adicane alacrior ad tutandam remp. sic habeto, om- 'ς μ tuis' nibus, qui patriam conseruauerint, adiuuerint ό est ab ira auxerint,certum esse in caelo,ac definitum locum, ς ς' pr 'ubi beati aeuo empitemo mantur. nihil essenim πum , illi principi Deo, qui omnem hunc musim regit, ς μ ης θηρα q'idem in terris fiat, acceptius, quam ebu ' ' μ 'cilia, coetusq. hominum iure fociati, quae ciuita- ei uitatis detes appellantur. harum rectores, O construato βη, ' res, hinc profecti, huc reuertent ur. Hic ego, et seram perterritus non tam metu mortis,quam infriarum a meis, quaesiui tamen, uiueret ne ipsi, O pater Paullus, O alij, quos nos extinctos arbitraremur. Immo uero, inquit, j uiuunt,
qui e corporum uinculis, tamquam e carcere , euolauerunt: uestra uero quae dicitur uita , mors
est. quin tu aspicias ad te uenientem Paullum patrem . Quem ut uidi, equidem uim lacrymarum profudi. Ille autem me amplexus, atque inculam
sere probibebat. Atque ego, ut primum, fletu
316쪽
represso, loqui posse coepi, quaeso , inqVam, ρα-
tersanctissime, atque optime,quando haec e i uita, ut Africanum audio dicere, quid moror in ' terris e quin huc ad uos uenire propero ζ Non est paullu,.ho sta, iussi ita nisi enim Deus us,cuius hoc tem- Africanus . plum est omne, quod consticis , istis te corporis custodiis liberauerit; huc tibi aditus patere non pote R. homines enim sunt hac lege generati, qui tuerentur illum globum, quem in hoc templo medium uides, quae dicitur terra: hisq. animus d tus est ex illis sempiternis ignibus, quae sidera, ellas uocatis; quae obo ae, O rotunda di-ninis animatae mentibus, circulos suos, orbesq. conficiunt celeritate mirabili. quare O tibi,Publi, O piis omnibus retinendus ekl animus in cueustodia corporis: nec iniussu eius, a quo ille e i nobis datus, ex hominum uita migrandum est: ne munus humanum, Q ignatum a Deo, defugisse Africanus . videamini. sed sic, Scipio , ut alius hic tuus, ut ego, qui te genui, iustitiam cole, O pietatem: quae cum si magna in parentibus,et propinquis, tum in patria maxima eII: O ea uita uia es tu
caelum, in hunc coetum eorum, qui iam uixerunt, O, corpore laxati, illum incolunt locum ,
quem uides C erat autem is stlendidissimo cando
re inter flammas circulus elucens9 qucm uos, ut a Grajs accepistis, Orbem lacteum nuncupatis . ex quo omnia mihi contemplanti, praeclara cetera O mirabilia uidebantur . erant autem eaesellaes
317쪽
lae, quas numquam ex hoc loco uidimus, ct eae maginitudines omnium,quas esse numquam β' cati sumus. ex quibus erat illa minima,quae ultima caeso, citima terris luce lucebat aliena sella Lun1 flens rum autem globi terraruU magnitudinem facile
uincebant. Iam uero, Usa terra Ita mi parua tem .
Misa es, ut me imperii nostri, quo quas eius pun-Ztum attingimus, paeniteret . quam cum magis intuerer, quaeso, inquit Asticanus, quousque humi defixa tua mens erit in non ne ad picis, quae in templa ueneris ζ nouem tibi orbibus, uel potius globis connexa sunt omnia; quorum unus est non displucaelestis extimus, qui reliquos omnes complectι- xa,ut est intur, summus ipse Deus, arcens, continens ce- libro scriter os: in quo infixi sunt illi, qui uoluuntur ,sbia ' ' 'larum cursus sempiterni: cui ibi eui sunt Iepre,
qui uersantur retro, contrario mutu , atque caelum. ex quibus unum globum possidet illa, quam
in terris Saturniam nominant. deinde est hominum generi prosperus, O salutaris ille fulgor , Ita ibrenda qui dicitur Iouis . tum rutilus, horribilisq. terris, quem Martem dicitis. deinde subter mediam sei no, non fere regionem Sol obtin i, dux, O princeps, O prospς uς moderator luminum reliquorum, mens mundi, ''sa mena O temperatio, tanta magnitudine, ut cuncta sua luce lustra, ct compleat. hunc, ut comites, consequuntur alter Veneris, alter Mercurij cum sus. in infimoq. orbe Luna, radiis Solis accensa, conuertitur. infra autem iam nihil es, nisi mor- Infra Euhaz tale, 0mnia mor
318쪽
m' π tale , O caducum, praeter animos generi homiaterna. num munere deorum datos . supra Lunam sunt omnia aeterna. nam ea, q&ae est media, ct nona, i tellus neque mouetur, O infima es, O in eam feruntur omnia nutu suo pondera. uuae clim. . c. latuerer stupens; lit me recepi, quis hic inquam, quis est, qui complet aures meas, tantlis, O .
tam dulcis onus ζ Hic est, inquit ille, qui intervallis coniunctus imparibus, sed tamen pro rata portione distinctis, impulsu, O motu ipsorum orbium cscitur: O acuta cum grauibus tempe-
i ii rans,varios aequabiliter concentus escit. nec e-
nim silentio tanti motus incitari possunt: O na- tura fert, ut extrema ex altera parte grauiter ex altera autem acute senent. quam ob causam 1Dmmus ille quidem Restiferi caeli cursus, cuius conuersio en concitatior, acuto, O excitato m0netur sono , graui ismo autem hic lunaris, atque insimus . nam terra nona, immobilis manens ima sede semper haeret, compi a medium mundi locum . illi autem octo cursus, in quibus ea-M: his is dem vis est duorum, septem esciunt distinctoridi veneris'. interuallis sonos: qui numerus rerum omnium ι, 'bis is sire nodus est . quod docti homincs neruis imita- erit , irre- ti, atque cantibus, aperuere ibi reditum ad huc.
ἡ .hἡ ' 2 locum ; sicut alij,qui praestantibus ingeniis in ui
ctuin, in li- ta humana diuina fudia coluerunt. hoc sonitu pressis co; p .-ι ae aures obseures erunt; nec est ullus be-Censurinus bellorsensus is uobis ) sicut, ubi Nilus ad illa,
319쪽
s OMNI UM SCIPIONIS. I ' quae Catadupa nominantur,praecipitat ex alti simis montibus; ea gens, quae illum locum accolit, radupi reii propter magnitudinem sonitus sensu audiendi caret. hic uero tantus eIl totius mundi incitatiss- lib.vi. cap. ma conuersione sonitus, ut eum aures hominum 'capere non possint; sicut intueri Solem nequitis aduersum, eiusq. radiis acies uel l ., sensii se vincitur. Haec ego admirans, referebam tamen oculos ad terram identidem. Tlim 'i' ' i Eἡ ἡ., Sentio, inquit, te sed etiam nunc hominum dii, contemplari, ac domum . quae si tibi parua, ut pr ectantio est, ita uidetur; haec caelestia semperi ectato, ζώ '' illa humana contemnito. tu enim quam celebritatem sermonis hominum, aut quam expetendam consequi gloriam potes 'vides habitari raris, O angustis in terra locis, O in ipsis quasi maculis, libi habitatur,uastas solitudines interiectas Jos que,qui incolunt terram, non modo interruptos ita esse, ut nihil inter ipsos ab alijs ad alios manare possit , sed partim obliqvos , partim transuer- sos, partim etiam aduersos stare uobis: a quibμ si istit, stati exspectare gloriam certe nullam potestis .cemis 'i' autem terram eandem quasi quiis dam redimi' ei, , undetam, O circumdatam cingulis: e quibus duos maxime inter se diuersos, et caeli uerticibus ipsis ex lib. . . utraque parte subnixos, obriguise pruina uides: medium autem illam , O maximum solis ardore torreri. duo sunt habitabiles: quorum at ratis isse,in quo qui iis fiunt, aduersa Bobis Ergent lie- .
320쪽
Ron n. aut uos ad ii. Os , aut illi ad uos commeandi facultate ha. bent . uersi
tate, nostra non item . quia propior caelo uidebatur seu sit mons altissimus quam Ganges fluuius.
CICERONI snigia, nihil ad uestrum genus : hic autem alter subiectus Aquiloni, quem incolitis, cerne, quam uos tenui parte contingat.omnis enim terra,quae colitur uobis, angusta uerticιbus , lateribus latior,parua quaedam insula est,circumfusa illo mari, quod Atlanticum , quod Magnum , quod Oceanum appellatis in terris: qui tamen , tanto nomine, quam sit paritus , uides. Ex his ipsis cultis , notisq. terris num aut tu um, aut cuius quam nostrum nomen uel Caucasum hunc,quam cernis , transiendere potuit , uel illum Gangem transnare' quis in reliquis orientis, aut obeuntis solis ultimis, aut Aquilonis, uriri ue partibus tuum nomen audiet ψ quibus amputatis , cernis
profecto, quantis in angu ijs uestra gloria st dilatari uelit. Ipsi autem , qui de nobis loquentur , quam diu loquentur ζ quin etiam, si cupiat proles illa futurorum hominum deinceps laudes uniuscuiusque nostrum, a patribus acceptas,posteris
prodere, tamen, propter eluuiones, exustionesq. terrarum, quas accidere tempore certo necesses, non modo non aeternam , sed ne diuturnam
quidem gloriam assequi possumus . quid aut minteres, ab ijs, qui postea nassentur, sermonem
fore de te, cum ab hs nullus fuerit, qui ante nati sint: qui nec pauciores , O cer te meliores fuerunt uiri ἰ cum praesertim apud eos ipsos, a quibus nomen nostrum potest audiri, nemo unius anni memoriam constqui possit. homines enim popu-