De vsuris libri tres, per Conradum Paulum Bruinsuicensem, i.v.d. Iam recens in lucem editi. Adiecta est consultatio de excommunicatione, eiusdem. Cum praefatione Philippi Melanthonis, ad autorem

41쪽

scenore, pecuniae mutuo accipian tur, quas propter certitudine pro missionis , soluere cum teneantur,

etiamsi nullos fructus rerum suani Perceperint , eos ad inopiam reduic danistam siue usurarium, csi Hii proximi detrimento locuplet xi necesse M.Inde & sequitur,nemitrem maiori cum studio, atque aradore res alienas appetere uideri, quam illi ipsa, qui usuris exercendis intenti sunt. Verum enimuero ne ullus calumni andi locus relinquGretur, quasi uolenti iniuria fieri n5 Possis,Deum propriis ae expressis verbis usuram prohibuisse, multa passim in sacra scriptura extanti stimonia,utExo.ca.xxii si ineunia mutuo dederis populo meo pauis reri,qui habitat tecum, non urgeo

n quas inactor, nec viris oppris

42쪽

rnes.EtLevi cap.xxv Sattenuatus fuerit frater tuus, & infirmus ma/nu uixerit tecum- nec accipias

usuru ab eo, nee amplius quam ditiaimmeumrusi,ut uiuere possit Hater tuus apud te . Etrurius repetit:Pecuniam tuam non dabis ad triam,& Bugum abundantian5exiges.Et Deuti xxij.Fratri tuo absque usura id quo indiget commodabis, ut benedicat iiDi Dominus Deus tuusEt Christus Luc. vi. Μutua date , nihil inde sperantes. Hse tam clara & aperta testimonia

diuinae uoluntatis,nullo suco, Lil praestigiis ac longa eo uρο-

dine eludi queunt,Deus enim no irridetur, nec est quasi homo ut meritiatur, nec ut filius hominis, ut m tetur. Nume. xxiij. Omnis enim hinno med π,Deus autem uerax

43쪽

Roma. q. Et quo magis homines ab usuris exercendis deterreantur, additae sunt promissiones, &horo xibiles ac aeternae poenae,ut Deute, xxvij.&Ezech xviij Is qui ad usu/xam no dederit, & amplius non acceperit, hic iustus est,& uita uiuet. Item Psal.xv. Domine, quis habitabit in tabernaculo tuo qui ingreditur sine macula, & pecuniam suam non dederit ad usuram. Hinc Ambrosius in libro de bono mortis ire quit: Si quis usuram accipit, rapis nam facit,uita non uiuet.

Vod autem legitur Ecclesiac

viii. Noli enerari hominι fortiori te die Deu.xv.foeneraberis

gentibus multis. Ex quibus posis inferri

44쪽

inferri uideturius as permissas esse.Sed sciendum,quod Iudeis propter iram Dei contra gentes con/cessum fuerit,ut illas scenore grauarent. Cum enim Deus uniuersalis sitDominus omniti,& ipsius sit terora ac plenitudo eius, ideo Sc potest omnia auferre, dare, ac transferre pro suo arbitrio:ut Amoraei,&Cananaei,caeteri uentes iussu diuino

expuliae sunt. Sod adhuc indies

seri videmus, ut regnum degente. in gentem traiideratur, propter iniustitias, iniurias ae diuersos do ios,ut Ecclesiast, scriptum legitur. Sie memoria patrum nostrorum, regna Burgundiae, a Carolo Burogundiorum duce, Ma Ioanne R

Ito,ducatum Calabriae. Similiter . minardo patre, regnum Siciliae, instituto hirtae Carolo Ginorum

45쪽

rege,ab Alphonis, Neapolitanum regnum, a Ferdinando Hispaniae, a Ludovico Hungariae, a ChristiGno Damar, Sueciae & Noruuegiae regna a Carolo Menapiorum d ce , Geldriaeducatus , a Francisco Sphortia,Insubrium duce,Μediois anum , ab Eguardo optimae spei adolescente, Britanniae, a Iacobo scotiae regna in alios translata suisse constat. Et in Gallia omnes dii catus dc principariis quas in unum

regnii contractos, taceo alias in lationes propter recentem mento risun ae alia mente repostum dolorem. Caeterum & quis posset sine

summo dolore recensere omniala regna,quae Turca paucis elapsis annis Meupauit, eum summa tyranide & de statione , 5c hoe haud

dubiepropto impietaton ac co temetum

46쪽

temptum uerbi diuini. Est enim,ut inquit David,terribilis regibus tera o auferens spiritiam principibus, trindex & ultor omnis iniustitiae. ac non uno modo,sed uariis ac infinitis malis impios affligi sinit. Ideo

etiam usuris ut uexarentur gentes,

expressis uerbo Iu is mandatum fuit. Et ut ipsos meisliores gentibus no fuisse,nisi quod Deus eos sola misericordia elege. xit ac assumpserit,ita ut si rem penitius intr6spicias,n5 Iudaei sint, qui foenerentur,sed Deus ipse scenore Iudaeoru gentes persequatur. Η die autem cum Iudaei desierint esse populus Dei,sexsuNata est.At nos qui Christi sacris initiati sumus , membra ae e inredes ipsius , &charitatis uinculo coniuncti, os

ita cumad ipsius nocinam, tanquam

47쪽

, CONRADVs PAVLusmam Lesbiam mulam redine debere,& inhaerere Christi uerbis: mutuum dantes,nihil inde sperat .

te certum est.

foenerandilatatas ut sublata,qus Romanis legibus priusquam Cy sares,Christi traditionibus Mitti ti, usque in legitimum mota peremissafui uti mi asse si R*ς rasu alia,ad Christi normam redas licta sunt, cum nefas ςsse ducerent , jPij Imperatores, iis quae diuinitus: tradita climi, per ciuiles ac politi cas leges quicquam derogari. Et ideo Imperator Iustinianus omnes tristianos Litangincam Oct o

48쪽

mam ae Apostolicam disciplinam in prima costitutione amplecti ilia het,ut a chsum. trini. Catho. N alibi, ut in auth.de Ecclesia cisa itidem, uicem legum obtines, quae a quatuor sanctis ConcLlijs,ut Nicaeno onstantinopolitatio, Ephesino, 8c Calcedonio, exoposita ae confirmita sunt: Et ideo rura ciuilia non dedignari sequi Diacros Canones, uulgo dicitur Quod & Imperator se iacturum profitetur,maxime in his, quaea

mae salutem concernunt, ut in.

yraeterminast Cle.nu Sed concistiorum decretis 8c iure Canonum prorsus prohibitas ine usuras p tet ut xiiij.qaij. extitoto tu.d sin

49쪽

nietsi sint,qui eas iure ciuili permiosas cotendant,idj eo cauillo,quod expressE 8c speciatim prohibitae non Iustinianus ad eam quae fidei est doctrinam, se solum astrinxerit, non autem ad ea quae perfectionis consilia esse censentur, alioqui 3c tractatum de usuris, tam indigestorum libris, quam suo Codice inseri non iussisset , sed omnino remouisset. men contrahee perpendenda sunt uerba ipsius Imperatoris, qui simul dc Euangelicam doeisinam S disciplinam nos amo plecti iubet ,nec uerisimili est, tam ii ingemjae pietatis principem,una partem Euangelii apprehendere . aliam quae legis est, dc ad poenitentiam aemores, recte* instituendam uitam pertinet , posthabere

volvisse. cim christus dicat:Cc

50쪽

Ium & terra donee praetereat, ima ἐωτα autapla non perire ex lege. Item,Noueni tollere legem,sed in

amplere. Praeterea hoc comentum

Sophistarsi,de eonsiliorum & praeceptorum discrimine, sacris literis

comprobatum non esse, nemo est

qui ignoret cum de hae re satis abii de per-doctores instruatamur. Sed cur tractatus de usurisa Iustiniano non sit reiectus, idere de diuorti' dubitari potest. Vera his de rebus paulo anteIustinianu. ae etiam post illius tempora,dium sas theologoru extitisse sententiari historiae memoriaeprodiderat:S parari enim ab h omine censuem qui humanis affectibus ductus uertebat:secusaut si legitima ex causa qua apud Episcopos prouinci iesquis dixisset. Et ita inconcilia