장음표시 사용
81쪽
factum fuisse verbum, eo quod illas tantum nominare propositum fuerit, quae viae Emiliae, a qua forsitan no- . men prouincia sumpsit, adiacenta Nec hoc quidem v
rum est ; non cnim omnes,quae a miliae adiacent, Cnumerantur. Nam cum via haec ab Rubicone ordiatur Ce- sanam,Forum Populonium a Grimoaldo Longobardo rum Rege anno D C C.diruptum, Bertinorum, Forumli- UiJ,Castracanem,Fauentiam,Imolam,Bononiam, Mutinam,Regium, tuc sorte,ut Mutina, euersum, Parmam,& Placentiam, intersecat. Nec usque adeo compertum
est, an omnes hae fuerint Pontifici permissae, vel eae tantum , quae singillatim nominantur. Hod idem de Flamminia censeri potest, quae findebat Etruriam, S ab Urbe Ariminum usq; perueniebat,ubi in Emiliam incidebat, Vt memorat Strabo, qui pariter inquit, Emiliam viam Bononia ad Aquileiam usque, non autem Placentiam peruenisse. Aimonius, siue Annonius,&cum ipso ConradusAbbasVrspergensis inquit,Pipinum Ecclesiae concessisse Rauennam, Pentapolim, & Pentapolis Exarcatus. V t vero hic etiam aliquid de Exarcatu attingam Blondus narrat, quod mortuo Narsere Eunuco, Longinus ab Iustino iuniore misitis, nouum Dignitatis nomen in Italiam inuexit,& qui Rauennae dicebatur Exarcaetus,Exarcatum Italiae appellauit, id est,supremum Italis Principatum. Cuius tamen splendor insedit Rauennae, in qua vicem Imperatoris, donec fuit a Longobardis eiectus, sustinuit Exarca. Quoniam vero a principio Ex- arca toti Italiae imperabat, deinde ciuitatibus tantum aliquibus,quς barbarorum impetum euaserant, SI Imperio adhuc supcrerant,dicendum non est, Pipinum Pontisci totam Italiam dono dedisse, imo nec illam quidem
partem totam, quae Imperatori obtemperabat. Quod cum de se pateat, argumentis ad id non Viar. Verum , vixi hac
82쪽
Vt hoc sit,nulli dubium est, Rauennam, & Pentapolim, ab Antonio, M A bbate luc in partes disi e stam,exarcatu Compraehendi. Quare hinc etiam,quo se usq; dominatus iste permissus Ecclesiae sese proferat,non penitus liquet. Platina, quidquid ibi sub Ecclesiae di tionem redactum fuit, Exarcatus nomine complexus,his verbis cum definit. suisquid Padum, se Appenninum interiacet a Placenti- Visanis, Mad stagna Venetorum, se quicquidιnIra Isaurum flu-β p-
men, Appenninum,se Hadrraticum contInetur.
Quatuor ergo suntlimites , quibus terminatur ab omtu Isaurus, ab occasu Padus, a Meridie Appenninus, a Septentrione mare Hadriaticum. Quoniam vero Padus NI Appenninus alter alterum non intersecat, utroq; alterius occursum euitante,additur in ea parte agetPlacentinus, quisese inter hunc u& illum exporrigit, Vir
que delibato. Hos vero inter fines situm est Vrbinum, Catholica, Sanctus Leo, Ariminum, Conca, Cesena, Classis, Caesarea, Rauenna, Forumpulonium, Fauentia, Imola, Forumliub,Bononia, Ferraria, Mutina, Regium, Parma, MPlacentia, quamuis de hac non ita constet. Sed Petrus, Bibliothecarius Lateranensis, huic donationi fimbrias magis relaxando, addit ultra Pentapolim,& d miliam, etiam solum, siue paludem illam quae Mintio, & Pado intercessit,ab agri Vincentini,& Patauini finibus adVsnetorum, & Hadriae littora. Quod tamen dictum non, parum habet obscuritatis, seu doli potius. Si quis enim,
locorum sit ignarus in errorem facile corruat, SI solum, siue paludem hanc revera existere arbitretur: Cum tamen in aperto sit, Mincium Pado recte illabi, duobus angulis paene aequalibus constitutis, atq; ideo hos interfluuios nullam terrae portionem iacere,cui Bibliothecarii descriptio competat.Addunt aliqui, referendam esse Κ desciti
83쪽
descriptionem ad eum angulum,qui Mantuano GIo a Liacet: sed in eo nulla est palus, de nihil ibi penitus aclvincentinum agrum,qui prorsus inde, Veronens,& Patauiuo interiectis , secludatur. Non tamen hic Bibliothecarius consistiti, verum in eam ingreditur orationem, Pi pinum praeter enarratas ditiones, Pontifici dono de disse Ariminum , Concam nunc fluctibus immersam, Pisaurum, Fanum, Vrbinum, Colles Lucillh, Augu-hium,& Anamiam; Quae si se ita haberent, Donatio ultra Isaurum tenderet, es fines sibi ab aliorum omnium lententia constitutos longe transiliret, duobus a tergo relictis. Cum palam sit, Pisaurum, Fanum, Colles Lucillij , Augubium, & Anarniam, qua Picenum vergit, trans Isaurum, imo trans Appenninum existere. Idem, Bibliothecarius his adiungit Esim, nunc Iesim appellaeam, quae ciuitas iuxta Flumisinum posita non procul abest ab Appennino :& praeterea plura in Piceno loCetu Complectitur. Recensentanique municipia, siue ParOchias Bobia circiter viginti in Bouum regione sitas, quorum Darsina, Plauti patria, caput cst. Addit praetereae Montem Fel trium, cui oppida viginti, Castrum, Sanctν Martini,& Mons Auus, quod nunc Auernia dicitur, MMons Lucati erant annexa. Sed cum haec omnia quatuor illorum limitum ambitu compraehcndantur lauri Padi, Appennini,& Hadriae, no secus,ac Conca, Ariminum, es Vrbinas, ancipiti quisquis haec perlegit disti ineatur Opinione necesse est, an Bibliothecarius senseri in Ecclesiae potestatem deuenisse omne id, quod qua imor ab his finibus ambitur, vel illud tantum, quod sin-
At si donatio illud lummodo complexa est, quod ille singillatim recenset, in grauem illi errorem incide
84쪽
runt,qui eam finibus huiusmodi circumscripserunt; ac si
cuncta in Ecclesiae potestatem concidi stetit;& multa tamen ab his semota finibus, quae commemoranda erant,
Ex eo dissicultas augetur, quod multa oppidorum hos intra limites collocatorum nunquam in Ecclesiae dominatu fuisto,constat. Patet enim, praeteritis a donatione temporibus Placentiam in Regum Italiae, quos paulo post Carolus Magnus Constituit, potestate extitisse. Nec usquam apparet, eam su b Ecclesiae ditionem, nisi Iulio secundo Pontifice, perueniste: at semper anteactis faeculisse Regum primo, mox Imperatorum nu-eu substrauisse, interdum stio viam iure, interdum a morum ciuium aliquo,demum a Mediolani Ducibus fuisse imperitatam. Quod si Iulius secundus Parmam, Placentiamque, Vt Exarchatus membra, ad Ecclesiam spectaD se,asseruit, Carolus quintus tamen,ut Imperij Fcuda,ad Imperium eas asseuerauit attinere. Quare Petrus Aloysius Iarnesius a Paulo tertio Pontifice eius Patre in Pla- Centiae , & Parmae Ducem Creatus frustra tituli confirmationem, a Carolo V. Imperatore saepius efflagita
Mutina , Regiumque tempore Gallicae illius donationis, solo erant aequatae: a propri)s dein ciuibus instaurata sibi ipsis ipsamet sub Imperatoris tutela legem posuerut: donec M C C L X X X v I I I . O bitus Estensis ea suam in potestatem redegit. Anno Vero MCCLXXXIX. Viaque ad M D X. Cum res Italiae , ob cruentas Pontifi-Cum , & Imperatorum discordias, partibus Guel phis, & Gibellinis gliscentibus, vehementer fluctu rent, duae illae ciuitates modo Pontifici, modo Caesari, morem ges erunt. Cum autem Iulius Secundus, qui Ecclesiae iura omnium maxime prosequutus est,
85쪽
Mutinam eodem anno Isio. Ferrariensi bello cepisset, eam Maximiliano Imperatori, ut Caesarei iuris urbem, restituit,qui postmodumillam anno Isi . Leoni Io. quadraginta millibus Ducatis acceptis, pignori obstrinxit-At Carolus v. cum in arbitrum a Clemente T. SI a Fertariensi Duce fuisset electus,anno Iss I. Mutinam, Arretiumq; Duci adiudicauit: quas deinde perpetuo Ferrarienses Duces possederunt, accepta a Caesare earum In-
uestitura, sed Alphonso secundo defuncto, Clemens 8-
Pontifex armorum terrore Ferrariam sub Ecclesiae dominatum redegit: nec tamen in Caesarem Estensem,qui Mutinae, ghq; dominatum Imperatorio beneficio,retinuerat . ob illos Ducatus vllam intentauit actionem Romandiola, Carpium, Corretium uniuersorum sente-tia ad supremum Imperatoris dominium spectare, existimatum fuit licet Galeatius Romandiolae Comes camanno Is 8. Henrico Galliarum Regi tradiderit. Carpiua Carolo V. anno Isso. CX. ducatorum millibus acceptis, iure perpetui Feudi Duci Ferrariensi concessum fuit.. De lacunis autem ultra Padum iacentibus, nullam reor superesse dubitationem,etsi Frater Leander in Italiς descriptione assamet, Athesi 2Emiliam terminari,eo nixus fundamento, quod antiqui Veneti trans amnem ill uim sedes non haberent.Id enim adeo vetitati aduersatur,ut Plinius Polybius, Ptolomqus, Strabo, Vt minores omitram, Vnanimes attostentur non Achesim, sed Padum Venetorum fines fuisse. Hoc,inquam,in dubium vocari non potest; quandoquidem vel ipse Iulius secundus su scitator, ut ait Guicciardinus actionum etiam extinctatum Padum Ecclefiastici iuris terminum constituit. His addendum Certum esse, tribus tantum ostias Padum in. Hadriam fluere, quae Primarum, Volanum, & Gorunti alluunt, nam quod a Figarolo ad Fornaces vergit, alluuio est,
86쪽
uio est, quae anno Is o. erupit; ut idem Frater Leander pluribus allatis argumentis fidem facito Platina prater Exarchatum a se circumscriptum, ad donationem adlucit ea, quae Longobardi in Etruria,& in Sabinis occupauerant, aliud nihil. Non tamen ille propriJs nominibus, quae fuerint loca, designat. Ut igi rur, quae dicta simi,colligam : si donatio eorum omnium fuid, quae sparsim auctores singuli asserunt, per eam d milia,& Flamminia tota; Longobardiae vero,Piceni, Etruriae,& Sabinorum pars concessa fuit; sed si locorum eoru solummodo fuit,quos,nemine discrepante, uniuersiai-ringunt;ea nil erςterasimiliam,Flamminiamq; compIectiturvaec has forsitan totas,habita prςsertim ratione ad ea, quae ad Imperium spectabantis Si autem priscis Gallicanis Annalibus, quae nobis ab anno pr4. ad annum 88s. rerum cognitionem suppcditant, inhaerendum est. Pipini donatio Rauennam tantum Pentapolim compraehendit;ea anno 7s6. facta est: sed nos id peritioribus discutiendum dimittimus, a- Iiud modo aggressi Iisdem his temporibus Romae Graeci Imperatoris ΠΟ-mine praeerat Paulus Essialta, seu Amalta, Constantinia cubiculis. Atis,postquam Pipinus ad Ecclesiae defensionem arma impserat sese Urbis Romae Ducem,aut Prς-fectum appellare,prout moris fuerat, verebatur. Subnixus tamen procerum aIiquorum, nouarum rerum studiosorum opibus ,&Desiderij Longobardi Regis excitatus consilio,adhuc aliquid Imperatoriae dignitatis retinebat. Sed non multo post exercere palam dominatum coepit, Desiderio, cui Regis Galli potentia luspecta
erat, eius partibuS fauente .. Romam Desiderius se contulit, ubi in omnium conspoctu corripuit Attaliam, α proceres, quod nimia fulsi
87쪽
sent usi mansuetudine in sumendo supplicio a seditiosis quibusdam,qui, Stephano A. vel secundum aliquos 3.
Pontifice,schisma concitastent. Quare, confirmato animo , Amaltas poenas a nonnullis exegit. Atqui Hadria ni primus,elato animo vir, Pontificatu suscepto, quoscunque Ailialtas carcere, vel exilio dainnauerat, in libertate asseruit: Et cum parum Desiderio fideret,a quoad paciscendum foedus inuitabatur, mentem ad Gallica auxilia applicuit. Quoniam igitur Desiderius hinc Italiqeotius regno inhiabat; inde simultates, & intestinas tur- has in Gallia fouebat, Pontifex,ut se timore solueret Legatos ad Carolum Magnum Pipini filium, successoremque subsidia petendi ergo, misit. Quod ubi Desiderius
olfecit, Romam usque adeo exagitare instituis, ut alio Pontificis deterriti mentem a Carolo auerteret intcrea cum ad ipsum e Gallia rerum Componendarum gratia legati essenr missi, respondit saepius a Pontifice pacem pethise, nec impetraste. Tum coram Gallis ipsis ad Hadrianum Legatos misit, qui pacem ea conditione exis poscerent, ut Pontifex in posterum a Rege staret, Cui cum sese rei Pontifex obstringere recusaret,Desiderius, armis acceptis, Fauentiam, & Comachium occupauit, Rauennam non potuit, quippe a Leone Archiepiscopo, a Tribunis, per ipsos ciues creatis, qui Pontificis partes,potiusquam iusta, sequebantur, defensam ab his V hinum, Senegalliam, Augubium coepit. At cumRomam cogitaret, Pontifex illi Anathematis minas praetendit, 'uibus repressus Ticinum pedem retulit. His de causis Carolus in Italiam venit, Desideria copias fudit, ipsum. Ticini obsedit. Tunc labenae nimirum anno 773. Spoletani,& Reatini Ducatus proceres sese Diuo Petro, Ponti ficique , dediderunt, declarato statim per ipsum Pontificem, VL. recenset
88쪽
RO VANORVM PONTIFICUM. 7s recenset Bonfinitus, Spoleti Duce Iidebrando Longo
hardo. Spoletanus autem Ducatus, tun C ut Blondo videtur omne id, quod Tyberi,& Appennino intercedit, complectebatur: Forconatibus etiam compraehensis, qui nunc Regio Aquilana , SI Pelignis, qui nunc Varie. sij dicuntur 1 nec non Renesis, & Fenentanis,qui in Bru-lijs, nec non Marsis, qui nunc in Sabinis existunt. H diς tamen Ducatus iste limitibus angustioribus coarctatur, Tyberi nempe ab eius fonte ad Anienis ostiu ,&, Appennino. Gentium harum exemplum protinus secutae sunt Ancona, O simum, Confinium, Ciuitates v ro Longobardiae omnes Ticinensi qxcepta sese in Caroli Regis ditionem transmiserunt, qui, ex Pauli AEn li) historia, eo bello a Venetis. viginti numero triremiabus, in Padum in minorem Athesim allapsis, adiuintus fuit. Carolus, Verona capta, & Ticinensis obsidiu-nis Cura Re nardio auunCulo mandata , sese Romam contulit: Ubi magno a Pontifice honore exceptus non confirmauit tantum Pipini Patris donationem, sed auxit: Quamquam nec Eginardus,nec aliquis eorum temporum Scriptor invita Caroli, nec Annales Gallicani, nec Reginus, nec Annonius, nec Gallorum auctor aliquis de hoc mentionem ullam faciat. Paulus AEmilius memoria prodidit, CarolumPontifici Rauennatem Exarchatum decreuisse: subhcit Diaconus, additam Pontificatui fuisse Corsicam, S eam praeterea Liguriae par tem , quae ab antiquae Liris ciuitatis ruinis ad Alpes porrigitur. Bibliothecarius, ut in Blondo videre est, se hanc C roli confiimationem inspexisse asserit,& loca enumerat .c Longo bardorum manu vendicata, de Pontifici cocessa: quae,inquit,esse Urbem Lunam,ia deletam,quidquid
Liguria ambit ad extremos usque Italiae fines, & in his
89쪽
Corsica addit Surianum,Montem Borbonem,&Be certum,loca inter Parmam,& Lucam ad Pontremolem spectantia. Aggregat praeterea Parmam, dc Arettium quae ciuitates licet Exarchatui essent annexae, in potestate tamen Longobardorumsemper fuerant. De Mutina, quae tunc dirupta erat, non meminit. Earum, quae
trans Padum existunt, adhcitMantuam, SI Montemsilicis: dein subdit Exarcharum, Venetiam deniq;, dc Histriam, quarum vocabulo omne illud intelligit, quod Longobardi in Foroiulij ,&Histriae Ducatu tenebant. Ad Romanae ciuitatis iura postea reuersus Spoletanum,
NI Beneuentanum Ducatus commemorat. Haec Bibli thecarim.
Sed de ditionibus,quas Bibliotliecarius praeter Exa chatum recensuit, aliquid perpendere forsitan non erae
abs re. Vt autem a regione ordiar,quae inter Lunam,
Alpes Liguriae iacet,sciendum est,mm totam Liguriam, ut eam Diaconus describit, Pontifici fuisse concellam. Patet enim tum Mediolanum in Ecclesiae potestatem. non peruenisse, sed Italicorum Regum a. Carolo Magno constitutorum, Regalem fuisse sedem. Imo commemoratio Suriani, Montis Borboni, Be certi, quod erat Monasterium a Luitprando Longobardorum Rege in Montis Borboni iugo aedificatum,certo indicat Ligusticam donationem exigui fuisse momenti. Si quae enim ampliora fuissent, cur ea, Vt loca minima nominaret, omisisset. Dum vero Parmam, & Arettium
semper inLongoberdorum dominio perstitisse affirmat, ab eo recedit,quod superius ex Bion di,Pauli Himili), SI Platinae fide dictum est; Agidulphum ante obitum Pontifici integrum Exarchatum permisisse praeter Fauentiam, & Ferrariam, quas deinde Desiderius eius siccesia or permisit.
90쪽
Quod autem ad Venetiae nomen attinet,si hoc voca-o Bulo oram omnem, quae a Timavo ad Abduam tendit,sgnificari putat;monstri simile est,e Montissilicis oppiduli inPatauino agro meminisse, Patauium Nero, VII Centiam, Veronam , totq; alias in eaprouincianobilissimas urbes tacitum praeterhme: Quamuis procul omni dubio Verona earum una fuit, quas Carolus Magnus obtinuit, Et in Italorum Regum dominatu esse voluidi
de qua saepe Historici tanquam Regibus subiecta, me
Porro 1i Venetiae nomine territorium Tarui sinum, Forumi viij comprehedit, hoc sane historiarum scriptoribus aduersatur, Nam constat inter omnes, Forumtulij
subDucis propri) Longobardi ditione perstitisse: Cum,
nationi illi probaturus arolus studium suum iussisset. Ducatum SpoletiVinigetio, tortitilla Stangordo,Bene. uenti Alligisio, Desideria Regis genero restitui.Historiaveris,ut Paulus Hamilius testatur iii ipsiusCaroli Magni dominatu permansit. Ut autem aliqua deForoiuliensi Ducatu dicam, Carolus Magnus post Brqgardum constituit Foroiulij Ducem Henricum Gallum,quem Tar-uisini interfecerunt. At Caresus indisiam reuersuS poenas a reis sumpsit; Cadobum ad Ducatum extulit, cui successit Balduus; atq; ita Ducum serie nunquam intermissa Ducatus ad Berengarium peruenit:quo in Regem electo, eius deinde in locum ali; Berengari) suffecti fuerunt. Nec tenebras offundat, quod regionem illam Patriarchae possederint.Εis enim illa ab secundo,& tertio Ottone Imp. & demum a Conrado una cum Histriae Marchionatu,concessa fuit. Existimandum itaque non videtur, Forum- Iulium, Histriamq; ab Ecclesia Romana Carolo Magno aeceptam esse referendam. Idem dα γ. Oletano, Beneuentanoq; Ducatu dici potest, tum ob. L iea,Piae