Ciceronis De officiis libri 3. Cato maior, vel De senectute Laelius, vel De amicitia Paradoxa stoicorum sex Somnium Scipionis ex libro sexto De republica. Cum annotationibus Pauli Manutii, in margine adscriptis. Index rerum, & verborum

발행: 1564년

분량: 356페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

281쪽

ximum ructum esse capturos: itaque pulcherria Pulebrariama illa, maxime naturali carent amicitia,per '',' U .se, O propter se expetenda. nec ipsi sibi exemplo P β h. sunt,haec uis amicitiae qualis, O quanta sit.ipse Ορetitur enim se quisque diligit, non ut aliquam a se ipso mercedem exigat caritatis suae,sed quodpersectibi quisque carus en. quod vis idem in amicitiam

transsieratur, verus amicus noquam reperietur.

in enim is amicus quidem,qui eri tamquam alter amicus ta- idem. ouodsi hoc apparet in bestiis, uolucribus , agrestibus, natantibus, cicuribus,stris,primum, ut se ipsae diligant; id enim pariter cum omni animante nascitur9 deinde, ut requirant, atque aptant,ad quas se applicet eiusdem generis anima tes,idq. faciunt cum desiderio, cum quadam similitudine amoris humanisquanto id magis in homine sit natura ' qui Osee ipse diligit; et alterum acquirit, cuius animum ita cum suo commisceat, uti sciatpaene unu ex duobus. Adpleriquepem uitium inverse, ne dicam impudenter,amicum habere tale φ - uolunt,quales ipsi esse non possunt:quaes ipsi noutribui t amicis,haec ab iis desideratiar es aut e , primum, inum esse uirum bonum tum,alterum similem sui quaerere . in talibus ea, quam iam D in quibus dum tractamus , stabilitas amiculae confirmari 'potes ; cum bomines beneuolentia coniunctissi L confirmarim im clipiditatibus iis, quibus ceteri seruirunt, y's', 'imperabunt; deinde acquitate, iuInitia .gaudebunt, omnia q. alter pro altero suscipiet ; neque

282쪽

quidquam umquanm, nisi honestum, O rectum , alter ab altero postulabit; neque Diam colent β. interst, ac diligent, se etiam verebuntur . nam mnimum ornamentum amicitiae tollit, qui ex amicitiaeor ea tollit uerecundium.itaque in iis pernitis,s G

error, qui existimant libidinum, peccatorumq. omnium patere in amicitia licentiam. uirtutum enim amicitia adiutrix a natura data est, non ui- eonte, sed tiorum comes: ut , quoniam Alitaria non posset uirtutu - - virtus ad ea , quae summa sunt, peruenire, concitia est. iuncta, et co crata cum altera perueniret. quae

se quos inter Dcietas aut est, aut fuit, aut futura est; eorum est habendus ad summum naturae bonum optimus, beatissimusq. comitatus. haec est, inquam, Dcietas, in qua omnia issunt, quae putant homines expetenda, bone Ius,gloria, tranquillitas animi, atque iucunditas; ut, cum haec adsent, beata uita set, sine his esse non possit.' quod cum optimum, maximumq. set; si id uolu- mus adipisci, uirtuti opera danda est : sine qua, neque amicitiam, neque ullam rem expetendam consequi possumus. ea uero neglecta, qui β amicos habere arbitrantur , tum se denique errasemiiunt, cum eos grauis aliquis casus experiri co. Qio circa, dicendu- est enim saepius cum reo fiet' iudicaueris, diligere oportet, non, cum dilexet ά. t iu Ni,iudica siccum multis in rebus negligentia dicate ' plectimur,tum maxime in amicis deligendis, O colendis . praeposteris enim utimur consiliis,

283쪽

. O acta agimus:quod ueta r ueteri proverbio. nam implicati ultro et citro uel usu diuturno, uel etiam oscijs, repente in medio cursu amicitias , exorta aliqua offensione, dirumpimus. quo etiam, uituperanda est rei maxime necessariae tanta Incuria. una est enim amicitia in rebus tam nis, de cuius utilitate omnes uno ore consentiunt. quamquam a multis ipsa uirtus contemnitur, C .. uenditatio quaedam,atque ostentatio esse dicitura virtus a multi diuitias despiciunt, quosparuo contentos tenuis uictus, cultusq. delentat: honores uero , diςitvrnquorum cupiditate quidam inflammantur, quam multi ita contemnunt, ut nihil inanius, nihil esse leuius exi liment ζ itemq. cetera , quae quibusdam admirabilia uidentur , permulti sunt, qui pro nihilo putet. de amicitia omnes ad unum idem sentiunt, O ij, qui ad remp. st contulerunt ; ij, qui rerum cognitione doctrinaq. delectantur ;O j,quisivum negotium gerunt otiosi; postremo ij, qui se totos tradiderunt uoluptatibus ,' sine a-l micitia uitam esse nullam; si modo uelint aliqua si qexparte liberaliter uiuere . serpit enim nescio quo modo per omnium uitam amicitia ; nec ul- 0mΠς ς0' iam aetatis degendae ratione patitur 61e exper- setis ' mi t Di. Quin etiam, si quis ea asperitate eri, i pq

σ immanitate naturae. ut conmensu. - H Wi

tamen is pati nonpossit, ut non acquirat aliquem, 2 apud

284쪽

CICERONI s

apud quem euomat uirus acerbitatis suae. atque hoc maxime iudicaretur , ct quid tale posset contingere, ut aliquis nos deus ex hac hominum stequentia tolleret, O insolitudine uspiam collocaret , atque ibi siuppeditans omnium rerum, qlias natura desiderat, abundantiam, ct copiam, hominis omnino asticiendi potestatem eriperet: quis tam esset ferreus, qui eam uitam ferre posset ἐωη. non auferret stuctum uoluptatum omnium solitudo ἰ uerum igitur illud est, quod a Taren- Archy ae lino Archria, ut opinor, dici solitum, nostros udi senes commemorare audiui, ab alijssienibus au-n m. ditum ; si quis caelum ascedisset, naturamq. mundi, pulchritudinem Iderum perspexisset , insuavem illam admirationem ei fore, quae iucun- . dissima fuisset is aliquem ,cui narraret, habuiseia vim vi siet.' natura solitarium nihil amat: semper .hil amat. ad aliquod laquam adminiculum annititur: quod in amicissimo quoque dulcissimum essed cum tot gnis eadem natura declaret, quid uelit,ac quaerat , quid desideret: obsurdescimus tamen nescio

quo modo, nec ea, quae ab ea monemur, audiamus . eri enim uarius, O multiplex usus amicitiae ; multaeq. caussae sustitionum,efensionumq.

pro, in dantur. quas tum euitare,tum elevare, tum fem

'ν v ψ h ' re sapientis est . una illa subleuanda offensio est, ut O utilitas in amicitia, O fides retineatur . nam ct monendi amici saepe fiunt , O obiurgandi: haec accipienda amice,cum benevole fiunt.

285쪽

sed nescio quo modo uerum en, quod in Andria adeo sim familiaris meus Terentius dixit 'ς equium amicos , veritas odium parit . p ς pulpo molem ueritas est uidem ex ea nascitur odia, quod et uenenum amicitiae: sied obstauium multa i)ς ς' φς

to molestus; quod peccatis indulgens praecipitem amicum ferri sinit. maxima autem culpa in eo in o est , qui ueritatem aspernatur, O in stata obsequio impellitur. Omnis igitur hac in re habenda ratio, o diligentia en, primum ut monitio acerbitate, deinde obiurgatio contumelia careat. in obsequio autem C quoniam Terentiano uerbo libenter utimur 9 comitas adsit, assentatio, uitiorum adiutrix procul amoueatur; quae non modo amico, sed ne libero quidem digna es. aliter enim cum tyranno, aliter cum amico uiuitur . cuius autem aures cla ae ueritati sunt, ut ab amico uera audire nequeant; huius Eus desperanda en. si ς-xonis di- tum es enim illud Cesonis, multo melius de quibusdam acerbos inimicos mereri, quam eos am cos , qui dulces uideantur: illos uerum saepe dicere, hoc numquam. atque illud ab urdum eri, quod V , qui monentur, eam molesiam, quam debent capere, non capiunt i eam capiunt, qua debent itidem locucarere .peccasse enim se, non anguntur; obturae, tu ςsti φη

ιιίto dolore, obiurgatione gaudere. Vt igituro monere, O moneri proprium est verae amicitiae ; O alterum libere facere, non assere s alte-

286쪽

pestis in a.

micitia nulla maior est, quam astematio asne ueritate nonae a. micitiae uaIere no PQ-test.

pro digni.

late posuit, ut in epist. ad Τerentia, Videte quid aliae faciant isto loco feminae a

3 CICERONI S

rum patienter accipere , non repugnanter : sic habendum est , nullam in amicitiis pestem esse

maiorem, quam adulationem, blanditias, assentationem . quamvis enim multis nominibus es hoc uitium notandum, letitum hominlim, atque fallacium, ad uoluntatem loquentium omnia, nihil ad ueritatem. cum autem omnium rerum semulatio G uitiosa, tollit cnim iudicium ueri,idq. adulterat tum amicitiae repugnat maxime. delet enim ueritatem, sine qua nomen amicitiae ualere non potest. nam cum amicitiae uis sit in eo,

ut unus quasi animus fiat ex pluribus : qui feri poterit, si nec in uno quidem unus animus erit idem semper, sed uarius, commutabilis, multiplex quid enim potes esse tam flexibile, tam

draium , quam animus eius, qui ad alterius non modo siensum , ac uoluntatem, sed etiam uultum, atque nutum conuertitur ἰ Negat quis, nego: ait, aio. postremo imp raui egomet mihi Omnia assentari: ut ait idem Terentius: sed ille sub Gnathonis persona: quod amici genus adbibere, omnino leuitaris eri. multi autem Gnathonum similes cum sint, loco, fortuna, fama superiores; horum essassentatio molesta, cum ad uanitatem accessit auctoritas.fecerni autem blandus amicus a uero,

internosci tam potest adhibita diligentia, quam omnia fucata, mulata a sinceris, atque

ueris

287쪽

ueris. concla,quae ex imperitismis connat, i men iudicare jolet, quid intersit inter popularem, id est assentatorem , O leuem ciuem, O . inter constantem , seuerum, O grauem. Quibus bla ditiis C. Papirius consul nuper influebat in aures concionis, cum ferret legem de tribunis pl. rem ciendis ζ dissuasimus nos. sed nihil de me: de Sc plane dicam libentius. quanta issi, dii immort les ,fuitgrauitas, quanta in oratione maiestas lut facile ducem populis non comitem, diceres.sed assulis; O est in manibus oratio. itaque lex popularis sit fragiis populi repudiata est. Atquec ut ad me redeam 9 meministis, Q. Maximo,

fratre Scipionis, O L. Mancins cos. quampopularis lex de sacerdotijs C. Licinii Crassi uidebatur. cooptatio enim collegiorum ad populi be' ut popuIus neficium transferebatur . atque is primum instia iacerdotes tuit in forum uersus agere cum populo. tamen i lius uendibilem orationem religio deorum immor antea ipso talium, nobis defendentibus, facile vincebat . at- doluiti su rque id actum est praetore me, quinquennio ante , quam consul sum factus. itaque re magis, quam aegibu

auctoritate,caussi illa defensa est. quod si insicena,i4 est in concione, in qua rebus sic Iis , O adumbratis loci plurimum est,tame uerum ualet, si modo idpatefactum, in illustratum est: quid in amicitia fieri oportet, quae tota ueritate perpenditur ἐinquans, ut dicitur, apertu pectus videas, tu

288쪽

CICERONI sne amare quidem, aut amaripossis, cum, id quam vere fiat, ignores. quaquam ista assentatio , qua- Disperniciosa sit, nocere tamen neminipoten, nis ei, qui eam recipit, atqae ea delectatur. ita fit, ni is assentatoribus patefaciat aures suas maxi

me, qui ipsie sibi assentetur, Ost maxime ipsie d

amans sui lectet. omnino es amans Di uirtus: optime enim MVς- ς' se nouit, quamque amabilis sit, intestigit. ego autem non de virtute nunc loquor ,sed de virtutis opinione. uirtute enim ipsa non tam multi praediti esse, quam uideri uolunt. bos delectat sentatio: bis fictus ad eorum voluntatem sesemo cum adhibetur, orationem illam uanam testimonium esse laudum suarum putant. Nulla enigitur haec a icitia, cum alter uerum a dire non vult, alter ad mentiendum paratus est. nee parasitorum in comoediis assentatio nobis faceta uideretur, nisi essent milites gloriosi . ,' Magnas uero agere gratias Thais mihi laeerentii. satis erat res ondere, Magnas: Ingentes, inquit . semper auget assentatio id, quod is , cuius ad uoluntatem dicitur, vult esse magnum. quamo vem, quamquam blanda ista uanitas apud eos ualet, qui ipsi illum allecIant, O inruitant: tamen etiam grauiores, constantioresq. admone di 'nt, ni animaduertant, ne callida assentatione capia s , aes, tur . aporte enim adulantem nemo non uidet, nisi peria, di oe qui admodum est excors: callidus illa, O occulini ne se insinuet, sudiose cauendum m. nec enim

289쪽

enim facillime a Ucitur , quippe qui aduersando saepe assentetur, O litigare se simulam blan-

' diatur, atque ad extremum det manus , uincip

se patiatur, ut is, qui illusus sit, plus uicisse uideatur. quid autem turpius, Pam illudi ἰ quod ne

accidat, magis cauendum est: ut in Epicureo , Hodie me ante omnes comicos stultos senes

Versaris, atque lustris lautissime: haec enim in fabulis stultissmapersona est, impronidorvm,'credulorum sienum. Sed nescio quo pacto ab amicitiis perfectorum hominum, id ensapientum, de tac dico sapientia, quae uidetur in hominem cadere posse 9 ad leues amicitias defluxit oratio. quamobrem ad illa prima redeamus ; eaq. ipsa concludamus aliquanta . Virtus inquam, C. Fanni, O tu Q. Muci, O conciliat amicitias,'construat . in ea es enim conueni tia rerum, in ea conflantia: quae cum sie extulit,

O ostendit lumen suum, O idem aspexit, agnovisq. in alio, ad id se admouet, uici Umq. accipit illud, quod in altero en . ex quo eortim exardescit siue amor, siue amicitia. utrunque enim dictum est at amando: amare autem nihil aliud es , nisi eum ipsum diligere, quem ames, nulla indi gentia , nulla utilitate quaesita: quae tamen ipsa efflorescit ex amicitia , etiam si tu eam minus secutus sis . hac nos adolescentes beneuolentia fenes illas L. Paullum, M. Catonem, C. Gab

hvm P . Vasicam , Ti. Gracchum , Scipionis nostri

to, Epiclero, Caecili comoedia vide Prisc. tib 6. & Io. sunt aute squi sequuntu Caecilii uersus.uide

ciliat , cte conruat amiscitias. Patrem sci

290쪽

6 CICERONI s

nostri socerum , dileximus . haec etiam magis elucet inter aequales,4 inter me, o Scipi L GEquo rarium, P. I utam, Muis 'in Bruto,& mium : uici sim autem senes in adolescentium ca-R Ax i 33 ritate acquiescimus, ut in uestra, O Q. Tube- , . ronis: equidem etiam admodum adolescentis P.

Rutilii Virginii familiaritate delector.

Quoniamq. ita ratio comparata est uitae , natu- 'raeq. vo b ae, ut alia aetas oriatur ex alia: maxime quidem optandum es, ut cum aequalibus posi ἡ, suis. 'HU m to Pam e carceribus emissus sis ,rii. histic is tu ad calcem , ut dicitur,peruenire :sed quo--: i qm rei δεμ naestagile caducaeqsunt,semper aliqui acquirendi sunt , quos diligamus , O a quibus diligamur. caritate enim, beneuolentia sublata , omnis es e uita sublata tu riditas. m hi quidem Scipio, quamquam es subito ereptus ,

uiuit tamen, siue q. uiuet. uirtutem enim amavi illius uiri; quae extincta non eri; nec mihi soli uersatur ante oculos, qui illam semper in manibus habui , sed etiamposteris erit clara ,-H- signis . nemo umquam animo, aut ste maiora -- scipiet, quisbi non illius memoriam, asque ima- . qua thhi ρ ροβης'iam ρμtet. Equi et ex omni ianimi quo bus rebus , qtias mihi aut fortuna , aut naturax, A, misit, Vibii habeo, q*od cum amicitia Scipionis mieitiae de possim comparare. in bac mihi de rep. consessus, str)ptio. in hac rerum priuataris consilia, in hac requies plena oblectationis fuit.numquam illum ne minima i

SEARCH

MENU NAVIGATION