De vsuris libri tres, per Conradum Paulum Bruinsuicensem, i.v.d. Iam recens in lucem editi. Adiecta est consultatio de excommunicatione, eiusdem. Cum praefatione Philippi Melanthonis, ad autorem

81쪽

mum famosis. Iacerari ac conspuis quotidie uidermis Res sat E pleicandali , ac detcstanda onm. bus honestis uiris , uitae decus Sc inorum integritatem amantibus. ed unde haec tam inanis barbas sies: nimirum contemptu di/iuini humanique iuris, honestatis que omnis,& ex eo, quod nemo iusta ratione ac iure regi uelit, sed

4 suae libidinis assediibus depra-tiatis , velut tyranno quodam rapi malit. Et quia in desinitione sequitura' morum, reliquum est explica xi.

82쪽

DE vsvRIS. LIB. I. a I T si res mutuata , ad destina

tum diem non restituatur, an illud quod intersit , recte propter moram peti possitet Et in definitio ne elim morae facta sit mentio,et .am ob eam sorti quicquam ace dere fas non est, cum lata signia ratione,idquodinterest,usurae apis pellatione ueniat, LM. quodcerasoco. Et hoc maxime, si quae causae, quae moram quoquo modo diat Mantonteruenerint, ut est imposimilitas uel naturae , uel iuris, ut ticommunis k illud' cam-Dener .iam It 8c difficultas hare ligationem tametsi non impe.d- .η. . exbs. d. tamen quo minus mora committatur, exci

Uper uenditoremst. de actio. emp. Ibi mora autem uideturmilla difficulu*; uenditoremi impe

83쪽

impediat , quo minus traderet, schoe siue in iudici*,ιν. sipasti dino. . fg scaut.Siue coratii arbitris.Lapua in arbitrum.de dolieu . siue in contractibus . Lise. Adsegem Ro.de iactu. siue in ultimis uoluntatibus , ι. cum m. spe Iezb. Sive simplax promissio sit siue iurata .si sapasat i siue etiam generalis,d. I. V. siue obliga tio sit facti siue certar speciei. Et ut salice Fulg. Ponta.Paul. Deci.uo. lunt, idem etiam si de genere da do agamar Osi iij. sideactio.em'OLquodie.Si certier. Eiquia hoe regulare est, ut mora difficultati ee dat sciendum e usu. sciendum α.cuit Vlpianus,est,non omne quod Herendi causa,optim' ratione fita a mors adnumerandin Quapro,

pter &paupertas in pleriss eas i

84쪽

bus illam excusat,I siprocuratorem, se j manda. c.ex ratione. de appeti Quae omnia hic referre longum foret 8c alienum a nostro instituto, nee tacitὸ,hac in re, do strina certa

tradi pptest, ut Μarcellus testatur in I morae . deussciriquit:. Aut mora facta intelligatur,necp constitutio' ne uita,neq; Iuris autorum quaestione decidi posse, cum sit magis facti quam iuris quaestio , & ut plurimuab arbitrio boni uiri dependeat I ride iur.delibe. Illud sane constat in foro animae,quo mitius agitur,sacit Eexcusationi locum esse, c.cum tu.de

inussit Deusiussu, No urgebis tanquam exa stor. Item unusquisque non coangustabit proximum situ, Eccla. xvi. Omnia ad norma Chrisstianae charitatis redimnda sunt. nx quo intiligitur , eos omnium

85쪽

perditissime agere, Sc archidansustas uel soporatores esse mssimos. qui ab indigentibus debitoribiis omne damnum, uel id quod illoruintersit etiam ob minimam mora, sine omni exceptione extorquere non uerentur.Et hoc etiam nonnuquam ad illorum nutum, quanti sint aestimaturi pendi sibi assitipulantur, ac nullo luris aequitatisque remedio inniti se uelle, tabulis cau/tum esse uolunt, , Et cum omnes pri honesti. uiri. lmaxime Iuris scientiae dediti huius modi pactiones, contra luris aequitatisque normam esse doceant, nullam*uim habere sed de facto con lsci es seruari ut pleraque alia faci- . laiora praeter ius Sc aequum perpin ferantur, hos indignissimis modis insectantur, dc tanquam Perturbatores

86쪽

tores Rerumpub. ne paeta seruenis tur,autores esse affrmant, contu

melissuque iniuste afficiunt. QSare recte Prouerb. scriptum legitur: Abominantur impi' eos, qui recta sunt uia. Sed cum Deus mundum Propter iniustitiam, idololatria aeauaritiam semper affligi permiserit, ac Iudaicum populum abduci uoluerit, ut Esai. i. I remi. vii. Et quia a minimo usque ad martiis mum, omnes auaritiam sequuntur, ideo illi ipsi usurarii uiderint,

anne autotes calamitatum,uiola/tores iustitiae, perturbatores pubμlicae tranquillitatis sint, nec ne,

εc Deus , qui iustus est, suo tempore iudieabit. Quibus uero casibus , nomine illius quos inter/est, xuEac illaesa conscientia quid

87쪽

accipi possit,infra suo loco declaAxabitur. Psit quouis alio colare. Vsq: adeo peruersa est hominis natura , ut nosolum peccare, uoluntati Dei,ipsssitis uerbo resistere libeat , sedeti'am praetextum seu causas malefactorum querere,summo studio eonetur: ac interim recte facere uideori uolunt ia, qui omnia proterve ae Peruerse agunt ut in Herode,caelesti is hypocritissa stum fuisse uidemus,quos merito Christus vulpes, sepulchra mortuorum, ac Paulus parietes dealbatos uocat. Ita etio am auari, alienis bonis ac sortunia inhia lates ne u surari' esse uideatur, uarios ac infinitos contractus, qui

honesti speciem prae se ferre uidentur, simulant, ut sub illorum prora. extu,impune ac sine famae dispen

88쪽

dio usura exercere queat. Cuius rei aliquot species, quae dignum lia..hent tractatum , & in Iure certisset. mam determinationem, ordine reis feremus, ex quibus facile caeterae, si quae se offerunt,ex rationis idenistitate iudicari possunt. Hoc tamen non omisse,quod in definitione etiam positum sit: Illicite igitur id esse factum, ad differentiam earum re Tum, quae sorti licite accedere pocsunt.Et quae huiusmodi sint, & in quibus contra stibus hoc fieri posist, ac quomodo, infra suo loco ac ordine reseremus. μndem carius iusto practo , einsolutio dioeratur inuram c mittit. Cap. T ecce, carius uendens, ob ν id, quod emptor paratam n

89쪽

ta abeat pecuniam , sed ad tempus determinatum se soluturum con stituit: & tametsi hic c5tractus sui

natura usurarius no sit, cum usura proprie in mutuo uersetur, tamen nota cotra stus forma quam mens

fraudandi 8c ex temporis fluxu lucrum faciendi attenditur cum plus ualeat, qae in ueritate agitur,quam quod simulate cocipitur,ut CFus ualet quod agit per tisideo hunc cotractu usurarium esse patet, ut pertextum cIarum in c. consuluit, einde

Qu. iod tamen limitandu aiunt scribentes nisi dubium sit,tempore et inprimis solutionis, ualorem rei luariari &pluris aestimari,& uendi

tor sibi merces reseruasse maluisset. Nam his duobus concurrentibus, excusatione mereri uenditore traodunt, ut hastaeinc civitate. emiss

90쪽

i M.ext.devsu. Sed tutius est,prois Pter eoninentiae scrupulit, ut quis ab hae fraudandi specie se eximata Et quod dicitur,iure permissum in

contractu emptionis, se inuicem cotrahentes decipere posse, modono excedat dimidiam partem iusti precij ut Lin causae. s. ict Pomponitu. de liniorsi L ij. G. de rei uendi. Moe propter frequentem ipsius c traeius usum alioqui frequerer ueis ditiones factae subuerterentur. Sed hoc intelligendu quado sit couentu de ipsa rei a stimatione,no aut quassdo carius licitetur,propter tempOris prorogatione,quia tu non quia

res ualeat, sed quod precii solutio differt in ratione haberi uideLPrsisterea etsupra scripta locu habere inquit Bal in his qus numero,Ponder e,messir uecosistunt,qus proprie