장음표시 사용
181쪽
tas.li cert. petat. tum quia si dicta lex in hoc respexisset fauorem dotis, S doti fauere uoluisset, potius oppositum statu ilici, quia quod ipso iure maritus offerens liberetur, est contra fauorem mulieris,ad quam spectat,& cui debetur dos,& in praeiudicium, & extinctionem debiti dotalis.& tamen tex. dicit ipso iuro debitorem etiam dotalem liberari ; e go tantum abest, ut dici posset ibi speciale esse fauore dotis,ut diam traliter inserendum sit per lacum a fortiori, quod si ita esst etiam in debito dotali,& in extinctionem iuris dotalis, multo fortius in quocun-748 que alio debito. Et haec est ipsissima tum verita G,tum aequitas.'Sexto conueniunt in effectu liberationis siue per accepti lationem, siue per pactiim,de accepti latione patet, quia sicut in obligatione alternatiua , ii creditor simpliciter alterum accepto serat ipso iure tollitur tota obligatio etiam in altero; & si accepto forat dimidiam partem alterius rei, ipso iure tollitur obligatio quoad di midiumetotius obligationis respectu utriusque rei.tex.in I.qui hominem .de accept. ita & in oblisatione generis, si creditor accepto serat unam rem de genere, tollitur ipso iu-are tota obligatio in uniuersum. Et si accepto ferat dimidiam partem nius rei de genere, tollitur obligatio pro media respectu omnium rerugeneris .iex. in I.& per tuli urandum .f.si is qui hominem. de accept. iuncta d.l. qui hominem.& l. quae de tota. de rei vindic.quod procedit indistincte siue sit electio debitoris, siue creditoris. Et in hoc non est dissicultas interminis accepti lationibus,& ita omnes Ducto. tenent in I. ivnus. .sed si stipulatus.de pact. quia qui aliquam rem accepto fert, habet illam pro recepto,& pro soluto. Et sic perinde sequitur liberatio,atrue si vere res soluta esset, imo certius & firmius . Tum quia huiusna i liberatio non subest euictioni; tum quia etiam in re solutione indiuidua statim procedit liberatio per acceptilationem partis in parte, quamuis id non possit operari vera solutio; ut supra eod. f. si tanac. Sed quando non fit acceptilatio,sed simplex pactum, multi torquentur ambages per Doctores,in d. g.& harum,& praecipue per glo. & Docto. in l. si unus. I. sed si stipulatus. de pact. quem male intelligunt & perue tunt faciendo differentiam inter obligationem generis & alternatiuae,& male; sed quia ad reddendum rationem nouae sentcntiae nostrς & cosutandos errores Accur. & Docto. articulus iste propriam discussione
exigit, materiam huius tractatus satis oneratam nimis excedentem, re-Iqρ mitto ad ea quae noue dixi super d.I. sed si stipulatus. Septimo conueniunt,quia in obligatione generis,licet electio sit debitoris, tamen non habet facultatem se liberandi soluendo aestimationem unius rei peremptae,etiam sine mora, facto,vel culpa sua, etiam peremptae, postquam dies obligationis cessit,& uenit, quia nunquam fuit in obligatio
182쪽
ne. Idem is obligatione alternatius:quia licet electio sit debitoris, Se
ante inotam siue eius facto,uel culpa altera res pereat, amittit electio inem. Et i erant plures res,quam diis amittit clectionein in rc perempta, nectibzrari potest, offerendo cius estimatione, sed renetur dare superstitiin,uel alteram ex superstitibus. l. iij. f.qui Stichum,de eo quod
aut Pamphiluin .3. quod si promissoris, de solutioni b. l. flatu liberum. .uers.li ante diem,de legat. ij. facit,l .cum is qui, in pri n. de condi c. indeo.quia electio data,vel etiam expresse reseruata dubitori, intelligitur quandiu vera,& efficax electio si cri potest,secunduna naturam verae clectionis. Et in hoc satis operatur absque eo, iiod prorogetur inter rem extantem,& peremptae aestimatione, nisi hoc etiam cxpresse actum sit, alias quod electio extinguatur in rc perempta; text. eli in d.
Fo g.qui Stichu t Non obstat l. cum res . . sed ii Stichus.de legat.j. ibi, L. eum fortassis uel mortui precium,quia verbum fortassis, non disponit, sed rς - s latum praesupponit casu quo id fieri postit: pitta si constet,quod testa
tor noluit haeredein grauare ultra alterutrius etiam mortui aestimati O- de te nem. lucidetiam text.ille dic t, vel absentis aestimationem non de- gati a.
bct intelligi ad libetam,& absolutam electionem haeredis. Patet quia illa verba proferuntur ad modificandam electionem haeredis,& ad comodum legatarii,ne moram ob id patiatur. Et sic sensus est, ivdd si liqres nolit dare praesentem, sed cligit seritum fiigitiuum absentc, quddnon debo legatarius interim utroque frustrari de tamen ob dictam fugam sine culpa haeredis contingentum, no debui haeres priuari sua cleciione:& sic medium temperamentum eligitur, ut si haeres velit retinere praesentem,det interim absentis ae stimationem legatario, non quod legatarius teneatur vendere, nisi uelit, sed ut interim fruatur aestrina- trione serui per heredem alienati, donec praestari possit de tunc lega-I I tarius restituta aestimatione seruum accipiat.1 Elt enim eligcda uia, perquam utrique consulatur, & utriusq; ius, & commoditas conseruetur,quantum commodius seri potest. l. i.& ibi Paul. si quis cautio l. si cum dotem. .si eo tempore, itersi. ideo 'ue ossicium .supra loluto mares.i. .si haeres,ad Trebelli .dc ita debet d. l. cum res. intelligi, S. practicari, haercs ergo non perdit clectionem ob fugam, vel absent rana alterius seriit,vel scruoriim alternatiue sub electione haeredis legatorum, ctiam svnus praesens sit:sed tunc ne ludi ficetur legatarius, icnetur pretsentcm osterro,vel absentis aestimationein, quo pacto ligatarius labetelcctionem, uel cxpectandi reditum absentis,uci alluincndi aesti inationem absentis, siue in solutum,& perpetuo, siue prouisionaliter duntaxat,hoc est tantisperidum absens redictit S iedd: ta actimatione prae-
183쪽
stetur. Et hoc caeterIs paribus, nisi de diuersa ratione appareat produS 1 cedum puto ad contractus. argument. l. qus de legato. delegat. i. t od dixi electionem debitoris extingui in re perempta ante mora, Iimito,ut procedat etiam si iam elegerit,sed ita ut adhuc variate possit, secus post uam non potest amplius variare , quia tunc sola res clecta in obligatione est. l. liquis stipulatus sit, infra cod. & consequerer eius
interitu ante moram liberatur, siue non possit variari ex eo, quod clectio secum traxerit executionem, & dominii translationem:ut tex.int .apud Aufidium, de optio. lega.Glo. Docto .in l .huiusmodi.I. Stichude legat.j. ubi tex .generaliter loquitur,& potest intelligi in seritis alienis, siue alia quavis ratione electio no possit mutari inuito creditore . Et sic intelligitur huiusmodi electionem facta in praesente creditore, 3 vel ei testat notiscatam,quo creditor securus& in tuto sit. t Sed sidsi post moram,culpam,uel factum debitoris habentis electionem,altera res perieritλCertum est qu0d per interitum rei post culpam, vel moram suam debitor amittit electionem, nec potest se libcrare offerendo estimatione in rei perempte,quod intelligo indistincte, siue res perempta erat uilior, siue pretiosior superstite. Et hoc nisi creditore consentiente,quia alias occasione morae uel culps debitoris no debet cogi accipere pretium loco corporis debiti. Sed questro est,an propter inora, vel culpam debitoris electio transferatur in creditorem, ut possit petere aestimationein re: petemptae, si crat preciosior'Alber.in l. Stichum aut Pamphilu.I.quod si promissoris . de solui.& ibi clarius Bart.tenu runt quod sic, sed nullo iure probatur,unde Paul. ibi tenet contrarium di bene, quia satis est quod mora si damnosa debitori,hactenus ut creditor damno careat, non autem in tantum ut etiam lucrosa sit credito
ri, facit lex cum quidam . . si pupillo.in s. de usur. t Sed quid si uir
que res post moram,vel alias facto,vel culpa debitoris perierit,an adhuc debitor electionem habeat λ respode sic pretiorum, siue aestimationum, nisi appareat utra res prior perierit: quia tunc statim des)t habe. re electione,&ccepit prsci se obligari ad luperstite, quae si postea mora non purgata Peat, eius sctimatio precise debetur,quia non debet debitor ex calia superueniete recuperare electione semel culpa sua amisy s sam. t Nota tame quod quando electio ad alique spectat siue ex coarachii,siue cx testamento,siue in obligatione generis,sue in obligatione alternatiua, intelligit, dumodo hoc plextu no fiat mora solutioni pure dubiis .unde si debitor alternatius dicat se uelle solucre re absete,& habere dilatione, no audiet tuito actore, sed coget soluere psciri nisi malit offerre esti matione absentis, ν pol facere nisi creditor malit expectare, vel icpus recuperandi dare.texi .in d.l.cum res. f. si Stichus.
184쪽
quod ultimum est verum in obligatione alternatiua, sed non in obligatione generis, in qua nunquam potest debitor offerre absentis est ima tionem,ctim non sit in obligatione: sed tenetur quam uis rem aliam
136 praesentem eligere: & dare. t Sed quid in obligatione alternatiua mi inus propria, ut supra eod. num. III. Respon. aut est obligatio unius de incertis, & quantumcunque generis subalterni,& exigui,ramen in obligatione generis,cui magis accedit,computari debet. Aut est obli gatio unius de certis, & tunc aut illi sunt nominatim comprehensi in dispositione,& tunc licet sint ultra tres,quatuor, aut sex nominati, tamen obligatio magis participat de natura & forma alternatiuae,quam generis,di puto pro alternatiua habendam . Aut illi non sunt nominatim comprehensi, & tunc magis degenerat de forma & natura alternatiuae,quia tunc non vidctur personae, vel res per se contemptatae, sed
sub alio genere, licet subalterno. Et si sint plures, quam dus, squipa rantur obligationi generis .i .in l. qui decem, penul. in fin. de s 1 37 lutioni b. ita praedictis vides,quod obligatio generis & alternatiuae
per omnia ferc conueniunt, differunt tamen in quibusdam . Primo in aca .d.l. qui decem .f. Stichum, in prin .de solui. ubi in obligatione N- ternatiua respicitur tempus contractus. hinc si altera res tunc sit stipulatoris, ab initio non consistit in ea nee obligatio, nec solutio, ut nec si postea stipulatoris esse desinat, solui possit: quia iam coarctata est obligatio ad speciem indiuiduam: sed in obligatione generis, quantum ad hoc non tempus contractus, scd solutionis inspicitur.& ratio est, ut acutὰ tradit Alciat. in ij. oppo. et in harum, quia inialternatiua contrahentes videntur habere effectum ad illas determinaetas species, sed in stipulatione generis, non videtur habuisse affectionem magis ad unuin, quam ad alium. Sed ego puto meliorem di iu- istiorem esse rationem, quia in obligatione ucre & proprie alternatiua sile qua duntaxat loquitur d. f. Stichum. in prin . ut patet in s.ciusden , ubi comparat obligationem incerti de certis pluribus quam duo ribus obligationi generis utraque res per se,& equc principaliter clicet alternatim deducitur in dispositionein, & obligationem : ut sunt text. in l. si duo. infra eod. & in l. cum haereditas. f. si. qui & a quibus manum sis. libe . non sunt. Ex quo sequitur,cpsi altera ex eisdem rebus non possit tunc deduci in stipulationem & obligationem, ut clasit stipulatoris, stipulatio non ualet ipso i ure quantum ad illa rem. Vnde non,pdest si postea desinat esse stipulatoris: sed altera tantum praeci I 8 se remanct in obligatione, qus illius sistius interitu extinguitur et tCuius oppositum est in obligatione generis, in qua non linguis res, nec ulla certa ex illis deducuntur per se in dispositionem, uel obligatis
185쪽
nem , sed solum una incerta de incertis: ut supra eod.quest. v. numerisio. Et sic quod aliqua res tempore stipulationis spectet ad creditorem, vel non,hoc non est in consideratione, sed solum inspicitur tempus
et 19 solutionis. t Quod plane & absque dubio procedit, siue genus debeatur ex causa lucratura , siue ex causa onerosa, ex quo una tantum cst obligatio semel soluenda. Idem si debetur ex diuersis obligationibus
pluries per se soluendis : sed ex causis onerosis, vel saltem altera onerosa est . Sed quando debetur pluries ex pluribus casibus lucrativis, tunc res que tempore testamentorum, vel contractuum, & intellige tempore quo utriusque obligationis lucratoriae dies cessit erat creditoris, vel postea ante solutionem sua facta est, etiam si ante solutionem sua elle delici it, tamen in ea solui non potest, si ea res ad oculum demostrari, vel seorsim palpariri potest, ne contingat quod due causa: lucrativae circa idem, & cadem persona concurant .l. M suius. g. duorum.
dc lcgat.ij.quod hodie non procedit, nec ea veteris iurisprudentiae subtilitas amplius curatur, ut ibi dixi in nouis intellect.d.f. duorum. qud I6o remitto. ' Praedicta prie sertim de alternatiua limito, nisi debitor deciperetur plus grauaretur quam tempore contractus expresse , vel tacite actum esset, ut si promissit alterum ex duobus, vel tribus certiscquis putans omnes suos esse, unum quem vellet ex tot equis dando,
defungi poste, quia si unus erat stipulatoris, nihilominus etiam de rigore iuri eum eligere poterit, si desierit esse stipulatoris, vel sstimationem Oiserre, dummodo constet actum , quod promissor non se obligasset, nisi mediante tali tam lata electione, alias in dubio no . di scedam a regula iuris communis, secundum quam in dubio contrahere intelliguntur . Et idem csset eadem ratione in genere subalterno, si I 6 I constarct ea contomplatione limitatim contractiim.' Limito secundo ctiam si non constet ita expressim actum, sed partes sciebant unam edictis rebus esse stipulatoris, & debitor promittebat in diem, vel sub eonditione: quia tunc censetur clectionem siue tacitam a lege suo expressam debitori competentem, non solum retulisse post diem,vel coditionem , sed etiam ad statum , qui post diem , vel conditionem fisturus erat, di quo utraque pars sciebat, alias regulς standum puto. Multa iac nouiter diccnda occurrunt supεrd. g. Stichum, qui nondum fuit recte intellectiis ab ullo scribentium, sed ne huius tractatus materiam nimis, x cedam, vel oncretii , suo peculiari loco reseruo . Nonnulli, quoque in hoc g. & harum, sese intricant super opera, & super obligatione rem restitui,& legati centum nummorum in constructionem
peris, an he obligationes sint diuidue, vel indiuidus,sed quoniam ea non pertinent ad matteriam d.f. ti harum . di ab alijs super 3. Cato.de super
186쪽
siper t. stipulationes non diuiduntur, aptius tractantur, suo loco reseruo post resolutionem totius materiar. Ex praedictis habes non soli1 substantialem materiam d.3. Et harum . sed etiam quae per Docto.Ω- pereo tractantur, ad legalis squitatis amussim tam in theoria , quam in praxi nouiter,dc pro amplitudine materiet breuiter excussa. Consulto hic omisi aliam prolixam intricationem,in qua Doctor.hic, & in .l. stipulationes non diuiduntur, infra eod. post Bart. ibi sese inuoluunt
sup uariis diuisionib.Diuidui & indiuidui, qd qa viscera ipsius materiqr 62 respicit, melius excutietur infra. t Super s. ex his. qui non minorib. cintricationibus laborat plurima late discutienda sese offerunt. Sed ne in immensum excedat opus, si singula radicitus excutere, S cotrouersarii causas conferre,&resoluere moliar,ut nuper in .g. secedenti , ubitii plura breuitatis causa alio remisi, summa duntaxat rcru capita rc solvicdo sequar. Primo sup vers. non .n.Bart. Alexae oes fere hic &ubiq; post Petr. Perticu intelligunt, Udemii penes rem ipsa.i.quatu ad hoc, ne contingat solui alia rem, vel indiuersis reb.no possit mutari condi- io obligatiois ex Psona haeredii, sed bene quatum ad alia: sedi monedum quantum ad rem, sed etiam quantum ad ipsam obligationem intelligcdu,φ eius natura & conditio no mutetur, nec fiat deterior ex Psona haeredu,ut diximus supra num. 28. Et quamuis nouissime Latius hicnuin. I S. late distinguat quatuor respectus, tu qui b. non mutatur. 1 63 tamen sufficit unus,videlicet ne ius creditoris fiat deterius.t Secundo controuertunt Doctor. an in obligatione generis, vel alternatiuae possit unus haeredum partem suam seorsim osterre creditori invito Sed omnino dicendum,quod non,per not.supra 9.praecedenti, quaest.. et .ad fin.& cst text.a sortiori in l. plane. supra de condictio. indeb. &ita tenuit Bart.& communiter Doctor.& bene, quicquid in cotrartu, de mald scripserit Alci at .hic in glossemate suo,gloss. 2.& in lect. num.
22. Et ratio manifesta est, quia non tenetur creditor pignus accipere ,
di multo minus solutioncm pendulam ab incerto, nec se depositariu , aut custodem facere.Fallit in obligatione generis, quando potest fieri diuisio,&praestatio per numerum, puta si debeatur quatuor, vel Octo equi in genere,& debitor reliquis quatuor uel octo haeredes, unus haeredum potest pro parte sua offerre unum,uci duos equos,& tenetur cre ditor accipere in liberationem offerentis, alioquin constituitur in mo ra,& peribit res oblata cius periculo,nec causari poterit haeredem no. debere unum et duos equos: sed quatuor partes, quatuor uel octo di- uerserum equorum:quia illae partes unum,uel duo integra constituutaec debet attendi bona fides,quae in rerum cffectu, non in subtilitate inani consistitaex .in l.in stipulationibus. f. I .in prin. insta e . Fallit se-
187쪽
cundo , etiam in obligatione certorum corporum,quando unus haesedum offert unum integrum,& habet facultatom hoc faciendi: ut nouEa 64 dixi supra num .sr . ' Tcrtio multum controuertunt in hac quaestione, si is qui promissit dare,& constituere seruitutein super fundo suo, praedecedat relictis pluribus haeredibus, an unus ex eis ante diuisioneis in eodem fundo communi possit dare,& constituere seruitutem aliis cohaeredibus cellantibus, vel inuitisςIn quo Bart. Angei.& Paul. hic tenent,quod sic. Idem Rapha.Cum a. in d. I.Cato.& firmat Socy. hic col. 3. dummodo alij colis redes sint in mora: post Roma.in d. f. Cato. col. rI I. num. 2I.& sequitur Lancelot.Galiaula hic,col .penui. Et videtur sequi Alciat. num .33.de nouissime Franc. Duarcn. hic,& mouentur priamo per hunc textum,uer quo casu.&.l. fidei commissa.*.penuit. de legat. I. sed non probant:quia loquuntur praesuppositive, casu quo unus totum praestare potuerit. Secundo monentur,quia videtur hic lueres viare ad usum,ad quem a defuncto fuit destinata. i Sed hoc non ualet, quia hic non est simplex usus, vel patientia,sed alienatio, & iranssatio iuris, & sic obstant reguis iuris, tam in genere. l. id quod nostrum .dercg. iur. quam in specie. l .per fundu .l .unus. de seruit .rust. praedio. Et sic standum est regulae, cum exceptio nulla lege probetur, sed potius ubiaque rcprobetur:& ita tenet Imol. Alex .hic,&in l. stipulationes, non diuiduntur. col. . nsea cod.Vdalr.Zas .hic num. etsi de omnes alij comuni termec praefata exceptio etiam in casu iniustae morae cohaeredum , iin quo Socy.loquitur,habet solidam aequitat cin, quia multae captiones, . re collusiones sequi possent, si uni haeredum forte, minorem partem habenti, liceret inuitis alijs ius reale,& consequeter illius iuris quasi possessionem trafferre . Nulla etiam neccssitas urget hoc statuere, cum . creditor contra omnes sibi consulere possit, & debeat, ut mox dicemus. Et sic in hoc puncto communis lententia vera, & aequa est,ta praa 66 cticatur. t Eissicin rationibus tenendum,quod unus solus heredum non potest dare & soluere rein hqreditariam in genere, vel aliernatiuudebitam , etiam si eligatur a creditore habente electionem, nec trans. fere dominium, niti pro sua parto,donec alii ratificent.Idem eadem ratione, si certa species, siue certum corpus debeatur, vel etiam quant tas,di hoc simpliciter,& stricto iure loquendo circunscriptis omnibus a Iijs circunstant ijs. Quoties enim agitur de iure transferendo unius solitis, qui non habet solidum ius, non habet facultatem transferendi , nisi pro parte sua: secus ubi non agitur de transferendo iure alieno,sed de restitutione simplicis detentionis, puta rei comodatae: 'uia unus Ius hsrcdu pol habere facultatem,& tunc tenetur totum restituere.l,
188쪽
procuratorem manda. quia ille text. prs supponit illos s deiussores habuisse mandatum ad soluendum de substantia debitoris:& sic loquitur th hi
in casu, in quo potuerunt ita solveremon autem disponit, nec probat Iect. s. generaliter,& simpliciter quod fideiussores possint de bonis,vel pecu- si ignoniis debitoris soluere : ut tenet Fulgo. ibi ,& Alex .hic col.a.& Roma. rate Hiero. Tort. Alciat infra.I.Cato. num. I I7.dc in hoc recte. Caeterum .. 'super intellectu d.f. si ignorantes, licet Doctor. multum controuertat: re, maomnes a scopo ab crrant, vel imperfecte loquuntur. Αlij simpliciter da. renci fideiussorem posse soluere de bonis debitoris, quod recte improbat Alciat. d. f. Cato. numer. I I 8 . Alij tenent requiri mandatum cxpressum, sicut in extraneo,& in hanc inclinant Fulgo.& Alciat. ut nuper dixi . Alij dicunt d. g. si ignorantes procedere,duobus concurrentibus. Primo quod fideiussor habeat bona debitoris, ex quibus solutio seri potest penes se. Secundo quod fideiussor sit pauper, nec habeat unde soluat.Ita Ioa. Ana .in cap.olim . N ibi Fely.col.iiij.de accusa. sed istud nec verbis, nec menti dicta.f.congruit,ubi non sit mentio de paupertate adhuc, sed ad alium finem: & in uersiculo separato d. f.in si .via idelicet quantum ad hoc, ut execusetur fideiussor,qui etiam in plus condemnatus non appellauit cum pri nimia paupertate impar esset ad hoc 368 onus suscipi cndum .i Vcrius est, ut dixi,quod d.9 . non disponit de mandato, sed illud praesupponit: sed dico mandatum expressum, vel tacitum sufficere:tacitumq; mandatum praesumi in fideiussere, cui debitor quaedam ex bonis suis tradit, vel ei administranda permittit, vel ctiam prius concessit, ut si negotiorum suorum actorc ni det fidei ullorem: Tunc cnim eo ipso quod regat, vol patitur fide iubere, censet unmandare,ut ex bona fide soluat etiam omissis apicibus iuris. l. si fide iussor. . r. mandat. rationibus dominicis imputaturus:& conseque ter, ut etiam de bonis debitoris quatenus corum curam vel administrationem habet, & ad solutionem sine alio debitoris incommodo idonea ct ita sunt, modo etiam debitum sit liquidum,& purum,& actus bona fide ge Bal. ratur,& haec est vera,& decisua ratio.Caeterum non est verum,qd Bal. in d.f.si ignorantes,infert fideius rem contractus co ipso habere mandatum ad soluendum de bonis debitoris,uerum est quod eo ipso habet mandatum soluendi de suo, sed non de bonis debitoris, nisi quatenus habet administrationem,uel procurationem aliquam bonorum debito I 69 ris . t Non tamen quod licet plures haeredes non censeantur eo ipso inuicem praepositi,nec mandatum mutuum habcrc: tamen si unus debitu na haeredi tarium de pecunia communi dissoluerit, vel etiam speciem haereditariam debitam,vel legatam de facto soluerit, dummodo bona fide,& utiliter, tenentur cohaeredes habere latum. l. Pomponius 1 2 lcria
189쪽
& Alciat. scripserint, de quo late dixi super Consuet. paris. g. 8. quae x73sti. i. t Plus dico, quod postquam iudex causa cognita condemnauit omnes haeredes praesentes , uel etiam cognita cum uno s
lo,c steris dcbite vocatis & contumacibus ad impolitionem debite seruitutis, super fundo lis reditatio hqredibus communi, si adhuc aliqui, vel omnes in contumacia persistant,vel dissentiat in loco,& modo impositionis,vel prorsus recusent,poteli iudex per se,uel arbitros a se delegatos, seruitutem ipsam in fundo haereditatio im ponere, & transferre verum ius,& ueram quasi possessionem:qucadmoduin etiam totius fundi venditi,vel alias debiti dominium,& posscssione transferre ponset.l .a diuo Pio.supra de re iud.rt quod dixi in pluribus hiredibus,ide A in pluribus principalibus debitoribus intelligendum. t Quod auteomnes Doct.tenent,si totus iundus supcr quo debetur seruitus ad unithaeredem ex diuisione praelegato,uel alio quocunque titulo peruen est,quod solus teneatur & conueniri possit cum effectu ad constituendam solidam seruitutem reste dicunt: sed addendum est, quod non potest prius compelli quam ei congrua & moderata dilatio detur ad uocadum coheredes,ut contra eos eodem iudicio recursum habeat pro rata,nisi constet ad solum hi redem esse,vel recursum inutile fore, & tan17s tum causa morandς litis prstexi. ' Quod enim omnes post Bart. hic Alex. ini. stipulationes no diuiduntur col. s.&alij ibi infra eod. Lancel.Galiau. hic,col .pen .c5ctu. 3 .& in M.Cato.col.9. tenci, quod unus solus haeredum potest conueniri ad solidam seruitute costitu eda, licet non habeat facultate ea constitu di,quodq; ex desectu constitutionis poterit condcnari ad solida aestimationc, quam totam tenet soluere: nec possit excipere se non teneri ad aestimatione, nisi P parte haercssitaria,licet aliud sit quando ab initio agitur non ad seruitute, vel aliud individuum sed ad id quod interest: per hunc text.& per. l .hqredes. Dan ea. uersigitur. fami l .crcisc.& l .in executione. g. secunda species, infra eod. l.fidei commi sta. I.penui. de legat. 3 .non ita rudi ter & indistintc pcedit, sed cum ciuili moderamine intelligendum est,ut dixi, & latius infra.I. si quis duplum,quod unus plurium haeredu quantumcunque in solidum obligatus,non tenetur solus suscipere actionem,nisi si mul alij uocentur: quo facto si pariter iudicium suscipiant,& no ad ipsum individuum, sed ad aestimationem condemnetur,vel quatenus, &quando condemnatio in estim tionem resoluitur non tenentur, nisi pro portionibus haereditariis Ni probat tex .in l .stipulationes non diuiduntur. in s. pri n. l. in executione. .in lidum. l .cum ex causa. in fi. infra eod.l. si duo haeredes .in s. supra depositi .l. si rem .f.i.de cui ctio. Si vero cohaercdes uocati non veniunt nec se liti adiungunt, uel tan-
190쪽
tum aliqui ct eis,tune nihilominus ille, uel illi iudicium insoliditui suscipere compelluntur, siue in seruitute danda, siue in opere facien- ado, ues alio indiuiduo, ad quod insolidum condemnantur. Et si&quando condemnatio ad aestimationem resoluitur, ille insolidum , Vel illi uiriliter ad aestimationem solidam condemnantur, saluo recursu contra coheredes, siue sint illi soluendo,siue non ,ut plenius in re 376lutione totius materiae dicemus. t Quinto multum friuole Docto. turbantur hicn in I.stipulationes non diuiduntur.infra eod.de stipulatione perueniente ad casum a quo incipere non potest,& an ad creditorem,an ad debitorem spectet electio loci seruitutisς In quo tenen tu, ut noue diximus in nouis intelle et . super t. pro parte.de seruit . et super t. si unus de struit .rusti . prsdio. recte tame colligui Docto. quod lnon potest pluribus ut singulis acquiri seruitus in fundo comuni, hoc est tanqua diuersis dominis,&seorsim: quia licet per singuloru actus successive acquiri possit.l. finali, communia praedior. tamen in nouissima cestione ipsa seruitus simul de tota constituitur omnibus. dominis, vel abominibus , non tanqualm pluribuβ , vel a pluribus, sed tanquam uni,& ab uno domino: quia principaliter ipsi iundo acq - 177 ritur. l.unus. de scruit.rust. praed .& dixi. t Rccie'etiam colligui quod in indiuiduis obligatio multiplicatur in personis haeredum,ut credito' rris acti uc, ita debitoris passue quod plures h redks debitoris non tenentur insolidum collectilie sed tanquam singuli. sed hoc declarandum est , ut plene scripsi super Consti et Pyris .ii. glo. iiij. quaest. vi. nu. 3q.cu seq. Sexto male nimi'; sepsti tiose dicut Bart.& ocs glo.& Docto.hic,& ubiq; post Petru i l. iij.C.de neg.gcst.& Accitii l. heredes. .no in supra,fami l .ercis. & ubiqtie Lanccl. Galiau.in I. Cato,col. v.quod actio negotiorum gestorum non competat, nisi pro gestis vo
luntarie, dc circa communionis necessitatem: actio vero communi di
uidundo , vel familiae erciscundae non nisi pro gestis ex necessitate illius communionis. Haec commentitia, & sophistica diiserentia falsa est,& cxplodenda, siquidem nulla ratione, nullo iure probatur, sed est
contra verba,& mentem omnium legum . Patet primo, quia negotio m gestoru actio non modo pro gestis,ex voluntate, sed aeque pro gestis ex neccessitate competit. l. iij. f. pcnul. l .at qui natura . . si libero. sue haereditaria de nego t. gest. l. i. g. nunc tractemus. in s. supra detu-tel.& ratio. distrat. secundum glo.& omnes Docto. ibi, qui exponunt utilem actionem scilicci negotiorum gestoriim, & tamen loquitur dea 78 gestis & solutis ex necessitate .lVcru est, quod ego text. illum noueantelligo de utili tutela cu omni priuilegio : ut dixi in nouis intclicet. sed abunde sufficiunt text.praecedentes, & 1Ortior text. in l. qui ali cra