De vsuris libri tres, per Conradum Paulum Bruinsuicensem, i.v.d. Iam recens in lucem editi. Adiecta est consultatio de excommunicatione, eiusdem. Cum praefatione Philippi Melanthonis, ad autorem

61쪽

eundo negotiari.& amplius,num etiam foenerarit Indignatus respo/Hit:quid nquit.homines interfice o 'Ac si diceret,exercere scenias,ia, esse eontra naturam ae detestadam rem,quam ipsum homicidiu.Qua. re aptes. Bernhardus lib. de cura, rei familia inquit:Vsura est latro le palis prsdicens nimir quod in/ tendis rapere. i. ira mam essest diuina, Cap

O Vae eum ita sint, & supra cita etiam sit, Iudaeis permissum gentibus laenerari:ex quo intelli

tu aere alieno ac usuris premi, me

poenam irae diuinae. Qiod dc D vid testatur Psai. cix.eum ait de imp is: Etsmitetur scenuator omis

62쪽

substantiam eius & diripiant alie . ni labores eius &c. Et Prouerbio. cap xxij. Qui accipit mutuum,seratius estscenerantis. Et Deus munis dum, elucescente uerbo, propter ingratitudinem, idololatriam, in/iustitiam, libidines. sest una,luxum . ac omnem impietatem, variis pCe nis ae calamitatibus amigi sinit . tum etiam inprimis usuraru hau

de , plerasque RespubL uexari ,3c passim ac ubique subditorum sa. cultates labefactari & exugi vide nius. Sed nemo est qui haee uideat uel magni faciat: nam illi ipsi. qui magnam uim aeris alieni sub usuris conficiunt, in hoc sibi& Reipu blicae bene consultum esse persuasum habent. Illi uero usuram belusibi conare,ac inprimis Reip pro

63쪽

, CONRADvs PAVLus dissi uideri uolunt, si summam pe

cuniae mutuo dederint,ex quaana'. Nimas usuras expetat. Hinc Esaias de excidio mundi 5 extremis te Poribus recteuaticinatus est, cunianquit.Et erit,sicut populus sic&sacerdos sicut foenerato sic et is qui . mutuum accipit: sicut qui repetit, sic qui debet. Et PauL 1.ad Timota vi ait:Siquidem radix omnium malorum studium pecuniae: nam haec idololatria et & ut a uero cultu di=

uno recedaturJemper principalis causa fuit , & adhuc est, imo est iρpsa idololatria ut Christus docet: Nem0 potest duobus dominis sera trire scilicet mammoni & Deo. Et Paul.ad Colochi. simulachrorum

cultum eam appellans, ex quo non nisi omnis generis calamitates ori

64쪽

DE Vs VRIS, LIB. I. rs Gio memoria nostra,cum magno

damno ac summa Reip. perturba tione nimium experti sumus .mnaeX eo tempore, quo nota quadam ratione,mos foenerandi in has quoque partes irrepsit,&cuilibet, qua, tum libuit,sub usuris pecunia com sicere copia data sit, quo cupiditati asseetibus indulgere,genio ae libidini satisfacere quis posset,diibo ni quid non moliti suntet quae mesa 'hene recondita no sunt mota uar Iites ortaec quae bella excalata uia re quantus testus,ac luxus omni in re institutus: quo tandem factum, ut nulla sit ditio , quae pressuram. ob id noli patiatur, summaque reis

vim difficultate Iaboret, aere ali no ac usuris uexetur ut recte Taci

vis It v. Annalium dixisse uideatur,. Vetus urbi scenebre malum,&Ω-

65쪽

ditionum discordiarum creber rima causa. Verum haec peccata nostra tametsi meruerint, dc inprumis , ut dictu,ingratitudo erga di uinam clementiam,quae his ultimis

ac extremis teporibus,nos ex sum

s tenebris eripuit, ac Euangesildocti inam pure , ineribili iniuricordia restitui,ac simul cum ea,su .guarum cognitiones omnesj a tes ad bene recte*instituendam uitam, quasi in nouum mundum i

duci ae illustrari per pios doctissumos uiros cscessit: QSantus in

men Dei uerbi,ac bonarum liter irum studii, quibus omnia iusta ratione administrari possient sit con' temptus,ubi pest obuium,Nec ii terim negari potest, usurarios con. neXaonis iure esse organa irae diui'

. naeiacan inoa diaboli , ut quod

66쪽

non iterat, ad hoc expediendumos impellat.

mam. Cap. VI.uaque usurae & diuino Se humano iure sint prohibitae,& natura eis aduersetur, sitque te- terrima res,ut ultio irae diuinar,dcusuraria organa ac instrumenta Satanae iusta argumentandi ratione dici mereantur : Igitur initandum, omnes pins auiae expetere quicunam sit usura edoceri Eorum uero Perquam paucos esti, & maiorena Partem non curare uel omnino G temnere, uel etiamsi aliqui admiratione, tanquam alicuius rei nouae

allecti legerint tamen absurda id aure fieri, ut pleraque alia, quae a sumatae Pietatis ac doctrinῖς

67쪽

ris elucidata sunt am obsoloscere uidemus, Sciteminem propemo' dum esse, qui uel amplius haec, ut Primo coluit, miretur,ues summopere curet. Cum uero no dubitandum sisi unum atque alterum forsiqui uere Deum timeant,quibus 5euera pietas curae sit,in illorum gra' tiam operaeprectum esse duxi, d

finire quidnam sit usura,&,quod uul o dici solet, quinque a centum licite accipi posse,quibus in contractibus,& qua ratione hoc fieri: Mid quod interest quid sit,& quomodo iusta illius ratio ineunda sit,de' clarare.Post eade usiarariorum poenis aliqua adiicia quo omnes qui pie in Christo uiuere cupiui, a tamenormi ac detestandosagitio abstinere ac deterreri discant.

Hoc tamenPriusprimisso,quod usque

68쪽

usque adeo arcta ac stricta sit usu.aaru prohibitio , ut nulla persona, nee ulla eausa ab hae exempta esese cestatur. Nam omnes personas,t in Ecclesiasticas quam seculares comprehendit,c. nccn .infimo nec Iudaeis etiam nunc temporis a magistratu perinitti possun ut post miserabilem . era. de usu. o LALH.G.deludi. Erchri. Nee ulla est res adeo fauorabilis, etianisi eaAptiui antina redii teda ueniret,quae usuram adinittat, ut cis en minusu. Vel eleemosyns pauperibus largiantur. ut habetur ex Augustini

xiiii quod ad si eati nem uocabuli itinet,usura Lattiosa dic jur ab usu, quia prop

69쪽

mutuatae pecum usum solet acce dere: Graxe uero τη- , a ,-- , 1 1 est, parto,denominatur, Unde etia Latinis Demis quasi foetus dicitur, eo quod nummus nummum parti Bl, quod contra naturam si

'pra ex sententia Aristotelis relata est. Hebraeis uero a morsu dicitur. Hinc Tigurina translatio habet,ne morsum inseras fratri tuo, foenore ;Pecinitae,aut scenore alicuius escu=ienti uel cuiuscus rei qua morderi possit. Alienum mordebis laenore. fratrem aut tuum non mordebis, ut secundet& fortunet te Domi/nus.Quare apposite loannes Chry fost.in Mati. cap. v post se scriptua estqtiit, pecuniam sub usuris mutuo acceptam, similem esse morsui

Aspidis, quo quis laesus, uti suauisbirmo corripitur , & uenenum la

tente

70쪽

tenter uita bsumit. S:c qui .rub usu', is aes alienuna conficiunt, aue ad modu istis primo videtur: sed progressiu temporis, usura omnes faν cultates ac iubstantiam totam paulatim deuorat. Pari schemate Bal dus conss.ccccxlix. Vsurarium similem esse dixit uermiculo ligni, quePlinius lib.xvq. natu. histo. teredi

nena uocat , quem* in delitiis apud ueteres fuis e ferunt, & tactu leuisopparet, sed dentes habet durissi'

sos,omne lignum rodens ac deuorans: Ita etiam usurarius patrimoanium omne corrodit ac di uorat: ecquamuis naturaliter eueniat, ut tandem a maioribus ne noribus animus abhorrere incipiat,tainc in Disrario contrariu accidit ut qua

in maiores usuras percipiat, tanta

hoc Peccandi genere delacte