Marci Antonii Nattae De principum doctrina libri novem cum aliis eiusdem generis ...

111쪽

libidinem si iniuris statuit esse mem lsurain.Frustra itur mihi obiiciebas, Albexte, rannicam vitam eorum,

quos doctos fuisseconstabat. Nullam ego in Tyrannis dostrinam deside l

r' quoniam in illis omnis doctrina superuacanea est cui nonparet:quam non auscultant verba tantum esse: quaecunque de virtute traduntnr,exi stimant. pieque ego dum in Prin- cipe doctrinam requiro,de huiusmodi monstris, prodigiisloquor:sed de eo, qui saltem hocprinopis titulo sit dignus, hoc est,quisonestatis curames quam habeat, cupiatque legitime principatu ci.Nam, ut quod expetit, assequatur, do in instructum ad tanti muneris tractationem accedere cupiebam huc tendebant superiores nostri sermones, quos tu false de ty- i. rannis quoque haberi arbitrabaris: non enim illos rethiciebam. His ego rauohib. protectus dico in principe, recte imperii cupido necessariam dominam tanquam clauum,nutam a tem volutatem iiihil, aut parum pro

112쪽

ficere.Nam quod lubiecisti deinceps,

Alberte, muuram ad recte imperandum plus valere,cuam doctrina, Vide ne id tibi concedi nequeat. Fac principem sponte sua propensum esse ad

iustum rectumque Colendum: cuper instinctu quodam mentis , Ut omnia iure &legibus gubernentur: nolle obsequi libidini ita: nullane impediunt,quo minus in proposito suscepta- 'rie sententia permaneat tint quam naulta sunt Primum voluptas irrepit, suauiter assiuens sensibus, eosq; leniter aemulcens cui, quoniam domesticus est host is, Z naturalis cuiusdam boni speciem prae se fert, non facile obsisti solet. Consuetudo vero liorum temporum quanturn ei auctoritatis praebetiquantum licentiqZqua pro nihilo habetur adulteria stupraque in domos castas intulisses virginalemque verecundiam prostituisse mari taleque foedus, thorti illum legitimorum amplexuti conscium probro temerasse. Haec passim admittuntur,

quia impune fiuiti nulla horu sunt iudicia: dormit enim ut est penes quen-

113쪽

terae iam leges eode exemplo con niuere Videntur Demum 'on est aliud,quod aeque frangat animos,humi

que dolevit, quam di bidb bculorum

reliquorumque sensuum, & circum fluentes undique 'oluptates. Quida uaritia ipsat Parumne detorquebit de rectoseruia Principis suadens in suis o mo fastigii culmine posito multa esse ' Paranda, atq; adeo rapienda,'t possit omiti Oelegantia dccopia, imagnoq; rexumstrepitu intra principale aulani degere,vi nulli hominum in diuitiis. Rapparatu essesequndum. tunc obnfleta naui priuitagum iudiciorumque motus coercet

Αr principis potestas si xklhaec est

omniari non collibent scriptae leges Principem quit etiam per ipses ges sola Principis vita exto statua,tur. Ista vor quantum incendit quae obliquos agit viros , etiim graues:

&mhil fere aliud in homine tam tum barrati0nem , quam feruor ille me iis , quo nos laesos dolemus,4 ulcisci affectamus. HO

114쪽

mi motus iugum rationis excutientes, d posse se ferre negantes, priuati homines, quamuis natura S moribtis bene constituti, difficulier repellunt: Principes vix posse videntur: ita multa perditi,quos circa se habent, moliuntur tot mactainis oppugnant vitiis fauentes suis,ut omnibus opus sit prς- sidiis doctrina ad conseruandum in eo recta naturae statum. Atq; haec de moderato principe dicuntur, qui habet aliqua curata onestatis thedς propter naturalem pudorem ut multis in aduersum impellontibus vix sine literarii studio stare posse videatur. Sed quid crit. si fuerit aliquis natura ad iniustitia procliuis qui crudelitat' non

horreati auaritiam diligata intemperantiam etia ainplectatur)he. a suis, qui deprauare magis solet, neq; a doctrina, qua nulla habet, a turpib'reuocet ' Anno tunc veluti torres quida iniquitatis agros urbesq; inundas, obuia quaeq; trahet, rapiet,disperdet, Lacerabit suem tu tu qua ta immani destruculeta bestia reddet virtus 3 qtie

ςSregia est, quem generis nobili

115쪽

tas quem diuitiae quibus etiam irritabitur. Lcge quaeso, Alberte,iniquorum Principum gesta, horrebis aninio tam tetra legens facinora. At M. Legere me aliquad me mim. R. Reminiscere ergo ficedissimarum illa-Tum mortium, cum lacerabantur laumana corpora minutis ictibus repetitari nam celeritas mortis beneficii loco ponebatur Cum quidam ad supplicium duCi iusuis rogaret Tiberium Caesarem, ut uno ictu concideret: tum ille Nondum inquit tecum ingratiam redij. Illa enim a ligulae vox, quam impura quam ne faria' cum non simplici contentu mortesillud passim effunderet Moriatur &ita moriatur, Ut mori se sentiat. Num tibi,Alberte, O hominiS & ad hominem videtur Aii Polyphemi mihi haec vox videtur, Vel an thropophagorum quorundam ad socios facta, si modo ulli unquam tales fuerunt. M R. Atqui horum nefandorum suppliciorum caussa erat nu

da,quandoq, Principis libido, saepius leue aliquod dictuna,vel suspicio quae

116쪽

L III. dam ALB. Optabile sub tali domino exilium Sc fugam felice M A R. Miserrimi sane erant, qui comprehensi talia perpeti cogebantur, quando Ctiam crudelitas acerbati miserada est inspicientibus. Quis enim paululum

humanitatis habens humanu corpus

lacerari, ingula membra cruore rorantia, vel in hoste libens videat3 At ij, quibus aspera est natura, nec ullum cum Musis Commercium, quae man asuefacere fero S indomitos eorum

animos poterant, Vbi dominatur, pasce in oculos gaudent miserorum sudi

pliciis nefandis. Nihil illis dulce pra

ter vinum S iniuria, ne Veneris qui

de voluptas grata, nisi illicita sit. U R. Recte vituperas Marchos,qui tam *ua inferunt supplicia. Principe namq;

oportet Velocem esse ad praemia tarde autem ac prope fastidiose adice- ό nam se commouere: de multorum: tunc consilio. Hinc Iouem finxit antiquitas,cum auxili,aliquid Scitilitatis mortalibus importare velit, id Q-

Ium faceres sed ubi fulmine nocere vult, vel tempestate aliqua foeda, vel

117쪽

, Da Pici Nci P. DOCTR. ter tabiae, vel bello aut pestilantia, duodecim aduocare: ilisque bus ad vindictam se conferre. Sciebat ne id antiquitas Minime quando e- nim caelo, nihendit , ut renunciare p tuerit quae illic fierentZSed exeni plum regibus proditum, Ut eadem facerent. Nam Iouein summum De rum omnium errarenon posse cense ibant, Sciamen huc in punicdis sceleribus illo niψre' hyoluerunt. M in Annon optimu quoq; illud sociuti quod in illos triginta Athenarum ty

ni im, a cis concedebant pare ii am,mjru Videri si malus haberetur bubulcus,qui concreditos suae cu- re boues indies pauciores faceret, ' pei0res. Recire autem existimetis ciuitati praeesse, qui populum quotidie ,

Sapiet, ter quident Socrates . v Ἀ- ia:quanquam. Ob hqcridianilia di 'ct increpatus fuerita retia tyrono ,rum illorum acerrimo, monitus, ut desisteretiarum I abf-rit.quin occisis

118쪽

Occisorum numerum augeret. Sed postquam in hunc sermonem suppliciorum Tyranni corti incidimus o C- Currit nonnullos esse, qui,ctsi in reliquis criminibus legitimo iudiciorummo 'tendum putent in maiestatiς tam eludio quiduis licere arbitrantur, S a quaestioni b. accipiendu assi mat Itaq; qualibet vel suspicione coprehenduntur homines, S acerrimis Tormentis interrogatur Occiduinurquoq; vel in exilia nudi pellutur, quasi eo melius coseruetur maiestas, quo

durius violat ii humanitas: copertum

satis putat de crimine, ubi in reu prona est qu 'libet suspicio. Ego,quod isti faciunt,ntiquam lege sancitu repori, nec ab ullo prudenti Iurisconsillio responsiim animaduerti. M R. Dubii asae frater, quoties haec gerunt quini ad meram gerantur libidine ZR p. Vt non dubitem iniqua ista geri, illud fa- Cit,quod suadet ratio me ambigua in rc Certa feratur sentetia', praesertim ob de crimine incumbit damnatio:

nam illic probationes luce meridiana clario frequirimus. Concedui leges

119쪽

damnationem, sed in confessum vel conuictum. Nunc quae est impude etia,VH quantus potius fi xor Non certus de crimine, & tam secure pro

cedis ad p.rna Athic igitur inquisit

de maiestatelaesa, quoirimine non liud atrocius.Scio diconcςdo, ut ipsa mouearis Criminis atrocitate,probati scilicet non accusatisnari ves inno centiaipsa noces esset, si solum accu- saris sussiciat nec quod atrox sit crumen, ideo probationes noti quaeruntur,imo eograuiores quaerutur, quod tantum crimen admissum facile credi n0np'test. Animaduertit Senatu Ro natriis M. Tullio& C. Antoni. consulibus KP.Lentulum praetor .coi 'urationis socios, sed detecta iam erat coniuratio indiciis, conses sionibus testibus, literis denimere rum: rite tunc illi poenas steteris in dederunt, at donec latuit coniuratio, , nemo in crimen ad iudicium voca. tu tantum, quae erant suspem c uid hantur. Sic agere oportet Princip*a' cum ciuibus, ut in eis no sinucion , sed criminapumantur. M R.Nemo

120쪽

re audiens, Baptista,non verum dicere existimabit, idque more tuo facis, quo coni ultus inconsultusque veritati asi id ue in hae s Principiam ina quorum haec est,mb, qui ubi de Im perio suo agi sentiunt, timentes ne imminuatur aut labefactetur , prospicien- ωum sibi putant miserorum exiliis aut paenIs,fk quicunque degut in illorum COIT: Padu, gratificata se illis putant, si acer rimosite praebeat criminis inquisitis res vel quarumlibet suspicionumvliores Icaque multa absurda, gra- uda consequi necesse est, ut quae nulla sititione gerantur. BonuS autem Prin-Ceps, idemqlle doctrina pollens nihil huiusmodi molietur. Quis M. Antoninoe Romanis Principibus doctior

unquam sui liquis Philosophia preceptis instructior quis code mitior, le- nior,liumanior, clementior Illud indicat, quod cum ad eum Elius Ve-

iis,qui collega fuerat, imperi literas dedisset quibus significabatAvidium

Cassium affectare tyrannidem,liori returque , t morte ipsius sibi ipsis co-sulerent, in hiic fere modum Marcus