De vsuris libri tres, per Conradum Paulum Bruinsuicensem, i.v.d. Iam recens in lucem editi. Adiecta est consultatio de excommunicatione, eiusdem. Cum praefatione Philippi Melanthonis, ad autorem

111쪽

CONRADvs PAVLVs illud factum solutumve fuerit,quia

nihil omniis quandam seruitutis speciem prae se ferre uidetur,ac con . tra naturalem libertatem esse.Hine iure cautum,ne quis praecise ad fa-3 ctum obligetur , sed soluendo id quod interest, liberarii Z viati m. nes. non diuiduntur de verbo.obh.Lsi quis ab aliquo δ' de re iuda. cymia Ie JUecondit. Est demon ladeo fortius dicendum in terminis quaestionis propositae, ut non ualeat obligatio,quatenus teneatur morari et, non discedere de certo loco, cum instar priuati carceris se habeat. sed arrogantiam priuati carceris, tanquam nefandissimorum homonum, ac ipsius maiestatis uiolato; res seno Imperator repressit ,

mo* supplicio subiugandos sanciua, in M. G.depraua.cari Et carcer

112쪽

DE vs VRI s. LIB. L Dison solum specus siue locus angustus diei solit, sed etiam civitas, ut Ange iii ιβά bonaesdei de rei uen

docet. Nec referre putandu,eti amsi omni iuris beneficio uel prisuilegio renunciatum fuerit, eum constat legi proh bitiuae renunciari non posseI. i. C.nesidei p. docidenti insuper huiusmodi pacta uia

dentur dare iurisdictionem homi . ni priuato sed neminem in sua propria causa iudicem esse oportere, legibus cautum est,t.i Gne quo insua causis iudi uelius sibi dia Ideo non fovendum a quolibet magistratu qui iurisdictioni praeest, hane sibi po

testatem priuatum hominem,in cotemptum suae maiestatis,arrogare, Cum &indies experiuntur,in quas difficultates &quasi inextricabiles,

λbditi per huiusmodi pacta conq

113쪽

ciantur , & quantum illis postea hegoth facessant . ubi ad ordinariuiudicium res dedueta fuerit. Ad hee inanis es uni est, huius imodi pacta seu poenam non nisi usurariis constractibus adiici solere, & quemad

modum huiusmodi contra stus Dpso iure reprobati sunt nulliusque momenti esse constat sta etiam nec pacta illis adiecta , ex regula coma muni, Accessorium sequi naturam sui principat is c accessorium. de reg: iuun xi. Item alia , cum principalis causa non consistat, nec ea quidemque sequuntur locum habent Icὰ nprincipamst de regova nihil dolo. . principalis.ω. . Ad tuta aetationes in contrarcum adductas, facilis est responsio. Et primo adc. ex refripto. responsitetur ex mente

114쪽

narrari factum, no autem 4dipsum comprobari :&quia inter venit iuramentum, ideo Monachi in obstato manere, ne in pCenam periurii incidant, iubentur. Et haec fuit ratio seu causa decidendi. Praeterea d.c.loquitur in Monachis qui seruistini quodamodo monastust, Ssie non sui iuris, ideo rationes libertatis amissione in eorum personis sibi locum novendicant,

cum priuatio presupponit habitu, d. decem. deuerb.oblig. Ad hic etiam Perpendendu uenit& illud, quod interminis d. c. ex rescripto.agit ede fauore publico , ac totius mois nasterii utilitate et sic militat inhaespecie faeti ea ratio qua obsides dari intere in causis publicas iure profl

. ob inti

115쪽

obstat ex conuentione,contractus legem accipere Verum modo non

sint contra ipsum ius constitutiosnesque, uel contra bonos mores, quia tunc nullam habere vim, indubitati iuris M. iatd I pacta quae c&ra. C. depact.Caeterum nihil quicquafacit debitore fugientem, etiam noexpectata iudicis licentia, capere licere. Sed hoc eo casu permissum, quo debitorem costat esse in fuga. periculum sit in mora, cuius causa in multis alijs casibus, ut iregula communi discedatur manilio

rorems qui infrau. e. Ad nare n5 permittitur creditori, ut deprehensum in fuga debitorem retineat edad iudicem eum deducere oporteis

116쪽

re, iure cautum est,ut Igeneraliter. C. decurio'. hi l. de actio. inprin .ubi notatur in uerbo, iudicio. Postres mo,quod dieium, ultro ex diuersorio no recedere, fides eum data sit, ideo tanquam obsides multos non

detineri, sed quemlibet fauori suo. renunciare posse regula Iuris antiqua est, lini ruisa. in conscribendo C. Verum cum huiusmodi obliga

tiones seruitutis quanda speciem, . item priuati carceris ac praereptae Iurisdictionis temeritatem prae se . ferant, sintq; contra bonos mores,

ac squi Iurisdictioni praesunt,magno praeiudicio, ac ob id prohibistae, ut supra dictum, Ideo nec his tanquam iuri publico renunciari Posse constat, ut i I. Cines ius o.

117쪽

maret. 8c est theorica Barioli insio conscribendo. ubi inquit: Siquiadem renunciatio respicit utilitatem priuatam, simul ac publicam, ita ut separari non possit, prorsus non ualere, ut L de die de pact dotatiniacm L ij. I sed quia vere/mur.C .de iura.caIum. hoc etiam amyplius,ut si utilitatem priuatam tartatum respicerent cum tamen con A. tra bonos mores, Sc ad delinquendum causam praebeant, eamque maxime inuoluant, iudicisque intersit, ideo non censendum, subslata una ratione, caeteras quoque

tolli initatis. In Iit. de mρ. Et

cum sane constet obligationes

propositae quaestionis, ab usurast τημ manifestis & excogitatas M' antroductas esse, ut a miseris debi/toribus

118쪽

toribus ipsorumque fideiustari,

bus tanquam in carcerem coniectis non solum aes alienum, cum

iis uris consequantur, sed totam Lpsorum substantia expilenti Quod nunc damnum , ob leuissimam moram, nunc quod intersit exuaoriis causis praetendant , 8c tandem si aliud nihil, saltem dona tiuum , puta summam pecuniae, uel sericam uestem uel equum magni precii, extorqueant. QSod sane ab iis , qui praesunt, mini' me ferendum , ut hanc quasi tyrannidem, Propria autoritate issi hi uendicent usurarii, cum non solum in subditoru detrimentum, sed etiam ad totius ReipubL ae maiestatis contemptum , haec respertineat. Sed haec tolerantur,

119쪽

& ad haec conniuetur, cuius rei Ita ratio esse nequit, nisi ut mundus egregie ac omni genere calamitatu propter peccata astligatur , ac ab ipsis usurariis raptoribus, ae auaris,quibus nihil scelestius inueniri possit,ut Eccle.X.Quisque uexetur iniuria, ac contumel is afficiatur:& iam iniquitatem superabum.

dare ac charitatem retris , gescere indies experimur.

120쪽

DE USURIS, LIBER

na, & exclamabit, quod si diuini Praecepti ac positivi iuris rigor ita

seruari deberet, ore, ut nullius ne, cessitatis tempore amentu c onficere quis possit,cu nemo sit,qui gra tis suam pecuniam facile credat: 8c insuper, ut omnis commerciorum usus Sc augendae rei familiaris facultas tollatur, & ad aratrum qui uis redigatur. Verum contra haec perpendendum illud, quod diuina uox monet: Tu autem a nemuis

Mutuo non F de dandum,nec accipis . endum es p. I ED HIC INSVR git danystarum seu usurariorum colluuies, ac malorii omnium sentis