Antonii Henrici van der Boon Mesch ... commentatio ad quaestionem ab ordine philosophiae theoreticae et literarum humaniorum in Academia Gandavensi ... [microform]

121쪽

sus Censor Domitium obruit l). Existimat igitur Sigonius, Crassum ob

has contentiones se magiStratu abdicasse, et hanc opinionem confirmari verbis Ciceronis, sequentem annum, quo Philippus consul fuit, primum fuisse Crasso ab honorum perfunctione 2); quam Sigoni sententiam refutat ighi Q Ciceronem enim scribere L. Crassum mortuum esse die VI post Idus Septembriss et ex eodem Cicerone Palam SSE, Cras sum, censura iam ante Kalenda Iulias ei dem anni peracta, privatum in Tusculano de oratore cum M. Antonio disseruisse Perfunctum itaque tum esse censura caeterisque Suis honoribus ordinariis anno, quo decessit. Hi censores edictum ediderunt, quo jusserunt Rhetores suas scholas Claudere et Renunciatum est nobis esse homines, qui novum genus disciplinae instituerunt ad quos iuventus includos conveniat eos sibi nomen im-χ posuisse Latinos Rhetores: ibi homines adolescentulos totos dies desidere. Maiores nostri, qui liberos suos discere, et quos in Iu citare vellent,

constituerint. Haec nova, quae praeter consuetudinem ac morem maj D rum fiunt, Deque PlaCent, neque vecta videntur. Quapropter et iiS,

qui eos ludos habent, et iis, qui eo venire consueverunt, videtur fa-

Ciendum, ut Steudamus nostram sententiam nobis non placere 3 .' Sic quoque in Dialogo de Oratoribus ab incerto auctore conscripto Cat latino adolescentuli nostri deducuntiis in scholas scholasticorum, qui Rhetores vocanthu' quos paullo ante Ciceronis tempora exstitisse, nec placuisse maioribus nostris, ex eo manifestum est, quod L. CraSs et

Domitio censoribus claudere, ut ait Cicero, ludum impudentiae jussi sunt 4 . Cons. Sigon pag. 4r Onuph. anu pag. 268. Pigh pag. II. OhZ.

1 id Cic. in Bruto cap. 44. Cic. de orat. lib. II cap. LI. Cons. Val. Max. lib. IX. Cap. I. id Suet in vit Neron. cap. a. Crassi luxus alii alia exempla attulerunt. Vid. Iiu. Ii XXXIII. cap. 11 Iib. XXXIV. cap. I. Macrob. Iib. II cap. I. Aelian hist animal. lib. VIII cap. 4.ca id Cic. de Orat Iib. III. RP. I. 5 Vid. Suet de Clar Rhet. cap. I. AuI. Geu Iib. XU. eaP. II. 4 id de Orator Dialogus cap. 55. qui dialogus p rumiue in Publicum prodiit sub nomine Corn. Miti. De hoc facto ipse Crassus Ioquitur apud Cic. de Orat. lib. III. cap. 24.

122쪽

hulae Capitolinae monstrant anno urbis DCLXIV censores suisse P. Licinium Crassum et L. Iulium Caesarem. Hi censoreSPraeter morem, Cum quinquennium a proximi censoribus nondum peractum esset, creati sunt, et praecipue in eum finem, ut socios in civitatem acceptos in novas octo tribus distribueretit Edictum ab his editum scribit Plinius et ne quis I unguenta inveheret vel venderet Xotica,' et deinceps me quis vian num Graecum, Aminiumque Venderet, octonis aeris singula quadrantialia 1 .' per quaedam locasse non videntur fuit autem hoc tempore aerarium maxime exhaustum . . Licinii Crassi censurae exstat nummus, qui denotat Equitis transvectionem, qualis fieri coram censoribus

solita erat. Ab una parte leguntur litterae C. ab altera vero parte conspicitur illa Equitis transvectio, et Censoris nomem P. CRASSUS M. F. q. Censum vero hi censores non videntur peregisse, scribit enim Cicero, Iulio et Crasso censoribus, primis a civitate sociis danda nullam populi partem fuisse censam 3 ob quem Ciceronis locum putant Sigonius et Ono rius hos non lustrum condidisse contraria vero est Pighii sententia: qui asser Festi locum, e quo confici posse ei videtur, hos lustrum condidisse is Referri diem, inquit Festus, productam, id est anteferri, ligiosum est, ut ait Verranius in eo, qui est auspiciorum de comitiis, idque exemplo comprobat L. Iulii et id P. Licinii censorum, qui id se-Cerim sine ullo decreto augurum, et ob lustrum parum felix fuit 4 .

E abulis Capitolinis constat anno urbis DCLXIII censores fuisse L.

1 Vid. lin. lib. XIII. eap. 5. lib. XIV. cap. 14. a Vid. Spanhem. I. c. ius. I. Pag. 55i P. Crassi censoris meminit Plut in M.

Crasso. cap. 1.

123쪽

Marcium Philippum et M. Perpernam. In senatu legendo Principem ejus dixerunt L. Valerium Flaccum 1 . L. Marcius Appium Claudium avunculum suum senatu movit 2 . De Perperna sic Plinius iemem septem, inquit, in senatu reliquit, cum moreretur, ex iis quos Censor legerat 3 .' Horum operum publicorum nulla mentio apud auctores invenitur; verum nummus quidam, in quo Lucii Marcii nomen et facies invenitur, docere videtur, hunc censorem ductum aquae Marciae bello sociali disturbatum restaurasse 4). Huc spectat quoque locus Ciceronis et Vult aliquid eius modi C. Verres. Dic, quid addidit qui de L. Marcio M. Perpernan censoribus redemerit, Eum socium ne adniittito, neve ei artem dato; neve ei redimito 5 .' Libertinos quoque in triginta quinque tribus di tribuisse videntur Q. Lustrum ab his conditum existimatur, quod Eusebius refert hoc tempore descriptionem Romae esse factam, et cenin Mecivium capita quadringenta sexaginta tria millia T). Cons. Sigon pag. 48. Onuph. anu pag. 27ο Pigh pag. 58 Goliz. pag. 164. ooke pag. 55. Atino urbis DCLXXXII censores suerim L. Gellius Poplicola, Cn. Cornelius Lentulus Clodianus Censura enim ab anno DCLXVII fuit intermissa, quare scribit Asconius Pedianusis hoc igitur tam triste seve- rumque nomen popuIus si oderat, ut intermissum esset Per Plurinios annos, quo nunc orator propter infamiam corruptorum iudicum dicit Plebem ipsam, quae antea recusabat, exposcere 8 .' Aspere hi cen- Suram geSSerunt. Nam cum in senatu legendo ejus Principem constituis seni Q. Catulum 9 , quatuor amplius et sexaginta senatu moverunt 10

si Vid. Livius Epit. lib. XXXIV. α Vid. Cic. pro mom. BP. 52. 5 Vid. Iin lib. VII cap. 48. ibique Harduin Val. Max. lib. VIII cap. b. X. 4. 4 Hic nummus invenitur apud Gestatum ad hunc annum. 5 Vid. Cie in Verr Act. II. lib. I. cap. 5. 6 vid. Livius I. C. Vid. Euseb in Chrom ad h. a. 8 Vid. Ascou. Ped ad Cic. Divinat in Q. Caeci I. Pag. o. 9 Vid. Dio Casa lib. XXXVI pag. 4.

io Vid. Livius Epiti lib. XCVIII.

124쪽

inter quos erat C. Antonius, cui causas notae subscripserunt censores quod propter seris alieni magnitudinem praedia manciparet, bonaque sua in potestate non haberet 1); V Vel e quod socios diripuerit: prod judicium apud M. Lucullum Praetorem accusatus recusaret turpi ali v gatione se Cum Graecis hominibu in urbe non posse aequo iure con- tendere M. In his erat quoque P. Lentulus Sura, qui non diu aute Consul fuerat, et Q. Curius 3 . Hi quoque Equitum centurias recog-11overunt, uti constat e lutarcho, cujus verba operae pretium est hic inserere χ οτε δὴ προεκάθηντο μεν οι τιμιηταὶ Γέλλιος καὶ Λέντλος ,εν κόσ'μιω, και παροδος ἡ των δε έων ἐξεταζομιένων. sacpθη δὲ Ποριπηiος ανωθεν π αγοραν κατερχόμιενος, τα μὲν αλλα παρασημια τῆς ἀρχῆς

ἔχων, αυτος δε λα χειήος αγων τὸν ἱππον. Ω δ εγγυς ην καὶ καταφανὴς εγεγονει, κελεύσας λασχ εῖν τοὐς ραβδοφόρους τ βηματι προσηπαγε τόν

ιππον. Ην δε τω δημω θαυμια καὶ σιωπη πασι, τούς τ'αρχοντας αἰδως αμ. και χαρα πρὸς την διιν ἔσχεν. μιεν πρεσβυτερος ἡρωτησε, Πυνθάνομια σου, ω Πομπηi Μαγνες εἰ πασας ἐστρατευσαι τας κατανομον στρατείας Πομπηfio δε μεγάλη φωνη, Πασας ειπεν εστράτευμαι, και πασας - εμιαυτω αὐτοκράτορι. οὐτ' ακουσας ὁ δημιος ἐξεκραγε, καὶ κατασχε ιν υ ἔτι τη βοην τὸ χαρας C λχ ανασταντες οἱ τιμιηταὶ προέπεριπον αὐτὸν δικαδε, χαριζομενοι oli πολίταις πομένοις καὶ κροτουσιν.V 4 Lustro, quod hi condiderunt, censa sunt civium capita nongenta quinquaginta millia 5 .

Antio urbis DCLXXXVIII solus nuphrius censores iusse existimat, quod Dio scribit, censores quum de danda iis, qui trans Padum sunt,

1 Vid. Ascon. Ped. ad Cic. Grat in toga candid pag. 145. a Vid. Plut tu Caesare caP. 4. 5 Vid. Dio Casa lib. XXXVII Cout Cic. pro Cluent. cap. I. Cn. Lentuli censoris meminit Cicero Act. II in Verr. lib. V. cap. 7. Pro Dom eap. 47. Pro Flacco eap. 19 L. Gellii Poplicolae censoris meminit Val. Μax. lib. V. cap. 9. - Αul GeII. Ith. V. cap. 6. 4 Vid. Iut in Pompeio cap. a. Idem narratis Phthrem Pag. 566.

5 Vid. Livius Epit. lib. XCVIII.

125쪽

civitate inter se contenderent, non solum nihil aliud egisse, sed magistratu etiam abdicasse 1 . Hos suisse putat M. Crassum et Q. Catulum, quod Plutarchus hos consulares viros nominat, et Q. Catuli censoris,

Anno urbis DCLXXXIX censores fuisse eosque se magistratu abdicasse scribunt Sigonius, Onu rius et alii, quod Dio tradit censores nihil egisse, cum eos Tribuni plebis in senatu legendo impedirent, timentes ne senatu ipsi ejicerentur 3 . Dissentiunt tamen in illorum Dominibus definiendis. nuphrius enim et Golletius putant hos fuisse L. Aurelium Cottam et Q. Caecilium Metellum Pium et Q. Metellum Pium in censura Aurelii Cotta collegam fuisse propterea existimant, quod Dio hunc esSemortuum hoc anno tradit et hanc causam fuisse, cur ante lustrum conditum L. Cotta se magistratu abdicarit. Sigonius contra et Pighius in illius locum posuerunt . Servilium Isauricum. Iutarcho autem Constat, L. Cottam gessime censuram, cum Cicero consulatum peteret 5 , qui et Censorius a Cieerone vocatur Fh Sigonius, qui L. Cottae coli gam fuisse . Servilium Isauricum putat, hoc eo Probari putat, quod apud Valerium Maximum P Censorius vocatur, et constat ante hunc

annum illum non censuram gessime. Horum praeterea nullam mentionem apud veteres invenimus, eosque non lustrum condidisse exinde probari potest, quod triennio post censores id condiderunt, ut mox videbimus. Cons. Sigon pag. 275. Onuph. anu pag. 275. iis pag. I9. Ginet. Pag. 72. etinooke pag. 441.

LUSTRUM LXIX.

Hoc lustrum conditum videtur anno urbis DCXCII, sed a quibus cen-

126쪽

foribus, dissicile est definire, cum nemo Veterum horum nomina indicat. Conjicit tamen nuphrius hos fuisse . Servilium Isauricum, et Mam. Aemilium Lepidum Livianum, quod hic a Valerio Maximo 1 Censorius vocatur, et illum e eodem auctore constat Principem senatus fuisse 2 , quodque nullo loco legitur rincipem senatus fuisse, nisi censorium et consularem virum. CenSum hoc anno fuisse actum tradit Dio Cassius scribit enim eodem anno a censoribus omnes, qui magi iratus gessissent, in ordinem Senatorium relatos fuisse, etiam ultra finitum ac legitimum Senatorum numerum 3 . Cicero quoque in epi tota ad Atticum, quae Scripta St, COSS. M. Pupio Pisone Calpurniano, M. Valerio Messala Nigro qui hoc anno, de quo nunc agimus, Consules fuerunt memorat vectigalium locationem, scribens o Asiani, qui de censoribus conduXerant, queSti Sunt in Senatu, Se cupiditate pro lapsos, nimium magno conduxisse : ut induceretur locatio, postula verutit 4).' Lustrum vero sequenti anno esse conditum, posse confici putat Pighius ex alia Ciceronis epistola, quae scripta est Q. Metello, L. Afranio Coss. in qua invitat ut Romam ante Iusuum redeat. α Nam ne absens censeare, inquit, Curabo edicendum et proponendum locis om- Dibus. Sub lustrum autem Censeri germani negociatoris est. Quare cura, ut te quamprimum Videamus 5 .' Praeter haec de hoc Iustro vel e foribus nihil memoriae proditum reperi. Cons. Sigon pag. 28o Onuph. anu pag. 74. Pigh pag. 557. Gollet. pag. 175. oohe pag. 4έ5.

LUSTRUM LXX.

Hoc lustrum conditum videtur anno urbis DCXCVIII. Censores enim hoc anno creatos fuiSSe ex tacerone collegi posse videtur, qui in Epistola ad Atticum, quae data est a Cicerone non diu post ejus reditum ab exilio,

127쪽

scribit se Iegatione Pompeii non adeo obstrictum, quin integrum esset, si comitia censorum proximi consules haberent Marcellinum et Philippum intelligit vel censuram petere vel votivam egationem suscipere 1 . In alia autem Epistola, quam dedit consulibus Pompeio et Crasso, ec Sane, inquit, scire velim num censiun impediant Tribuni diebus vitiandis, totaque de censura, quid agant, quid cogitem M.' Censores vero qui fuerint nemo tradit Sigonius alterum ex iis fuisse existimat M. Valerium Messalam Nigrum, qui a Plinio 3 et Valerio Maximo Censorius appella tur. Huic collegam addit nuptirius M. Cespurnium Bibulum, quod a Ierius eum amplissimae dignitatis et summis honoribus functum tradit 4 . Censum vero egisse censores ex Lege Clodia, quae prohibebat aliquem

ignominia notare, qui non a usatus apud cenSore atque damnatus esset,

docet Valerius 5 et Helvius Mancia Formianus, inquit, libertini filius

ultimae senectutis L. Libonem apud censore accusabat. In quo certa mine cum Pompeius Magnus humilitatem ei aetatemque exprobrans, ab inferis illum ad accusandum remissum dixisset non mentiris, i n quit, Pompeii, venio enim ab inseris L. Libonem accusator, sed dum illic moror, vidi cruentum G. Domitium Ahenobarbum deflentem, quod summo genere natus, integerrimae Vitae, amantissimus Patriae, in ipso juventutis flore tuo jussu esset occisus.' Haec autem Clodii lex, qua censoria Potestas, quantum ad mores attinet, maxime erat debilitata,

non diu obtinuit Q. Metellus Scipio enim anno urbis DCCII hanc legem

abrogavit, Pristinamque Censoriam potestatem restituit 6 . Porro neque de hoc Iustro, neque de censoribus, qui id condiderint, quid memoratu dignum apud veteres auctore inVenitur. Cons. Sigon pag. 287. Onuph. Panu pag. 275. iis pag. 586. Golt Pag. 175. Ηοὐ pag. 43.

128쪽

Censores App. Claudius Pulcher, L. Calpurnius Piso Caesoninus hoe Iustrum condidere stino urbis DCCIII, uti constat e Dione Cassio qui tradit in historia hujus anni, hunc App. Claudium, cum ompeianis

partibus saveret, multum Praeter suam voluntatem Caesarianis partibus profuisse. Multos enim, cum Os notaret, et tum e senatu, tum ex

Equestri ordine moveret, a bonis partibus abalienasses inter quos senatu movit C. Sallustium Crispum, et C. Curionem Tribunum plebis, nisi collega L. Piso et consul L. Aemilius Paullus obstitissent C. Sallustium vero propter stupra et adulteria senatu ejectum fuisse referi Auctor Declamationis in Sallustium, his verbis QEt quod hunc movere possit, Patres conscripti, iactum ac dictum turpe, quem non puduit palam, x vobis audientibus, adulterium confiteri Quodsi nihil pro me tibi respon dere voluissem; sed illud censorium elogium App. Gaudii et L. Pisonis,

b integerrimorum virorum, quo usus eS qui ue eorum, pro lege palam universis recitarem nonne tibi viderer aeternas inurere maculas, quas reliqua vita tua eluere non possit Neque post illum delectum senatus, te unquam videmus, nisi forte in ea te castra coniecisti, quo omnis sentina Reipublicae confluxerat 1 .' i censores eum essent sumtus mereere, qui fiebant in signa et tabulas, ad senatum retularunt, ut de eo senatus consultum fieret quod viri docti conficiunt ex verbis coronis

de censoribus, maximeque de signis, tabulis, quid fiat; reseraturae M. Et ex Epistolam Coelii ad Ciceronem, ubi legitur et Scis Appium censorem hic ostenta sacere 2 de signis et tabulis, de agri modo, de sere alieno ace

B rime agere Persuasum est ei, Censuram lomentum aut nitrum esse.

Errare mihi videtur 3 .' raeterea Coelius queritur ciceroni de Appio Claudio, qui cum L. Pisone censuram gerebat, quod Appius tentaverat eum notare, scribens. Pudet me tibi confiteri, et queri de Appii, ho-

1 Vid. melamat in Sallust pag. I . lom. II. C. O ispi Sallustii edit. Haverhampi. De hae melamatione videatur Sebast Corradus in Quaestura pag. 35I. et seqq. a Vae tae Epist ad Att. lib. I. Epist. s. ibique viri docti. 5 Vid. Cie Epiat ad Divera lib. VIII. Epist. 4.

129쪽

minis ingratissimi, iniuriis, qui me odisse, quia magna niihi debebat

beneficia, coepit: - Posteaquam Ver Comperi, eum Collegam tentasse, deinde aperte cum quibusdam locutum l). Astant ipsius Ciceronis huius temporis ad Appium, uti censuram peteret, epistolae. Sic ad eum scribit, Te enim ut spero Propediem censorem audiemus cuius m B gistratus ossicia, quae Sunt maXimi animi, summique consilii, tibi dilia gentius et accuratius, quam haec, quae nos de te agimus, cogitanda esse censeo 2).V Et alio loco, et Vale, et in censura, Si jam es censor, ut spero, de proavo multiun cogitato tuo 3 .'Pighius existimat illud lustrum ab his esse conditum, quod Plutarchus scribit ante bellum civile censa fuisse trecenta viginti millia 4).

Anno urbis D in a C. Iulio Caesare censum esse actum existimant Sigonius et Onuphrius idque probare conati sunt ex Suetonio et I tarcho et Recensum Populi, ait Suetonius, nec more nec loco solito, sed vicatim per dominos insularum egit 5 :' ex quibus verbis non solum conficiunt, censum egisse I tu Caesarem, Sed etiam eum non ut antea fiebat, in villa publica, verum vicatim hunc Peregisse sed capite I jam docuimus ibi non censum sed recensum lagi, et Suetonium significare

pauperiores, qui publice frumentum accipiebant, adeoque Sigonii et On phrii opinionis nullum est in hoc Suetonii loco praesidium. Loeus autem Plutarchi, quem illi mihi spectare videntur, sic se habet a Mετα δε ταρθέας γενομάνων τιμω σεων, αντὶ των προτέρων δυεῖν καὶ τριακοντα λυριάδωνεξητασθησαν α πεσι πεντεκαδεκα Τηλικαύτην ἡ στασις πειργασατο συμιφοραν, καὶ τοσουτον πανήλωσε του δήμου μιέρος. QV Sed himc mutarchi

1 Vid. Cie. Epiat ad divera lib. III. Epiat. a. initio Antiquitus legebatur omniam temasse, ea egendum existimat mutua collegam tentasse, id est, L. Pisonem. αὶ id Cic. Epist ad divera lib. III. Epist. o. in fine. I vid. Cic. I. e. piat. II in fine L. Piso ensor vocatur a mare Belli civi Iuclib. I. c P. S. 4 Vid. muti in Caeaare cap. 55. 5 Vid. Suet in eius vila cap. I. 6 Vid. Plut in amare eap. 55. Cons. Ioann. Rualdi Animadu in mut tom. IV pag. 86έ. et aeqq. Vii. ParaI. Plut edit. Relinii.

130쪽

locum spurium esse, Saltem in eo auctorem errare ostendit Ioannes R Idus, qui existimat, numquam Caesarem censum egime, ob multas Causas, praecipue autem ob eas, quod apud Suetonium nullum Caesariani census vestigium deprehenditur, et vel maxime quod Augustus, omnium Caesaris patris actorum praedicator, nullum a Iulio Caesare, aut ab alio quopiam post annum DCLXXXIV censum populi Romani esse actum testificatur. Sic enim ualdus explicat verba monumenti Ancyran in consulatu sexto censum populi collega M. Agrippa egi Lustrum post annum al- terum et quadragesimum seci l).V Mae Bualdi sententia non rejicienda videtur sane hoc negari nequit, plerosque ex male intellecto Suetonii Ioco in opinionem incidisse, censum quoque a Caesare fuisse peractum 2)

LUSTRUM LXXV.

Hoc lustrum conditum est anno urbis DCCXXV a Caesare Augusti,

ejusque collega M. Agrippa, quo Iustro censa esse Civium capita qua dragies semel centena et sexaginta quatuor millia, constat ex Eusebio. Censuram enim, sed sine magistratus honore, Collega M. Aprippa gessit, quod ex Suetonii verbis probatur et Recepit, inquit, et morum legumquem regimen seque Perpetuum quo iure, quamquam Sine Censurae honore, censum tamen populi ter egit primum ac tertium cum collega,

dium solus 3). V Statim senatum examinavit, cumque in hunc ordinem multi quites et plebeii homines bellis civilibus adsciti essent, eos adhortatus est, ut ip de genere et vita sua judicium ferrent, quo essecit, ut multi sua sponte senatu cesserint Inter consulares legit, cum designati tantummodo fuissent, C. Clivium et C. Silanum, et himc

1 vid. Monum. Ancyr. ab. II. Iin. I. a Cum autem Caesar fricam aut egisset, senatus ei singuIares honores deerevit, intre quo erat, ut morum Praefectus e se in triennium Caesar vero hunc tituIum sprevit aeribit enim Suetonius a non enim honore modo nimio recepit, ut continuum consulatum, perpetuam Dictaturam Praefecturamque morum.' id Suet in ejus vita cap. 6 ibique Casaub. Quam

Cicero Caesarem Praesectum morum appellaverit, id Cie Epist. admisera. Ith. IX. Epist. I5. ibique corrad. 3 Vid. vet. In vita August. Cap. 7. . Vid. Dio Casa lib. LIII pag. 494. Suet in ejus vii cap. 53. en Patere lib. II cap. 89.

라틴어 텍스트