De tribus bonorum operum generibus (Theodor Anton Peltanus)

2쪽

SERENISSIMO

PRINCIPI AC DOMI,

NO, D. VILI ELMO COMITI

PALATINO RHENI, TRIVS QIE

Bauariae Duci Patrono benignisi THEODo RusPELTANV de Societate IESU Thcologus S. P. D.

VM Anno LXXVI. de

straq; Satisfactione libros

tres publicassem, ad operis instituti perfectione, Gu1L1ELM PrincepS, necessarium esse omnino videbatur, ut non nulla item de potissimis Satisfactionis nostrae partibus deinceps co scriberem. Sed quia in omnibus pene concionibus de Eleemosyna, Ieiunio, oratione, aut separatim, aut coniuncte dissereretur, Theologici in Scholis, sacrorum Canonum Interpreto, quae quidem sciri oporteret, ea omnia cumulate studioseque docuissent, ego otium meum aliorsum convcrtendum existimaui Polica vero a bonis doctisque viris commonefaCLUS, et multa

3쪽

multa a Scholae Theologis hic disputata pla

nius, ad popularium captum accommodatius posse explicari nonnulla ad limargumenti huius capita, quae apud veteres habebantur certissima late hac in cotrouersiam vocari,ad opus, de quo cogitationem curam- ciue omnem iampridem abieceram, regressus sum Cum itaque diligente euoluissem illorum maxime commetarios, quos de Satisfac' ionis nostre partibus Oratione,Ieiunio, S Eleemosyna melius scripsisse constabat, eorumque praesidiis meas copias auxillem confirmassem, omnem tractationem tribus libris comprehendi, ut unaquaeq, materia cum suo libro absolueretur. Hos autem libros tibi, G, ILIEL ME Serenis s. dicare constitui: cuius consilij mei facto 1-que rationem probabunt, quicunque tuam, ω, caeteris virtutibus Christiano dc Catholico principe dignam prorsus contentionem atque industriam, is his tribus praesertim, acre inflammatumque studium probant.

Probant autem, maioremque in modum deuenerantur haec uniuersi. Neqi enim tui tan

4쪽

rumque sumptuosarum reprehensione ab sis nam ea laus multorum Principum com

munis est sed quam libenter, quam rigide,

quam crebro a cibis abstineas, aliosque, ut idem, diebus maxime ab Ecclesia sancitis iaciat,horteris&imperio tuo compellas. Quispoiro nesciat, qua misericordia aegrotorum ac pauperum calamitatibus opem ferre soleas ad quos medicos mittere, quos ipse in squalore illo milenisque iacentes visitare,&cum verbis lenissimis consolari, tum liberaliter erogata pecunia sustentare pro honore habes qui putas te accipere beneficia,quoties in quempiam beneficia contulisti. Quocirca

merito teno ciues modb integerrimum,mo

deratissimum, humanissimumque Principem agnoscunt&praedicant, verum pupillotum quoque, egentium, infirmorumque hominum turba defensorem,curatorem atque parentem suum appellat. Quam quidem ego laudem ex omni b laudibus tuis diuinissima duco, quando sic totius naturae Principem a longe

5쪽

longe benignissimum conaris imitati, qus pupillum c viduam suscipiti cui relictus est

pauper, qui orphanorti est adiutor, ut Propheta canit: Delestor etiam plurimum quoties cogito cogito autems pisti me, te eximia tua&commemorabili erga diuinum numepietate. Cuius virtutis cum sint variae muli que actiones, nulla est propemodum, quam abs te non suscipi, in qua te non mirifice versari et religiosissime exerceri videamus.Templa quidem adeb frequens obis, votisque ac precibus faciendis adcb es deditus , hisce sinetissimis officiis nihil tibi videatur esse

iucundius. Hae causae igitur primum me impulerunt, ut meos tibi labores offerrem, virtutes inquam, tuae, quarum excelles praestantia credibili me admiratione perculsum, amore tui vehementer incendit. Accedit,qubd tam multis magnisque beneficias Societatem nostra, quam ab initio aetatis egre

gie semper charam habuisti, quotidie obli

gas, ut hancinam abs te iniuriam videamur accipere, quia magnitudine meritorum tuorum nos si vivere dc mori cogis Quodam

6쪽

modo ingratos,quemadmodum Furnius homo Romanus Augusto dixisse sertur, a quo bene flatum nescio quod impetrarat. Non potui praeterea, nec fascise duxi,committere,

quin tibi hereditatem istam amplissimi prin-

patus gratularer,&aliquo munusculo mea

luntatem ostendere.Neque tamen meo duntaxat sed omnium nostru nomine tibi hanc successionem gratulor, Optoque ut hoc patrimonium Deus Opt. Max tibi bene fortu-net. Cum enim nostros Omnes, etiam illos, qui extra fines ditionis tuae vivunt, in tuis habeas, decet omnino, ut, quando tam pra clara est data occasio vicissim patrono communi studium nostrum ossiciumque probemus Accipies igitur hoc mun',Optime Princeps, quod ex tua nobilitate claritateque speetatum perexiguum, at X animo meo, non mediocre videri potest Quanquam principibus gratiores debeant esse, qui talia dona οὐ

ferunt, quam qui id largiuntur, quo ipsi NTt,

Principes autem abundant, Vt aurum coelatum, gemmas, vestes preciosas. Nam hi mer

caturam

7쪽

caturam quandam facere videntur, nec tam aperte donare, quam callide vendere. Illi verbde suis opibus Principum no arcas,sed animos verissime di tant, cum videlicet,quo pa- cito secundum virtutem vivere, Deo Echominibus chari euadere debeant, luculenter expon ut Vale, qua via ad solidam veram-quegloriam eniti coepisti, illi, quoad anima superabis,constantissime insistere pergas Iterum vale, diuque&feliciter impera. Augustis Vindelicorum 8. Idus Augusti 1 SIM.

8쪽

AD LECTOREM

sribam, Halibi amice Lector, diserte exposivi. Hoc porr) tritum svulgare Argumentum quamobrem nunc demum scribendo sim persecutus, ex Epistolatori libro prae fixa cognoscas licet Paucis instituti mei rationem atque modum Hsce. Equidem non omnia, qua de Eleemosna, Ieiunio, , Oratione distulari potuissent , mihi hoc opere explicandacensui si uippe qua adeo multa sint , utiquamuis molli brachio tractentur, nimis tamen longumsuturumsit Euapotiora, eorum s officiorum maxim propria et debantur, ea, ut breuiter ac persicae isteris manΔ- rem, elaborasse me non inficior Forte quo tendebam non perueni,adeo e lectationem tuam non prorsus expleuici Aterim constumpti tib ris nequaquam purΠIter. λ Num

9쪽

ADLECTOREM

Nam etsi hi libriprastantibus exercitat que

Theologis haudmultum fortas is, mediocribus tamen siis, qui in sacrarum literarum ἀμ-plina nustos adhuc, aut cer e perquam tenues progressus habent,aliquid, viplane confidimin, emolumentisint allaturi L ando non omnia

his in Philo ophia, s reconditis illis Scholasticorum Theologorum quaestionibus aetatem licet conterere dis praesertim, qui post breue tempus in liberalibus studiis collicatum sacerdotium ineunt. De quo hominum genere bene qui me retur, DprofectiEcclesia religionique Catholica utilissimam nauat operam. Siquidem illi, cum Parochiis administrandis praepositi, non sint eo ingenio praediti, nec ea doctrina imbuti,

mi aliquid sua persona Νόque os io dignum possint ad populum effari quodquidem ex ipse

rum paenu depromptumsit, nec acute conclusas rationes intelligentiafacile consequi valeat, Ex quo etiamst i quippiam aschola Theolo

gis mutuati, imprudentes interdum errent, du

bia nimirum pro certis, o falsa pro veru in medium adferentes quiuis iustus rerum aestimator videt ructuosam valde Ecclem operam il-

10쪽

Assiumere, qui ad tardiorum illorum pastorum captum sese dimittentes, ita doctiorum inge

niis obsequuntur, qui indoctiorum longe maiorem rationem ducant. Neque vero hac eam in partem accipi velim, qua dico, quasi acutos in-

giterque eruditos Scriptores dejiciam , aut quosdam hebetis angen ineptori commendem; ab sit , ut intestigatur,illos quos Ecclesiastudere, qui in medio consistere malunt, quam ita scribere, quod quidam nonnunquam faciunt mistem ipsos, pra nimia subtilitate quandoque

nonsatis capiant, nouisque argumentis pertractandis vulgi rumustulos aucupari videri que- antpotius,quam operam dare, ut rebus notissimispaulo commodius explanati s edisserendis ad communem utilitatem aliquid adiungant.

Mediocritatem recte auream, hoc eis, rebus o

mnibus anteponendam jubis consectandam,mocauit Flaccus, quam nemo sapiens unquam

ssibi negligendam putabit. Tandem cum ali quinque albiduo talen

ta acceperint, iaque recte collocent , liceat mihi in iis numerari, qui nicum istud suum, quod accepesint, in terram minime defodiunt. Ita