장음표시 사용
211쪽
haeredes suos eximere Titium a simili reditur quia quantum ad statum obligationis idem est,ac si grauasset eos eximere illum a quadam seruitute praediali compcicti tertio .haec enim obligatio,& actio ex testamet to competit in singulos hsredum insolidum,&singulis haeredibus I salari i insolidum: quia non potest pro parte praestari,scut legatum faciendi certum opus,domum,vel statuam, non potest pro parte fieri .l. fidei commissa . vlt.de leg. a. l.s is qui quadringenta .quaedam. ad leg. a ty Falcid. t Sed in his ultimis exemplis si sine culpa debitorum veniendum sit ad s stimationem,tunc hincinde diuidetur obligat io, utpote in rem utrinque diuisibilem rcsoluta,ut quando creditor reditus, qui non crat redimi bilis, non vult redimi,vel dominus seruitutis non vult illam vendere. l. non dubium. in fin.deleg. iij. l.stipulationes non diuidutur. 22o vcrs.Ideoque.devcrb. obligi lenius dicam in ira pari. iii .l Ex praediastis habes subdulisione notabilem, quod obligationum indiuiduarum quaedam ex necessitate originis sunt indiuidus,& hae tam origine , seu contractu, quam statu,quam resolutione,& omni respectu tam active, Iam pastiue,tam ex parte creditoris, quam debitoris semper sunt iniuidus .Quidam citra necessitatem originis,vel cotraetiis,sed ex simplici natura ro,& harum quaedain quantum ad lutum, seu consistentia
vinculi passivi indiuidus sunt, Se sic proprie respectu debitorum,& passive tantum. ut supra num. 2o8.quaedam Etiam respectu creditorum in
meta diuiduae :ut supra num. et os.' Sed haec subdiuisio magis est differentium exemplorum,quam specierum , quia plus aut minus non faciunt dissirentiam specificam. l. is qui, in prin. supra quem a d. serui .amitta .l. vla.dc fundo inst.& instrv.lega.ubi epitome Bart. impropria est.Et de hoc ultimo melius,& proprie loquitur Bar.in Limperium. col.iij. nu. 9.de iurisd. omnium iud. in I. I. in prin. col.3.numer. 8.&ibi Ial. col. 212 Iq.de acquir. Vci amitten. posscst. 1 Priusquam ad alia transeamus , ad vitandum paralogismos,& aequivocationes ad pauca aduertendo diligenter notandum cst. Aliud esse obligationem indiuiduam,aliud plures dubitores,vel unum ex eis teneri ,& exigi posse insolidum: quae valde disserunt, quia ut iam diximus obligationem esse indiuiduam non est plures teneri insolidum: sicut nec pluribus deberi insolidum, hoe . enim non susscit,ut patet in correis credendi, vel debcndi, ubi qualitas disributiva,seu ni ultiplic tiuas lidi,personalis estequia non transit in haeredes , nec ad haeredes, inter quos active S pasiiue diuiditur. Sed qualitas solidi in indiuiduis realis est quia non personis ut illa correorum. sed obligationi ipsi, & rei debus adlis Q,& transa ad bir des , imis .etiam in sngulorum haeredum singulos haeredes insolidum.
3t Obligationem ergo esseindiuiduam, est esse indivisibilem saltem passi-
212쪽
passiue , & quatenus debitum remanet, quod dico propter secundum membrum sebdiuisionis praecedentis,mim. 2Iq. Ideo indiuiduitas obligationis quamuis pro ratione mater te subiectae nunc intensior, nunc remissior sit . tamen eadem semper habet clientiam promanantem ex essentia, vel natura ipsius debiti. non cnim causatur, nisi cx eo, quod
res debita sui natura,vel ut debita est,non potest praestari, seu solui pro parte . t Caeterum quod plures teneatur singuli insolidum , procedere potest ex multis causis. Primo ex natura rei,& obligationis indiui- Quot duae: ut dictum est.Secundo ex pacto tacito, vel expresso : ut cum sunt V plures rei debendi.Tertio ex testamento. l.si ex toto.M. I .supra dele3. I. l. eandem, in fin. pri n. infra de duob reis. Quarto ex sententia Vel si- thsoli milibus dispositionibus hominis . Quinto ex dispostione legis: ut in dum. codictionc furtiua .l. I.C.de condi c. fur. iuxta l. in condictione. . eod. est.quia plures fures tenentur conditione furtiua rei persecutoria, videlicὰt ad nummorum surreptorum,vel rei furtiuae rectitutionem, singu-Ii in solidum ex suo delicto dispositione legis, quae est vera ratio, cur conditio furtiua sit, & ori rurex maleficio. l. li mulier . supra rer. amo-tar. l.si ambo. supra de compen .contra gloss. vlt. in fin .in l. I.C. de cod.
fur. que reprobatur per Cy. Ange. Perus.& alios ibi, & per Bart. in l. si pro fure.=.vita pia decond.furt. Ex his,& similibus casibus semper intelligitur,quod plures teneatur ad idem, siue ad eadem summam,rem, vel idem factum: ita quod praestatio vel solutio unius, caetcros liberat: quamuis teneantur singuli insolidum, alioquin si solutio unius non liberaret alios, sed teneretur singuli ad singulas res,vel summas, ut plii res eiusdem furti consortes actione furti poenali tenentur singuli ad solidam poenam dupli,vel quadrupli .l. I .in prin. C.de condic. fur. non esset una obligatio unius rei. sed plures diuersarum rerum, nos autem loquimur quando respectu materiae,seu rei debiti,& in effectu obligatio est una, licet respectu simplicis forniae, seu uinculi sit multiplicata. via a s in l. eandem,in sin .de duo.reis.1 Quod autem in istis primo casu excepto non sit obligatio indiuidua,plusquam manifestum est: quia noest in diuisibilis, sed diuis bilis,prout inter hqredes cuiusque obligatorum pro portionibus haereditariis ipso iure diuiditus. Secus in primo casu, quando debetur res indiuidua: hoc est pro parte non prs stabilis: quia tunc nec inter plures ab initio principales debitores, nec inter laaeredes,haeredumq; haeredes diuiditur, sed quoscunque contingit, insolidum obligat. Et sic patet,qudd sola natura rei debite,non autem dispositio hominis, nec simplex dispositio legis satuentis plures tencri in-2 ais solidum, facit indiuiduitatem obligationis. 1 Ilcm aliud est obligationem esse indiuiduam aliud certo casu unum ex pluribus sue principalibus,
213쪽
palibus,sueheredibus dcbitoris teneri,& exigi posse in solidum,quod
ex pluribus caulis contingere potest.Primo ex pacto licci nullum de
hoc reperiam exemplum in iure ut quando plures uenditores, vel locator S,cum emptore,vel conductore paciscitntur, non quod singuli teneantur in solidum, sed quod unus ex eis, qui habuerit facultatem totius rei tradendae, vel in alium certum euentum teneatur,& possit extigi insolidum:valet enim pactio. An auteni possit tale pactum fieri de uno ex futuris hqredibus , dicam alias suo loco, ne nimia permistione materiarum methodus nostra perturbetur. Caeterum pactum illud fieri potest non solum ab initio,sed etiam ex post facto:ut si plures debitores, vel haeredes debitoris consentiunt,& paciscuntur cum crcdit
re , quod possit insolidum agere contra quendam ex eis, & quod is lapse termino solutionis forte prorogatae teneatur solidas actiones su-icipere: non autem dico quod delegauerint unum ex seipss,quia si fieret vera delegatio, caeteri liberarentur, sed loquor in sinplici pacto, quo datur facultas unum in solidum exigendi: & sic interim caete-227 ri remanent pro partibus suis obligati,ut prius . t Secundo ex test . mento, ut si ab uno plurium haeredum, pro dote compensanda animo legatur. Si enim mulier dotcm suam ferre, quam legatum malit, potest adhuc si velit, actionem sua de dote contra eum solum insolidum
Nomis intentare,a quo sibi legatum erat,tex .in l . cum ab uno. delegat. 2 . Ini uvlle hoc enim legato sunt duo. Primum cst ipsinia legatum , quo aliud pro piis, , b alio compensandi animo legatur. Secundum ipsa electio certi haere- uno. de dis, irile deputatio eius ad soluendum,& satisfaciendum pro dicta d
Ieg. 1. te usque ad vires legati facta, & ordinata per testatorcm , quae non est
minoris virtutis, & efficaciae, quam si ipsi hqredes de consensu grauati sic conuenissent. Et istud aeque potest acceptari a creditore,quando factum est per ipsum testatorcin, scut quando sit inter ipsianaeredes, quo facto poterit creditor actionem stram veterem contra Illum, vel illos, de quibus sic statutum est,insolidum intentare. Et hic est verus &228 γννσιορ intellectus. d. l. cum ab uno. 1Quamuis enim mulier nolit acceptare lcgatum ad eam directum, scd illud repudiet, tamen potest a ceptare i Ilam electionem, S deputationem unius ex haeredibus ad debitum sutim soluendum. Et licet non possit agere actione ex testamento in quantum legatum rcpudiauita potest tamen agere actione sua ii teri de dote ut inquit text. 9 contra dictum haeredem insolidum usque ad quantitatem dcputatam, mediante dicta aestimatione,seu electione: quemadmodum in terminis pacti: ut in primo praecedenti casu huic omnino simili, potcst creditor licterem actionem exercere insolidum contra unum ex debitoribus,uel haeredibus,de quo conuentum, ut i
214쪽
tu soluere,uel totas actiones suscipere icneretur.Teneas ergo hic nostrum nouum, facilem,& practicum in te luctum ad d. l. cum ab uno,reiectis com mcntis Gl. Ic Doct. ibi .l Bal .autem in l. pro haereditarijs. col.ij.vers. Iq.C.de haerct. actio . inultum adpropinqtiat ucritati, sudin hoe labitur, quod dicit in d. l . cum ab uno, este delcgationcm unius ex debitoribus, uel haeredibus, quod est diuinatorium, imo falsum et quia delegatio fieri non potest sine stipulatione creditoris, quae non
interuenit in d. l. cum ab uno, & etiam caeteri Omnes ellcnt in totum liberati: quod est contra text. dict. leg. cuin ab uno, circa medium . Dicendum ergo nihil addendo, ncc diuinando, quod loquitur in deputatione unius haeredum ad soluendum,'us ex aperta mente, &23o verbis resultat ex legato. 1 Ex his habes obiter uerum, & nouum intellectum ad multa alia iura,vt ad L seruo legato. f. si testator, de les. j. ubi si testator quosdam ex haeredibus iusserit qs alicnum soluere, ii et ge Intellemero promissam dotem dare, non creditores, sed cohaeredes, uel filia dotanda,quorum interest, habent actionem ex huiusinodi legato. Hoc . n. 'nullo modo repugnat d. l.cum ab uno,sia d. f. li testator,toqtur de actio .ne ex testamento siue ex legato duntaxat, que no copetit creditoribus
iei genero:quia nihil est cis legatum, nec legatum eii factum directo
rad commodum eorum, sed ad commodu si ie,vel reliquorum haeredii: metito hi soli ex testamento agunt. Caetcrum de actione ueteri ex contractu competente creditori,dict. . si testator, nullo modo loquitur.Et sic in nullo repugnat dictae .l .cum ab uno.in prin. que de veteri actio- .ne ex contractu loquitur. Sed per eam,inquantum opus est, suppleri debet. Vel aptius loquendo, si quaeratur an gener uel creditores quoquomodo contradictos haeredes grauatos agere possint, recurrendum est ad I .cum ab uno.per quam ex legali equitate,& expressis verbis, me teq; legum dicendum quod possunt actiones suas veteres ex contractu
23 I cotra di ctos heredes grauatos intentate. l Quia i dicto legato duo sunt Primum legatum ipsum tactum ad commodu filiae dotatae, uel ad exonerationem reliquorum heredum . LYquo quidem legato sola filia, uel soli cohaeredes, qui soli sunt veri legatari j agunt, si legatum acceptare velint . Secundum est ipsa clectio, uel deputatio ccrtorum tisredii per testatorem facta ad totam debitum dissoluendum . Et hoc mcdiate quia non debet esse minoris ossicaciae,quam pactum ) potest creditor. cui alias nihil legatu fuit livelit actiones suas integras cotra dictos deputatos ciscaciter intentarc, per d. l. cum ab uno,inquantum tamen sic deputari,& grauari potuerunt a testatore, ut in d. l. cum ab uno ad fin.
α32 idem in similibus .i Tertio contingit unum ex pluribus non insolidui obligatis conueniri posse insolidum,quoties agitur de simplici restitu
215쪽
tione detentionis, uel etiam possessionis rei ab actore prosectae, uel ablatar,ut in deposito,comodato locato, precario, ut expulsiva, uel ablati-ua,uel furto : licet enim plures heredes coinmodatarii simpliciter loquendo ,δc alio non supposito, non teneatur ad restitutioncm,nisi proportionibus haeredita ijs.lcx.in l. in depositi. in prin. l. si duo. in fin .d
posit.& de commodato tex. in l. 3. . t eses. in prin. commoda. Tamen si contingat, quod unus cx cis totam rem teneat, vel totius restituendae
facultatem habeat, potest solus insolidum ad hoc conueniri etiam non supposito alio facto,culpa, uel mora sui, uel cohaereduimd .l.3.g. haeres in sin. supra comoda. qui text.loquens in commodato fortius locum ha233 bet in de polito. arg. l. pen. in f n. prin.C. de politi. t Et intelligo non modo iudicis officio: sed etiam iurc actionis. Et est ratio, quia primaria ista obligatio ad resti tuendum non concernit aliquam translatione iuris, sed nudum factum restitutionis, quod potest fieri per unum solii ex heredibus,aliis non uocatis,& ignorantibu s,cuin non agatur de iure, vel prsiudicio eorum,sed potius de commodo, ut exonerentur. Tu huiusmodi restitutio non potest ex bona fide fieri pro parte, non mos corta spes naturaliter indivisibilis, ut equa commodita sit, sed etiam si naturaliter diuisibilis, vel per numerum, ut pecunia, tanquam species commodata: vel deposita in eisdem corporibus subsistens: vel per partes, iit fundus.Vnde si unus habet facultatem totam restituendi, bona fides de natura contractus cxigit , ut totam restituat, & hoc est quod dicit text.d. .s haeres,in sin. quasi hoc boni iudicis arbitrio con ueniat, id est, quia bonus iudex ita debet arbitrari, non quin hoc ueniat mero iure actionis,& obligationis etiam primariae. licci Bal. in d. l. pro haereditariis .colum. 2. uersic.duodecimo ,C.de haered Har. action. dicat hoc fieri ex vi secundariae obligationis.quod non est uerum,quia ex eo quod unus hqredum totam rem commodatam,uci deposita detinet, nullum dolum, nullam culpam committit,& sic non tenetur, ni si primitiva obligatione,quae ex mero facto defuncti in eum descendit,& non sipposita facultate totum restituendi, nec alio accideti, non tenetur nisi pro parte haereditaria: sed accedente facultate totum restituendi, obligatus cst ad totius restitutioncm, ad quam conueniri potest etiam,antequam dolo, lici culpa deneget restitutionem, etiam si habeat iustam causam credendi non debere restitui ,& sic necesse est hanc obligationem ad totius restitutionem praecedere culpam, dolum uel moram in toto restituendo, & consequenter primitivam e se . Idem dicendum in re locata locatione finita, uel precario concessa, uel furto substracta, aut ui rapta:& loquor de eorum hqredibus. a , qt Quamuis enim haeredes furis teneatur ad restitutionem, uel satisfacti
216쪽
ctionem condictione surtiua non singuli insolidum, ut plures principales fures,de quibus i. I . C. de condic.fur. supra cod. num. 226. Sed pportionibus haereditariis,etiam si nihil ad eos peruenit. l. si pro fure, ius. l. in condictione. supra de condi c. fur. Tamen si peruenit ad hqredes.& unus ex eis habeat facultatem totius rei furtiuae quae se perest testituends, tunc nemo sane mentis negauerit,quin solus insolidum condictione furtiua conueniri possit. Non .n. minus icneri possunt haeredes ueri furis, quam hς redeo depositari j,vel commodatarij. Et idem fortius dicendum de haeredibus raptoris, quem furem improbum lex uocat. Inst.de vi bonorum rapi.in prin.& est text. rotundus in l. a. in fin. infra vi bonorum rapi. Igitur multo magis idem dicendum in latrone vide domo,uci fundo expcllente, & eius haercdibus per lcgem rationis naturalis,& sensus communis.l.cum ratio .in prin. infra de bon. damnat.& per tex. Inst.de ui bono. rapi. g. I . in fin. ibi,ridiculum eni in est leuioa 3 1 ris conditionis esse eum, qui ui rapit quam qui clam amouet. t Non obstat l. I .9.ult.cum l. seq. l. li plures, in princ. supra de vi & vi armata, que negant haeredes uioleti expulsoris teneri,nisi de co,quod ad eos puenit,& generaliter. ex delictis defunctorum lite contra eos non conresata. l. unica. C.ex delict. desunct. in quantum haeredes teneantur, quia illa iura,& limitia, longe alio respiciunt,quam gloss.& Doct. putant, uidelicet ad certam sui temporis formulam .ut dixi in nouis intellect.quo necesse est idcntidem remit lcre, ne omnia in hoc tractam ex
236 tricanda,& dicenda sint.' Et predicta pessime limitat glo.vit. in sin.
ind.l .in condictione. supra de condict.furi .dicens per. l. 2. in sin .infra de praeto. stipv. quod si lis fuit contestata cum defuncto,tunc etiam si unus haeredum teneat totum, non tamen tenetur,nisi pro parte hqreditaria tantum: quod est falsum,& ridiculum, nedum contra dictamcn rationis& sensum communem, quin etiam contra uulgares regulas iuris,quod nemo prosequendo, & litem contestando ius suum deterius facit.l .non solet,cuin l. seq. infra dercg.tur.Non obstat d. l. 2.de prael.
Iipul.quia longe in utroq; suo capite alium habet intellectuna, quam adusque putauerunt, ut dixi in nouis intellec t. ne hic suo loco tradere 237 grauaboris non desit ocium .' Idem generaliter in omnibus similibus, siue ex cotractib.sue ex delictis dic edu puto, ubi agit de simplici restitutione detentionis ,vel ci possessionis: vi in uno ex his, qpcario rogauit,vel uno ex haeredibus,vcl in uno ex hqredibus coductoris habetis facultate totius rei restitutulae facit I.squis coductionis. C. de loca.. S sic noest faci da differetia inter cotractus bonae fidei & stricti iuris,
217쪽
I 2 . conuincit manifestam Pdictionem Bar. sed solum inspiciendum est an desit prefata aequitas,de qua in d. g. si haeres.Et haec sunt multum utilia, non solum ad lyncerum intellectum multorum iuri mn, sed etiain praxi. Q ijd cni in si is qui commodauit, dc politit, loca trit,ves prccario concessit, vel surtum pastus cst non erat dominus,vcl dominu probare no sit proptu, vcl nim is sumptuosum,hic nihil operatur concursus praetensis rei vindicationis. tum saepe sunt actiones stricti iuris.Sufficiat ergo praefata squitas,& naturalis iustitia in iure fundata d. . si heres. in quo dicendum cit cile ius commune,ubi similis adest ratio, non autem quod speciale sit fauore coh tractuum bonefidei, nec propter cocursum rei vindicationis, ut Doctores formularum, quam equitatis studiosiores cx proprii capitis sensu, praeter mentem lcgum commenti di 38 sunt.' Quarto iudicis oseisi in l. lent. supra de alimc t. lcg.Qua uis enim quis pro parte uiuere non possit: tamen alimenta diuidua sunt: id est res quibus alimur,& pro parte siue ab uno,siue a pluribus p- stari pollunt: ut natura & experientia docet. Et quod huiusmodi obligatio diuidua sit,& plures non teneantur, nec in dro iure coveniri pos sint,nili pro partibus,text.est in i .cu hi .f. uult igit. ibi,& minutatim singulos couenire difficile ei sit. supra de tiactet.& in d. l. sol ci, in princi ibi, ne a singulis haeredibus minutatim,& i l. pecuniae. supra de ali incita de cibar. leg. Idco iudices suo officio vocatis heredibus decernent, per
quem ex eis semct,& commodius ali nacta comum sumptu pilent.Hoc
aut sit osticio iudicis:quia vi ipsa nemo plurium debet insolidum. quae euis contrarium sentiat Ias. in t .stipulationes no diuiduntur nu.3O. ubi tamen rcIinquit melius cogitandum infra cod. Item in casu l. iustissime., proponitur.de aedilit. edita.vbi lirect plurcs socii non teneant cxcmpto,vel redhibitoria, nisi pro portionibus suis, tamen ex aequitate in unum cx illis habentem maior na,vel saltcm aequalem partem in societate,dat actio insolidu, no inero iure actionis,q tedit et adda dii, Ircstituendii in dominium,& ii 5 copetit,nili pro parte : sed iudicis officio fundato in maxima aequitate, ne emptor cum multis per partes litigado, pluris damni licetur,quam sit actio.Tu quia reus licet insolidum conuentus ,& operans, socijs imputare pro corum partibus poterit. et tu in quia id genus hominum uenaliorum ad lucrum potiis,uel turpi
ter faciendu pronius est, de sunt suspecti fraudis, di collusionis ad in-
218쪽
men ego dico simili iudicis ostitio succurrendum esse, quoties similis
aequitas postulat,ut si agitur de venditione equi venditi, quem unus cxsoci js venditoribus tradere porest,& hoc constat, sed causatur absentii sociorum, ut frustretur emptorem in peristasi constitutum, vel ut quid ab eo extorqueat: potes enim & debet bonus iudex compellere unum ex talibus pri sentem ad satisfactionem suo,& sociorum, vel consortu nomine, siue agatur de vendition c, vel locatione cqui in specie, uel in genere: Idcm in vestibus,'& alijs necesar ijs, quorum mora totum scruti sum,& commodum tollit. Id etiam exigit utilitas promiscui usus. l. si
2qQ quis mancipiis . . si impubes .de institoria actio.)His accedit,& in cisdem politicis rationibus fundatur singularis deciso.l. ivre prouisum . c. 11 Ede Fabricens b. lib.xj.C. ubi fatuitur collegium ipsum Fabricentiu te gid te neri de culpa, secto, uel dubio singuloru collegii i ea arte,ad hoc ut ocs ne tur
specula gerant. quia unitis damnii ad otum transit dispendium. quod in pro telligitur discussione facta cotra Fabricensem: ut in fine tex. ibi,unius detractiones repcdcre cogentur, ut text. illum restituit Budaeus nostre
in a. annotationibus ad Pandect. l .moris .infra de penis. His igitur quatuor cas bus clicet in tribus prioribus possit unus exigi insolidum iure actionis,& io ultimo iudicis officio, nisi in ultimo exemplo, ubi Leodat actioncm in collegium tam cia hoc non est ut di recta obligationis, s d per accidens,& sic propter hoc obligatio non est, nec censetur indiuidua,sicut nec quando omnes tenentur insolidum ex pacto,quia sola natura rei debits non prsstabilis per partes causat i ndiuidii ii ai e ob et cli ligationis.' Nunc tractandum de indiuiduitate solu tionis:h rc prae silpponit obligationem esse diuiduam,sue iam actu di Disa sit, siue non Si enim obligatio esct indivisa, solutionis indiuiduitas venirct in consequetiam,& non per se:ut hic, in quo Doctores male se diffuderunt, di confunderunt, quorum scripta dum inuenis perscrutare, Rutilio. ra in compendium,& consonantiam reducercm , duos huius indiuiduitatis faciebam gradus. Primus,quando licet obligatio sit diuidua,uel et Indiu iactu diuisa, non tamen tenetur creditor recipere partem a dcbitore, dux si vel etiam ab uno ex debitoribus, uel heredibus sed si rcceperit, satim .
1sequitur liberatio in parte soluta, ut indebito certae quantitatis,ucl spc i. ad uaciei, uel fundi .Secundus gradus sitando etiam si creditor spontc rece- 'pit ueram partam rei debitae: tamen non procedit labcratio in ea ala parte: ut supra I. de harum . parte prima. numer. octavo. Quod
autem sub his terminis obligatio ipsa sit diuidua , de inier plures principales simpliciter obligatos, uel plurcs haeredes linius actu
diuisa , ut ipso iure non teneantur , nec conueniri possint . aud
219쪽
in mora constitui, nisi pro partibus suis, text. in dicto . . & ha rum. & in d. l.in executione. ibi,pro parte peti,& ibi petitio, id est, actio scinditur. ergo prius scilla obligatio. Quod autem solutio ipsa sit
indiuidua. text.est in I.& harum, ibi,& ii pars soluta sit, nondum tarno ivlla parte liberatio nata est.& in l. in executione. ibi, tui nisi totumno potest.idem text.in l. li non sortem. g. penu.ibi, non perimi partem dimidiam obligationis, supra de condict. indeb. Et sic patet quod non est improprius nec accersitus sermo, dicere solutionem aliquam esse indiuiduam, seu obligationem quandam solutionc tenus indiuiduam, quod idem est,quia hoc immediate,& neccssario cx dictis legibus colligitur,licet non exprimat haec verba solutione indiuidua,quia satis civ vere non ficte,quaedam talis est,& cssc satis probatur , per dicta iu-3 ra. t Vcrum est quod haec indiuiduitas solutionis nullo modo coccr-ni t,nec afficit obligationem,& actione, nec impedit eam efficaciter,&ipso iure diuidi tam actiu , quam pastilid, de sic uidetur potius cia
in incongruitas solutionis quam indiuiduitas,& in ueritate est inco gruitas solutioni sc sed non Loc tantum, lino aliud accedit simplicis. n. incongruitatis.officium, uis & cffectus cst facere, ne creditor teneatu accipere , utque ivlid recusato possit incongruam obligatione, nec constituatur in mora, nec mora per debitorem incursa purgetur. Haec, N quae ex his sequuntur, sunt omnia officia incongruitatis, quae huc sinit, non autem operatur quin creditore uolete,uel limpliciter recipiuphtan. qte ualeat,& liberationem, pariat,prout hic tHaec ergo solutionis inditiadu, uiduitas duos ut dixi habet gradus. Primus i creditor ut in terminis d. .& harum, in fin. no tenetur partem Stichi oblatam recipere, cisi debitor totum quod debct,osterat, puta alter hqredum debitoris me diam partem stichi quia ipso iure non debet ultra mediam,& tamen
nec creditor in mora pro ea parta constituitur ec offerens a mora incursa,& periculo liberatur,nec periculum etiam pro parte in croditore transfertur,sicut nec periculum pignoris uel quasi,transit in credi torem. l. pignus. C. de pigrr. act.& ita recte tenet Lancelot. Galla v. in d. l. 2.β.&harum,col. 9.uer sed cogita quid Tum ex desectu debitoris. hoc procedit quia licet offerat totum,quod debet, non tamen offert,ut debet,scilicci cum securitate,consensu,& cIcctione cohaeredum in costicho , qua de re fidem non facit ,& sic oblatio incongrua: unde non est hic proprius & peculiari; effectus indiuiduitati: quia haec omnias inpIex inconguitas operatur.Lsi soliniim s. infra de solui.Secudus grad is est,q, si creditor sponte & uoluntarie sine ulla protestatione parte oblata re copit,adhuc no sequit ulla liberatio i parte soluta, sed integra manet obligatio ut prius, de omnino idem status, qui prius erat,nisi PPer
220쪽
per voluntatiam creditoris receptionem purgatur mora soluentis pro eius parte, si prius erat in moram suo loco dicam. Sed tamen nulla li beratio ex dicta solutione,& receptione partis oritur , & sic obligatio generis, vel alternatiuae est solutione indiuidua utroque gradu, & sic petq; prie indiuidua solutione . t Hic est proprius peculiaris δε totus est ctus huius indiuiduitatis solutionis,quae ctiam ob id solum dicitur indiuidua,& quo cessante nullo modo diceretur, nec esset indiuidua, sed diuidua. Nec abs re ta presse & ps nitissime haec urgeo: nimis enim &magno non solum discentium, sed etiam professorum,& totius docrine damno errauerunt Doctores, qui indiuiduitatem solutionis extra
hunc gradum propriosq; suos & iuridicos limites, ex proprio sensu pperam extenderunt ad primum gradum, & ad quamlibet speciem inco
uitatis:vtq; semel admissus error latius serpit,in alios errores protrudit, eo usq; ventum est,ut plures contenderent creditorem quantitatis teneri particularem solutionem recipere,etiam ab eodem debitore,ut supra eod. quae s. I. nu. q. non alia occasione, nisi quod ea obligatio se
omni respectu videlicet contractu, obligatione,& solutione) diuidua.Vnde tanquam a necessario & indubitato fundamento colligebat debitorem creditore inuito diuidere posse solutionem, & particulariter offerre, putantes quod alioquin non esset obligatio diuidua solutione,non solum omittentes delectum potentis & actus c videlicet diuidui,& actu diuisi sed etiam ignorantes differentiam incongrus tantum, vel etiam indiuiduae solutionis,& unum cum altero perperam cofundentes, satis luculenter poenas dantes transgressorum limitum i aq6 galium . t Haec ergo indiuiduitas solutionis admodum curta est, breuemq; habet excursum: nec enim a iure introducta est, nisi hoc solo casu, quo sequi posset in conueniens difformis in diuersis rebus solutio nis, quo cessante cessat omnino haec indiuiduitas,que propterea no est perpetua, sed facile resolubilis: sue enim solutio possit diuidi num ro,ut si duorum equoru in genere debitor relinquit duos hqrciles, scinditur enim solutio. l .in sipulationibus .f.operarum. 3 .cod.vel si uni haercdum accepto seratur,aut aliter quam per realem solutionem solus liaq7 beretur, procedit liberatio. supra l.secunda. g. si tamen . t Et ad veriorem horum explanationem & praxim, addebam, quod nouem in dis usu venit,ne quis teneatur partem debiti etiam diuidui recipere. Prim ὁ,qn debitor totius no Oiseri totu. l.tutor.M. Lucius,de viris, sed hoc no spectat,pprie ad materia diuidui,vel idiuidui, qa non contingit cxeo, quod obligatio,vel solutio in se si indiuidua, sed ex co quod nondum sit obligatio diuisa,&locus est reguis de particulari solutione non admittenda ab initio, quam explicauimus supra parte secunda . -ci a L 3 PI.