De vsuris libri tres, per Conradum Paulum Bruinsuicensem, i.v.d. Iam recens in lucem editi. Adiecta est consultatio de excommunicatione, eiusdem. Cum praefatione Philippi Melanthonis, ad autorem

101쪽

ieos crediderint uel mutuo dedes

rint,aliqui sibi mille addici procu/rent, idque honorarii uel stipendii

loco.

Iteni aliqui equos , pannum, lardum gemmas, oc si que aliae res, pro duplo maiora precio, empti nis nomine protrudunt, ac sic ex parua aliqua summa concredita,ingentem conficiunt. iItem aliqui argenteam pecunia tantum dat mutuo,& in obligati . num tabulis, aurum se dedisse ad scribi procurant. item pleris sumniam pecuniae inutiio dant gratis,sed ea conditio' ne ut debitor illis aliquot merces, uili admodum precio, uenditionis nomine tradat. Item nonnulli ea conditione Pacto pecuatam suam in creditum dant-

102쪽

ut debitor quaternis mensi

bus secuniae summam , adhibito colore pendat, aliquando,uia gesimam ustiram,& ultra, efficit.' Item aliqui ut moris est in aliqui bus ciuitatibus , quae praeclarana Reni p. se tenere persuasum habet pecunia sua egenis mercatoribus libenter quidem exponunt,sed hac lege utilli qui acceperint eam , co/gantur apud tabellioneni eius

Prffectum profiteri,se has quas c5a

Pararunt inerces ab eo qui pecuniam c.ncredidit certo preci ci emitast: ac se constituere, elapso anno tantam pecuniae summam soluto Tos,quae longe maὰor est, quam iulis miseris mercatoribus dederint,

pulchre sibi persuasum habetes, eo thodo deo sucu fieri posse,secunduillud dictum: Da nobis sal

103쪽

lere, Dare stum iustumque uideri. O seclus. ὀ uitium, quod ues Turν eae, ues muscobitae tandem expi hunt. Porro & si qui alii modi nostris temporibus, in usur arum fraudent ex rogitati . omnes a Carolo V. Romano. Imperatore,eonstit utione lata, omnium ordinum eon' sensu, improbati sunt. Nam illos contra Iuris aequitatisq; normam esse ex his que supra sunt dicta,-- eis patet.

na rei mutuatae adiecta , sit usu.-ra c Et omisib omni circuitu dicendum cst quod sit. Quoniam appelalatione poenae, lata significatione usuram contineri, certum est,ut Io

104쪽

DE Vs VRIs. LIB. I. 3, interest, quodcer. D. Vnde quod de ultura in lege prohibitum

in etiam in poena sibi locum uendicat, o .I Iulianus. idemPopinionus. de adito. e . Cum scilicet eadem prohibitionis sit ratio, ut quia pCeona dationi quantitatis adiecta sit,

cita allegatiC. de in Aeaea. v s. deuerb i. st tametsi prosprie loquendo, aliud poena, aliud usura sit, quia illa ex eventu conditionis & eo colore debetur, quod obseruata non sit promissio : haec uero quia debitor pecunia utatur. Res enim ipsius fructus censentur, Lus M.f.de nu. Preterea usura qualitatibus accedit, quia illarum uvplurimum in usu est utilitas, poena uero speciebus, uel factis adiacitur, an fideicommisi. infide usu sic usu in una cum re principali non debe

105쪽

. C ONR AD vs PAVLus tur,quia non loco rei,sed ipsus ita Porar ansus accedit quod in poena regulariter secus est, I resrprum. Fhi pacto .f. depact. Vnde quando

que ex eodem contra stu, utrunc pretitur & poena & usura luctitis. dea tio. en . Sed & Bart. ait: poenam esse, quae unico actu pro toto tempore stipulationi adiici consuetiit, usuram uero multiplicatione temporum crescere in traiectine de

actio. obliga. Uerum cum usurs hodi. de Christiana Repub. prorsus eiectae sint.

non tam ad uocis significationem attendendum est, ne legi submomine poenae,uel alio suco fraustat . suam.ext.de .Et ut Propheta Esau cap. XXX ii'.monet .Qui ambulat in iustitiis,&loquitur ueritaterii, qui

Prohcit auaritia n calumnia Nam

106쪽

Nam eam,quae uti nomine pCene, Des ob id quod intersit, exigitur, &fastuose& calumniose plerun*petiuidentus. QSibus tame casibus Poene locus sit,ac id quod interest, licite peti possit,inse suo loco tra' stabitur. Obsiris pro re mutuata dari acce

CEd quid dicendum de ea conuen Qtione seu poena, quae hoc tem vore maxime est: in usu, quod dohitores ac illorum fideiusspres ea lege stiam astringere fidem accredi

tores acceptare non uerentur , ut

ni pecunia mutuo dat ,statuta die, cum usuris rite soluatur, diuers num publicum, cum binis aut tersalis equis famulisque intrare , nee exire uelint, quin omne aes con- x ditum , cum eo quod intersit,

107쪽

CONRADVs PAVLVs depensum suerit: haee legitima sit'

nec nefEt sane primo intuitu uidetur esse,& hoc per textum in c. ex re fripto.era. desurei ubi habetur,Monachos pro summa sooo.sblido, rum , obsides datos, & in obstato permanere iubentur :et si deficeret, alios eorum loco subrogaridebe re, donec conuenta seruentur. Et ratio est euidensi, quod ex conuenotione,contractus legem accipiant.

I contract. de re lassia L sic imneris. er Uispost deposi. Nee huic obstat quod dicitur,filios, uel liboros homines, pro debito pecunia rio, hypothecae locq dari non posse .gui dios C. grue res Poblia non

post. Nec multo minus, tanquam obsides detineri oportere cum illo

rum statu diminui certum sit, usivade.

108쪽

adeo ut nec testari quidem eos mne principis licentia permissum sit. I. obsides .de testiant in causa publica tametsi eos dari liceat, ut per

uatorum tamen minime. .ob aes Mis

enum.C.de actio. er oblua. Sed ad haec respondetur,liberi quidem hominis obligationem inter priuatos fieri non posse, ut ius in eo constituaturianquam in pignore,uel tanquam obses detineatur,sed tum incerto quodam loco non discessiti xum, nisi hoc uel illud factum suci. xit sine status tamen diminutione obligare se posse,non iniqua rati ne dici potest, ut d. c. ex rescripto. , Quod & comprobatur eo argu mento, quod debitorem fugiente. etiam non expectata iudicis licen

sis,capere liceat,ut ι ait straetor si

109쪽

CONRADUS PAVLVs

debitorem de his qui infrav. cred. Et ibi noratur per Bart. id etiam die seriata in honorem Dei, ut G signis auerunt erit deitatinovat , .ui die estos feri Ideo iura in conatrarium allegata, tanquam in diuersi specie faciti, sibi locum non uen' dicant, cum in usu non sit,debito. res seu eorum fideiusseres inutis tos tanquam obsides detineri: sed ultro ex diuersorio non rece, suros fidem dare, illorumque sta; tum ob id non mutari minime dicendum. Sed uerenduin, ne haec adsertio sat firmis rationibus iureque subis sistat. Et ideo monendi omnes pii

ac bonae mentes, morum decus ac Meritatem amantes, ne hac in re fui. eum sibi fieri permittant, ac cema

tum sbi persuasum habeant , hanc

110쪽

poenalia seu coarctionis modum, rure comprobatum non esse, Schoc per tex. d. c.qui filios. C restis oblig. ρ . aes alienum.C. de adlio. crobis. quia vero. In auth.utnsbiiudicum.Vbili et , ut qui filios debitorum pignoris loco reci Piunt , a credito cadant, & tantudem debitori soluere debeant, &uerberibus cardi, & relegationis Poena mereri, uti sis νια respl.

obis p . Et quod liberi homines,

Pro re pecuniaria, nec obsides da/ri, nec se eo modo obligare pota

sint,amrmat glo.int.b . C. quis Itos Vr Idem tenet Azo, in titi de tere Refert Sc sequitur Abb And. c. ex rescripto. Et hoc etiamsi obsignaAtio simpliciter facta sit, non recedere de certo loco, donec hoc uel P . illud