De vsuris libri tres, per Conradum Paulum Bruinsuicensem, i.v.d. Iam recens in lucem editi. Adiecta est consultatio de excommunicatione, eiusdem. Cum praefatione Philippi Melanthonis, ad autorem

51쪽

Agarens,c. v.declaratur.Et ident etiam censuit D. Ambrosius ini.

Paul. ad Corinth. vi. Et haec sententia in casu adulterii nullam ha/het dubitationem , cum Christus iΜatth.xix.ipse dicat pudiauerit uxorem suam , nisi obstuprum, & aliam duxerit is committit adulterium :licet post per sophistas ac Μonachos deprauata sit haec sententia. Quod uero Christi uictum de mutuo,eonsilium ad ui clam persectiorem prsstitum inter, Pretati sunt, id minus probe ab i/ vsis factum,Augustu declarauit in sermone domini de monte, ubi i quit : Quisquis praeceptis non ota tempera reus &debitor est poene. Elpaulo post: Praecepto Domini non obedire, peccatum est. Cuius

lententiam secutapost Ecclasia, re Orthodoxi

52쪽

Orthodoxi doctores ad huneus, que diem contra Sophistas defeti

sarunt, totam illam concionem Christi Matt.v.& vi non ad periseetioris ac purioris uitae ratione instituendam pertinere , sed uerant ac genuina decalogi explicatione esse , ut magis peccatum agnoscastur, Roma. x. Nam Iudaei falsam habebant persuasionem,uti omnes hypocritae adhuc habent, impletiqnem legis essu externam quanda'

disciplinam,aceam persebe adina pleri,si ea quς Decalogo ad literam

prohibita sunt, non admitterent , ut si hominem re ipsa non occide/rent,si adulteriu cum alterius con' iuge non comitterent, si manibus rem alteriusintercipiendi causa n5 contrectarent: ac interim non a sen&m , quo anim* ac uolunt

53쪽

teprsditi essent:cor mundu ac Mirarium ab omni prauo affectu num haberent cum scriptu legitur: Lex spiritualis,ego uero carnalis. Quare Deu perfectam obedientiam in nobis requirere, ac non sufficere hominem non occidisse, sed etiani necesse esse non irasci,uel odisse fratrem: quod alteram maxillam est praebere. Sic non solum controctando surtum fieri,sed etiam v xijs dolis , ae usurarum fraude, proasini facultates attraxisse :us ii, ii necessitate urgente no subuenire. Item alterius coniugem uel retra an se stasse peccatum esse. are Chilistus recte eos ut instrueret quid sit legem adimplere, ac illam falsaria de implenda lege persuasionem ansmo eximeret, haec apte ae e lana tradidit Interim commonstias, Ma

54쪽

uel perfectam Deo obedientiam. quod tamen est impossibi presta

rent uel suam imbecillitate ueli Potentiana agnoscerent,ac simul cia Daniele profiteri ac precari disce/rent: Ecce enim in iniquitatibus c5ceptus sum et cor mundum crea in

me D eus, Sc spiritu rectum innova in uisceribus meisate quid sit misciricordiam uolo,& no sacrificium. Et Non iustificabitur in cospectu tuo omnis caro. Aine ξc illotum peruera opinio conuincitur, qui autumant Christum hoc in loco impossibilia tradidisse, ut uir qui . dammastns eruditionis dixisse ferρtur Aut naec falsa aut nos christiat nos non : non attendens miser,

quid rursiis dicat Christus Nisi abundauerit iustitia uestra plusquam scribarum ac Pharisaeorum , n083

55쪽

potestis ngredi regnum Dei. Hare 4ta admonuisse uolebam,quod p iam sit hoc Christi dictum:Μutusidantes, nihil inde sperantes,ac cstera illius lociprscepta, uariis modis a prophanis hominibus illudi ista & hoc sciendum,usuram geheraliter accepto uocabulo, non tantum mutuum respicere,sed qualibet accesssonem,ex quacunq; causa etiam legitima sindificare, quod infra sub loco declarabitur. Et ideo in Digestis iiiscribitur,de usuris &fructibuso causis, ac omnibus aecessionibus & mora.ltem Codice, de usuris ae fructibus legatoium, Item de usuris rei iudicatae. Et concesso, quQd expresse aliistiniano prohibita non sintvsurae,attamen nullo miniis affirmari potest, per inissas esse, imo nec eum potuisse.

56쪽

cimi sint cotralegem Dei.Naturae, enam,inquit Accursius, repugnar,

seruum tollere legem domini sui ,ut habetur in o.aves adhaec.C e MD. Cui sententis adstipulatur Dynus, Baria Paul de Cast.Iason, caeteri omnes M.quam comprobarunt&Maximilianus & Carolus V . diui Imperatores, constitutione, cum omnium ordinum totius Imperil consensu lata, qua omnem scen xandi fraudem, dolosq; ac modos nuperrime inuectos improbarunt damnarunt*.Similiter & priscum Germanoru decus,laudabili ae ho nesta consuetudine,usuras prorsus aboleuit: nec boni uiri nomine diagnum arbitrati sunt eum, qui illas exerceret: nec ludis, qui ob milita rem disciplinam instituti, ac cum magno paratu & celeberrimae

57쪽

Pompa olim celebrati sunt,admitν ti uoluerunt.Sed quo hsc uitae mom τum integritas abhic Vsuram contra naturam esse, res docuere. Cisp. IIJ ICAeterum Sc Dentes usuram c5tra naturam esse censuerunt ut nummus nummii pariat, quod Aristo.li.i.polit. ca.vi. docet quod scilicet foeneradi usus merito odio habeatur, utpote quaestum a nummo faeiens, quiin eum usum destia natus n5 est :Commutationis enim

causa non natura,& id est eg inductus est, ut medii seu fideiu vis uice fungeretur. Quod lib.v Ethicaatius prosequitur Hinc su das ex Aristophane inNubibus ait, κυ siue usuram esse belluam,qua

semper οἱ quasi indies maiore par

58쪽

ium, numerosi ornan se ederet. Extat Plutareri h lus uteriam scenes arandi ratione damnat,quod contra nature regula sit quae est,ex nihil gigni. Nana usus pecuniae qui prostituitur . in reruna naxura non est coni donat tui mutuats uten/do consumatur,ut Abb. in Heade Uu.docet Quod quidem, ut refert Alciatus,inl.ψου f de uerbo si Paupertati unicum est solatium, nempE animi securitatem auferes, quod nondum natos fructus deuoa xx, quod qui accipiunt sub usuris. Norsuram ex uortiara sacientes, in am se extricant, similes Phinei sunt,cui Harpy iae uictum ocuor bant,quod plurimum ex luxu aesti lud alienum contrahatur. Idep ta si esse ait Plu archus. haeredi una

59쪽

quodlibet u fidendum, quam mira tuo ab usurarijs quidqua accipiemdum: citius enim usura quam aesitus celeberrimus currit. Italsella ille dicitur, qui nihil deberi

id enim calamitosius ac uiro honesto indignius, quam toties erubescere, toties perfricare facie, fugitare,litigare nentiri dissim lare, nunc supplicem agere, nune flagitare, palam appellari, uitiari, digito notari: breuite nunquam sui iuris esse.Hine Suidas admonet, qui aes alienum conflant , crebro pudore affici, & tum rubescere, eum pallere oportere: Rubescere,

cum petunt mutuum :pallere,dum iesuendo non sunt,& mentiuntur, ne in ius ues neruum trahantur. Et

ideo apud Persas duo fuisse peccata resertur:primum,debere:proxi

60쪽

atium, mentiri: nam ea cohaerere iudicabant. ut qui oberati sint,saepiaus mentiri cogatur. Hinc quos se runt , Agidem Atheniensium duce adeo usuras exosas habuisse , ut

mnium foeneratorum tabulas insoro concremaret, quo igne nullum

unquam clarius lumen uidisse Me silaus dixit. Et Cato maior ille pri scus, in lib. de re rustica testatur, apud antiquissimos Romanos nullam permissionem, nullum moduusurarum fuisse, ae earum publica execratio punitioque.Μaiores nostri,inquit,sic habuere,et ita in leobus posuere, furem duplo :sceneratorem uero quadruplo condemnari. Et Cicero lib. q. T.refert,Ca/tonem interrogatum , quid maxume expediret patrifamilias respondit, familia bene pascere. Quid so