장음표시 사용
111쪽
cam existimat Pighius, ductus Verbis Valerii Maximi 1). Scipionis en sura severa fuit; nam Equiti cuidam equum ademit, quod hic in cena
sumtuosa placentam Cartha ni in formam consectam, cum adlauo a thago a Scipione oppugnaretur, convivis suis diripiendum proposuerat, respondens, notae CauSam quaerentiis quia me prior Carthaginem diri , uisii 2).' Sic de C. Licinio Sacerdote, cum iniquitum censu citatus equum traduceret, dicebat, Se Scire, Sacerdotem conceptis verbis ei
rasse: siquis accuSare, e Contra eum dicere Vellet, usurum eum testimonio suo. Sed nemine prodeunte jussit Licinium equum traducere, dicens e se simul acCusatoris et judicis artes subire non osse 3 .' Ita Claudium Asellum, equo publico ademto, aerarium fecit, qui tamen postea a collega L. Mummio probatus est 4 . . Scipionis lepidum responsum reser Cicero, quod dedit cuidam inter aerarios relat et tribu moto, Cum Centurio in Macedonico exercitu L. Pauli patris in pugna contra Pe
seunt abfuisset. Hi enim, cum causam notae quaereret, diceretque in castris custodiae causa Se remansisse; cc notavi, respondit, quia non amo
nimium diligentes 5 .' ' Ex verbis Ciceronis, et quae cum Scipio dixisset, admodum probat Mummius erat enim nimis odio quodam Rhetorum imbutus s),' videntur hi censores aliquid de Rhetoribus edixisse sed hoc certe assimari nequit operum publicorum, quae hi censores Io Verint, nulla apud veteres exstat memoria nisi e Livio constet hos en fores pilis pontis in Tiberim, quas antea M. Fulvius locaverat, fornices imponendas Iocavisse P . Quinam ex his Censoribus Iustrum condiderit, non certe dici potest, cum auctores hac de re dissentiant. E Ciceronis enim verbis et Asello Africanus objicienti hium illud infelix, noli, i B quit, mirari, is enim, qui te ex aerariis exemit, histrum condidit, et
H. Livius lib. XL. cap. 5I. - -
112쪽
laurum immolavit 1 V Valerius Maximus contra tradit Scipionem
hocclustrum condidisse his verbis Africanus posterior, cum censor 1 - trum conderet, et in solito sacrificio scriba ex publicis solemni ejus precationis carmine praeiret, quo Di immortales, ut populi Romani res meliores amplioresque facerent, rogabantur, Satis inquit, bonae ac magnae sunt, itaque precor, ut ea perpetu incolumes servent ae protinus in tabulis publicis in hunc modum emendari iussit, qua v D torum verecundia deinceps censores in condendis lustris usi sunt 2 . Hoc Iustro censa sunt civium capita trecenta viginti octo missi trecenta
Cons. Sigon pag. 95. Onuph. PanV pag. 259. Pigh pag. 475. Gesta. pag. 45. ooke pag. 55έ. Solus Onuphrius, scilicet Censoriorum irorum copia adductus, exi
timat anno urbis DCXCVI censores fuisse, sed aliqua de causa lustrum non condidisse. Cum vero neque auctores historiae Romanae, nec Fasti Capitolini hos memorent, coniicit hos fuisse P. Cornelium Lentulum et App. Claudium ulchrum Lentulum autem propterea censorem fuisse Putat, quod ille saepius a Cicerone Princeps senatus appellatur App. Gaudium Vero, quoniam Plutarchus eum conSularem, censorium et Principem senatus fuisse tradit. Vid. Onuph pag. 26o.
Cum in fragmento marmorum Capitolinorum ad annum DCXCVII haec leguntur : R. L. F. LVIII. conjiciunt unum ex his, qui hoc Iu trum condiderunt, fuisse Q. Fulvium Nobiliorem, cui collegam addit Sigonius App. Gaudium Pulchrum ob eandem causam, quam, ut modo vidimus. Onuphrius attulit ad suam opinionem firmandam. Et hoc
c1 Vid. cie de Orat. lib. II cap. 66. et AuI. Gen. lib. IV. U. 7.ca Vid. H. m. Iib. IV cap. I. M. o. ase alarii verba temporia blatoria inu travit Angelus Majus in Praelat ad libros Cic. de Repub pag. s. Edit Romae 8ab.
113쪽
verisimile esse scribit Pigbius, quod superiore lustro hic Appius Scipionis miliani competitor fuit l). antra nuphrius Fulvio Nobiliori collegam
in censura addit Q. Fabium Maximum Servilianum, idque probare e natus est, verbis Valerii Maximi, Q. Fabius viximus Serviliatius ho- noribus, quos splendidissime geMerat, censurae gravitate consumatus, exegit poenas a filio dubiae castitatis 2 .' Lustro, quod hi condiderunt, censa sunt civium capita trecenta viginti tria millia 3 . Cons. Sigon pag. oo Onuph. PanV. Pag. 26o Pigh pag. 699. Gollet. pag. 45.lΗooke pag. 455.
Censores Q. Caecilium Metellum incedonicum, Q. Pompeium anno urbis DCXX hoc lustrum condidisse, patet e tabulis Capitolinis quod confirmatur, quia in Livii historiae Epitome traditur, hos primum
utrosque ex plebe censores creatos fuisse 4). De horum censura fere nihil referim veteres auctores scimus tamen Q. Metellum censorem edictum edidisse, quo omnes liberorum creandorum gratia ducere uxores cogerentur, et hanc Metelli orationem Augusti Caesaris tempore etiam exstitisse, cum hic hanc orationem in senatu recitaverit 5 . Quod confirmatur Suetonii auctoritate' etiam libros totos, inquit, senatii r B citavit, et populo notos per edictum saepe iacit ut orationes Q. Μ
Μ telli de prole augenda et Rutilii de modo aedificiorum 6 . Intellexisse enim Suetonium hoc loco Q. Caecilium Metellum Macedonicum probant Du rus et Oudendorpius contra orrentium aliosque, qui hoc loco intelligi velint Q. Caecilium Metellum Munidicum, idque probare conentur ex verbis Auli Gellii a multis et eruditis viris audientibus Iegebatur oratio Metelli Numidici, gravis ac diserti viri, quam in censura dixit, ad populum de ducendi, uxoribus, quum eum ad matrimonia CapesCenda
1 id Plut in Aemilio auu cap. 8.cα Vid. Val. m. lib. VI cap. I. M. F. SYVid. Livius Epit. lib. VI. 4 Vid. Livius Epit. Lib. IX. OLVid. Livius I. e. ibique Durar. O id Suet in vita Augusti cap. s. ibique Meudoin.
114쪽
adliortaretur l).' Docet autem Dukerus, Suetonium Cognomen Metelli non addidisso, ideoque horum opinioni non favere Aulum Gelliinu vero Caecilii Metelli Numidici quidem orationem de eodem argumeni memorasse, non tamen retulisse, hanc ab Augusto fuisse recitatam itaque nihil superesse, nisi ut Livii Epitomem sequamur 2 . In senatu legendo praeteriit Metelius C. Attilium Labionem, Tribunum plebis, qui hanc ob notam Metello ita iratus fuit, ut eum interfecisset, nisi multi Metello auxilio
fuissent deinde vero iaculo in rostris posito Metelli bona consecravit 3). Lustro, quod hi condiderimi, censa sim Civium Capita trecenta septemdecim millia octingenta viginti tria, praeter pupillos et viduas 4 .
Anno urbis DCXXVII censores suisse existimant viri docti, quod quin quennii spatium a proximo hastro illud exigere videatur. Cumque de his
nihil certi affirmari possit, alii alios hoc anno censores posuerunt Nimiarum ex sententia nuphrii fuerunt Censores L. Metellus Calvus et L. Piso: his rationibus, quod L. Metellum Calvum censorem fuisse Patet ex verbis Valerii Maximio fratribus MeteItis Q. et L. consularibus et censorii. 5 .' L. vero Pisonem censorem suisse putat, quod saepius censorius a Veteribus vocatus est. Sigonius contra, cui ad Sentitur Pighius, pro L. Pisone, L.
Metello collegam addidit Q. Fabium Servilianum, quod huius censurae mentio reperitur apud Valerium 6 . Quid hi censores fecerint, quantum
Scio, nudus veterum memoriae prodidit etiam hos non Iustrum condidisse patet ex sequenti lustro, de quo igitur videamus. Cons. Sison pag. 14. Onup I. anu Pag. 6a Pigh. 55. GoltZ pag. Iέ7. Booke pag. 458.
Q id Aul. Geu lib. I. cap. 6. a Vid. Duker ad Livium 1. c. Casaub et Oudend. ad Suet. I. e. 5 Vid. Livius Epit. lib. IX. Cic. pro om. cap. XLVII. Plin. lib. VII. eap. 44. ibique Harduin AuL Geu lib. XIV. cap. 8. 4 vid. Livius L . Q. Pompej eensoria meminit Cie in Bruto cap. 6. 5 Vid. VaLmax. lib. VIII. cap. 5. 6,Vid. Q. Max. lib. VI cap. I. R. 5.
115쪽
IIo lustrum conditum est anno urbis DCXXVIII a censoribus Cn. Servilio Caepione, L. Cassio cingino, quod probari potest e verbis Frontini et Cn. Servilius Caepio, inquit, et L. Cassius Longinus, qui Ravilla ap-
pelΙatus est, censore Brin Post Euhem cotiditam DCXXHI M. Plaesio Hypsae, Fulvio Flacco in aquam, quae Vocatur epula, ex agro Lucullano, quem quidam Tusculanum credunt, Romam et in Capit lium adducendam curaverunt I).'mi censores quasdam 1eges censorias mutasse videntur Cicero enim scribit, corriguntur leges censoriae. Quod enim ideo in multis veteribus legibus Cn. Domitius, L. Metellus, L. Cassius, Cn. Servilius Censores addiderunt M.' Horum censorum S veritatis etiam exemplum assertur a Velleio Paterculo, quod Aemilium Lepidum Augurem adesse jussissent, cum aedes sex millibus Conduceret 3ὶ Lustro, quod hi condiderunt, censa sunt civium capita trecenta nonaginta millia, septingenta triginta sex 4). Quod tamen lustrum Sequenti anno conditum fuisse colligit Pimius ex Plutarcho, qui tradit C.
Gracchum, deserta Proquaestura Provinciae suae, Romam e Sardinia reVe Sum apud Censore accusatum causam dixisse 5 . Cons. Sigon pag. 214. Duph. anu pag. 62. Pigh pag. 59. Golia. pag. 1έ7. et Ηοohe pag. 459.. - . . LUSTRUM LXI. Incertum est, qui censores hoc lustrum condiderint conditum tamen esse conjiciunt viri docti anno x is DCXXXIII propter quinquennii spatium, sed alii alios censores hoc anno fuisse divinantur. Duphrius Panvinus putat unum ex his fuisse Q. Servilium Caepionem, quod Vale-1eri Maximus eum censorem fuisse testatur 6); alterum vero contendit
in id. Livius Epit Itb. LX. 5 Vid. Plut in C. Graccho cap. 2. 6 Vid. Q. Max Iib. VIII cap. 5.
116쪽
fuisse Q. Metellum Balearicum, adductus verbis ciceronis et Q. Μetellus, qui tres filios consules vidit, e quibus linum etiam Censorem et trium antem 1 .' Ut autem probaret, Q. Metellum Balearicum, non vero L. Metellum Dalmaticum censorem fuisse, asser alium locum taceronis non L. Diadematus consularis, Summa auctoritate vir κ' a nam i B quit, non praetermissurus fuisset Cicero in ipso Dalmatico censuram, si eam gessisset.' Forsitan recte conjicit nuphrius hoc anno censorem fuisse Q. Metellum Balearicum, certe habet Sigonium Plinium aliosque hac in re consentientes. Sed neque hujus opinionis praesidium est in Ciceronis loco, quem citat neque ex eo probari potest, L. Metellum Dalmaticum censorem non fuisse agit enim hoc loco Cicero de L. C. Metello Diademato, non de L. C. Metello Dalmatico et errat Onuphrius Diadematum cum Dalmatico confundens et pro uno habens, quum Dalmaticussit Diademati frater patruelis. Eiusdem erroris socius est Sigonius, qui etiam Dalmaticum censorem fuisse negat, Diadematum a Dalmatico non discernens, et pro uno utrumque habens 3 . Pro Q. Servilio Caepione
Sigonius et Pighius L. Calpurnium Pisonem collegam addiderunt m tello, quod Piso censorius dicitur a Dionysio, Plinio 4 et Censorino 5 .
Censores L. Caecilius Metellus Dalmaticus, Cn. Domitius Ahenobarbus hoc lustrum anno urbis DCXXXVm condiderunt. Hi cum senatum 1egerent hujus Principem dixerunt M. Aemilium Scaurum uehet triginta duos Senatu moverunt inter quos erat Licinius Geta, qui priori anno
i Vid. Cic. de Finib. lib. V. cap. 7. VeII. Paterc. Iib. II. U. II. a Vid. Cic. post redit ad Quirites eaP. 5. 5 Vid. Bum ad Veli Pater. Iib. II. eap. 5. et I Schulgius in Indice Geographie et Historico in Opera Ciceronis Pag. 275. 4 Vid. Plin. lib. XIII. cap. 15. 5 Vid. Censorin de Diemat eaP. 17. 6 Vid. Sallust Belli Iugurth. eap. IS. Plui in libello de ortuna Roman cap. 6. Pli
117쪽
conses fuerat, quique ipse Post aliquot annos censoriam potestatem adeptus est 1 . In horum numero quoque fuit Cassius Sabaco, qui, cum ejus servus conspectus esset inter eos, qui suffragia ferebant, a judicibus i terrogatus responderat, Se Propter ratum frigidam Postulasse, et serviuncum poculo ad se ingressum, simul atque bibisset, abiisse : quare vel ob satium testimonium, vel ob intemperantiam eum senatu moverunt e fores 2 . Cassiodorus, cum de consulibus agat, reser hos censores artem ludicram ex urbe removisse, praeter Latinum tibicinem et ludum talorum. Horum quoque meminit Cicero Scribensis corriguntur leges censoriae; quid enim Video in multis veteribus legibus Cn. Domitius, L. Metellus, L. Cassius, Cn. Servilius censores addiderunt 3 . Praeterea reperiatur in antiquissimo fragmento mentio legis, quam hi censores, cum Vect galia locarent, tulisse videntur in quo fragmento hae 1itterae exsculptae
Lustro, quod anno Sequenti condiderunt, censa sunt civivi capita trecenta nonaginta quatuor millia, trecenta triginta sex 5 . Cons. Sigon pag. II. Onuph. anu pag. 26έ. HO. pag. 98 Golig. pag. 152. Ηooke pag. 424.
Antio urbis DCXLIV censores fuisse M. Aemilium Scaurum et M. Livium Drusum Patere videtur ex verbis Plutarchi, ubi tradit Aemilium Scaurum censorem e magistratu abdicare noluisse, cum Livius Drusus ejus collega mortuus esset. Huius Aemilii Scauri censurae mentionem facit Aurelius Victoris censor, inquit, Aemiliam stravit, pontem Mulvium fecit. Abdicare igitur ipsum detrectasse verisimile est, App. Claudii oeci exempla, ut haec opera in magistratu absolvere posset Φ.' Via autem Aemilia, quam M. Aemilius Scaurus stravisse scribitur ab Aurelio Victore,
5 vid. Livius Epit. lib. XIII.
118쪽
ea intelligenda est, quam Strabo tradit ab Scauro per Pisas et Lunam usque ad Sabacium atque inde Derthonem ductam fuisse 1 altera enim Aemilia strata erat ab M. Aemilio Lepido, ut supra vidimus Livii Drusi censoris nulla fere mentio apud Veterra invenitur; e Suetonio tamen constat, gentem Liviam floruisse duabus e uris 2); quarum unam gessisse M. Livium Salinatorem iam supra docuimus, et hanc alteram M. Iavium
Drusum e Plutarcho conStat. Cons. Sigon pag. 25. Onuph. Pan . Pag. 265. Pigh pag. 126 Golig. pag. 154. oohe pag. 26.
Hoc lustrum notatum est ad annum DCXLV in tabulis Capitolitiis; qui autem censores hoc condiderint, non certum est. Hoc itaque condidisse Q. Fabium Maximum Allobrogicum, C. Licinium Getam existimant viri docti, Sigonium secuti, quod Asconius Pedianus scribit et Fornix Fabianus est arcus juxta regiam in Sacra via, a Fabio censore constructus, qui a devictis Allobrogibus Allobrogicus cognominatus est 3 .' De C. Getae Cicerone constat, qui reser eum, licet a L. Metello et Cn. Domitio censoribus e Senatu motu eSSet, Postea tamen Censorem fuisse iactum 4 . Denique hos ambos inmensura collegas fuisse docet locus Frontini, ubi dicituris aquarum Curam aliquando sedilibus, aliquando censoribus fuisse, idque apparere ex eo, quod factum est C. Licinio Caesula, M. Fabio censoribus 5). V Ab his autem censoribus Principem senatus esse lectum M. Aemilium Scaurum existimat Sigonius, certe hoc titulo M. Aemilius saepissime a scriptoribus matur, qui etiam, teste Cicerones), princeps senatus fuit in seditione a Norbani, anno DCLVIII.
ci Vid. Strabo lib. V pag. 21 et 227. α Vid. Suet in vita Tib. Neron. cap. 5. 5 Vid. Aacon. Pedian in Cic. in Verrem Pag. 49. 4 Vid. Cic. pro Cluentio. cap. a. Via Nax Iib. II. eap. 9. X. o. 5 Vid. Frontin de quaeduet pag. 49a ibique pro eo ua a gendum existimaut Viri
doetiisensoribus. 6 Vid. Cie de orat. lib. II. eaP. 47.
119쪽
Propter quinquennale spatium existimant ii, qui Fastos ediderunt, hos lustrum esse conditum anno urbis DCLI, et quidem a censoribus Q. Caecilio Metello Numidico, C. Caecilio Metello Caprario. Hi duo fratres patrueles erant scribit enim Vellejus aterculas ae censuram duorum hanc Metellorum patruelium, non Germanorum fratrum fuisse 1 . V Q. Metelli Numidici censoris saepius apud Ciceronem mentio reperitur. Sic memorat Caesarem Strabonem, cum Q. Metellus in delectu militari propter bellum Cimbricum severo oculorum exe ationem non a Ciperet, a quaereret tu igitur nihil vides respondisse; ego vero a Porta Esqui litia video villam tuam R. Idem etellus censum recipere noluit a L.
Equitio Firmano libertino, qui se filium Tib. Gracchi fingebat 3 . L. Sa- tuminum quoque notavit 4 , et Servilium Glauciam et Appuleium s natu movisset, qui Tribunatu plebis functi erant, nisi collega ejus obstitisset 5 . Huius Metelli Numidici censoris quoque meminit Gellius: multis, inquit, et eruditis viris audientibus lagebatur ratio Metelli' Numidici, gravis ac diserti viri, quam in censura dixit ad populum de
ducendis uxoribus, quin eum ad matrimonia capescenda adhortaretur. In ea oratione ita scriptum fuit Si Sive uxore, Quirites, Possemus eme, omnes ea molestia careremus; sed quoniam ita natura tradidit, ut nec cum illis satis commode, nec sine illis ullo modo vivi possit, saluti
Perpetuae potius, quam brevi voluptati consulendum 6 .' De C. Metelli Cemura Vix aliud e veteribus constat, nisi quod Q. Metelli Numidici collega videtur e verbis Vellei Paterculi P), et censorius vocatur a cicerone 8 . Tertium ab his censoribus Principem senatus fuisse lectiun
i Vid. VelI. Patere Iib. II cap. 8. α Vid. Cie de orat. Iib. II. cap. 68. I Vid. Val. Max Iib. IX. cap. . Ex x et 15 Cie pro Sext. Cap. 47 ΑPPiau. Civit. I. Hor. Iib. III cap. 6. Aure . Vici cap. a. Orosius lib. V caP. 17. 4 Vid. Cic. pro Sext. cap. 6. Pro om caP. I. 5 Vid. Appian Civit. I. 6 Vid. Aul. et1 Iib. I. cap. 6. . . r Vid. Veli Paterc. I. C. 8 Vid. Cie. Post redit ad Quirit. cap. S.
120쪽
M. Aentilium Scaurum scribit ighius, sed suae opinionis auctoritatem non addit. Cons. Sigon pag. SI Onuph. anu pag. 267. Pigh pag. 161 Gottg. pag. 58. Ηοohe pag. 428.
Ex abulis Capitolinis constat, censores L. Valerium Flaccum et M. Antonium lio Iustrum condidisse anno urbis DCLVI. In senatu legendo hi censores M. Duronium Senatu moverunt, quod Τribunus plebis cum esset, legem de conviviorum sumtibus abrogasset, Contraque bonos mores populi Romani invectus esset 1 . Horum censurae vel Operum quae locaverint, nuda mentio apud auctores invenitur, nisi quod Cicero refert, M. --tonium Censorem rostra maliubila Imperatoriis ornasse 2 multisque locis eum Censorium vocat. Hoc tempore Marius credebatur Petiturus esse Ce suram, sed hoc magistratu se abstinuit, cum declinaret ossensas, quae, adeo corrupta Civitate, bono Censori imminebant 3 . Numerum civium, qui lio lustro censi sunt, nemo veterum prodidit. Cons. Sigon pag. 258. nuph. anu pag. 63. Pigh pag. 189. Olta. Pag. 16O. ooke pag. 45ο.
E tabulis Capitolinis apparet anno urbis DCLX censores fuisse Cn. Domitium Ahenobarbum et L. Licinium Crassum e quibus tamen non constat, lios item Iustrum condidisse Horum censura contentionibus et simultatibus privatis plena erat. Scribit enim Plinius et Nobilissimarum
x gentium ambo Crassus atque Domitius censuram post consisatum Simes
gessere, anno ab U. C. DCLXII, frequentem iurgiis propter dissimili- tudinem morum 4 .' Austeritatem enim Domitio Crassus, Iuxum Crasso Domitius objectavit, adeo ut Cicero memoret ipsam rationem, qua Cra
Vid. Val. Μax Iib. II cap. 9. x. 5. Cic. de Orat. lib. II cap. 16. α Vid. Cic. de Orat. lib. II cap. I. 5 Vid. Iut inmari cap. I. 4 Vid. Plin. lib. XVII. caP. 1.