장음표시 사용
151쪽
defunctum uoluisse debita haec sua solui, & sufficillisc ratio una cum
eo quod addit Panor in d.c.ex literis. de raptoribus. de noua tacita dispolitione, quasi ex legato. Aut vero constat defunctum noluisse debita sua,vel certum debitum solui,& tunc aut per errorem , quia putabat in 70 debitum vel solutum,& adhuc stat cadem ratio.t Tum quia in conscietia non debet error attendi, sed veritas:vt in foro Dei: ut etiam decidit Bal .in l. ij.C.de commerc.& mercat.& in i rogasti. g.si tibi, col. i. supra si cert. petat. Tum quia secundum veram catholicam sententiam, animae, quae post obitum sine somno& corporeis honoribus vivunt, mutita vident,sicut S intelligunt, quae prius ignorabant, etiam quae nec an
TR sequi poterant.' Aut vero defunctus sciens & prudens noluit,vel etiavetuit debitum solui ex malitia in qua obiit, &adhuc dico quidquid Alei at. scrip serio quod etiam si constet eum reprobum, & in aeternum
damnatum,adhuc nos qui Christiani sumus, non debemus malis operibus cius communicaro, scddongius ab imitatione & participatione sugere,& non quid impie voluit, sed quod velle debebat, ct tenebatur fa cerein sic indistincturatio nostra procedit, quamuis secudum malam rationem Alciat.etiam si constarct defunctum voluisse satis seri, parendum non esset, si constaret, eum in peccato mortali mortuum . Cauem praemortuis in Christo Iesu,nos qui ad breuem,& incertam horam supersites sumus,in eadem fido, spe& charitate communicamus, incuius etiam spci complemento quae est beata resurrectio non praeueniemus eos, qui interim, sed respectu corporis tantum dormire dicuntur. I .Corinth. I S.& I. Thessalo. q. hinc primitiua ecclesia sepulchra sana γλ ctorum vocabat dormitoria, Graece καμ ροα. t De his autem qui in domino moriuntur,edixit spiritus sanctus Apocal. Iq. ut requiescata laboribus suis: sed opera illorum sequuntur illos : Quod autem quida ponere nixi sunt verbum, sequuntur, id est cellant, & finiuntur,ut sit expositio dicti immediate praecedentis, ista non est expositio, sed peruersio textus,qui aperte aliam addit sententiam. Et verbum, ακολουθs, nunquam significat cessare,vel finiri; sed sequi & comitari,loquitur.n. de bonis tantum operibus super vero di unico sundamento, idest, in doctrina&fide Christi superstructis, quae manent, & mercedem accipiunt. I .Corint.I.non autem de peccatis quae in his, qui in Christo moriuntur, sanguine eius abluta, Sc deleta non sirpersunt. Sequuntur orgo bonos sua bona opera ad remunerationem, di malos sua mala opera ad 73 damnationcm aeternam. l Caetcrum ad rem redeudo, praefata aequitatis sententia, civilibus quoque rationibus fulciri potest, videlicet quod bona non dicuntur,nisi deducto aere alieno l. subsignatum .de verb. fg. eum vulg. Et sic quod aut haeredes non diuiserunt,ta utrisque perit, a i
152쪽
iam diuiserunt,& non debet esse in consideratione in praeiudicium creditoris,cuius aes alienum respicit indistincte omne patrimonium. l. fideicommisi um. .tractatum .deludi. Et sc ut ante diuisionem haeredum sequitur omnia bona etiam citra hypothccam:ita diuisio vel factum ligrediam non debet iniquam, nec deteriorem conditionem adferre creditori. l.non debet alteri .dc reg. iur. praesertim de damno vitando certanti,& eo nomine vel in dubio praeserendo .l. in eo. de regu .iur.Tum a salienum ipso iure minuit totam haereditatem: ergo singulorum haeredaTψ totas partes. ' Sed ad haec responderi potest, primo quod etiam circa diuisionem hominis potest sequi clades cx parte alterius haeredis tantum , ut si haereditas consistit in nominibus, quorum alter parte sua exacta solum vertit: secundo,quod lex ipso iure diuidit inter haeredes tam
actiue,quam passive, ita ut unus haeredum creditoris exacta parte sua , non teneatur cohaeredi communicare, etiam si mox dcbitor factus sit non soluendo.tex. in I .vit .in s. C.depos. & pariter unus haeredum de bitoris non tenetur pro parte cohaeredis facti non soluendo. d. l. legatorum .in princ .de legat. ij.etiam in debito fauorabili,ut pro alimentis. VI l. solent. de alimen.& cib.leg .l Nunc obiter ima rerum fundamenta rotegendo,argumentor dici poste contra communem, imo omnium sententiam,quod etiam in dcbito mere chirographario unus haeredum teneatur de parte cohaeredis, qui factus est non soluendo, usque tamen
ad uires partis sue haereditariae;quia aes alienum ipso iure diminuit hae-rcilitatem,& bona, in quibus non dicitur esse nisi quod superest. Fac debentem octingenta nudo chyrographario debito reliquisse mille ducenta, & quatuor haeredes, qui aequaliter diuiserunt, deinde unus parte suam,& reliqua bona sua consumpsit,uel perdidi tapostremo ille creditor legitime docens de debito tres haeredes, qui soluendo sunt, uirilem suam offerunt, uidelicet quisque ducenta, partem uero eius qui decoxit , uidelicet ducenta residua solucre dctrectant. creditor instat, quia primo certat de damno uitando,hi autem haeredes de lucro: quia si illi tres haeredes soluant ducenta, quae absunt creditori,adhuc singulis eo-76 rum supcrest lucrum triginta trium,& trientis unius integri . t Secun-dd, quia ex persona haeredum promissoris non potest diu crsa fieri conditio obligationis, nec mutari in praeiudicium creditoris .l. ij. g. incertam, infra de praetor. stipui. l. ij. f. ex his .de uerb. oblig. sed si defunctus uiueret,& quartam partem bonorii in suorum perdidi stet, uel etiam semisi em,uel bessem,teneretur totum soluere super residuo, S aliis bonis futuris. Idem si reliquisset unum haeredem, in quo haec clades con- iij ssct ; ergo idem si relinquat quatuor hercdes,& clades contingat in uno,uel ctiam in duobus: quia non debet deterior seri conditio obligationis
153쪽
gationis ex eo quod debitor instituit quatuor,vel decem hqredes,quam si unum tantum instituisset. Et multo minus obesse debet creditori factum lilredum, qui inter se diuiserun t, ergo sicut creditor ante diuisi nem poterat non obstante clade quaris partis haereditatis exigere debitum suum super reliquo; ita de post diuisionem. l. pacto successorum . C.de pact. l. li consensit. in fin. supra quibus modis pig. uel hypoth. luit. Tertio, si haeredes instituti non adluissent hereditatem,& datus es Et curator bonis uacantibus,& dicta cladcs contigisset, adhuc ille curator non esset in aliquo liberatus: sed totum debitum super residuo,& ad uiros rclidui ante omnia legata solucre teneretur. Atqui factum uoluntarium herodis non debct dcterius saccre ius creditoris,& adita hqreditate no dcbcnt heredes minus icneri curare satisfieri croditoribus. quam ante aditam hercis italcm lcncrctur curator iacentis hereditatis; imo
magis debent teneri post adita in hqreditatem, quia tunc cliam de bo nis propriis tenerentur,nedum de hsreditariis,ergo ad minus ad usque 77 lucrum haereditarium tenebantur . t Quarto quis serat hos hsredes limitare creditorem ad quotam suam hercditariam, de supra illam cum excludere,& nihilominus de lucro quod infra quotam suam retinent, solucre legatariis j imo a legatariis cogi ad legata merc lucrativa, contra omne ius diuinum, & humanum:quia nec pauperibus quidcm, uel ad pias causas licet largiri de alieno:& lex ait, quod quatenus subest esalienum, nihil cx his quς testamento ad scripta sunt, ualere potest , nec libertas quidem. l. si uniuersae. C. de legat. l.j.I.is qui. E. ad Trebellia. Quinto, quia ctiam iam soluta legatariis ultra uires totius haereditatis habito respectu ad univcrsum es alienum, possunt creditores codictione indebiti repetere. l. scimus.f.& si prefatam . vcr. Licentia creditori bus. C.de iure. deliber. Igitur multo magis possunt prς uenire, de quod sibi debetur integre exigere. saltem non est dubium, quin creditor pre-fercndus csset legatario respcctu heredis pro quota sua uoletis solucrelegata,quia qs alionii quota illa absorbet, imo uniuersum:& sic singulas
78 partes, vel quotas heredi tat is.1 Et hac parte tenedo facile est respodere
tio. in i .pacto. . de pact.illa enim diuisio fuit introitu ista,quia nihil depibat creditoribus: sed maior cis securitas accresccbat; quia singuli lis redes erant obligati pro quotis suis, etiam si nihil csset in haereditate, non tum usque ad uires bonorum destincti, sed citam de proprijs bonis haeredum praesentibus,& futuris,& haeredum corum in posterum . unde merito statuit lex. xij. tab .vr singuli hercdes tcncrentur,& ciuitatis coercionibus ctiam nexus de quo scripsi in tractata usura. nu.qr.
154쪽
eogi possent pro quota haereditaria tantum,non autem intellexit, nec voluit eos liberare ab oblitatione, qua iure primitivo de naturali tene. turusque ad lucrum,quod labent ex haeroditate, ergo hactenus remanet ius antiquum,& naturae immotum, praesertim nulla alia lege impe79 diente. t Tum tempore d.legis xij.tabul.& legum .ES C. nupcr allegatarum, nullum erat verbum de beneficio inuentarii,qnod primum pIustinianum Imperatorem inuentum fuit mille annis potest legem
xij.tabula.Sed adhuc beneficio i nuctarij obicio, dicta divi sio legis mi quaa,nus loci habere potest in praeiudicium creditorum , quia plures haere- inuctu.
lcs per beneficium inuentarii , qui non sunt haeredes simpliciter, sed
sub illa qualitate, tenentur tanquam unus depositarius usqtie ad vires inuentari j, nec prodest unum talium haeredum partem suam decoxisse quin alter teneatur creditoribus etiam ultra quotam suam, sed usq; ad
vires inuentarii,ut dixi in Consuet.Parisien. s.cl. Si igitur sint haeredes simplices,& absolute,minus debcnt exonerari ab eo quod constat cos z0 Iucrari ex haereditate. t Minus obstat d. I.legatorum,in prin .dc lcg. ii. d. l. solent.in sin .de alimen legat.quia non loquuntur de debito haereditario, seu defuncti, sed in debito ipsorum mel haeredum ab eis quasi contracto, quia non loquutur in debito haereditario seu defuncti, sed in debito ab ipsis haeredibus quasi contracto adeudo haereditatem eius qui dicta legata fecit .f. hqrcs quoque.l. ex maleficiis.supra de act.& obligat .non entiri tenentur creditoribus defuncti cx quas contracti suo sed ex contractu & obligatione defuncti, quae in eos descendit: legatariis autem tenentur ex proprio quasi contractu. l. apud Iuliamuri, insin .cum I. sequenti. supra quibus ex causis in posscss. eat. quia ab eis, dccontra eos incipit haec obligatio.leg.unica in fin.C.ut actio. ab haeredibus,& eontra haere. inci p.& sic in obligatione legatorum sunt verc primitivi debitores,& sic non possunt obligari, nisi pro partibus suis, nec potest unus teneri pro parte consortis,sicut ab initio inter plurcs debitores unus non tenetur pro parte alterius, sed sunt tot debita,quot personae. l. reos g.cum in tabulis,supra de duobus reis, longe aliud de debi 'to defuncti,quod ex multitudine haeredum sorte institutorum non debet deterius neri saltem respectu bonorum a debitore relictorum. Etti certe haec noua nostra inuentio de iure verior est . t Sed retenta com-imuni omnium adusque sententia solum superest praefata nostra squitatis consideratio,de qua supra num. 6 .sed quoties de circunctantijs f
cti,& aequitatis sque constat,uel probari potest in foro iudiciali,no puto temere differentiam statuendam inter forum iudiciale, di forum cos cientis etiam in his,quae concernunt contractus,tcflamcnta, successiones e similia iura patrimoniorum, quae Deus reliquit sub iure ciuili ,
155쪽
& in quibus,modo lex sit rationabiliter posita, non iniqua, nec tyramnica, obtinet & ligat etia in foro conscientie. Et recte tradit B. Thanti Aqui. I .ij.q.xcvi. art.iitI.Innoc.& Canonisi iri cap.quia plerique de im i
tigi.& plene dixi super Consuci. Parisi. in pro emio glos. t. prout lex si xij tab. in hoc articulo est equabilis, directe lata. '.Et sic sub declarationibu e sequentibus concludo,quod profata diuisio legis. xij. tab. α
ciuilis sanctio obtinet,tam in foro iudiciali, quam in foro coscientiae, ut nec naturaliter,nec ciuili ter teneatur haeres soluere crc litori haereditario pro parte cohaerodis,qui decoxit,vcl alias bona amisit. Et ita tenet Clau. de Scysello in d. . di harum .num. a. cum sequenti ubi refert de reprobat dictam opinionem Hostis ita consuluit Ang. Perusi on- sil ccxxx. intricate. col. ult.& ad hoc do lux t.ad quos non aduertunt, in I. i .& ij. C. si plures una sent. quia illi text. non distingit uni, de d.d. I. si
loquitur in duobus aeque principaliter in solidum obligatis, inu Ito musis procedit in duobus heredibus unius de quibus etiain non est dubiit'. Et d. l. ii.loquens in duobus tutoribus in solidum obligatis, multo ma gis habet locum in duobus hsrcdibus unius, de quibus etiam non est dubium. Et d. l. a.Ioquens in duobus tutoribus in fodi dum obligatis multo magis habet Iocum in duobushqredibus unius tutoris, de qui bus non dubitatur,& pariter utraquc lex aeque locum habet in singulis. duobus haeredibus duorum correorum, vel duorum tutorum insolida obligatorum,& text. indistin te ait in d. l. ij.C.si plures una sent.in fine, quod ab uno seruari non potuerit, a ceteris exigi non posse o idque cxplorati iuris esse. Amplio etiam si sint haeredes simplices absque inuen tario, quia omissio inuentari j non facit,nis quod praesumitur quotacu, iusque haeredis sufficiens, non quod ultra quotam icneatur,ergo multo
magis idem si lim haeredes sub beneficio inuontarii,quia non debct in . ueniatium nocere haeredi,sed magis prodesse quantum ad obligandum creditoribus . t Declaro primo, ut procodat quando debetur quantitas, vel aliquid in genere. sed quid si dobetur species, vel certu corpus e. Et adhuc dem videtur , quia unus haeredum ut non habet ius, nec d minium, nisi pro parte, ita non potest,nec tenetur dare nisi pro parte: quod est clarum ante diuisionem: sed idem si diuidendo tota res ad euperuenerit, quia ob id nulla iusta caiisa superuenit augende obligationis. Quantum enim sibi per diuisionem adest in illa re, tantum sibi abest in alijs rebus , & bonis cohqredibus datis, qui licet possea omnia bona consumant, tamen ncc huiusmodi euentus sussicit ad augenda huius obligationem. Vt enim creditor ante diuisionem poterat a si :
156쪽
tulis haeredibiis suas tantum partes petere; ita di post diuisionem, etia i tota res uni obuenerit Hilia personaliI actio etiam ad rem dandam , risi tradendam prsci e competens non sequitur rem.l Alcin fin .do contrah.empl. l. prima. fui lim ea.ad Trebeu,& sic non sequitur hunc hqrpbdem,ad quem reliqui partea ex diuisione peruenerunt,& sic titulo ons civi e permutationi .l. I. C,communia utriusque iudi c. conueniri posset: vel in co scientia teneri,quoniam portiones cohaeredum in dicta re non babet titulo lucrativo, sed onerosor tantundem enim dedit seis de suo. Et sic praefata nostra squitas etiam bla cessare videtur; secusat partes haereditarias cohaeredum emisset,vel quoquo titulo ad eum P- uenissent: quaa tunc etiam via actionis in subsidium conueniri posset ivt not.in l .ij.de ibi glo. iii. Ioan. Fab.Bal. Salicet.C.de haered .ucrict .vedi t. Item secus s creditori ad eandem rem competebat rei vindicatio, mel actio in rem scripta,vel remedium possessirium,vel hypothecaria, siue generalis,sue specialis t Verum his etiam cessantibus, nec prsdi: et is custantibus puto dictam conclusonem non procedere, si certa a .rcs,vcl certum corpus,quod cxtat,debctur,etiam si personali duntaxat iactione debeatur. Et moueor, quia ante diuisonem, si unus haeredum Motam hanc rem possideat, vel det inpat i quainuis non continuo habe at facultatem rei restituendε, quia non de nuda detentionis restitutione, sed de possessionis & dominij translatione que communia sunt i agitur,tamen coligredibus vocatis smul cum ei ,siue comparent ibus, siue contumacibus damnari potest deinde ex ccutio suri in posse so-inem vel detentore. l. is f. sed si unus. de prst pul .l. iustissimae. desdi-lit.edict.qui etiam citari potest allegaturus quicquid voluprit, quo mimus sutura contra authorcni sententia sit in eum pxcutoria. Tum quia quantumuis primitiva actio mere personalis sit, tame ubi de certo corpore agitur,actio S exςcutio iudicati in rςm scripta ust,& sicret etia. in mere extraneum,habentem causam etiam onerosam a condemnatis.
ii si superatus.de pignor.l. sepe. de re iud.ergo multo magis in unum co haeredum,& litigatorum,cui pendente iudhciores pcrdiuisonem obuenit, idem stante iudicium,quia diuisio coheredis no potest impedire vim futuri iudicii,& sententis contra eos serendae,nec executionem in rem & eius possessbrem,saluo contra colisredes recursu, qui si inutilis st, nihil ad actorem, quod longe iustius est in isto haerede, quam in me ad extra nco,qui a condemnatis emit,tum quia ille extraneus est, hic autem heres: rum quia ille de sito proprio tantundem dedit, & in dam-no uersatur, hic autem non dedit de suo, sed de haercilitario, unde α. huc ei superest,& sic semper adhuc versatur in lucro, etiam si recursus: contra cohaeredea inutilis sit . Quod s agendo contra more extrane ii, se . . G a qui
157쪽
vi de mero damno certat non curatur de inutili recursu, quanto mi 21 nus agendo contra unum haeredum,cui lucrum quoque superem Praedictam conclusione in declaro secundo,ut procedat, quando labos contingit in rebus pro diuiso datis uni haeredum,ves etiam circa diuisione in iure unius heredis duntaxat,quod quandoque potost accidere,ut siligreditas conlistat in laudo duobus haeredibus pro indiuiso acquisito, quorum alter negatione,aut alia noxia partem suam committat, ali quin si labes cadat in rebus communibus, cessaret quaestio : quia pars unius non esset magis diminuta qua in pars alterius. Declaro tertio, ut non procedat, si haercs, cuius portio salua cst, in culpa fuit, vel occasionem dedet it debitori quominus tempore oportuno alios hsredes exta geret , vel sibi aduersus eos caucret, puta si asseruit se soluin haeredem ves si fecit quominus creditor sciret alios esse cohaeredes, vel si asseruit eos frugi,quos scicbat deco icturos, nisi mox occurroretur facit. l. quod si cum scires. l. si qui, affirmauerit.I.rem 'uandam. supra de dolo malo. 86 1 Dec Iaro quarto, ut plane procedat,quando onus, S commodum siuae qualia portioni haereditariae: Put loquitur, & psu ponit d. lex xistata sue alias plures heredes habcat partes squales, siue i quales, puta si sui quatuor,tuc sue quisq; sit lisres pro quadrante, sue primus pro semis se, secundus pro quadrante, tertius pro sextante, quartus pro uncia, trobique idem ius,& cadem aequitasint quisque teneatur pro sua quota hereditaria, non pro parte alterius, etiam in sublidiuin, quia vino sentit ullum in comodum vitta quotam suam haereditat iam, ua nonidebet sentire onus ultra eadem quotam, secus quando est inaequalitas comodi ad quota,ita ut unus haeredu plus comodi, plus bonoru defunci heat,quain sit quota sua haereditaria,ut si testator habes quatuor filios , praelegauit uni certu praediti valens modi a parte bonoru, vel ut inaequalitas sit maior,& luculetior in linea collaterati,tellator vel codicillator cui sunt quatuor cognati in proximo, pariq, gradu , quos stuc instituit. sue ab intestato relinquit haeredes qualiter scd uni praelegauit praediu
media ascendens ficultatu parte, tunc. n. p legatarius Ille nedu ten
tur ad debita haereditariat portione haereditati a q est quarta sicut quilibet cohaeredu & hoc primario,& ex lege I 2. tab. sed ct lcnct ad ilia prata plegati,non in pri inario, sed sublidiarie,videlicet quatenus portiones coli eredum cli am deducto quadrante suo non sufiiciunt, & sic secundario , sicut quilibet extraneus legatarius te nour creditoribus hae. reditariis pro rata legati, non directo, sed subsidiariὰ per condictione indebiti,quatenus portioncs heredum non computata eorum legiti-8 nia, non tu uiciunt. l. vlt.I. N si pratata in C. de iure delib. 1 Et sic non obitat .l. I .C. ii ceri .petat. cum similibus.ybi aes alienum non diuiditur
158쪽
nec praestatur pro modo emolumenti, sed diuiditur& praestatur pro quota haercditaria, quia verum est directio,& primario, de in termini limplicis legis I a. tab.quae squalitatem commodi, & oneris presupponit,& omnino quandiu portiones singulorum hiredum deducta sua legitima sussciunt ad exoluendum aes alienum: secus quando non suffirciunt,& consequenter apparci praelegatum uni factuni esse excessivu,& desalcandum , quia tunc eatenus nedum cohiredibus, sed etiam creditoribus dabitur condictio indcbiti .f.& si prs fatam. in quo super modo& cffectu defalcationis qusdam nouitcr explicanda occurrunt, sed quod nimium ab hoc tractatu remota sint, remitto ad ca quae dixi sup. l .in ratione. I .g.quod vul3o.I. in ratione,ij.ad leg.falc.& in Cyn .Par 8 riCf.xciij. cl.ubi probaui i Idem esse in prelegato c5suetudinis,vel statuit,puta quando primogenitus in linea directa, vel masculus in linea collaterali prscipiunt scuda,vel quando filii primi matrimonii, uel co iuncti ex certo latere remotiore capiunt haeredia,& alijs similibus,quianis caeterorum videlicet proximiorum,qui in mobilibus,& praediis ac ruisitis,& antiquis sui lateris succedun0portio sufficiat ad soluendum ebita,tenebuntur illi in subsidium pro rata bonorum, sue commodi, etiam simplicibus creditoribus nullam hypotheca, priuilegiumve habetibus,nec intelligitur consuetudo uel statutum huiusmodi praerogati iam inducere in praeiudicium terti j,uel creditorum,sed solum in praehidicium haeredum,contra quos datur praerogatiua . Et haec sublimito nisi creditor culpa & negligcntia sua permiterit deteriora seri aliorulilredum primario obligatorum nomina .arg. I.nupta. g. I .l. M quia in Is princ. sol ut .mar. ut scripsi in d.f.cl.t Dcclaro quinto,ut non procedat quantu ad creditores hypothecarios,quia licet plures haeredes debeat pro partibus suis onera subire, diuidere,& mutuo indemnes seruare. l.haeredes.*.igitur,& per totum famil .ercisc.tamen creditores possunt agere hypothecaria contra quemlibet insolidum, in quo siue caeteri portiones suas consumpserint,sive sufficiant, siue non, non attenditur
respectu creditoris:idque non modo in certo pignore, vel speciali hypotheca, sed etiam in simplici & generali hypotheca omnium bonorum ec prsrequiritur caeterorum haeredum pro partibus suis discussio , ut dicam in nouis intellect. super leg. mulier, supra qui potio. in pusu gnor. bab. ' Sed quid si creditores erant chyrographarii, vel etiam sine syngraphis, sed debitor in testamento recognouit, & mand
uit illis solui, quo casu etiam ex tectamento agi potest, iuxta not. Bartol. in leg. cum quis decedens .f. codicillis, de legat. tertio,C
.rol.Ruin .consit. lxix. colum. vlt. libr. secundo. & consequenter ii
est tacita hypotheca legalis , ut probaui super Consuet. Parisi. xcij.
159쪽
Respon .adhuc procedit regula,ut unua haeredu non teneatur pro portionibus aliorum,etiam hypothecarie:quia illa legalis hypotheca iure. C. pro dispositionibus vltims voluntatis introducta, limitata est ad portiones haereditarias,& ad limites personalis actionis .id.in s. C. comv. de log.Doct.in l. j.de leg.j.Ant.Negus. in tradi. de pignori b. di hypot.
in iiij. membro ij. partis. nu. I 7.cum seq.unde non augetur, nec alte
ratur effectus hu .us hypothece,etiam si haeredes incipiant possidere bona pro diuiso,dummodo pro portionibus suis: secus si unus haeredum
incipiat possidere portiones duorum , vel ultra portionem suam citra necellaria in diuisionis adiudicationem,& compensationem . Item sociis si testator vel codicillator principaliter, & expressc hypothecaueri bona sua pro certis legatis, vel pro debitis suis soluendis, quia illa
morte,& aditione,ctiam unius solius heredum confrmata non minoia rem uim habet, quam conuentionalis hypotheca tunc, idest tempore mortis testatoris facta r quia, quod fortius est, potest testator unum s lum heredem legato grauare,uel dominium lcgare, quod statim a morte transibit .l .a Titio . de verb. oblig. ergo & hypothecam,qus a dic mortis,ut conuentionalis sque ligabit, modo principaliter hoc disponat rde sic hoe cassi non est hypotheca mere legalis, de qua in l. i. in fin. C. cominu . de leg. sed expressa hypotheca hominis relicta in iure communi.Sed ad hoc non sufficeret clausula generaliis,& indefinita in calce testamenti,& verbis executiuis apposita, videlic Pt obligans vel sub obligatione ,& hypotheca & c. quia in dubio non intelligitur apposita ad nouam dispositionem faciendam, sed ad exprimendum quod de iure inest,secundum naturam actus,& sic intelligitur secudum ius: ut latius s I dixi super d.f.xciij.in Consuet. Parisie.quo remitto. i, Sed hic nimis in considerate loquitur Franc.Aret .f.ex his.in fin .dicens, quod sicut obligatio simplex diuiditur inter heredes quo adactionem personalem passive,ita etiam diuiditur quo ad hypothecam,quod est falsissimum: quia omnis hypotheca sue legis siue sominis est tota i toto,& i qualibet pars a te.l.quamdiu.C.de distrac. pig.solo casu d. l.j.in si. excepto. t Declaro sexto,ut non proccdat in debito contracto ad acquisitionem, uel conseruationem efficacem omnium bonorum defuncti, puta si quis iuu ni & industrio nihil dum prster spem & industriam habiti, mutuauerit mille,unde paucis annis in quadruplo superlucratus obiit duobus hiredibus relictis,quorum alter parte sua accepta solum uertit, uel omniabus facultatibus lapsus est, puto alterum nedum pro quota hqreditaria, uidesicet dimidia, sed etiam pro rata bonorum teneri, & sic teneri ad totius debiti solutionem, cum ex bonis defuncti non minus, sed longe Plus quam sit debitumiacceperit. Et moucor nedum euidenti, sed etia, conitudenti
160쪽
concludenti equitate,quia creditor hic non modd certat de damno uitando diaeres autem de lucro, sed etiam debitum,quo de agitur, fuit causa efficax huius lucri ad lisredem peruenti, & sic saltein pro rata eiusdelucri tenetur beneficum crcditorem indemnem seruare;alioquin non uideo quonam modo tetrum ingratitudinis uitium effugere,& bona fidem agnoscere censeri possit. Idem puto, si quis captum ab hostibus, vel pyratis redemerit, vel obaeratum carcerem & omnium bonorum
districtionem subiturum liberauerit. Et generaliter si quis pro alio in
simili peristasi constituti, lucrit, vel ei mutuata erit, & causam efficacem dcderit fortunas eius perituras conseruandi,vel augcndi. Et cum hic sit aequitas euidens & concludens,nec non iure ciuili fundata in s miti,imo in identitate rationis ad causam. l.).in quibus cau.pign. vel hypoth.taclt.co trahit. l. Interdum.'ui potio. in pign.hab .centco enim in
raro iudiciali obseruandum, licet praelatus creditor, sedulitate sorte periclitanti proximo subueniendi, nec de simplici quidem hypotheca , forte nec de syngrapha sibi cauerit,modo de debito,& eius ca , et qualiratc constet. Sufficit enim rei aequitas urgens,& tacita realis hypothe-s3 ca ab eadem,& sortiori ratione dictarum legum. t Septimo non procedit in haerede,qui fuit in dolo,vel in culpa perperam diuidendo, non
seruata cautione solita in securitate creditorum introducta, de quo diacit in Consuet. Parisen. s.cl. Octauo quatenus heres participat lucrum de dolo,uel culpa cohaeredis,qui decoxit, etiam si ante haereditatem delatam decoxerit,ut in co,qui tantum recepit a defuncto ,& consumpsit quantum fere ascendit portio sua,& tamen ut accipiat decem,quae portionem suam supplet,adit haereditatem pro dimidia, & obstringit ur ad dimidiam debitorum,quae ascendunt trecenta, quo in non potest sol uere obolum,& sic aliter hqres qui tantum dat decem,lucraretur cctum quinquaginta contra creditores,quod est iniustium,nec suspicione col-s iusionis vacat,ut plene dixi in d g.cl.quo remitto.' Ex his vides per singula discurendo, non estis constituendam differentiam inter sorum iudicialen conscientiae, nisi extra casus praedictos contingat creditorem esse pauperem,& egentem tota summa sibi vere iusteque debita,quum unus haeredum debitoris,cuius cohaeres decoxit,abundet, di ex Portione haereditaria totum soluere possit,puto eum ad hoc toneri in foro coscientiae , quamuis cmne ius actionis ultra partem haereditariani in s se humano creditori desciat, nec adhuc puto prorsus deesse officium boni iudicis, nedum generale illud aduersus diuites tempore necessitatis,de quo dixi in tract.commercioac usurar.num .73.cum seq.Sed etiaspeciale aduersus huc haeriacm, utpote concurrente duplici aequitais,
tum generali illa inter diuites di pauperes, tum hac speciali & particu-