장음표시 사용
131쪽
ainptissimum Magistratum nondum gessissent 1), et patricior im nume rum supplevit 2 . In Equitibus autem recensendis severus fuit; nam cum
a senatu decem adjutore impetrasset, unum quemque Equitum vitae rationem reddere coegit, atque improbatorum hos poena, illos ignominia notavit. Et sic quidam ab illo notati sivit, quod pecunias leviore usura
mutuati graviore foenore collocaverant. Verumtamen astuta fuit ejus dissimulatio in moribus corrigendis Quum enim in censura ad eum quidam adolescens adduceretur, qui mulierem uxorem duxerat, cum qua habuerat adulterii consuetudinem, muItisque emet accusatus e seditiones,
inquit, multa mala nobis attulerunt. Ea oblivioni demus idque cur D mus, ne quid simile in posterum fiat 3);' et tandem, ut multorum invidiam evitaret, per alios senatum examinari, indignosque ex eo moveri curavit Praeterea censum senatorium ampliavit AuguStus, et auctore Suetonio, pro octingentorum missium summa duodecies II S. laxavit 5 ;aliter tamen Dio Cassius, qui scribit Augustum hunc censum taxasse
1000 Η. S. 6). Quam dissicultatem fere omnem tulisse erigonium P
cap. I. iam ostendimus quare satis sit animadvertere, hoc facto fere neminem reperiri, qui inter senatores legi vellet, ita ut filii et nepotes ipsi senatorum non solum Senatoriam dignitatem non appeterent, verum etiam ean abdicarent. Praeterea cum plerique Equitum, quod eorum Patrimonium hellis civilibus attritum esset, non auderent udos Pectare e quatuo decim, pronunciavit, non teneri ea quibus ipsis parentibusve quester
census umquam fuisset 8 .' Multa edicta quoque Augustus in censura edidit: sic edixit, ne quis senator injussu suo extra Italiam abiret 9 . Sic edictum de matrimoniis edidit, et Q. Metelli censoris orationem hujus
i Vid. Dio Casa. I. c. a Vid. Dio Casa. I. e. et acit. Annia. Iib. XI. eap. 5. ibique Lipa. 5 Vid. Dio Cass. Iib. V pag. 552. 4 Vid. Dio Cass. Iib. V pag. 556. 5 Vid. Suet in ejus vita cap. I. 6 Vid. Dio Casa lib. IV pag. 555. set vid. M. Perigon de lege Monia Pag. 98 8 Vid. Suet. I. c.
s Vid. Dio casa lib. III pag. 494.
132쪽
argumenti in senatu recitavit l). Inter multa opera, quae exstinxit, praecipua sunt forum cum sede Martis Ultoris, templum Apollinis io Palatio, aedes Iovis onantis in Capitolio et porticus cum bibliotheca Latina et Graeca 2). Primo autem lustro, quod Augustus cum Agrippa
condidit, censa sunt capIta quadragies centum millia et sexaginta tria millia 3 . Ex eodem fragmento constat Augustum secundum lustrum eo idisse tam C. Mario Censorino, C. Asinio Gallo, id est, anno urbis DCCXLVI, idque confirmatur verbis Suetonii et censum tamen populi ter egit, Primum ac tertium cum collega, medium solus 4). Multi itaque viri docti sunt, qui hunc medium Augusti censum eundem illum fuisse existiment, cuius meminit Evangelista Lucas 5 , verum Chistiuultus, vir miro iudicio et ingenii acumine praeditus, hos errare ostendit: nam apud Lucam significari censum provincialium, in fragmento contra ceusiim civium Romanorum hic itaque fuit census civium Romanorum ex instituto Servi Tullii ille vero ab Augusto institutus, ut omnes P pium imperio Romano subditos eorumque facultates cognosceret 6 . De censu Augusti in provinciis hoc loco agere Supervacaneum videtur, cum capite I de hoc iam diximus. De tertio lustro ab Augusto condito mox
dicemus. Cons. Sigon pag. 22. Onuph. Panu pag. 37. His pag. 5o5. Golia.
no urbis DCCXXXI rursus censores creati sunt, nimirum Paullus Aemilius Lepidus, et L. Munatius Plancus. Nam cum Augustum perpetuum censorem constituere vellent Romani, Augustus hunc honorem repudiavit, quam ob causam hi censores creati sunt, qui e privatis postremi censores
c 1 Vid. Suet in ejus vita cap. 9. a Vid. Suet in ejus vita cap. 9. Dio Casa. Iib. III. Pag. 497. SYVid. onum. Ancyr Tab. II lin. 4. ibique Chiahul Pag. 84 ejus Autiquit Asiat. Lond. DCCXXVIII. 4 Vid. Suet in ejus vita caP. 7. 5 Lueas II. 1. 6DVid. Hahul. I. e. ujus magni viri sententiam eonfirmat Emeatus Opuse Philol. et
133쪽
fuerunt. Et si Dioni Cassio fidem habeamus, Abunal ipsorum, cum prima magistratus die conscenderent, corruit et Confractum est, et proptereantini alii censores horum similes creati sunt 1). Revera autem hoc inmpore nulli erant censores; nam Augustus plerumque, quae eorum ossicii erant, peregit. Sic prohibuit, ne illi, qui seuestris essent ordinis, cum Equites et sceminae illustres adhuc in orchestra saltarent, illud facerent 2 . Sic quoque edictum edidit, ne quis Ius reliquis civibus includos impenderet, neve munus gladiatorium inium senatus aut saepius duabus quotannis vicibus, aut plurium, quam centum et viginti gladiatorum exhiberet 3 . E quibus dictis et ex auctorum silentio patet, hos nihil mem ratu dignum secisse in censura quod etiam ex Vellei Paterculi verbis probari potest et Planci et Lepidi, inquit, censura inter discordia acta, neque ipsis honori, neque eipublicae usui fuit, cum alteri vis censoris, alier vita deesset ).' Ex quibus verbis simul patet, Paullum Aemilium Lepidum inmagistratu mortuum esse, adeoque lustrum non esse Conditum. L. Munatius Plancus a Plinio 5 et Valerio Maximo Ν Censorius vocatur. Cons. Sigon pag. 328. Onu . anu pag. 29έ. iis pag. 5I5. Gestz.
Hoc lustrum conditum est anno urbis DCCLXV ab Augusto et Tiberio ejus filio. Quod Suetonio confirmatur, scribente eum omina recenseat, quae Augusti mortem praecesserunt a Cum Iustrum in Campo Martio magna populi frequentia conderet, aquila eum saepius circumvolavit, tran
4 vid. eu Patere Iib. II cap. 95. ibique Ruhnkenius, qui ad hane censuram respexisse existimat Propertium Iib. IV EIeg. XI. v. i. ubi uxor PaulI Comelia ait: Me neque censurae Iegem moliasse, nec um Lahe mea esima erubuisse D s. De Paullo ensor vid. I. Perigon. Anim Hiator cap. III. Pag. Ial. seqq.
134쪽
gressaque in vicinam sedem, super nomen Agrippae ad primam litteram
sedit Quo animadverso, Vota, quae in proximum lustrum suscipi mos est, collegam suum iberium nuncupare iussit. Nam se, quamquam conscriptis paratisque iam tabulis, negaVit Suscepturum, quae non esset soluturus 1).V Eusebius autem hoc lustro censa esse scribit nonagies ter centena et septuaginta millia 2 . Praeterea e Suetonio constat, D rium post censum actum et lustrum conditum in Illyricum abiisse, sed ex itinere revocatum fuisse propter Augusti aegritudinem 3). Sed iam magis magisque censura in desuetudinem abire coepit, maxime quod attinet ad morum regimen, quod X acit potest probari, qui tradit iberium quibusdam senatoribus de luxu Conquerentibus, respondisse : cc non id tempus censurae, nec Si quid in moribus labaret, defuturum corrigendi auctorem 4). Cons. Sigon pag. 5o9. Onuph. PanV pag. Ioa Pigh pag. 511 Gottg.
Hoc lustrum conditum est anno urbis DCCC a in Claudio et L. Vitellio Claudius autem censuram gessit, assumto sibi collega L. Vitellio. Claudii censura, quod ad mores corrigendos attinet, maxime fuit inaequalis. Nam in Equitibus recensendis Equitum, qui corruptelis et adulteriis sa mosus erat, nihil aliud monuit, quam Q ut aut parcius aetatulae indulge
B et, aut certe cautius addiditque, quare enim ego scio, quam amicam habeas V Sic et alium probrosum, Sed quem Pater Probatissimum λfirmabat, sine ignominia dimisit, dicens e habere Censorem suum. Cum que eminem nisi sua voce Vitae rationem reddere pamus sit, multos notavit, quod se inscio ac Sine commeatu Italia excessissent splendidum que virum, qui Graeciae Provinciae Princeps erat, Sedignar datini sermonis,
albo judicum evasit et in peregrinitatem redegit. Et inter eius notabiliaci Vid. Suet in vita August. cap. 7.ca vid Euseb in Chron ad h. a. Ioann. Rualdi. l. e. 5 Vid. Suet in vita Tiberii eap. I. 4 id Tacit Annal. lib. II. eap. 3. Coni lib. III cap. 55.
135쪽
in censura refert quoque Suetonius, eum uno die viginti edicta edidisso inter quae duo, quorum altero admonebat, ut uberi vinearum pro ventu bene dolia picarentur altero, nihil aeque facere ad iperarmo v sum quam taxi arbori succum 1 .' Praeterea cum de senatu supplendo ageretur, Galliae Comatae, iam dudum civitatem Romanam assecutae, jus adipiscendorum bonorum in urbe indulsit, eaque de re itisenatu habuit orationem 2 , adeo ut primi edui ius senatorum in Drbo
adepti sint quo tempore etiam quemque vetustissimum e senatu innumerum Patriciorum adscivit. Probri famow Senatu movit eos, nendo α Secum quisque de Se consultaret, peteretque jus exuendi dinis facilem eius rei veniam et moti Senatu et excusatis simul pr B Positurum taut iudicium censorum ac Pudor sponte Cedentium Permixti,
ignominiam mollirenti3 .' Constat quoque L. Vitellium, lecto amis natu et lustro condito, Agrippinae in gratiam filio Neroni claviam ambientis cui desponsata prius erat, L. Silaniam Senatu movisse, ei obiicientem amores sororis Iuniae 4 . Lustrum audius condidit, quo censa sunt civium capita LXIX centena XLIV millia 5hL. Vitellii censurae exstat nummus, in cujus una parte emor in sella curuli sedens, et quatuor gurae adstantes conspiciuntur, e quibus una censori aliquid porrigere videtur hujusque nummi inscriptio est L. VIT L. E m.
Hoc lustrum conditum est anno urbis DCCCXXVII a Vespasiano et
Tito, cum censura, Sub Nerone intermissa, rursus a Vespasiano repetita sit:
1 Vid. Suet tu vit Tib. Claudii cap. 6 ibique Casaub. αὶ id Tacit Annal. Iib. I. cap. 4. 5 Vid. Tacit Annal. lib. I. V. 5. 4 Uid Taeit Iib. XII. U. 4. 5 Vid. aeit Iib. I. cap. 5. Cons. us . et Cassiod. qui tamen non Plane eum Tacito conveniunt hic enim descriptionem Romae esse saetam iudicat biennio ante, ille vero triennio Vid. et Plin. lib. X. eap. a. et Malig. et Casaub ad Suet in vita Tib. Iaud cap. 16. 6 id Spanhem. I. e. Disa. VIII. Pag. 56. et aeqq.
136쪽
de qua sic legimus apud Suetonium ae Suscepit et censuram, ac per totum imperii tempus nihil habuit antiquius, quam prope adflictam nutantem-3, que Rempublicam stabilire primo, deinde omare. - Α ne quam occ- sionem corrigendi disciplinam praetermitteret, adolescentulum fragrantem I unguento, cum Sibi Pro impetrata Praefectura gratia ageret, nutu asper D natus, Voce etiam gravisSima lucrepuit, maluissem allium aboluisses 1 VHoc autem anno Vespasianum et itum Flavium Vespasianum hoc tu
trum condidisse, patet ex loco Censorini cesdem tempus, inquit, anni magni Romanis fuit, quod lustrum appellabant, ita quidem a Servio Tullio institutum, ut quinto quoque anno censu civium habito, lustrum
conderetur, sed non ita a posteri Servatum. Nam cum inter primum
a Servio rege conditum lustrum et id, quod ab Imperatore Vespasiano V et Caesare III Coss. factum est, anni interfuerint paullo minus se D centis quinquaginta lustra tamen Per ea tempora non Plura quam Septuaginta quinque sunt facta. Et postea plane fieri desierunt M.VE quibus verbis satis constat, hoc lustrum Septuagesimum quintum fuisse ultimum, quod apud Romanos conditum est quae Sententia et ex eo pro bari potest, quod nullam alius lustri post hoc, de quo nunc Ioquimur, conditi mentionem apud veteres inveniamus, et quod censura magis magisque in desuetudinem abierit. Domitianus enim deinde perpetui censoris nomen sibi arrogavit, qui titulus in multis ejus nummis invenitvi', quodque Confirmatur u toritate Dionis Cassii, qui Domitianum censorem δια βίου appellat si mulque indicat, Imperatores tempore Dionis, cum rem ipsam haberent, non Petiisse censuram, verum tantummodo hoc e Soris nomen in censu agendo tulisse 3 . Quid autem Domitianus, muneris censorii ratione habita, peregerit, recenset Suetonius; et sane Severus fuit in luxvi iam et
I Vid. Suet in vita Vespasian cap. . et in vita Titi Flavi Vespasiani cap. 6. min. lib. III. cap. . et lib. VII. cap. 49. a Vid. Ceusorin de Die Nat. eap. XVIII in fine. Ex Fastis autem Onnphri et Goluit
aliorumque constat, inter Primum Iustrum a Servio Tullio conditum et hoc lustrum interesae sexcento quadraginta annos. linius autem lib. III. cap. 5. Vespasiani censuram eonjicit iu
137쪽
libidinem. Nam virum Quaestorium senatu movit, quod gesticulandi et saltandi studio teneretur: Equitemque Romanum ec ob reductam in m I trimonium uxorem, cui dimissae adulterii crimen intenderat, erasit
Censoris nomen quoque Hadriano tribuitur ab Apuleio et quod Imp x, rator et Censor Divus Hadrianus secit et factum memoriae reliquit M.'
Hunc silvium vero Traianum recusaSse Satis apparet ex Plinio a ideo non censuram adhuc, non Praefectura morum recepisti, - perge modo, Caesar, et vim effectumque enSurae tuum Propositum, tu actus ob
χ nebunt. Nam vita principis censura est perpetua 3 .'Denique censorum apud Romanos fere nulla exstat memoria, atque e Trebellio Pollione constat, sub Deciis Valerianum, omnium consensu censorem creatrim, hunc agistratum accipere noluime, ejusque sente tiam huiusmodi fuisse a quaeso, sanctissime Imperator, ne ad hanc me necessitudinem adiges, ut ego judicem de populo, de militibus, de senatu, de omni penitus orbe, iudicibus et Gibunis, ac Ducibus. Haec sunt, propter quae Augusti nomen tenetis, apud quos censura desedit; non potest hoc implere privatus. Veniam igitur hujus honoris peto, cui vita impar est, impar est confidentia, cui tempora sic repugnant, D ut Censuram hominum natura non saperat 4 .' Ceterum hic Magistratus, inprimis quod ad morum regimen attinet, apud Romanos magis magisque in desuetudinem abiit, adeo ut vix Censoris nominis mensio apud Historiae Augustae Scriptores inveniatur; quod
docte, ut solet, exposuit Spanhemius 5 , qui omnium optime egit de
1 Vid. Suet in ejus vita cap. 8. α Vid. Apulei Apolog. 5 Vid. Plin. in Panegyr. cap. 45. 3 4 et . v id Trebeu Poli. Valer Pat et FH. Pag. 247. 5 Vid. Spanhem. I. e. Disa. VIII pag. 755- 42. Cons etiam odin. de Repubi lib. I.